Żeby żyć, trzeba jeść!
Jedzenie od początku świata sprawowało bardzo ważną rolę w istnieniu organizmów żywych. W zasadzie, był to jeden z głównych warunków, aby w ogóle mogły żyć. Nawet najmniejsze jednokomórkowce, pierwotniaki się czymś odżywiały. A w miarę rozwoju,...
Wyprawa łososia na tarlisko
W czasie swojej wędrówki łosoś kieruje się zapachem wody na terytorium, gdzie się urodziły dane osobniki. Od razu po zapłodnieniu samica wędruje z morza do rzeki. W trakcie swojej wędrówki przyszły rodzic nie spożywa żadnego pokarmu. Tarło, czyli...
Kwaśne deszcze
KWAŚNE DESZCZE „Kwaśne deszcze – opady atmosferyczne, o odczynie kwaśnym; zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami, jak: dwutlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór, chlorowodór, wyemitowanymi do atmosfery w...
Epoka węgla, ropy i gazu - ekologia
W PRL-u i innych krajach socjalistycznych zapotrzebowanie na energię było sztucznie rozdmuchiwane przez nieefektywny przemysł i brak zwykłej oszczędności. Nie liczono się ani z kosztami, ani z zagrożeniami dla środowiska - ze zdrowiem i życiem...
Ewolucja i jej dowody.
Naukowy, porównując w trakcie wieloletnich badań organizmy występujące na Ziemi, doszli do wniosku, że wszystkie istoty żywe są ze sobą spokrewnione. Na tej podstawie ustalono, że kot domowy, tygrys i lew należą do rodziny kotowatych, ponieważ...
Konkurencja.
Pewnie zastanawiałeś się, idąc lasem, jak wiele gatunków zwierząt i roślin w nim żyje? Korzystają one z tych samych zasobów środowiska, więc aby przeżyć, muszą o nie konkurować lub wzajemnie sobie pomagać. Dzięki tym złożonym zależnościom w...
Wyginięcie dinozaurów- ślepy zaułek ewolucji czy katastrofa kosmiczna
Wśród ponurych zdarzeń w dziejach Ziemi, osnutych ciągle mgła tajemnicy, znajdują się wymarcia o szerokim zasięgu, które wyeliminowały z ówczesnej fauny m.in. dinozaury w przeciągu stosunkowo krótkiego czasu pomiędzy okresami kreda i...
Klimat śródziemnomorski
Klimat śródziemnomorski to klimat występujący nad morzem śródziemnym. Jest on także nazywany klimatem podzwrotnikowym morskim. Cechą tego klimatu jest bardzo mała ilość opadów latem, a duża gdy jest zimno. Temperatura nie tam poniżej 0 stopni....
Fotosynteza
Fotosynteza-proces syntezy węglowodanów CO2 i wody przy udziale energii świetlnej. CO2+→ cukier + O 6CO2+6H2O→C6H12O6+6O2↑ Etapy: -faza (świetlna) jasna, fotoliza wody-rozkład wody pod wpływem światła na wodór i grupę wodorotlenową H2O→H+OH...
Zdrowe odżywianie
ZDROWE ODŻYWIANIE "Jedz aby żyć, a nie żyj aby jeść" Stan naszego zdrowia uzależniony jest od stanu żywienia. Gdybyśmy zwrócili uwagę na to, co jemy, to w naszych warunkach, tych teraźniejszych, nawet najgorszych - i ekonomicznie, i...
Kości
1. Dorosły człowiek ma 206 kości. 2. Rodzaje kości: DŁUGIE: np. udowa, ramienna PŁASKIE: np. łopatka, mostek RÓŻNOKSZTAŁTNE: np. kręgi, rzebra 3. Skład chemiczny kości: OSSEINA - nadaje sprężystość kościom ZWIĄZKI NIEORGANICZNE -...
Wpływ poruszających się pojazdów mechanicznych na skażenie środowiska naturalnego.
