Fałszywi przyjaciele
Odrębną kategorię stanowią fałszywi przyjaciele. Spotykamy ich już w Biblii . Otaczają Hioba i sugerują mu, że to z jego winy dosięgają go nieszczęścia. Określenie „przyjaciel Hioba” oznacza fałszywego przyjaciela. Niegodny zaufania okazuje się też uczeń Chrystusa – Judasz, który sprzedaje swego nauczyciela, pocałunkiem wskazując strażom Mesjasza (Judaszowy pocałunek). Motyw fałszywej przyjaźni niejednokrotnie wykorzystywała literatura piękna: fałszywymi przyjaciółmi są niektórzy znajomi...
Fascynacja rewolucją
Fascynację rewolucją utrwala w swych dziełach filmowych Siergiej Eisenstein. Jego Pancernik Potiomkin , przedstawiający bunt na pokładzie statku i przewrót rewolucyjny w Odessie 1905 roku, nie tylko jest dynamicznym, przejmującym obrazem pokazującym potęgę dzieła rewolucyjnego, ale także jednym z najwybitniejszych filmów w historii kina, w którym zastosowano nowoczesny montaż. Do historii filmu przeszły na zawsze niektóre sceny z Pancernika Potiomkina , np. scena masakry na słynnych...
Feministka, feminizm
Dałam mojemu dziecku ciało i krew, Torturę rodzenia I nieznużoną troskliwość kwoki, Wysuszającą w kobiecie płeć i mózg (...) Ale moje dziecko Nosi nazwisko mężczyzny (Anna Świrszczyńska, Patriarchat ) Postać feministki pojawia się w literaturze stosunkowo rzadko, a już na pewno nie ma jej w tekstach ze szkolnego kanonu lektur. Feministka jako postać groteskowa, agresywna i trudna do zrozumienia występuje niekiedy we współczesnych tekstach kultury. Inne kreacje, które można by...
Femme fatale
Woda i ognia skry Jagnię i wilcze kły Słodka i okrutna Drapieżna i smutna B iel i czerń... We włosach maku kwiat Stopa wybija takt Cesarz za mój taniec Każde me żądanie Wypełnić chce... Salome – nad miastem wstaje dzień Salome – jak struna ciało twe Jak pnącze powoju Gdy w zwiewnym swym stroju Dla władcy tańczysz... Salome – Chrzciciela ściął już kat Salome – twój uśmiech w powietrzu drga Wirujesz szalona Twe usta czerwone jak krwawa rana... Spalone... (Karel Kryl, Salome ; tłum....
Filozofowie greccy
W Uczcie Platon utrwala postać Sokratesa i innych filozofów oraz metodę greckich myślicieli, którzy zadając pytania i oczekując na nie odpowiedzi od słuchacza, zmuszali ich do myślenia... W Państwie pojawia się pomysł Platona postawienia uczonych na czele państwa, oddania im rządów. Państwo Platona, rządzone przez mądrych i odbierające głupim prawo dodecydowania o sobie, przypomina jednak społeczeństwa totalitarne.
Franciszkański model ascezy
Innym, łagodniejszym wobec ciała, modelem ascetycznego życia było to, co proponował św. Franciszek z Asyżu: wyrzeczenie się bogactw, rozdanie majątku ubogim i skromne, ale radosne, wędrowne żebracze życie. Do franciszkańskiego modelu życia powracało wielu poetów, np. Leopold Staff przełoży łi wydał Kwiatki św. Franciszka z Asyżu , a jednocześnie we własnej twórczości przywoływał motywy franciszkańskie.