aż czy arz/asz - jak piszemy?
Znaczenie : 1. spójnik w zdaniach wyrażających skutek lub stopień nasilenia 2. partykuła określająca stopień intensywności, lub stosowana przed rzeczownikami określającymi miejsce, czas, Zasada : wyraz zawsze piszemy przez “ż” aż...
nauką czy naukom - jak piszemy?
Zasada : obie formy są prawidłowe i zależą od kontekstu wypowiedzi - “nauką”, jeśli rzeczownik jest w narzędniku l.p (z czym?) - “naukom” jeśli rzeczownik jest w celowniku l.mn, (czemu?) Pochodzenie : obie formy pochodzą od rzeczownika r....
kąplet czy komplet - jak piszemy?
Znaczenie : zestaw stanowiący całość Zasada : słowo “komplet” zostało zapożyczone z języka francuskiego “complet” i zapisujemy je w oryginalnej wersji. Podobne wyrażenia : zbiór, zestaw, pakiet, komplet kąplet Przykłady :...
acha czy aha - jak piszemy?
Znaczenie : “aha” wykrzyknik wyrażający potwierdzenie, zrozumienie Zasada : “aha” piszemy przez “h” ale bywa błędnie mylone z innym wykrzyknikiem “ach”, które zapisujemy przez “ch” i wyraża zachwyt. Podobne wyrażenia : tak, owszem,...
tą czy tę - jak piszemy?
Zasada : - formę “tę” w formie pisanej używamy z rzeczownikiem w bierniku l.p., (kog? co?) - natomiast “tą” w narzędniku (z kim? z czym?). W mowie potocznej forma “tą” może być użyta również w bierniku. tę tą Przykłady : -...
wujek czy wójek - jak piszemy?
Zasada : wyraz “wujek” piszemy zawsze przez “u”, tak samo jak “wuj” wujek wójek Przykłady : - Wujek Andrzej to brat mojej mamy. Brat taty to stryjek Tomasz. - Dzisiaj idziemy na urodziny do wujka Bartka.
równierz czy również - jak piszemy?
Zasada : “również” to nieodmienna, niesamodzielna część mowy, piszemy ją przez “ó” i “ż” - należy do partykuł zakończonych na “aż”, “eż”, “iż”,”yż” które zawsze piszemy przez “ż” (też, gdyż, jakże, czyż) Podobne wyrażenia : też, także,...
online czy on line - razem czy osobno?
Znaczenie : czynność/działalność wykonywana przez Internet Zasada : piszemy łącznie “online” lub ew. on-line Pochodzenie : wyraz pochodzi z języka angielskiego online, on-line on line Przykłady : - Rekrutacja na kurs jest...
Wesołych Świąt czy wesołych świąt - małą czy dużą literą?
Zasada : jeżeli wysyłamy świąteczne życzenia z okazji świąt Bożego Narodzenia lub Wielkanocy, to zapisujemy życzenia dużą literą, gdyż wyrażenie “Wesołych Świąt” zastępuje pełną nazwę. Możemy zapisać również tak: “Wesołych Świąt Bożego...
bąbel czy bombel - jak piszemy?
Zasada : przed spółgłoskami takimi jak: p, b, t, d, c, dz, cz, ć, dź, dż, k, g, zawsze zapisujemy “ą” Podobne wyrażenia : pęcherz, bańka, wybrzuszenie, pot. małe dziecko bąbel bombel Przykłady : - Ty się zrelaksuj, a ja ci...
spokój czy spokuj - jak piszemy?
Znaczenie : stan równowagi psychicznej lub cisza i sielskość Zasada : rzeczownik “spokój” piszemy przez “ó” bo wymienia się na “o”: spokój - spokoju Podobne wyrażenia : opanowanie, cierpliwość, harmonia, cisza, sielskość spokój...
niedobrze czy nie dobrze - razem czy osobno?
Znaczenie : 1. źle, nieprawidłowo 2. źle pod względem fizycznym, niezdrowo 3. niepomyślnie, z nieszczęśliwym zakończeniem 4. nieprzychylnie, antypatycznie, chamsko 5. nieswojo, nieprzyjemnie, bez komfortu psychicznego Zasada : partykułę...
będą czy będom - jak piszemy?
