sprzedać/zaprzedać duszę diabłu
sprzedać/zaprzedać duszę diabłu
‘dla osiągnięcia jakichś korzyści wyrzec się wszelkich zasad moralnych, za wszelką cenę chcieć osiągnąć jakiś cel’; zwrot,relig.; Według nich zawarliśmy pakt z diabłem (…) . – „Angora”; Większość posłów, jak i naszych czytelników, zrozumiała jej cel – Samoobrona gotowa jest podpisać pakt z samym diabłem, za jakiego uchodzi w kręgach ekipy biało-czerwonych krawatów PO.
Spust
spuścić kogoś z oczu
‘przestać kogoś pilnować, przestać uważać na kogoś’; zwrot; Tato, nie mogę ciebie spuścić z oczu.
spuścić komuś manto
spuścić komuś manto
‘zbić, pobić kogoś’; zwrot; Nie pomoże esperanto,/Gdy ktoś chce ci spuścić manto. – za J. Liberkiem.
spuścić nos na kwintę
spuścić z tonu
spuścić z tonu
‘stać się mniej pewnym siebie, spokornieć’; zwrot, muz.; Trzeba w końcu przypilnować nieuczciwych właścicieli stacji, żeby spuścili z tonu i nie wykorzystywali sytuacji, żeby doić biednych kierowców.
spuścić/spuszczać, zwiesić/zwieszać nos na kwintę
spuścić/spuszczać, zwiesić/zwieszać nos na kwintę
‘stracić, tracić humor,posmutnieć, zmartwić się czymś; spuścić z tonu’; zwrot, muz.; Na dziś piłkarze mają nosy spuszczone na kwintę
Spytki
srebrne/złote/brylantowe gody
‘dwudziesta piąta/pięćdziesiąta/sześćdziesiąta rocznica ślubu’; wyr. rzecz.; Państwo Radomscy obchodzili uroczyście złote gody.
Srebrnik
Srebro
staczać się z równi pochyłej
‘wolno spadać, powoli upadać moralnie, ginąć’; zwrot; On staczał się po równi pochyłej. – W. Łysiak.
stać na czele
‘być przywódcą, zwierzchnikiem, szefem’; zwrot; Ten dżentelmen,będący mężem zaufania policyjnych służb specjalnych ZSRR, stał na czele państwowej akcji „aryzacji” wojska (…). – W. Łysiak
stać na straży czegoś
‘pilnować realizacji jakichś zadań, planów, idei’; zwrot; Naturalna jest rodzina i państwo musi stać na straży rodziny. – „Newsweek”.
stać w ogonku
‘stać w kolejce po coś’; zwrot; (…) nie będziemy stać już w ogonku. – J. Twardowski.
stać/być (jedną nogą) nad grobem
‘być bliskim śmierci’; zwrot; Wszak północnokoreański dyktator nie stoi jeszcze nad grobem. – „Ozon”.
stać/być pod znakiem zapytania
‘być bardzo niepewnym, budzić wątpliwości’; zwrot; Nasz wakacyjny wyjazd jest jeszcze pod znakiem zapytania. – „Victor J”.
stać/stanąć za kimś/za czymś murem
‘opowiadać się/opowiedzieć się po czyjejś stronie w sposób zdecydowany, bronić kogoś, czegoś nieustępliwie; zwartym szeregiem, solidarnie’; zwrot; Mówiliśmy, że kiedy jednemu dzieje się krzywda, reszta stoi za nim murem i go broni.
stać/stawać na baczność
‘być gotowym do wykonywania czyichś rozkazów, poleceń; podkreślać swoją uległość, podporządkowanie’; wojs.‘stać w pozycji wyprostowanej’; A Beata Pawlikowska dotarła na sam koniec świata, aż odkryła, że dorosły nie musi wiecznie gonić za kasą, stawać na baczność przed swoim apodyktycznym szefem, żyć w rytmie budzika i znieczulać sumienia alkoholem i narkotykami. – „Nowy Dzień”.
Stado
Stajnia
stajnia Augiasza
stajnia/stajnie Augiasza
‘o miejscu zaniedbanym, w którym panuje nieład, brud, które należy uporządkować’; wyr. rzecz., mitol. Oczyszczenie stajni Augiasza, króla Elidy, było szóstą pracą Herkulesa. Te nigdy nie czyszczone stajnie miału porządkować w ciągu jednej doby; Ten znany polityk daje do zrozumienia, że należy oczyścić te stajnie Augiasza. – TV Puls; Nasz kandydat na prezydenta podjął się czyszczenia stajni Augiasza. – TV Trwam.
stan osłupienia
‘ogromne zaskoczenie, zdziwienie, szok’; wyr. rzecz.; Wynalazki inż. Wasińskiego nazywane są ADR. Niejednokrotnie wprowadzają one badaczy w stan osłupienia . – „Angora”.
stanąć kością w gardle
stanąć kością w gardle
stanąć na nogi
stanąć na nogi
‘wyzbyć się kłopotów, podnieść się z upadku; uniezależnić się, usamodzielnić się’; zwrot; myślałem że jak wreszcie stanę na nogi/uchylą przede mną czoła. – A. Bursa.
stanąć na ślubnym kobiercu
‘brać ślub, wstępować w związek małżeński’; zwrot, stp. kobierze c ‘barwna puszysta tkanina, służąca do pokrywania ścian lub podłóg, stawano na niej podczas różnych uroczystości’; Wiadomo od razu, że z jednym z nich stanie na ślubnym kobiercu – pytanie tylko, z którym?
stanąć na wysokości zadania
‘wykonać coś dobrze, sprostać czemuś; zachować się, postąpić właściwie, odpowiednio do sytuacji’; zwrot; Uważa, że Polacy w ważnych chwilach potrafią stanąć na wysokości zadania (…). – D. Nowak.
stanąć przed faktem dokonanym
‘znaleźć się w sytuacji, w której już nic nie można zmienić, mimo że może to być niewygodne, niekorzystne’; zwrot, public.; Widzicie, że stanęliśmy przed faktem dokonanym, już nic nie możemy zrobić.
stanąć/spotkać się/znaleźć się z kimś oko w oko
‘stanąć z kimś twarzą w twarz,bezpośrednio, spotkać się z kimś osobiście’; zwrot; Jeszcze gorzej było później. Stanąć oko w oko z fotografem. – SE; Odgraża się, że gdyby spotkał się oko w oko z Kazimierą Szczuką, to na pewno nie dałby się zdołować.
stanąć/stać jak słup soli
stanąć/stać za kimś/za czymś murem
stanąć/stawać komuś kością/ością w gardle
‘uprzykrzać się, mocno komuś dokuczyć, dokuczać, zatruwać komuś życie, dać się we znaki’; zwrot; kiedy kość lub ość staje człowiekowi w gardle, może zagrażać to jego życiu; Ale ten drut stanął „Salonowi” kością w gardle. – W. Łysiak.
stanąć/stawać na głowie
starać się o czyjąś rękę
‘zabiegać o względy kobiety w celach matrymonialnych’; zwrot; (…) Jaś przez długie lata starał się o jej rękę.
stare kąty
‘miejsca dobrze znane z przeszłości, z dzieciństwa’; wyr. rzecz.; W niedzielę Maciej Żurawski odwiedzi jeszcze stare kąty.
stare pudło
‘starsza kobieta, zwłaszcza pretensjonalnie ubrana i umalowana’; wyr.rzecz.; Utracił młodą żonkę/Odzyskał stare pudło. – J. Sztaudynger.