Niemiecki

Zaimek (Pronomen)

Zaimek osobowy (Personalpronomen)

Zaimki osobowe zastępują osoby lub rzeczy; odmieniamy je przez przypadki: ich – ja du – ty er – on sie – ona es – ono wir – my ihr – wy sie – oni, one Sie – pan, pani, państwo Das Brot ist frisch. Es schmeckt gut. Der Lehrer ist krank. Er kann nicht kommen. Erbarme dich meiner! Meine Freundin hat kein Geld dabei. Ich leihe ihr 10 Euro. Wie geht es Ihnen , Frau Hannes ? Hast du am Samstag Zeit? Ich lade dich zu meinem Geburtstag ein. Was wollt ihr...

Zaimek wzajemności (Reziprokpronomen)

Podstawowym zaimkiem wzajemności jest zaimek einander , który oznacza sobie lub wzajemnie : Sie vertrauen einander . ( Oni ufają sobie .) Zaimek ten często łączymy z różnymi przyimkami: Die Kinder haben brav miteinander gespielt. ( Dzieci bawiły się grzecznie ze sobą .) Sie waren sehr freundlich zueinander . ( Oni byli bardzo uprzejmi wobec siebie .) Die Verliebten haben sich lange voneinander verabschiedet. ( Zakochani długo żegnali się ze sobą .)

Zaimki dzierżawcze (Possessivpronomen)

Zaimki dzierżawcze • określają przynależność Wo ist dein Heft ? • odmieniamy przez rodzaje, przypadki i liczbę Die Farbe seiner Schultasche gefällt mir nicht. • w zdaniu znajdują się zawsze przed rzeczownikiem (w takiej sytuacji rodzajniki opuszczamy) Die Lehrerin hat gestern mit meinem Vater gesprochen. Habt ihr unsere Filzstifte gesehen? Odmiana zaimków dzierżawczych w mianowniku zaimek osobowy Singular Plural m n f...

Zaimki einer, eine, ein(e)s z dopełniaczem (Pronomen einer, eine, ein(e)s mit Genitiv)

Zaimki einer, eine, ein(e)s mogą zastępować rzeczownik z rodzajnikiem nieokreślonym, mogą też występować z rzeczownikiem w dopełniaczu liczby mnogiej, który poprzedzony jest przymiotnikiem w stopniu wyższym lub najwyższym. Singular m n f N. einer ein(e)s eine A. einen ein(e)s eine D. einem einem einer Brad Pitt ist einer der bekanntesten Schauspieler in der Welt. ( Brad Pitt...

Zaimki nieokreślone (Indefinite Pronomen)

Zaimki nieokreślone wskazują bliżej nieznane osoby lub rzeczy. Rozróżniamy następujące zaimki nieokreślone: • man ( odnosi się do ogółu osób ) Hier soll man leise sein. • jemand ( ktoś ) Jemand klopft an die Tür. • niemand ( nikt ) Niemand weiß alles. • etwas ( coś ) Habt ihr etwas Interessantes gemacht? • nichts ( nic ) Es ist nichts Schlimmes passiert. • einer, eine, eins, welche (l. mn.) – wskazują jedną osobę lub rzecz z wielu Einer von ihnen hat...

Zaimki nieosobowe es i man (Unpersönliche Pronomen es und man)

Zaimka nieosobowego es używamy, gdy: • podmiot nie jest bliżej określony • nie występuje osoba działająca Zaimek es stosujemy: • przy czasownikach wyrażających pogodę Es donnert. Es schneit . • przy czasownikach sein i werden Es ist dunkel. Es ist spät. Es wird kalt. • przy niektórych zwrotach Wie geht es euch? Gibt es eine Gemüsesuppe? Es klingelt . Es geht um Geld. Ich habe es eilig . • przy czasownikach bezosobowych z dopełnieniem w formie zaimka...

Zaimki pytające (Interrogativpronomen)

W języku niemieckim rozróżniamy następujące zaimki pytające: - wer – kto Wer spielt Klavier? - wessen – czyj, czyja, czyje Wessen Gepäck ist das? - wem – komu Wem schenkst du die Ohrringe? - wen – kogo Wen lädst du zur Party ein? - was – co Was willst du heute machen? - was für ein, was für eine, was für… – jaki, jakie, jaka, jakie ; Was für einen Badeanzug möchtest du? - welcher , welche, welches, welche? – jaki, jaka, jakie ;...

