łagry
Komuniści, którzy padli ofiarą rewolucji
Lewen jest ofiarą komunizmu, żywym dowodem na to, że rewolucja pożera własne dzieci. Jej ofiarą padają też często przodownicy pracy. Przyjaciel Mateusza Birkuta ( Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy) zostaje niesłusznie aresztowany, jeden z braci Talarów z serialu Dom Jana Łomnickiego, przodownik pracy, przeżywa głębokie rozczarowanie z powodu utraconej sławy – to rozczarowanie przyczynia się do nieszczęśliwego wypadku, któremu ulega bohater i ginie... Ofiarą rewolucji paradoksalnie padają...
Fascynacja rewolucją
Fascynację rewolucją utrwala w swych dziełach filmowych Siergiej Eisenstein. Jego Pancernik Potiomkin , przedstawiający bunt na pokładzie statku i przewrót rewolucyjny w Odessie 1905 roku, nie tylko jest dynamicznym, przejmującym obrazem pokazującym potęgę dzieła rewolucyjnego, ale także jednym z najwybitniejszych filmów w historii kina, w którym zastosowano nowoczesny montaż. Do historii filmu przeszły na zawsze niektóre sceny z Pancernika Potiomkina , np. scena masakry na słynnych...
Skutki rewolucji
Dalsze skutki rewolucji, przewidywane przez Witkacego czy Orwella, tj. terror, dyktatura jednostki, zbrodnie, zostają przedstawione np. w prozie łagrowej ( Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, proza Leo Lipskiego, Aleksandra Sołżenicyna i Oli Watowej). Także w stalinowskich więzieniach cierpią i giną rzekomi wrogowie rewolucji, często dawni działacze rewolucyjni lub zupełnie niewinni ludzie (filmy Matka Królów Zaorskiego na podstawie powieści Kazimierza Brandysa, Przesłuchanie...
Rosjanin – kat i ofiara
Nie brakuje też w literaturze polskiej obrazów Rosjan – katów. Proza łagrowa, np. Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, pokazuje zarówno Rosję katów, zwyrodnialców z łagrów, jak i więźniów, na ogół niesprawiedliwie aresztowanych i osadzonych w łagrze. Niektórzy z nich pokornie uznają swoją winę, inni próbują walczyć o zachowanie godności (Kostylew). Motto dzieła zaczerpnięte z utworu Fiodora Dostojewskiego Wspomnienia z domu umarłych sugeruje, że Rosja miała problemy ze...
Świat lagrów
Tadeusz Borowski opisał w swych opowiadaniach, co działo się w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. Zwrócił jednak uwagę nie tylko na to, co się tam działo, jakie okrucieństwa zafundowali współcześni kaci współczesnym ofiarom. Pokazał także świat zlagrowany jako pewien system, pewną nową cywilizację, w której planowo zadaje się śmierć, wyniszcza narody, a wśród ofiar tworzy grupy mniej i bardziej uprzywilejowanych (na lepszych pozycjach są ci, którzy mają niższe numery, a więc są dłużej w...
Między światem wartości a piekłem obozu
Przed szczególnym wyzwaniem stają więźniowie lagrów i łagrów. W ekstremalnych warunkach męki, upokorzenia i ciągłego zagrożenia śmiercią trudno zachować godność. A jednak największym maksymalistom udaje się nawet w warunkach ekstremalnych pozostać wiernymi sobie. Tadeusz Borowski ukazuje w swych opowiadaniach konformistę Tadka, któremu nie udało się zachować w tych warunkach normalnej skali wartości. Ale potrafią to tylko ludzie naprawdę nieugięci i bezkompromisowi. Liczne teksty kultury...
Nauka w służbie zła
Literatura po II wojnie światowej snuje refleksje na temat sensowności rozwoju nauki i zdobyczy cywilizacyjnych, wszak wojna – czas ludobójstwa – zanegowała wszelkie zdobycze ludzkości, a cywilizację życia zastąpiła cywilizacją śmierci. Przychodzi też czas na rozrachunek z naukowcami. W Medalionach Zofii Nałkowskiej udokumentowane zostają zbrodnie niejakiego profesora Spannera, który prowadził badania i eksperymenty na zwłokach ludzkich – chciał pozyskiwać z nich surowce na mydło i...
