Generacja
rzecz. ż ludzie należący do tej samej lub zbliżonej grupy wiekowej, często wyznający podobny zbiór zasad moralnych, poglądów itp., pokolenie. urządzenia techniczne o zbliżonych parametrach, wyprodukowane w podobnym czasie, na podobnym poziomie zaawansowania technicznego. (w zn. 1.) Każda z generacji (D. lm, ident. w C. i Ms. lm) ma swoje ulubione piosenki. Dziadek Tomka kazał jego mamie – kiedy była w wieku Tomka – ściszać radio, gdy chciała posłuchać ulubionej muzyki....
Genetyka
rzecz. ż, br. lm nauka zajmująca się całością problemów dotyczących dziedziczności i zmienności organizmów żywych. W Nowym Jorku odbywa się właśnie światowe sympozjum poświęcone genetyce (C. lp, ident. w Ms. lp) i zagadnieniom zdrowotnym związanym z pracami nad genetycznymi zmianami w rozwoju roślin. Rośliny genetycznie zmodyfikowane nie są już podobne do swoich poprzedników – są zazwyczaj większe i bardziej odporne na choroby. O genetyce (Ms. lp) i problemach etycznych,...
Giełda
rzecz. ż (ekon.) miejsce, gdzie są wystawiane do kupienia i sprzedaży akcje firm. miejsce handlu rozmaitymi (najczęściej używanymi) przedmiotami, w którym sprzedającymi i kupującymi są ludzie, nie prowadzący zawodowo działalności gospodarczej (giełda samochodowa, giełda książki itp.). spotkanie producentów z hurtowymi odbiorcami towarów, podczas którego dochodzi do transakcji handlowych. (w zn. 1.) Duża spółka produkująca farby pojawiła się na giełdzie (Ms. lp,...
Globalizacja
rzecz. ż (ekon., filozof.) sposób myślenia, wg którego Ziemia jest miejscem wspólnym dla wszystkich i powinno się dążyć do zjednoczenia ludzi i ich wysiłków w skali planety; dziś rozumiany głównie w sensie ekonomicznym, jako zespół wysiłków mających na celu swobodny przepływ handlu, usług itp. pomiędzy państwami w celu ułatwienia i uproszczenia funkcjonowania gospodarki. – Na temat globalizacji (D. lp, ident. w C. i Ms. lp) można mówić w kontekście historycznym, sięgając do...
Gloryfikować
czas. otaczać wyjątkowym szacunkiem, nadawać specjalne znaczenie, chwalić. Prezenter telewizyjnego programu operowego, rozmawiając ze znanym śpiewakiem gloryfikował jego wkład w popularyzację polskiej opery na świecie. – Nie gloryfikujmy naszych osiągnięć przed czasem! – podczas zebrania apelował do pracowników dyrektor. – Spróbujmy aktualny korzystny wynik finansowy utrzymać przez następny rok i wtedy będziemy dopiero mogli mówić o sukcesie.
Głosowanie
rzecz. n procedura wyboru oparta na decyzji większości. W dniu wyborów nowego przewodniczącego okazało się, że głosowanie (M. lp, ident. w B. lp) musi zostać odłożone, ponieważ nie było wystarczającej liczby członków partii, którzy mogliby wziąć udział w głosowaniu (Ms. lp, ident. w C. lp). KOMENTARZ Istnieje wiele rodzajów i sposobów głosowania – głosowanie jawne (np. przez podniesienie dłoni) i głosowanie tajne – głosujący, zachowując anonimowość oddają głosy na...
Gospodarka
rzecz. ż (ekon.) całość zagadnień związanych z produkcją, handlem przemysłem itp., pojmowana w skali państwa lub szerzej (np. światowa gospodarka ). (ekon.) organizacja produkcji w jakimś sektorze (np. gospodarka żywnościowa, gospodarka surowcami naturalnymi itp.). (pot., roln.) gospodarstwo chłopskie. Nowy minister finansów długo mówił o gospodarce (Ms. lp, ident. w C. lp) państwa i potrzebach zmian w poszczególnych jej sektorach. Zagadnienia gospodarcze...
Graffiti
rzecz. n, nieodm., br. lm obraz na murze wykonany lakierem w sprayu. Wykonanie graffiti zajmuje sporo czasu i wymaga opanowania specyficznej techniki malowania farbą w aerozolu. W wielkich miastach powstał problem budynków zniszczonych przez graffiti , ale zdarza się, że graffiti upiększa zniszczone płoty, stare mury itd., dodając im koloru oraz ożywiając szarzyznę miast. KOMENTARZ Twórcy graffiti (pot. grafficiarze), pozostają zwykle anonimowi, czasem też podpisują...
Grand prix
[franc., wym. grã pri, dosł. wielka nagroda] nieodm. główna nagroda na festiwalach, w konkursach, zawodach. Na tegorocznym festiwalu Pieśni Narodów Świata nie przyznano grand prix . Przyznano natomiast pierwszą nagrodę i szereg wyróżnień. KOMENTARZ Grand prix często pojawia się w wyrażeniu Grand Prix Formuły 1 . Chodzi tu o najbardziej prestiżowe wyścigi samochodowe. Określenie grand prix jest też używane jako nazwa pojedynczych wyścigów, odbywających się w danym...
Gwara
sposób mówienia charakterystyczny dla danego regionu (gwara regionalna – dialekt), środowiska (gwara środowiskowa – żargon) lub grupy społecznej (np. gwara młodzieżowa – slang); na gwarę składa się charakterystyczne gwarowe słownictwo, a także akcent, wymowa, składnia.
Gwarancja
rzecz. ż zapewnienie. deklaracja producenta lub usługodawcy o niezawodności urządzenia przez określony czas i zobowiązanie do wykonania ewentualnych czynności naprawczych nieodpłatnie. (w zn. 1.) Kandydat na nowego ministra gospodarki jako gwarancję (B. lp) kompetencji przedstawił szczegóły swojej wieloletniej pracy na ważnym stanowisku w spółce z udziałem Skarbu Państwa. W ramach gwarancji (D. lp, ident. w C. i Ms. lp), szkoła językowa zobowiązuje się do...