Zaimki wskazujące (Demonstrativpronomen)

Zaimki wskazujące, zgodnie z nazwą, wskazują osoby lub rzeczy. Odmieniamy je tak, jak rodzajniki określone.Wyróżniamy następujące zaimki wskazujące: • dieser, diese, dieses, diese (ten, ta, to, te / ci) Dieser Koffer ist sehr teuer. Diese Krankheit ist unheilbar. Hast du schon dieses Theaterstück gesehen? Singular Plural m n f N. dieser Hund dieses Pferd diese Katze diese Tiere A....

Zaimki zwrotne (Reflexivpronomen)

Zdania dopełnieniowe (Objektsätze)

Zdania dopełnieniowe: • odpowiadają na pytania wszystkich przypadków, oprócz mianownika; • wprowadzamy za pomocą spójników dass (że) w zdaniach o treści oznajmującej i ob (czy) w zdaniach o treści pytającej lub wprowadzamy za pomocą zaimków pytających, np.: was, wem, wen, wohin, wieviel, woher Daniel hat gefragt, ob ich mitkomme. Ich denke, dass du mehr lernen solltest. Kannst du mir erklären, warum du nicht gekommen bist. Sag mir, wem du die Blumen schenken möchtest.

Zdania imiesłowowe

Zarówno Partizip I , jak i Partizip II mogą tworzyć zdania imiesłowowe znajdujące się na początku, w środku lub na końcu zdania głównego. Samo zdanie imiesłowowe zakończone jest nieodmiennym Partizip I lub Partizip II : Durch die kleinen Dörfer fahrend , dachte sie an ihre Bewohner. ( Przejeżdżając przez małe wioski, myślała o ich mieszkańcach. ) Die Soldaten hielten 8 Stunden lang strammstehend Wache. ( Żołnierze pełnili wartę, stojąc przez 8 godzin na baczność. ) Der Junge,...

Zdania okolicznikowe celu (Finalsätze)

Zdania okolicznikowe celu są zdaniami złożonymi podrzędnie i odpowiadają na pytania: wozu? ( po co? ), zu welchem Zweck? ( w jakim celu? ). Rozpoczynają się od spójników: • damit ( aby, żeby ), jeżeli podmioty w zdaniu głównym i podrzędnie złożonym są różne • od konstrukcji bezokolicznikowej um… zu , jeżeli podmioty w zdaniu głównym i podrzędnie złożonym są jednakowe Er trainiert sehr viel, um einen neuen Weltrekord aufzustellen . ( On trenuje dużo, żeby...

Zdania okolicznikowe czasu (Temporalsätze)

Zdania okolicznikowe czasu są zdaniami podrzędnymi i odpowiadają na pytania: wann? , wie lange? , seit wann? , bis wann? Rozróżniamy zdania czasowe ze spójnikami: • als , wenn ( gdy, kiedy, ilekroć ), spójniki te mają to samo znaczenie, używamy ich jednak w różnych sytuacjach: – als , jeżeli czynność jest jednorazowa i odbyła się w przeszłości Als ich 24 Jahre alt war, heiratete ich. Als sie gestern einkaufte, wurde sie bestohlen. Als sie ihn bemerkte, wurde...

Zdania okolicznikowe przyczyny (Kausalsätze)

Zdania okolicznikowe przyczyny • odpowiadają na pytanie warum?, weshalb? ( dlaczego? ), aus welchem Grund? ( z jakiego powodu? ) • wprowadzamy za pomocą spójników weil , da ( bo, ponieważ ) Anne geht nicht in die Schule, weil sie krank ist.

Zdania okolicznikowe skutku nierzeczywiste (Irreale Konsekutivsätze)

Zdania okolicznikowe skutku nierzeczywiste tworzymy za pomocą spójnika als dass (aby) . W zdaniu głównym występuje słowo zu . W zdaniach tych występują dwie możliwości czasowe: • zdanie wyraża teraźniejszość, stosujemy wtedy Konjunktiv Imperfekt Die Wohnung ist zu teuer, als dass wir sie kaufen könnten . ( Mieszkanie jest za drogie, abyśmy mogli je kupić. ) Sie ist zu faul, als dass sie zu Fuß ginge . • zdanie wyraża przeszłość, stosujemy wtedy Konjunktiv Plusquamperfekt...