Ofiara za poglądy
Niekiedy płaci się też za sprawę, za poglądy polityczne,społeczne. Opisany w Elegii o śmierci Ludwika Waryńskiego Władysława Broniewskiego rewolucjonista ginie w więzieniu i wierzy, że umiera za lepszą przyszłość innych: Już dziąsła przeżarte szkorbutem, już nogi spuchnięte i martwe, już koniec, już płuca wyplute – lecz palą się oczy otwarte. Poranek marcowy. Jak cicho. Jak dziwna się jasność otwiera. I tylko tak ciężko oddychać, i tylko tak trudno umierać. Posępny jak mur...
Praca rzekomym narzędziem resocjalizacji i przekleństwem więźniów lagrów i łagrów
W prozie lagrowej i łagrowej również znajdziemy przerażające odbicie tego, iż praca była narzędziem ohydnej indoktrynacji zarówno w hitlerowskich obozach koncentracyjnych, jak i w sowieckich łagrach. Napis nad bramą oświęcimskiego obozu głosił: „Arbeit macht frei” („praca czyni wolnym”), co dziś wydaje się stwierdzeniem dramatycznie superironicznym. W opowiadaniach Borowskiego czy Medalionach Nałkowskiej znajdziemy ślady nieludzkiego wysiłku więźniów, którzy często pracowali np. przy...
Rzeczywistość łagrowa
Długo w Polsce była tematem tabu rzeczywistość sowieckich łagrów. Ostecznie opisali je więźniowie na podstawie własnych przeżyć i doświadczeń. Gustaw Herling-Grudziński napisanie Innego świata traktował jako obowiązek wobec tych, którzy zginęli i prosili go o świadectwo. Prezentuje on bezkompromisową postawę moralną i w odróżnieniu od Borowskiego sugeruje, że nawet w ekstremalnych warunkach można zachować kręgosłup moralny, jak odważny i zdeterminowany Kostylew, który konsekwentnie...
Ofiary wojny
Nie tylko młodociani żołnierze, także dzieci uwięzione w łagrach i obozach koncentracyjnych oraz żydowskie dzieci ukrywane w polskich mieszkaniach to przedwcześnie dojrzałe istoty, którym wojna kazała dorosnąć do strachu, do którego dorosnąć się nie da. Dzieci ze Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall, wyrzucane przez okna przez swoich rodziców, pragnących dla nich lepszej śmierci; dzieci wysyłane na śmierć do komór gazowych (opowiadania Borowskiego), dzieci wegetujące w łagrach (...
Piekło lagrów i łagrów
Również świat lagrów i łagrów ukazany jest w prozie Szałamowa, Lipskiego, Sołżenicyna, Herlinga-Grudzińskiego czy Borowskiego jako piekło na ziemi. W tym świecie pali się ludzkie zwłoki, karze najwymyślniejszymi torturami. Kaci hitlerowscy czy stalinowscy przypominają okrucieństwem i fantazją w wymyślaniu tortur diabły ze średniowiecznych malowideł. W świecie lagrów i łagrów zanikły wszelkie wartości, panuje kryzys człowieczeństwa. Codziennie w okrutny sposób morduje się lub zamęcza ludzi...
Mali i wielcy tyrani totalitaryzmu
Odrębny rozdział stanowią liczne literackie i filmowe portrety totalitaryzmu, zarówno hitlerowskiego, jak i stalinowskiego. W słynnym filmie Dyktator Charlie Chaplin ośmielił się ośmieszyć Hitlera, jeszcze zanim Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Niemcom. Innym portretem dyktatora jest Triumf woli Leni Riefenstahl, której osobiste związki z Hitlerem do dziś budzą emocje – dokumentalny film propagandowy nakręcony przez wielbicielkę i zwolenniczkę Hitlera. Ukazuje on przywódcę partii...
Literatura współczesna : Najważniejsze motywy i tematy
Człowiek w zagrożeniu wojną • Kartoteka i wiersze Tadeusza Różewicza • Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego • wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego • Sennik współczesny Tadeusza Konwickiego Martyrologia Żydów • Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall • Opowiadania Tadeusza Borowskiego • Początek Andrzeja Szczypiorskiego Miasto • opowiadania Marka Hłaski • Mała apokalipsa Tadeusza Konwickiego • Raport z oblężonego miasta Zbigniewa Herberta • Zły Leopolda...
Porównaj utwory obozowe na podstawie Borowskiego, Grudzińskiego i Nałkowskiej.
Druga wojna światowa jest bez wątpienia najgorszym wydarzeniem, w którym przyszło brać udział mieszkańcom Europy w kończącym się już dwudziestym wieku. Krwawym walkom na froncie towarzyszyło także istnienie obozów koncentracyjnych, w których...
Literatura a historia.
