upiec dwie pieczenie przy/na jednym ogniu
‘załatwić dwie sprawy jednocześnie, skorzystać na czymś podwójnie’; zwrot, kulin.
Upieczony
upojne chwile
upojne chwile
‘czas pełen przyjemności, rozkoszy, szczęścia’; wyr. rzecz.; Przeżyjesz upojne chwile.
Upojny
Upust
urabiać/urobić sobie ręce (po łokcie)
‘pracować bardzo ciężko, zapracowywać się’; zwrot; Mama ręce urabia/przy porządkach w mieszkaniu,/a Lech palcem nie kiwnie, /by jej pomóc w sprzątaniu. – T. Fangrat.
Uraza
Urodzić się
urodzić się pod szczęśliwą gwiazdą
urodzić się pod szczęśliwą gwiazdą
urodzić się pod szczęśliwą gwiazdą
‘być szczęściarzem w życiu, mieć powodzenie, odnosić same sukcesy’; zwrot, astrol.; W głębi duszy nie marzyli nawet o takim szczęściu, ale urodzili się pod szczęśliwą gwiazdą, więc na pewno sława ich nie ominie.
Urodzony
urodzony w niedzielę
urodzony w niedzielę
‘o kimś, kto się leni, nic nie robi’ – wyr. określ. albo ‘leń, obibok, człowiek unikający pracy, pasożyt’ – wyr. rzecz. anonimowego pochodzenia; powstało w latach sześćdziesiątych XX w.; (…) klasa/zbiór obecnych i nieobecnych duchem/wielka niewiadoma, jakiś tam procent/urodzonych w niedzielę/i w czepku i na cudze nieszczęście.
Urok
urwać się/spaść/zlecieć z choinki
‘wyskoczyć z czymś nieoczekiwanym, niewłaściwym, niestosownym’; zwrot; Tłumaczę tedy dziewczęciu, które najwyraźniej urwało się z choinki, że jeśli da taki wywiad do druku – straci pracę (…). – W. Łysiak
urwanie głowy
‘natłok obowiązków, zajęć, zamieszanie’; wyr. rzecz.; Już niedługo tradycyjne polskie urwanie głowy, potocznie zwane świętami. – Internet.
Urząd
Ustępstwo
usunąć (się)/usuwać (się) w cień
‘przestać się w coś angażować, wycofać się z działalności, nie chcieć już w czymś uczestniczyć’; zwrot, public.; Znalazłszy się w doborowym, wytwornym towarzystwie, rad usuwa się w cień i nie wadzi nikomu.
Uszczerbek
uszy do góry
uszy do góry
‘nie zniechęcaj się, nie poddawaj się, miej dobrą minę, trzymaj się, nie martw się, wszystko będzie dobrze’; fraza, przyr.; Wszystko będzie dobrze, zobaczysz, uszy do góry! – Internet; Uszy do góry! Nie daj się zjeść! – zasłyszane.
Uścisk
Uśmiać się
Uśmiech
uśmiechać się/uśmiechnąć się w duchu
uśmiechać/uśmiechnąć się pod wąsem
‘bezskutecznie usiłować powstrzymywać uczucie radości, delikatnie uśmiechać się’; zwrot; Jeśli nauczycielka fizyki legitymująca się magisterium tłumaczy uczniom, jaka jest zasada poruszania się trolejbusa, to uczniowie mają prawo się uśmiechać (przynajmniej w duchu, jeśli nie pod wąsem). – T. Zgółka.
uśmiechać/uśmiechnąć się w duchu
‘cieszyć się, nie okazując tego na zewnątrz’; zwrot; Jeśli nauczycielka fizyki legitymująca się magisterium tłumaczy uczniom, jaka jest zasada poruszania się trolejbusa, to uczniowie mają prawo się uśmiechać (przynajmniej w duchu, jeśli nie pod wąsem). – T. Zgółka.
uśmiechnąć się pod wąsem
uśmierzać/uśmierzyć ból
‘powodować, że ból staje się słabszy; zwrot dotyczy nie tylko bólu fizycznego’; zwrot, medyc.; Lekarstwo w ciągu kilku dni uśmierza bóle (…).
Utopić
utopić kogoś w łyżce wody
utopić kogoś w łyżce wody
utopić kogoś w łyżce wody
‘bardzo kogoś nienawidzić, pragnąć, by stało się komuś coś złego’; zwrot (zwykle w trybie przypuszcz.); Po tym wszystkim mogłabym utopić Andrzeja w łyżce wody. – Internet.
uwić gniazdo
‘założyć rodzinę, urządzić dom’; zwrot, przyr.; Obie panie postanowiły uwić gniazdo na rajskiej wysepce u wybrzeży Wenezueli.
Uwijać się
uwijać się jak w ukropie
uwijać się jak w ukropie
‘robić coś bardzo szybko, spieszyć się z czymś’; zwrot; Przed świętami trzeba w domu uwijać się jak w ukropie. – Internet
uzbroić się w cierpliwość
‘czekać na coś długo i spokojnie’; zwrot, milit.; Nie było wyjścia, rodzice musieli uzbroić się w cierpliwość i czekać, kiedy zmądrzeję. – Internet.
uzbrojony po zęby
‘bardzo dobrze, doskonale uzbrojony’; wyr. określ.; Senegalczycy są uzbrojeni po zęby, wystarczy panu . – S. Bąba.
Użerać się
użerać się z kimś
‘wykłócać się o coś, spierać się o coś zażarcie’; zwrot, pot.; Zdjąłem program, bo miałem dosyć użerania się z prezesami i dyrektorami. – „Angora”.