Kiedy budowano pierwsze zakłady przemysłowe, o ich lokalizacji decydowały; surowce mineralne, woda i siła robocza. Najpierw powstawały kopalnie, a dopiero potem w ich pobliżu- huty. W celu ograniczenia transportu budowano zakłady produkujące...
Higiena i choroby układu oddechowego
Aby nasz układ oddechowy buł mniej narażony na infekcje, należy przede wszystkim pamiętać o wdychaniu powietrza przez nos. Jest wtedy ono odpowiednio ogrzane, nawilżone odpowiednio ogrzane i oczyszczone z bakterii oraz pyłów. Może nas to uchronić...
Rysie, nasze leśne koty
Ostatnio przeczytałem w National Geographic niezwykle interesujący artykuł pod tytułem: „Rysie, nasze leśne koty”. Artykuł ten opisuje efekty badań dr Krzysztofa Schmidta nad największymi kotami Europy. Zajmuje się on rysiami od 16...
Ssaki
Ssaki to zwierzęta należące do kręgowców. Charakteryzują się występowaniem gruczołów mlekowych u samic, obecnością owłosienia oraz stałocieplnością. Większość ssaków utrzymuje temperaturę w granicach 36-39 °C. Stałocieplność umożliwia aktywny...
Ekosystem
EKOSYSTEM - fragment przyrody stanowiący funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana między jej częścią żywą - biocenozą, a nieożywioną - biotopem. Każdy w pełni rozwinięty ekosystem składa się z elementów: - abiotycznych...
Ekologia
Ekologia to nauka badająca wzajemne zależności między organizmami oraz pomiędzy organizmami a ich środowiskiem. Ochrona środowiska obejmuje działania zmierzające do zachowania równowagi biologicznej lub do jej przywrócenia. Gatunek to...
Tabela kalori i produktów
Pieczywo: bagietka 1 sztuka - 282 grahamka 1 sztuka - 258 kajzerka 1 sztuka - 296 chleb graham 1 kromka - 84 chleb pszenny 1 kromka - 128 chleb razowy 1 kromka - 105 pumpernikiel 1 płatek - 51 Nabiał: mleko tłuste 3,5% 1...
Ciśnienie i Tętno
Ciśnienie krwi, tętno W cyklu pracy serca wyróżniamy skurcz i rozkurcz. Podczas skurczu (systole) krew wyrzucana jest z komór do tętnic. W czasie rozkurczu (diastole) krew napływa z przedsionków do komór. W warunkach normalnych serce...
Obserwacja komórek zwierzęcych
KOMÓRKA ZWIERZĘCA Komórki zwierzęce różnią się wielkością, kształtem i funkcjami. Na przykład komórka nerwowa człowieka ma kilka krótkich i jedną długą wypustkę rozgałęzioną na końcu. Jest...
Wpływ człowieka na środowisko
PREHISTORIA 1. Początek rozwoju technologii – użycie pięściaka 2. Wyginięcie większości wielkich ssaków (wynalezienie łuku – rozwój łowiectwa) 3. Zakładanie pierwszych osiedli, hodowanie zwierząt i uprawa ziemi (wypalanie lasów) 4. Erozja...
Skały i gleby
1. Właściwości ciał stałych. Mają określony kształt, masę i ciężar 2.Rodzaje ciał stałych. Kruche np. kreda Sprężyste np. sprężyna Plastyczne np. plastelina 3.Metale i Niemetale Metale to ciała stałe, posiadające połysk, przewodzą...
Znaczenie genetyki w hodowli roślin i zwierząt, inżynierii genetycznej - organizmy transgeniczne i terapia genowa.
Porównując wiedzę rozpatrywaną na płaszczyźnie osiągnięć i ingerencji w genetykę na początku XX wieku i obecnie , możemy wyciągnąć jeden podstawowy wniosek ? dokonał się olbrzymi progres w tym kierunku . Gdy zaczęto dopiero dyskutować o nowej...
Szkielet
Szkielet stanowi rusztowanie ciała i oparcie dla mięśni. Pełni również następujące funkcje: - wzrostową - ochronną dla narządów - krwiotwórczą - magazynującą Rodzaje kości: - kości płaskie (łopatka, kości czaszki) - kości krótkie (kości...
