Zanieczyszczenie powietrza
Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera ziemska. Głównymi jego składnikami są; azot stanowiący ok. 78% i tlen ok. 21%. Pozostałą część stanowią inne gazy: argon, dwutlenek węgla oraz w niewielkich ilościach; neon, hel,...
Genetyka, odżywianie - Słowniczek pojęć
Aminokwas – cząsteczka zawierająca zarówno grupę aminową (-NH2), jak i kwasową (-COOH). Egzogenne: aminokwasy, których organizm nie potrafi sam syntezować, muszą być dostarczone z pożywieniem. Endogenne: a., które organizm sam potrafi syntetyzować...
Wydalanie
WYDALANIE WYDALANIE – proces pozbywania się z organizmu zbędnych, często szkodliwych produktów przemiany materii, a także zbędnych substancji krążących w ustroju PRZEMIANA MATERII = METABOLIZM Są to wszystkie procesy odbywające się w żywym...
Znaczenie glonów w gospodarce człowieka
Niektóre glony morskie są uprawiane i podawane jako pasza dla bydła (w krajach nadmorskich jak np. Norwegia, Szwecja). Pasza glonowa dla bydła jest bardzo odżywcza, bogata w witaminy. Glony morskie są również wykorzystywane jako...
Tkanki - charakterystyka
Tkanka łączna charakteryzuje się obfitą substancją międzykomórkową. Zależnie od stopnia jej uwodnienia i liczby występujących w niej komórek, tkanka łączna może być płynna lub stała. Tkanką łączną płynną jest krew, a stałą - tkanka chrzęstna,...
Dziedziczenie cech
Każda komórka (każdy organizm) ma cechy, które dziedziczy po komórce macierzystej (organizmie macierzystym). Jeśli organizm powstał w wyniku rozmnażania bezpłciowego, to dziedziczy te same cechy, jakie miał osobnik rodzicielski. Jeśli zaś powstał...
Układ oddechowy
Układ oddechowy – wentylacja warunkująca oddychanie tlenowe. Układ oddechowy bierze udział w transporcie powietrza i w wymianie gazowej. Do komórek organizmu jest dostarczany (za pośrednictwem układu krwionośnego) tlen, dzięki któremu...
Zespół Marfana
Zespół Marfana- to dziedziczne schorzenie tkanki łącznej, charakteryzująca się zaburzeniami układu kostnego, układu krążenia, narządu wzroku i skóry. Do podstawowych objawów chrzęstno- kostnych Zespołu Marfana należa: wysoki wzrost, wydłużenie...
Skrzypowe
-to rośliny stosunkowo jednorodne morfologicznie i anatomicznie, -współcześnie zarówno cały typ skrzypowe,jak i gromadę skrzypy tworzą przedstawiciele należących do jednego rodzaju-skrzyp(Equisetum).Obejmuje on ok.30 gatunków,z czego w Polsce...
Substancje organiczne – cukry, tłuszcze, białka.
CUKRY [węglowodany] Cukry to związki [łańcuchy węglowe] w których występują naraz grupy hydroksylowe [OH] i karbonylowe [COH]. Podział cukrów -Proste: triozy: aldehyd glicerolowy - C3H6O3 pentozy: ryboza – C5H10O5, rybuloza - C5H10O5,...
Paprotniki
PAPROTNIKI Gromada paprotników liczy około 11000 gatunków. Paprotniki, do których zaliczamy Psylofity, widłakowe, skrzypowe i paprocie podobnie jak mszaki są roślinami lądowymi. Należą już...
Tkanki roślinne
1.TkAnKi TwÓrCzE- maja zdolność do ciągłych podziałów. a.)pierwotna tkanka twórcza.. w stozkach wzrostu, korzenia, i łodygi b.)tkanka twórcza wtórna.. (miazga) umożliwia przyrost na grubość 2.TkAnKi StAłe- nie maja zdolności do podziału...