Historia a literatura ma wiele wspólnego ze sobą. Wielu autorów opisuje wojny, powstania lub obozy koncentracyjne. Na początek skupię się na tym ostatnim,czyli na obozach koncentracyjnych. Autorami którzy opisują wydarzenia dziejące się w historii...
Hitleryzm i Stalinizm
W potocznym rozumieniu słowo demokracja oznacza rządy większości i jest jednocześnie synonimem wolności istnieją jednak w historii przypadki, iż większość społeczeństwa pragnie podporządkować się woli dyktatora(poparcie Francuzów dla zamachu...
Oskarżenie systemów totalitarnych znanych pisarzy.
Wielu współczesnych historyków uważa, że poprzedni wiek był wiekiem totalitaryzmu. Dyktatorzy pokroju Stalina czy Hitlera opanowały masy. Swoimi demagogicznymi mowami sprawili, że naród ich pokochał. Nie możliwe są zbrodnie ludobójstwa dopóki nie...
Dobroć, wierność, godność... Prawdziwy człowiek z zasadami nie łamie swoich reguł bez względu na okoliczności. Co to znaczy być człowiekiem z zasadami na podstawie „Wielkich Nadziei” Charlsa Dickensa i „Jednego Dnia Iwana Denisowicza" .
W dzisiejszych czasach prawdziwego człowieka z zasadami można szukać z przysłowiową świeczką. Zatracony bądź nie wykształcony system wartości i zasad prowadzi do upadku moralnego, prostactwa i postaw materialistycznych. ”Wielkie Nadzieje” to...
Obóz jako autonomiczny system społeczny-jego reguły i obyczaje. Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory, przedstawiające świat lagrów i łagrów - literatura przedmiotu
TEMAT: Obóz jako autonomiczny system społeczny- jego reguły i obyczaje. Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory, przedstawiające świat lagrów i łagrów. I. Literatura podmiotu: 1) Borowski Tadeusz, [w:] Wybór Opowiadań, ,,U nas w...
Stalin a Rosja? PUW
Dyktatorskie rządy Stalina w I połowie XX w. opierały się na aparacie przymusu. Policja polityczna aresztowała każdego, kto ? zdaniem władz- stanowił zagrożenie. Przed stalinowskimi sądami stawali przeciwnicy władzy radzieckiej ale także...
„Taki to mroczny czas” – tragizm młodego pokolenia w liryce K.K. Baczyńskiego i opowiadaniach Borowskiego. Zilustruj pojęcie tragizmu młodego pokolenia (odczłowieczenie, brak godnego wyboru, utrata młodości, zezwierzęcenie).
Zarówno Krzysztof Kamil Baczyński jak i Tadeusz Borowski należą do tak zwanego pokolenia Kolumbów, czyli urodzonych około roku 1920. Jako przedstawiciele tego pokolenia starali się swoją twórczością „dać świadectwo prawdzie” i ukazywać...
Warunki życia ludzi w obozach niemieckich
1)W krematoriach Oświęcimia i Birkenau splunęło do dnia 18 stycznia 1945 r. Około 5 milionów ludzi . Byli to Polacy aresztowani przez gestapo lub powstańcy przywiezieni z Warszawy, Rosjanie, Jugosłowianie...
Totalizm czasów wojny i okupacji
Totalitaryzm czasów wojny i okupacji. Człowiek współczesny poszukuje nowych dróg, nowych wartości, wzorów i postaw, które wskażą mu jak postępować, jak żyć. Jest słaby, mały, bezradny i zagubiony. Ma ambitne plany i dążenia, ale trudno jest...
Czy człowiek może być mocniejszy od dżumy?
Czy człowiek może być mocniejszy od dżumy? Pytanie, czy człowiek może być mocniejszy od dżumy, jest stare jak człowiek i dżuma. I to nie ta, którą znają pod specjalistyczną, łacińską nazwą medycy, ale dżuma sumienia i woli, choroba najgorsza z...
Hitleryzm i Stalinizm
Hitleryzm i Stalinizm I. W potocznym rozumieniu słowo demokracja oznacza rządy większości i jest jednocześnie synonimem wolności; istnieją jednak w historii przypadki, iż większość społeczeństwa pragnie podporządkować się woli dyktatora...
Totalitaryzmy europejskie XX wieku
Według encyklopedii PWN totalitaryzm to system rządów (oraz wspierającą go ideologię) charakterystyczny dla XX-wiecznych państw, w których ambicje modernizacyjne i mocarstwowe szły w parze z rozczarowaniem do demokracji, jej kryzysem lub...