Zdania okolicznikowe sposobu (Modalsätze)

Zdania modalne należą do zdań złożonych podrzędnie i odpowiadają na pytania: wie?, auf welche Weise? (w jaki sposób?), in welchem Maße? (w jakim stopniu? ) . Rozróżniamy następujące spójniki i konstrukcje bezokolicznikowe: • indem / dadurch dass, • ohne dass / ohne … zu …, • (an)statt dass / (an)statt … zu …. Spójniki indem / dadurch dass odnoszą się do treści twierdzących, a ohne dass oraz (an)statt dass do treści przeczących: Er beherrschte Italienisch,...

Zdania podmiotowe (Subjektsätze)

Zdania podmiotowe: • odpowiadają na pytanie wer? was? • wprowadzamy za pomocą zaimków wer, was , spójników dass, ob, wann, warum itd. Wer nach Wien kommt, (der) muss in ein Café gehen. Dass du mit ins Theater fahren möchtest, freut es uns. • występują przed zdaniem głównym lub po zdaniu głównym, które rozpoczyna się często od słowa es Es ist bekannt, dass Pommes frites aus Belgien kommen. Es freut mich, dass du gekommen bist. (w zdaniach podmiotowych zdanie główne...

Zdania podrzędnie złożone (Satzgefüge)

Zdanie złożone podrzędnie składa się ze zdania nadrzędnego (zwanego w języku niemieckim głównym – Hauptsatz ) i zdania podrzędnego (zwanego w języku niemieckim pobocznym – Nebensatz ). Zdanie podrzędne • zastępuje zawsze pewną część zdania głównego, np.: okoliczniki nazywa się zdaniem okolicznikowym Nico fährt mit dem Taxi, obwohl er viel Zeit hat . • rozpoczyna się od spójnika Elizabeth lernt viel, weil sie studieren möchte . • wymaga podmiotu i...

Zdania porównawcze (Vergleichsätze)

Zdania porównawcze należą do zdań złożonych podrzędnie i zaczynają się od następujących spójników: • wie (jak) • so… wie (tak … jak) • solch … wie ( taki … jak) Przymiotniki lub przysłówki występują tu w stopniu równym; przydawkowo użytą formę – solch stosujemy przed rzeczownikami; spójnik so możemy wzmocnić poprzez wyrazy eben, genau, gerade Wie unglücklich er ist, lässt sich nicht beschreiben. ( Jak on jest nieszczęśliwy, nie da się opisać. ) Er hat sich so...

Zdania porównawcze nierzeczywiste (Irreale Komparationssätze)

Zdania porównawcze odpowiadają na pytanie Wie? (Jak?) : Es scheint mir, als ob er betrunken wäre . (szyk zdania podrzędnego!) Zdania porównawcze nierzeczywiste wprowadzamy za pomocą spójników als ob lub als (jakby, jak gdyby): Es scheint mir, als wäre er betrunken. (szyk przestawny zdania głównego!) ( Mam wrażenie, jakby on był pijany .) W zdaniach tych występują trzy możliwości czasowe: • czynności w zdaniu głównym i podrzędnym /drugim głównym odbywają się równocześnie...

Zdania przeczące (Sätze mit der Negation)

W języku niemieckim wyróżniamy trzy rodzaje przeczeń: nein, kein, nicht , których polskim odpowiednikiem jest słowo nie . • nein odnosi się do treści całego zdania i występuje – samodzielnie – przed zdaniem, które zaprzecza Gehst du mit ins Kino? Nein./ Nein, ich gehe nicht mit. • kein stosujemy – gdy w pytaniu przed rzeczownikiem występuje rodzajnik nieokreślony Hast du eine Katze? Nein, ich habe keine Katze. – w liczbie mnogiej przed rzeczownikiem bez rodzajnika Gibt...

