Zboża
Najważniejszymi roślinami żywieniowymi świata są zboża , do grupy tej zalicza się: pszenicę, ryż, kukurydzę oraz żyto, owies, jęczmień, proso i sorgo. Łącznie w latach 1998-2000 zboża zajmowały blisko 47% ogólnego areału gruntów ornych, sadów i plantacji na świecie. Pszenica – jest najważniejszym zbożem chlebowym świata, ma duże wymagania glebowe. Uprawiana jest w strefie klimatycznej umiarkowanej oraz zwrotnikowej i podzwrotnikowej. Jej zbiory wahają się od 560 do 600 mln ton rocznie, a...
Ziemia w Układzie Słonecznym
Ziemia jest jedną z mniejszych planet naszego Układu Słonecznego, położoną jako trzecia od gwiazdy centralnej – Słońca. Nasz rodzimy Układ Słoneczny składa się z gwiazdy centralnej, 9 planet z 63 (łącznie) księżycami oraz dziesiątków tysięcy planetoid (małych planet), komet i meteorów. Gwiazda centralna naszego układu to Słońce , wokół którego krążą liczne ciała niebieskie. Największe z tych ciał, planety , krążą wokół Słońca w jednym kierunku, po prawie kolistych orbitach. Wokół...
Zjawiska sejsmiczne
Procesom orogenetycznym i wulkanicznym często towarzyszą zjawiska sejsmiczne – trzęsienia ziemi. Są to nagłe, z reguły krótkotrwałe ruchy (drgania, uderzenia, kołysania) skorupy ziemskiej, wywołane przez bodźce wewnętrzne lub zewnętrzne. Wyróżniamy trzęsienia ziemi: • tektoniczne, • wulkaniczne, • zapadliskowe, • przybrzeżne, • kosmiczne, • antropogeniczne. Wstrząsy skorupy ziemskiej wywołują powstawanie fal sejsmicznych , rozprzestrzeniających się z miejsca powstania (ogniska) trzęsienia...
Zmiany zaludnienia Ziemi
Zmiany liczby ludności zamieszkującej Ziemię przez wiele tysięcy lat postępowały bardzo wolno. W historii zmian zaludnienia Ziemi pojawiały się okresy przełomowe, charakteryzujące się nagłym przyspieszeniem wzrostu liczby ludności. Wywołane były one rewolucyjnymi przemianami w sposobie produkcji i organizacji życia społecznego. Pierwszym takim przełomowym okresem była rewolucja rolnicza , która rozpoczęła się ok. 10 tys. lat temu. W jej wyniku doszło do stopniowego udomowienia niektórych...
Znaczenie łączności w gospodarce światowej
Łączność jest ważnym działem usług zajmującym się przekazywaniem informacji na odległość. Łączność dzieli się na: pocztową , telefoniczną (stacjonarną i komórkową), radiową , telewizyjną , satelitarną , internetową . Dynamiczny rozwój łączności w ostatnich latach jest związany ze wzrostem zapotrzebowania na informacje zarówno ze strony globalizującej się gospodarki światowej, jak i społeczeństw, szczególnie w państwach wysokorozwiniętych. Informacje stają się ważnym towarem,...
Znaczenie transportu w gospodarce światowej
Jednym z najważniejszych działów usług jest transport , zajmujący się przewozem towarów oraz osób. Jego znaczenie dla gospodarki światowej oraz każdego państwa jest bardzo ważne, często porównuje się sieci transportowe do krwioobiegu organizmu państwowego czy szerzej, gospodarki światowej. Dobrze rozwinięta sieć transportowa jest ważnym czynnikiem lokalizacji działalności przemysłowej oraz osadnictwa, umożliwia również wzrost ruchliwości ludności i przyczynia się do rozwoju turystyki....
Znaczenie turystyki w gospodarce światowej
Turystyka to odbywanie krótkotrwałych lub dłuższych podróży poza miejsce zamieszkania w celach niezarobkowych (czyli np. wypoczynkowych, sportowych, poznawczych). W zależności od przyjętych kryteriów stosuje się różne podziały turystyki: • turystyka indywidualna i zbiorowa, • turystyka krajowa i zagraniczna, • turystyka urlopowa i weekendowa. Przyjmując za kryterium cel wyjazdu, wyróżnia się następujące rodzaje turystyki: krajoznawczą, wypoczynkową, religijną (pielgrzymkową), biznesową i...