"Inny Świat "Gustawa Herlinga Grudzińskiego
Inny Świat. Książka ta, nosząca podtytuł Zapiski sowieckie, jest zapisem doświadczeń, przeżyć i przemyśleń autora z okresu jego pobytu w więzieniach w Grodnie, Witebsku i Leningradzie oraz w obozie w Jercewie, aż do uwolnienia i wstąpienia do...
Sprawiedliwość kary w utworach: „Obcy” Alberta Camus i „Jeden dzień Iwana Denisowicza” Aleksandra Sołżenicyna.
Czym są kara i sprawiedliwość? Precyzyjne zdefiniowanie tych pojęć jest niezwykle ważne, gdyż będą one fundamentami poniższych rozważań. „Kara to środek represyjny lub wychowawczy, stosowany względem osób, które popełniły przestępstwo lub...
"Inny świat" Gustawa Herlinga-Grudzińskiego powstał na podstawie rzeczywistych przeżyć autora. Książka jest relacją autora z jego pobytu w rosyjskich obozach.
Autor opisuje funkcjonowanie obozowych instytucji i mechanizmów rządzących życiem więźniów Losy mieszkańców łagru, ich jednostkowe tragedie ukazują wielki obraz nieludzkiego świata. Terror głód strach i praca ponad siły to codzienność mieszkańców...
Wykaż, że wojna miała niszczący wpływ na psychikę człowieka.
Każda wojna była, jest i będzie koszmarem i okrucieństwem wobec jej bezpośrednich uczestników. Niezależnie od metod, rodzaju używanej broni, coraz nowocześniejszego i bardziej precyzyjnego sprzętu zawsze niesie ze sobą śmierć, zniszczenie i...
Hitleryzm i Stalinizm
Podłoże niemieckiego faszyzmu Klęska militarna w wojnie oraz postanowienia traktatu wersalskiego stworzyły nową sytuację w Niemczech. Upadło cesarstwo. Uchwalona w Weimarze przez Zgromadzenie Narodowe w 1919 roku konstytucja tworzyła ramy...
Trudno jest sobie wyobrazić do jakiego stopnia można skazić naturę ludzką”. Jakie refleksje wzbudzają w Tobie słowa F.Dostojewskiego po lekturze
Literatura wojny i okupacji z pewnością na każdym czytelniku wywarła ogromne wrażenie. Synteza emocji (głównie negatywnych) jaka w nas kumuluje, odczucie bólu i cierpienia zostawia pewne piętno tamtego okresu. Natura ludzka poddawana jest testowi...
„Inny świat” – hołd złożony człowiekowi i dokument degradacji człowieka.
Gustaw Herling-Grudziński pisząc „Inny świat” ukazał nam wszystkim przerażające realia obozów sowieckich, zasady ich funkcjonowania, a także wpływ systemu totalitarnego na jednostkę. Wpływ ten możemy określić jako co najmniej zgubny, a mówiąc...
Wydarzenia historyczne jako inspiracja dla pisarzy i reżyserów filmowych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
Temat ogólny: Wydarzenia historyczne jako inspiracja dla pisarzy i reżyserów filmowych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. Temat doprecyzowany: Wydarzenia historyczne jako inspiracja dla pisarzy i reżyserów filmowych na przykładach „...
Każda kara wyrządza szkodę, każda kara jest złem.
"W białym płaszczu z podbiciem koloru krwawnika posuwistym krokiem kawalerzysty wczesnym rankiem czternastego dnia wiosennego miesiąca nisan pod krytą kolumnadę łączącą oba skrzydła pałacu Heroda Wielkiego wyszedł prokurator Judei Poncjusz Piłat."...
Inny Świat- stosunek do pracy
Ruch socjalistyczny narodził się z kultu pracy i współdziałania, ale w państwie totalitarnym przekształcił się w kult niewolnictwa, usprawiedliwionego potrzebą dziejową. Łagry traktowano jak przedsiębiorstwa; przedsiębiorstwa – trzeba dodać –...
Jaką prawdę o człowieku w nieludzkich warunkach odsłania poezja i proza dotycząca wojny?
Proza i poezja dotycząca wydarzeń II wojny światowej z dużą dokładnością przedstawia nam minione czasy. Nakreśla ze starannością obraz okrutnej rzeczywistości tamtych lat, którą my - młodzi ludzie - znamy na szczęście tylko z opowiadań. opisuje...
Wojna to największe zło.