Zdania przydawkowe (Attributsätze)

Zdania przydawkowe są zdaniami złożonymi podrzędnie i odpowiadają na pytania: was für ein?, was für eine?, was für…?, welcher?, welche?, welches? Spójnikami są zaimki względne der, die, das ( który, która, które… ), które rozpoczynają zdania przydawkowe: Der Polizist , der uns kontrolliert, ist mein Nachbar. ( Policjant, który nas kontroluje, jest moim sąsiadem .) Die Marksburg ist die einzige Höhenburg am Mittelrhein, die nie zerstört worden ist. ( Marksburg jest...

Zdania przyzwalające (Die Konzessivsätze)

Zdania przyzwalające odpowiadają na pytanie: trotz welcher Bedingung? ( mimo czego? ). Zdania przyzwalające zaczynają się: • od spójników obwohl, obgleich, obschon, obzwar ( chociaż /mimo że ) i są zdaniami złożonymi podrzędnie; Obwohl es regnet, machen sie eine Bergtour. ( Chociaż pada deszcz, jadą na wycieczkę w góry. ) Sie machen eine Bergtour, obwohl es regnet. Obgleich das Haus überwacht wurde, wurde eingebrochen. ( Chociaż dom był strzeżony, włamano się .) Es wurde...

Zdania pytające (Fragesätze)

W języku niemieckim wyróżniamy: • pytania niezależne – pytania o rozstrzygnięcie ( Ja / Nein-Fragen ) rozpoczynające się od czasownika orzeczenie + podmiot + ............. Odpowiedź twierdzącą rozpoczynamy od słowa ja lub doch , a przeczącą od słowa nein : - Hast du ein Haustier? - Ja. / Nein. - Hast du kein Haustier? - Doch / Nein. - Hast du kein Fahrrad? - Doch , ich habe eins . ( Owszem, mam .) – pytania szczegółowe ( W-Fragen )...

Zdania skutkowe (Konsekutivsätze)

Zdania skutkowe należą do zdań złożonych podrzędnie i zaczynają się od spójników: • so … , dass • dermaßen … , dass • derart … , dass (tak że / tak… że…) Der Nebel war dicht, so dass wir sehr langsam fahren mussten. ( Mgła była tak gęsta, że musieliśmy jechać bardzo powoli .) Das Angebot war günstig, so dass der Vertrag unterschrieben wurde. ( Oferta była tak korzystna, że umowa została podpisana .) Jeżeli chcemy podkreślić przysłówek lub przymiotnik w zdaniu głównym, to...

Zdania warunkowe nierzeczywiste (Irreale Konditionalsätze)

Zdania warunkowe są zdaniami podrzędnie złożonymi i odpowiadają na pytanie Unter welcher Bedingung ? ( Pod jakim warunkiem? )Zdania podrzędne wprowadzamy za pomocą spójnika wenn , który możemy opuścić. Czasownik występuje wtedy na pierwszym miejscu: Wenn ich Zeit hätte , ginge ich zu Maria. / Hätte ich Zeit, ginge ich zu Maria. • jeżeli zdanie dotyczy teraźniejszości lub przyszłości, to w zdaniu głównym i pobocznym występuje tryb przypuszczający Konjunktiv Imperfekt . Często w...

Zdania warunkowe rzeczywiste (Reale Konditionalsätze)

Zdania warunkowe rzeczywiste są zdaniami złożonymi podrzędnie i odpowiadają na pytania: • unter welcher Bedingung? (pod jakim warunkiem?), • in welchem Fall? (w jakim przypadku?), • wann? (kiedy). Najczęściej stosowanymi spójnikami są: • wenn ( jeżeli ) Wenn wir Geld sparen werden, können wir nächstes Jahr eine Reise nach Japan machen. ( Jeżeli będziemy oszczędzać, możemy w następnym roku odbyć podróż do Japonii .) Wir können nächstes Jahr eine Reise nach Japan...

Zdania współrzędnie złożone (Satzverbindungen)

Zdania współrzędnie złożone składają się z dwóch lub więcej zdań współrzędnych (w gramatyce niemieckiej zwanych głównymi), z których każde może istnieć samodzielnie. Zdania współrzędnie złożone dzielimy na: • bezspójnikowe, najczęściej oddzielone od siebie przecinkiem Kinder spielten Ball, Frauen saßen auf der Decke, Männer angelten. • ze spójnikami, po których występuje szyk prosty spójnik + podmiot + orzeczenie + dopełnienie / okolicznik und – i, a Er sieht fern...