Znaczenie usług w gospodarce światowej
Usługi to trzeci sektor gospodarki – obok szeroko rozumianego rolnictwa i przemysłu – obejmujący działalność gospodarczą, która nie polega na wytwarzaniu dóbr materialnych, ale na świadczeniu różnego rodzaju usług. Sektor usługowy dzieli się na następujące główne działy: transport, łączność, handel (wewnętrzny i międzynarodowy), gospodarkę komunalną, ochronę zdrowia, oświatę, administrację, wymiar sprawiedliwości, finanse i ubezpieczenia oraz turystykę . Znaczenie usług w gospodarce...
Zróżnicowanie językowe ludności świata
Ze względu na olbrzymie zróżnicowanie językowe ludności świata oraz brak pełnych informacji dotyczących występowania poszczególnych języków, ich podobieństw i różnic, nie można jeszcze dokonać pełnej ich klasyfikacji. Językoznawcy na podstawie stwierdzonych podobieństw grupują poszczególne języki w grupy językowe , które z kolei łączy się w rodziny językowe . Najbardziej rozpowszechnione rodziny językowe to: 1) Indoeuropejska – jest najbardziej rozpowszechniona przestrzennie,należącymi...
Zróżnicowanie poziomu produkcji rolnej
Ze względu na poziom intensywności produkcji rolnej rolnictwo można podzielić na intensywne i ekstensywne. Rolnictwo intensywne cechuje się dużymi nakładami kapitałów (mechanizacja, sztuczne nawożenie, środki ochrony roślin) lub dużymi nakładami siły roboczej. Towarzyszy temu wzrost produkcji rolnej i duże nadwyżki żywności osiągane dzięki wysokim plonom roślin oraz zwiększonej mleczności i mięsności hodowanych zwierząt. Dobrze rozwinięta jest infrastruktura rolnictwa. Dominują...
Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego państw świata
Poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego państw współczesnego świata jest bardzo zróżnicowany, co jest wynikiem uwarunkowań natury przyrodniczej (np. niekorzystne warunki do rozwoju rolnictwa, brak surowców mineralnych), politycznej (np. konflikty zbrojne, niestabilne i nieudolne rządy, izolacja na arenie międzynarodowej), społecznej (np. słabo rozwinięta oświata i opieka medyczna, co wpływa na niską jakość siły roboczej), gospodarczej (np. brak rozwiniętego przemysłu i tradycji...
Zróżnicowanie produkcji roślinnej na świecie
Mimo że grunty orne, sady i plantacje zajmują jedynie 11,5% ogółu zamieszkanych kontynentów, to uprawiane na tym terenie rośliny stanowią podstawę wyżywienia ludności świata, zapewniają pasze dla zwierząt, a także surowce dla przemysłu. Ze względu na sposób wykorzystania uprawianych roślin dzieli się je na: alimentacyjne (żywieniowe) – dostarczające żywności dla ludzi, pastewne – uprawiane na paszę dla zwierząt, przemysłowe – dostarczające surowców dla przemysłu. Często jednak uprawiane...
Zróżnicowanie przyrostu naturalnego na świecie
Ludność danego terytorium wzrasta, gdy liczba urodzeń żywych w określonej jednostce czasu (najczęściej rok) przewyższa liczbę zgonów. Różnicę pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów nazywamy przyrostem naturalnym . W celu porównania skali tego zjawiska w ujęciu czasowym i między różnymi państwami lub regionami stosuje się współczynnik przyrostu naturalnego liczba urodzeń żywych – liczba zgonów PN = ------------------------------------------ x 1000 [‰] liczba ludności...
Zróżnicowanie rasowe ludności świata
Wszyscy ludzie zamieszkujący Ziemię należą do tego samego gatunku – homo sapiens (człowiek rozumny). Jednakże gatunek ludzki wykazuje duże zróżnicowanie rasowe będące rezultatem przystosowywania się do zróżnicowanych warunków środowiska naturalnego, panujących w różnych regionach świata. Dodatkowym czynnikiem, który doprowadził do powstania wielkiej mozaiki rasowej, były i są do dnia dzisiejszego wielkie wędrówki ludów i migracje. Uniemożliwia to precyzyjne zdefiniowanie poszczególnych ras...
Zróżnicowanie religijne ludności świata
Kolejnym czynnikiem różnicującym populację ludzką jest wyznawana religia. Głównymi religiami świata są: Chrześcijaństwo – będące największą religią monoteistyczną (wiara w jednego boga) świata skupiającą we wszystkich odłamach ok. 2 mld wyznawców. Powstało w I wieku n.e. na terenie Palestyny. Chrześcijaństwo głosi wiarę w jednego Boga w trzech osobach (Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty), czyli Trójcę Świętą. Podstawę wiary stanowi Boże Objawienie zawarte w Piśmie Świętym (Biblii), co...