Wojna to największe zło? Czy jest coś gorszego od wojny? Otóż nie. Wojna to najgorsze co może spotkać człowieka. Niestety, przeciętny mieszkaniec nie ma na nią szczególnego wpływu. Dowodem na moje słowa jest książka Mirona Białoszewskiego, w...
"Inny świat" G.Herlinga-Grudzińskiego i "Opowiadania" T.Borowskiego - dwa sposoby narracji
Zarówno Wybór opowiadań Tadeusza Borowskiego, jak i „Inny świat” Gustawa Herlinga- Grudzińskiego oparte są w mniejszym lub większym stopniu na własnych przeżyciach i doświadczeniach autorów z czasów wojny. Podobnie jak Borowski tak i...
Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Inny świat. Wyjaśnij tytuł utworu. Czy opisany mechanizm systemu działał w pełni skutecznie?
Gustaw Herling-Grudziński podczas II wojny światowej był więźniem sowieckiego obozu pracy. Swoje doświadczenia i przeżycia opisał w książce Inny świat. Mottem swojego dzieła uczynił cytat z Zapisków z martwego domu Dostojewskiego. Jest w tym...
Streszczenie bestselleru Sławomira Rawicza "Długi marsz"
1. Sławomir Rawicz-24 l. podporucznik kawalerii, jej polski oficer. Miszkał w Pińsku i tam 19 lis 1939r. został aresztowany. Ma żonę Wierę, ochajtali się 5 lip w Pińsku(Na szybko).Był więźniem i w Mińsku i w.Moskwie na Łubiance-tam był...
„Oto dokonane dzieło, gdyby tylko wiedzieli za jaką cenę.” Czesław Miłosz. Oceń drogi życiowe bohaterów literackich, którzy starali się urzeczywistnić wyznawane przez siebie wartości.
Na przełomie wieków literatura, tak światowa, jak i polska prezentowała nam koleje życia, trudności i zmagania niezliczonej ilości bohaterów, bohaterów tak różniących się przecież od siebie i w tak różny sposób starających się urzeczywistnić to,...
Przestaw mechanizm i skutki działania systemu totalitarnego.
Ludzie XX-go wieku byli świadkami zastępowania Boga kultem partyjnych bożków, wcielania w życie idiotycznych doktryn, zaprzepaszczania dorobku pokoleń w imię absurdalnych "wartości", niszczenia wszystkiego, co piękne, moralne,...
Porównanie sowieckich łagrów i niemieckich obozów koncentracyjnych
"Mów całą prawdę, jacyśmy byli, mów do czego nas doprowadzono." Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat II wojna światowa była inna niż wszystkie do tej pory znane ludzkości konflikty zbrojne. Nie chodzi tylko o postęp technologiczny...
Portrety ofiar i ich oprawców we fragmencie „Proszę państwa do gazu” Tadeusza Borowskiego.
Portrety ofiar i ich oprawców we fragmencie „Proszę państwa do gazu” Tadeusza Borowskiego. W wypracowaniu wykorzystaj znajomość innych opowiadań pisarza. Tadeusz Borowski w cyklu swoich opowiadań ukazuje rzeczywistość obozów koncentracyjnych,...
Porównanie obozu Borowskiego i Grudzińskego.
Obaj pisarze zarówno Gustaw Herling – Grudziński i Tadeusz Borowski spędzili czas wojny w obozie koncentracyjnym. Borowski przebywał między innymi w Oświęcimiu a Gruziński w łagrze w Jarcewie.W mojej pracy postaram się porównać obozy , które...
Migracje ludności polskiej po II wojnie światowej
Migracje ludności polskiej po II wojnie światowej Druga wojna światowa pochłonęła wiele istnień ludzkich. Polska należała do krajów najbardziej pod tym względem poszkodowanych. W czasie wojny śmierć poniosło 6 milionów Polaków. Gwałtowne...
20-lecie między wojenne i przemiany cywilizacyjne.
1) Słabości traktatu wersalskiego Traktat w Rapallo – podpisany został przez Niemcy i Rosję bolszewicką. Oba państwa łączyła niechęć do postanowień traktatu wersalskich. Jego skutkami były zbrojenia Niemiec wbrew jego postanowieniom. Traktat...
Faszyzm, komunizm, nazizm - porównanie
KOMUNIZM ROSYJSKI, FASZYZM WŁOSKI I NAZIZM NIEMIECKI STUDIUM PORÓWNAWCZE KOMUNIZM(ZSRR) FASZYZM(Włochy) NAZIZM(Niemcy) Znaczenie słownikowe Totalitarny ustrój społeczno-polityczno- ekonomiczny, realizowany w ZSRR, narzucony krajom Europy...