Witaminy rozpuszczalne w wodzie (z grupy B i wit. C) - Krotka charakterystyka
WIT B1(tiamina):Źródła:drożdże piwne,mięso,chleb pełnoziarnisty,mąka&ziarno soi,płatki owsiane,mleko w proszku,groch,kalafior,kasza jaglana.Wł:wrażliwa na alkalia&gotowanie.Rola w org:udział w przemianie węglowodanów,warunkuje prawidłowy...
Jadłospis
Jadłospis Śniadanie Mleko 2% (240 kcal) Płatki kukurydziane (390 kcal) Herbata bez cukru (0 kcal) Cukier biały (jedna łyżeczka = 40 kcal) Cytryna (36 kcal) Jabłko (36 kcal) Razem: 746 kcal Obiad Schabowy...
Czynności życiowe i zachowanie się zwierząt bezkręgowych
Czynności życiowe i zachowanie się zwierząt bezkręgowych 1. Sukcesja form pierwotniaków w hodowli na nalewce sianowej Wynik obserwacji: a) Nastąpiło zmętnienie, na powierzchni pojawił się „kożuszek” utworzony z bakterii, pierwszych orzęsków...
Układ kostny człowieka
Charakterystyka układu kostnego. Układ szkieletowy jest bierną częścią układu ruchu. Buduje go tkanka kostna, która składa się z substancji międzykomórkowej, ta natomiast zbudowana jest w 70% z substancji nieorganicznych i fosforanu wapnia,...
Budowa Oka
Gałka oczna znajduje się w przedniej części oczodołu i porusza się dzięki ruchom mięśni ocznych w zagłębieniu utworzonym przez tkankę tłuszczową oczodołu i liczne powięzie. Wychodzący z niej nerw wzrokowy przechodzi przez otwór kostny do wnętrza...
Botanika
Przegląd wybranych rodzin roślin okrytonasiennych Cele zajęć: 1. Poznanie budowy morfologicznej wybranych roślin. 2. Umiejętność dostrzegania charakterystycznych cech budowy morfologicznej roślin. 3. Rozpoznawanie cech roślin pod kątem...
Fizjologia człowieka
Metabolizm stanowi istotę życia. Jest całokształtem przemian materii i energii zachodzących w organizmie. Wszystkie procesy metaboliczne łączą się w organizmie w całość i wzajemnie się warunkują. Metabolizm składa się z procesów katabolicznych i...
Enzymologia
1.1.1.1.oksydoreduktaza alkohol: NAD (dh alhoholowa)CH3CH2OH + NAD+ = CH3COH + NADH + H+ [4 at. Zn]alkohol-donator, NAD-akceptor 1.1.1.27.oksydoreduktaza L-mleczanowa:NADCH3CH(OH)COOH + NAD+=Pyro+ NADH + H+ 1.1.3.4. oksydoreduktaza β-D-glukoza...
Mikro i makroelementy
Koleność pierwiastków Cawapń P fosfor(w postaci fosforanów wapnia) M magnez Na sód K potas S siarka N azot Fe żelazo Zn cynk Cu miedź J jod rola makroelementy Cawapń materiał budulcowy kości i szkliwa; wykorzystywany do...
Od czego zależy sprawne funkcjonowanie układu oddechowego?
Układ oddechowy sprawnie funkcjonuje jedynie wtedy,gdy są zachowane pewne warunki: -sprawne mięśnie oddechowe,które zmieniając objętość klatki piersiowej wytwarzają różnice ciśnień gazów w pęcherzykach płucnych i w powietrzu atmosferycznym,dzięki...
Wpływ gospodarki rolnej na stan środowiska
Człowiek jest częścią środowiska co najmniej od 2 mln. lat. Od początku swojego istnienia oddziałuje na przyrodę zmieniając oraz dostosowując ją do swoich bieżących potrzeb. Proces ten nabrał znacznego przyśpieszenia jakieś 8-10 tys. lat temu...
Tkanki
Tkanka okrywająca- żywe prostokątne komórki ściśle przylegające do siebie obecność kutykuli włosków mechanicznych aparatów szparkowych 2 zabezpieczenie organów przed działaniem czynników zewnętrznych oraz utrata wody Tkanka mięśniowa-owalne...