Porozumiewanie się.
Mimo że zwierzęta nie potrafią mówić, mogą się porozumiewać na wiele innych sposobów. Pająki wysyłają sobie sygnały, szarpiąc nitki pajęczyn, pszczoły "tańczą", by poinformować inne o tym, gdzie znajduje się pokarm, a ryby elektryczne. W...
Mchy i wątrobowce.
Mchy i wątrobowce to delikatne, pozbawione kwiatów rosliny, tworzące kępy i darnie. Należą one do gromady mszaków. Nie posiadają korzeni we właściwym tego słowa znaczeniu, a podłoża czepiają się za pomocą cienkich chwytników zwanych ryzoidami....
Tatrzański Park Narodowy
Tatrzański Park Narodowy - utworzony został w 1954 r. i jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski. Jest to jeden z Rezerwatów Biosfery UNESCO i zalicza się do muzea przyrodniczego. Na granicy Polski i Słowacji, wznoszą się najwyższe...
Przyczyny powstawania efektu cieplarnianego
Przyczyny powstawania efektu cieplarnianego: Promieniowanie zwrotne jest główną przyczyną występowania efektu cieplarnianego. Wskutek gospodarczej działalności człowieka zwiększa się stężenie w atmosferze substancji absorbujących długofalowe...
Leszczyna
Leszczyna pospolita, bo tak brzmi jej oficjalna nazwa, jest u nas rzeczywiście pospolita. Występuje nieomal w całym kraju, na niżu, w Karpatach po regiel dolny, a pełno też jej w Bieszczadach. Botanicy mówią o ok. 30 gatunkach leszczyny, ale u nas...
Zapalenie spojówek.
Zapalenie spojówek Przyczyny: - przewlekły brak snu - częsty kontakt z kurzem, pyłem, wiatrem - częste używanie komputera, oglądanie TV - alergia Objawy: - uczucie ciała obcego pod powiekami - kłucie, swędzenie, pieczenie, łzawienie -...
ewolucja i tkanki
Ewolucja – długotrwały proces następujących po sobie zmian związanych z przystosowaniem się do zmian środowiska. Mechanizmy ewolucji : mutacje, dobór naturalny, selekcja naturalna Dowody ewolucji: a) bezpośrednie zmiany szkielety,...
Ssaki
POCHODZENIE SSAKÓW Historia rozwoju ssaków w porównaniu z innymi grupami organizmów jest najlepiej poznana. Szkielety ssaków kopalnych, dzięki mocnej budowie, przetrwały w dobrym stanie. Szczególnie dobrze zachowały się zęby i szczęki. Poznanie...
Szkodliwość alkoholu
Na początku swojej pracy chciałabym odpowiedzieć na pytanie: Kto to jest alkoholik? Jest to osoba, która straciła swobodę działania w trzech dziedzinach: pracy, odpoczynku, snu. W pracy alkoholik nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, w...
"Zdrowe"- dodatki do żywności
Dodatkami do żywności nazywa się substancje, które same nie są środkami spożywczymi i najczęściej nie posiadają wartości odżywczej. Do żywności dodawane są celowo, aby oddziaływać na jej charakterystyczne cechy, np. konsystencję, smak, zapach,...
Krzyżówka i gągoł
Krzyżówka Ptaki budują gniazda na ziemi albo ukrywają je w dziuplach lub też wiją na najwyższych gałęziach drzew. Krzyżówka - najliczniejszy przedstawiciel rzędu blaszkodziobych, przyswoiła sobie wszystkie trzy sposoby budowania gniazd....
Magurski park narodowy
Magurski Park Narodowy położony jest w południowej Polsce, ok. 80 km na wschód od Nowego Sącza i 90 km na południe od Tarnowa. Park pokrywa część Beskidu Niskiego, gór pozornie zwyczajnych. Że nie są to góry imponujące rozmiarem można wywnioskować...