Zasada : samogłoska “ę” zwykle występuje przed “d” Pochodzenie : “będą” pochodzi od bezokolicznika “być” - jest to czasownik w 3 os. l.mn w czasie przyszłym. będą bendą, będom Przykłady : - Dzieci będą szczęśliwe, jeśli...
obejrzeć czy obejżeć - jak piszemy?
Zasada : Po samogłosce “j” piszemy “rz” Podobne wyrażenia : oglądać, przyglądać się, zerknąć, spojrzeć obejrzeć obejżeć Przykłady : - Dzisiaj obejrzę mój ulubiony serial na Netflix. - Obejrzyj się za siebie, to chyba Justyna...
dekold czy dekolt - jak piszemy?
Znaczenie : 1. część ciała poniżej między szyją, a biustem. 2. wycięcie w bluzce lub sukience Zasada : “dekolt” zapisujemy i wymawiamy z bezdźwięczną głoską “t” zarówno w mianowniku, jak i w pozostałych przypadkach. Pochodzenie :...
dowidzenia czy do widzenia - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie Podobne wyrażenia : do zobaczenia, do usłyszenia, do następnego razu do widzenia dowidzenia Przykłady : - Życzę miłego dnia. Do widzenia. - Powiedział cicho do widzenia i...
niedawno czy nie dawno - razem czy osobno?
Zasada : nie z przysłówkami, które zostały utworzone od przymiotników piszemy razem Podobne wyrażenia : dopiero co, ledwie co, ostatnio, nie tak dawno, Wyjątek : Możliwa jest pisownia rozłączna, kiedy chcemy podkreślić przeciwstawność...
bieżący czy bierzący - jak piszemy?
Znaczenie : 1. przypadający na chwilę obecną 2. płynący, posuwający się naprzód Zasada : bieżący piszemy przez “ż” Pochodzenie : “bieżący” - przymiotnik nie podlegający stopniowaniu. Wyraz pochodzi od czasownika “bieżyć” czyli...
wtedy czy w tedy - razem czy osobno?
Zasada : “wtedy” piszemy łącznie Pochodzenie : “wtedy”to zaimek Podobne wyrażenia : wówczas, w owym czasie, wtenczas wtedy w tedy Przykłady : - Nie umiem doczekać się wakacji. Wtedy dopiero odpocznę. - Pamiętasz nasz ostatni...
dziewczyną czy dziewczynom - jak piszemy?
Znaczenie : 1. dziewczyną - od “dziewczyna”; Narzędnik l.p. r. żeński (z kim?) 2. dziewczynom - od “dziewczyny” - Celownik, l.mn, r. niemęskoosobowy (komu?) Zasada : oba zapisy są poprawne, zależą od kontekstu dziewczyną zależy od...
dwóch czy dwuch - jak piszemy?
Zasada : “ó” wymienia się na “o” - dwóch bo dwoje Synonimem wyrazu : “dwóch” jest dwu - zasada mówi, że na końcu wyrazu piszemy “u” dwóch dwuch Przykłady : - Dzisiaj w klasie nie było dwóch uczniów. - Spośród 30 kandydatów...
niedługo czy nie długo - razem czy osobno?
Znaczenie : 1. wkrótce 2. krótko, przelotnie Zasada : partykułę “nie” z przysłówkami piszemy łącznie, analogicznie - “niebawem” niedługo nie długo Przykłady : - Dzieci już niedługo wrócą do szkoły. - Niedługo trwała ich...
pobódka czy pobudka - jak piszemy?
Znaczenie : 1. budzenie poranne 2/ coś, co pobudza do działania Zasada : “pobudka” piszemy przez “u” Pochodzenie : wyraz “pobudka” pochodzi od czasownika “budzić” Podobne wyrażenia : budzenie, poranne wstawanie, bodziec, impuls,...
rozumiem czy rozumię - jak piszemy?
Zasada : czasownik “rozumieć” należy do typu IV koniugacji - temat czasowników zakończony jest na “e” i dla 1. do l.p prawidłowa forma to “rozumiem”. Analogicznie odmienia się czasownik “umieć”, Pochodzenie : “rozumiem” pochodzi do...
niestety czy nie stety - razem czy osobno?
Zasada : partykułę “niestety” piszemy łącznie Pochodzenie : “niestety” to partykuła wyrażająca żal Podobne wyrażenia : żałuję że, przykro mi, szkoda że niestety nie stety Przykłady : - Niestety, nie pojedziemy w tym roku...
chumor czy humor - jak piszemy?