Układ nerwowy
Receptory - komórki zmysłowe odbierające sygnały ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Odbierają sygnały i przetwarzają na impulsy nerwowe. Efektory - narzady (mięśnie i gruczoły) dzięki którym czlowiek przejawi różnego typu reakcje....
Fotosynteza
Barwniki asymilacyjne, substancje barwne niezbędne w fotosyntezie, absorbujące światło o określonej długości fali i nadające barwę roślinom. Należą tu np. zielone chlorofile, karotenoidy i fikobyliny o barwach od żółtej do czerwonej. Barwniki...
Strunowce niższe
Lancetnik Morfologia: Dł.: 6-8 cm; wydłużony i bocznie spłaszczony. Stale otwarty otwór gębowy w spodniej części dziobu, otoczony wąsikami spełniającymi funkcje czuciowe. Sztywny fałd skórny na grzbiecie (płetwa grzbietowa), oraz dwa...
Tkanki
Tkanka - zespół komórek przystosowany do pełnienia określonych funkcji Tkanka nabłonkowa - składa się z komórek ściśle przylegających, okrywa ciało zwierząt z zewnątrz oraz wyściela jamy ciała, pozbawiona substancji międzykomórkowej. Tkanka...
Trawienie
Miejsce i czynnik (forma aktywna) Optymalne pH Substrat Rezultat Jama ustna Amylaza ślinowa (Ptyalina) 6,9 Węglowodany Maltoza i krótkie łańcuchy wielocukrowców. Śluz Pokarm Zwilżanie i ułatwianie przełknięcia kęsa pokarmu. Żołądek Kwas...
Układ krwionośny
1)Cechy uk.krążenia: *szybkie i wydajne transportowanie gazów oddechowych z płuc i do płuc. *sprawne transportowanie produktów trawienia z przewodu pokarmowego oraz zbędnych i szkodliwych produktów metabolizmu(do nerek). *wyrównywanie...
Żołądek-jego budowa, funkcjonowanie i choroby
Żołądek stanowi duży zbiornik, o zmiennym, zależnym od stopnia wypełnienia kształcie i położeniu. Najbardziej stałym punktem topograficznym jest wpust żołądka - znajduje się na wysokości X kręgu piersiowego w pozycji leżącej (lub o jeden krąg...
Żywność funkcjonalna
Innymi słowy, żywnością funkcjonalną będą środki spożywcze, które wpływają pozytywnie na określone funkcje organizmu, sprzyjają zaspokojeniu szczególnych potrzeb żywieniowych różnych grup konsumentów. Ich pozy tywny wpływ to wynik obecności, w...
Zielnik - krwawnik pospolity
Gromada: Spermatophyta (Nasienne) Podgromada: Angiospermatophyta (Okrytonasienne) Rząd: Asterales (Astrowce) Rodzina: Asteraceae Compositae (Złożone) Grupa: Dwuletnie Klasa: Dicotyledonpsida (Dwuliścienne) Podklasa: Sympetalae...
Znaczenie genetyki
Człowiek już od bardzo dawna stosuje różnorodne, celowe zabiegi, zmierzające do uzyskania użytecznych, żywych organizmów lub produktów x nich pochodzących. Ogólnie działania takie określa się jako tzw. biotechnologię. W szerokim znaczeniu obejmuje...
Układ chłonny
Do układu chłonnego zalicza się: naczynia chłonne (limfatyczne), węzły chłonne, migdałki, grasicę, śledzionę i chłonkę. Układ chłonny - mówiąc najogólniej - ma za zadanie odprowadzanie płynów z przestrzeni międzykomórkowych poprzez węzły chłonne i...
Układ oddechowy, układ krwionośny, układ odpornościowy
UKŁAD ODDECHOWY Oddychanie komórkowe polega na utlenianiu związków organicznych, najczęściej glukozy. Utlenianie glukozy nie zachodzi gwałtownie, lecz odbywa się stopniowo , w wielu następujących po sobie reakcjach. Część energii uwalniającej się...
Transplantacje
Przeszczepianiem narządów zajmuje się medyczna dziedzina naukowa nazywana transplantologią. Przeszczepianie narządów jest metodą ratowania życia chorego, który potrzebuje zdrowego narządu, aby żyć. Metoda, ta polega na wszczepieniu biorcy narządu...