Dziura ozonowa
Dziura ozonowa jest to zjawisko zmieszonego stężenia ozonu w stratosferze atmosfery ziemskiej. Występuje w obszarach podbiegunów. Powstawanie dziury wiązane jest zazwyczaj z emisja freonów spowodowana działalnością człowieka. W atmosferze...
Zanieczyszczenia powietrza i walka z nimi.
Co to jest zanieczyszczenie powietrza? Oddziaływanie szkodliwych substancji zawartych w powietrzu ma na człowieka bezpośredni charakter - zatruwają jego organizm w procesie oddychania. Substancje te działają także pośrednio w znacznie większym...
Smog
SMOG Smog to zanieczyszczone powietrze zawierające duże stężenia pyłów i toksycznych gazów, których źródłem jest głównie motoryzacja i przemysł. To słowo powstało w angielskim obszarze językowym z połączenia dwóch wyrazów , a mianowicie słowa...
Borówki
Borówka czarna, żyje do około 30 lat i dorasta do około 60 cm wysokości, ale tylko w bardzo dobrych warunkach. Przeważnie nie jest wyższa niż kilkanaście centymetrów. Rozrasta się łatwo, tworząc całe łany. Przy tym na nowy obszar zwykle trafia...
Zanieczyszczenie atmosfery
Dlaczego ludzie tak chętnie wyjeżdżają w góry lub nad morze? Jak sami mówią, chcą oddychać świeżym powietrzem i obcować z naturą. Ty również podczas ładnej pogody możesz spędzać czas poza domem. Ale czy wszędzie, dokąd pojedziesz, będziesz...
Wszyscy jesteśmy niewolnikami roślin.
Królestwo roślin wykazuje zdumiewającą różnorodność. Należą do niego mikro-skopijne bakterie (niektóre szkodliwe, inne potrzebne człowiekowi) i rośliny, które potrafimy zidentyfikować na pierwszy rzut oka. Aby zrozumieć świat roślin, trzeba...
Dieta zrównoważona
Zrównoważona dieta to taka, która jest złożona z białek, tłuszczów i węglowodanów. Dostarcza ona organizmowi niezbędnych substancji odżywczych, wykorzystywanych do wzrostu, produkcji energii oraz procesów naprawczych. Powinna ona zawierać...
Wpływ człowieka na zależności międzygatunkowe
Pozytywny wpływ na zależności międzygatunkowe; zmniejszenie konkurencji, selekcja, zmniejszenie liczebności (odstrzały) zachowywanie okresów ochronnych Negatywny wpływ człowieka na zależności międzygatunkowe; eliminując jakikolwiek gatunek...
Budowa komórek
Komórka zwierzęca posiada: *Jądro komórkowe-zawiera materiał genetyczny, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie komórki. Wewnątrz jądra znajduje się jąderko. *Błona komórkowa- Oddziela wnętrze komórki od otoczenia, zapewnia transport...
Cechy populacji.
Grupa osobników tego samego gatunku, żyjących na określonym obszarze w tym samym czasie, to populacja. Organizmy jednego gatunku tworzą wiele populacji. Przykładowo dzięcioły czarne z Borów Tucholskich stanowią inną populację niż dzięcioły czarne...
Układ krążenia
UKŁAD KRĄŻENIA: Układ krążenia krwi składa się z serca i naczyń krwionośnych. Umożliwia rozprowadzanie krwi do tkanek, dostarczając do nich tlen, substancje odżywcze i regulujące, a odbiera dwutlenek węgla i opadowe produkty przemiany materii....
Owady
OWADY Owady stanowią największą pod względem liczebności gatunków gromadę. Spośród ponad miliona gatunków zwierząt, które zostały opisane i nazwane, grubo powyżej 800000 to gatunki owadów. Nieopisanych jeszcze gatunków owadów może być milion,...
Zanieczyszczenie wody
Woda jest potrzebna wszystkim żywym organizmom. Bez wody nie byłoby egzystencji. Dla niektórych zwierząt jest środowiskiem życia. Woda jest podstawowym składnikiem każdej żywej komórki. Jest potrzebna we wszystkich procesach przemiany materii....