Znaczenie : - żartobliwość, wesołość - nastrój, usposobienie, samopoczucie Zasada : “humor” piszemy przez “h” humor chumor Przykłady : - Widzę, że dzisiaj dopisuje ci humor. - Przez awanturę z rodzicami, straciłam humor. -...
byłoby czy było by - razem czy osobno?
Znaczenie : znajdowałoby się, miałoby miejsce, przebywałoby Zasada : cząstkę “by” piszemy łącznie z osobowymi formami czasownika Pochodzenie : 3 os. l.p w trybie przypuszczającym od bezokolicznika “być” Wyjątek : cząstkę “by” piszemy...
nie ma czy niema - razem czy osobno?
Znaczenie : nie posiada, nie istnieje Zasada : “nie” z czasownikami piszemy rozdzielnie. Pochodzenie : “nie” to partykuła, “ma” czasownik w 3 os. lp. pochodzi od czasownika “mieć” Wyjątki : niepokoić się, niedomagać, niedosłyszeć...
tempo czy tępo - jak piszemy?
Znaczenie : - “tempo” - rzeczownik - szybkość lub rytm wykonywanej czynności - “tępo” - przysłówek - nieostro Zasada : jako rzeczownik piszemy przez “em” - “tempo”, jako przysłówek - przez “ę” - “tępo” tempo tępo Przykłady :...
proszę czy prosze - jak piszemy?
Zasada : “proszę” pochodzi od bezokolicznika “prosić” - jest to czasownik w 1 os, l.p. w czasie teraźniejszym, należy do koniugacji typu II i zawsze ma końcówkę “ę” proszę prosze Przykłady : - Proszę, proszę i doprosić się nie...
babcią czy babciom - jak piszemy?
Zasada : obie formy są poprawne - zależą do kontekstu wypowiedzi Pochodzenie : formy “babcią” i “babciom” pochodzą od rzeczownika r. żeńskiego “babcia”: - “babcią” jest to Narzędnik, l.p. (z kim?) - “babciom” jest to Celownik l.mn (komu?)...
tęcza czy tencza - jak piszemy?
Zasada : wyraz zapisujemy przez “ę” - wyjaśnia to zasada ortograficzna, która mówi, że “ę” wstawiamy, gdy występuje przed: c, ć, cz, dz, dź, dż. Podobne wyrażenia : feeria, bogactwo kolorów tęcza tencza Przykłady : -...
rzecz czy żecz - jak piszemy?
Zasada : nie ma dla wyrazu “rzecz” reguły ortograficznej. Piszemy przez “rz” Pochodzenie : wyraz pochodzi z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, gdzie wyraz “rzecz” wymawiamy jak [riecz] stąd “rz” Podobne wyrażenia : przedmiot, obiekt,...
manager czy menager - jak pisemy?
Znaczenie : osoba zarządzająca zespołem ludzi Pochodzenie : wyraz jest zapożyczony z języka angielskiego: “manager” stąd prawidłowy zapis jest taki, jak oryginalny - “manager” lub spolszczona forma: “menedżer” Podobne wyrażenia :...
szapo ba czy chapeou bas - jak piszemy?
Znaczenie : wyrażenie z języka francuskiego w tłumaczeniu oznacza “kapelusz z głowy”, w języku polskim mówimy: “czapki z głów”, używamy, kiedy chcemy wyrazić uznanie i szacunek dla czyjejś pracy. Zasada : w przypadku wyrazów obcojęzycznych...
poprzez czy po przez - razem czy osobno?
Zasada : “poprzez” to przyimek złożony, składający się z przyimka “po” i “przez” - takie przyimki piszemy łącznie Podobne wyrażenia : przez, wskroś, na wylot, na przestrzał poprzez po przez Przykłady : - “Poprzez pola,...
chaos czy haos - jak piszemy?
Znaczenie : stan bezładu Pochodzenie : “chaos” pochodzi z greki; zasada mówi, że w przypadku wyrazów obcojęzycznych zachowujemy oryginalną pisownię. Podobne wyrażenia : zamęt, zamieszanie, ferment, rozgardiasz chaos haos...
do zobaczenia czy dozobaczenia - razem czy osobno?