Sprzężniaki, workowce, podstawczaki
Cykle rozwojowe Sprzężniaki (Zygomycetes) - kopulują całe organy płciowe - powstaje wielojądrowa zygota (zygospora) - kiełkuje przechodząc mejozę i tworzy strzępkę - na jej szczycie tworzy się kulista zarodnia z zarodnikami...
Witaminy, mikro i makroelementy
Rozp. w wodzie: Wit. C:(kwas askorbinowy, 1912)świeże owoce, truskawki, maliny, natka pietruszki, papryka, owoce dzikiej róży, brokuły, brukselka, zwiększa odporność organizmu na infekcje. Wit. B1(tiamina, 1897)produkty zbożowe, mięso, wędliny,...
Układ narządów ruchu
Układ narządów ruchu stanowi układ kostny (szkielet) i stawowy oraz układ mięśniowy. Szkielet otacza i chroni narządy wewnętrzne, jest podporą dla ciała, a poruszany przez mięśnie umożliwia nam wykonywanie ruchów oraz utrzymanie pionowej postawy...
Zapobieganie Chorobom Serca
Higieniczny tryb życia zapobiega chorobom układu krążenia, w tym m.in. chorobom serca. Najczęstszymi chorobami serca są nadciśnienie tętnicze oraz choroba niedokrwienna serca, której zazwyczaj rezultatem jest zawał mięśnia sercowego, prowadzący...
Sposoby namnażania się wirusów i bakterii
Wyróżniamy bakterie: właściwe, śluzowe, krętki, nitkowate. Bakterie mają różnorodne kształty i są cztery podstawowe ich grupy : kuliste, wydłużone, spiralnie skręcona i rozgałęzione. Występują najczęściej w koloniach (grupach). Komórka bakterii...
Różnorodność biologiczna ziemi, ewolucja, biocenoza
a) biocenoz – różnorodność zbiorowisk organizmów -> lasy, torfowiska, pola, łąki, pastwiska Biomy – pustynia, półpustynia, stepy, sawanny, tundra, tajga, lasy zwrotnikowe. Ekosystem – biocenozy wraz z ich siedliskami (łąki, pola uprawne,...
Układ pokarmowy
Układ pokarmowy jest zespołem narządów służących do pobierania pokarmu, jego przeróbki mechanicznej (rozdrabnianie, połykanie, mieszanie pokarmu, transport treści pokarmowej) i chemicznej (trawienie), wchłaniania strawionych substancji oraz...
Wydalanie i skóra
Wydalanie jest procesem polegającym na pozbywaniu się z organizmu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii(metabolizm). Przemianą materii są nazywane wszystkie procesy zapewniające odbudowę tkanek, zapewnienie stałej temp oraz...
Świerzbowce
Świerzbowce, pajęczaki z rodzajów Psoroptes, Chorioptes, Sarcoptes, Cytodites, Notodres i inne zaliczane do rzędu roztoczy, pasożytujące głównie w skórze kręgowców, zwłaszcza ptaków i ssaków. Długość 0,1-0,8 mm. Żywią się naskórkiem bądź wnikają...
Układ krążenia
Składa się z układu krwionośnego i z układu chłonnego. U. krwionośny składa się z płynnego osocza i składników morfotycznych. Osocze składa się z surowicy i włóknika (jest to białko, które tworzy skrzep). Składniki morfatyczne to...
Wady wzroku
Krótkowzroczność (Miopia) DEFINICJA I EPIDEMIOLOGIA Krótkowzroczność jest najbardziej rozpowszechnioną wadą refrakcyji oka: według najświeższych badań dotyczy ona około 20% populacji Włochów. Szacunkowe dane dla Europy mówią o 30% społeczeństwa...
Wpływ Uv na włosy
Popularność kosmetyków do opalania rośnie. To znak, że mamy świadomość negatywnych skutków opalania dla naszej skóry. A co z włosami? Ten temat jest wciąż traktowany nieco po macoszemu. Opalanie ma niekorzystny wpływ na włosy - zarówno opalanie w...