Znaczenie : zwrot używany przy pożegnaniu “do widzenia”, “wkrótce się zobaczymy” Zasada : przyimków nie łączymy z rzeczownikami, przymiotnikami - wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie do zobaczenia dozobaczenia...
coraz czy co raz - razem czy osobno?
Znaczenie : - “coraz” wyraz komunikujący o stopniowym nasilaniu się czegoś - “co raz” wyraz komunikujący o częstym powtarzaniu się czegoś w krótkich odstępach czasu co raz coraz Przykłady : - Co raz było słychać stukanie...
PS, P.S. czy PS. - jak piszemy?
Znaczenie : skrót od łacińskiego wyrażenia “post scriptum” - jest wykorzystywany na końcu listu, jeśli chcemy dopisać parę informacji, o których nie wspomnieliśmy wcześniej. Umieszczamy po podpisie autora. Zasada : W przypadku skrótowców w...
dobry wieczór czy dobrywieczór - razem czy osobno?
Znaczenie : zwrot grzecznościowy, który stosujemy na powitanie Zasada : zwrot ten piszemy rozdzielnie, tak jak: “dzień dobry” dobry wieczór dobrywieczór Przykłady : - Dobry wieczór Państwu! Za chwilę zacznie się...
na pewno czy napewno – razem czy osobno?
Znaczenie : bez wątpienia, bez wątpliwości Zasada : wyrażenie przyimkowe zapisuje się rozdzielnie. Wyjątek : łącznie piszemy “naprawdę” Pochodzenie : wyrażenie składa się z przyimka na i dawnej formy przymiotnika w r. nijakim...
ponieważ czy poniewarz - jak piszemy?
Zasada : spójniki zakończone na “aż” piszemy przez “ż” Pochodzenie : “ponieważ” to spójnik łączący zdanie podrzędne złożone okolicznikowe przyczyny (zadajemy pytanie “dlaczego?” Podobne wyrażenia : albowiem, bowiem, gdyż ponieważ...
w porządku czy wporządku - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie, dlatego zapisujemy “ w porządku”. Podobne wyrażenia : dobrze, w kolejności, super, zgadzam się Wyjątek : wyraz potoczny od słowa “w porządku” - “wporzo” piszemy łącznie w porządku...
wkrótce czy w krótce - razem czy osobno?
Znaczenie : niedługo Zasada : ten przysłówek piszemy łącznie - “wkrótce” Podobne wyrażenia : niebawem, rychło, w niedalekiej przyszłości wkrótce w krótce Przykłady : - Wkrótce nadejdzie wiosna i dni będą dłuższe. -...
wziąć czy wziąść - jak piszemy?
Znaczenie : chwycić, zabrać, zażyć Zasada : zawsze piszemy “wziąć”; dlaczego nie piszemy “wziąść”? - tutaj można zapamiętać powiedzenie: “Skoro można wziąść, to można też braść” - co oczywiście jest błędem. Pochodzenie : aspekt dokonany...
wedłóg czy według - jak piszemy?
Zasada : “według” zawsze piszemy przez “u” Podobne wyrażenia : stosownie do czegoś, zgodnie z, na podstawie czegoś, wedle Uwaga - skrót słowa “według” zapisujemy “wg” i nie stawiamy kropki. według wedłóg Przykłady : -...
podczas czy pod czas - razem czy osobno?
Znaczenie : 1. Przyimek informujący o zdarzeniu które miało miejsce jednocześnie z innym, o którym wspominamy - “podczas gdy” 2. Spójnik w znaczeniu “kiedy” Zasada : “podczas” piszemy zawsze łącznie Podobne wyrażenia : przy, w czasie, w...
niewiadomo czy nie wiadomo - razem czy osobno?
Znaczenie : zwrotu używamy, gdy mówimy o czymś co nie jest pewne, sprawdzone Zasada : “nie wiadomo” piszemy zawsze rozdzielnie. Partykułę “nie” z wyrazami mającymi znaczenie czasownikowe, np: wolno, warto UWAGA : nie z przymiotnikami...
jakby czy jak by - razem czy osobno?
Znaczenie 1. “jakby” - jako spójnik w znaczeniu “gdyby”, wprowadza zdanie podrzędne 2. “jakby” - jako partykuła w znaczeniu “gdzieżby” Zasada : “jakby” jako spójnik i partykułę piszemy łącznie Wyjątek : “jak by” piszemy rozdzielnie,...