serce wali/bije jak młot/jak młotem/jak oszalałe
‘bije mocno’; zwrot; Serce waliło mi jak młot. – AG1; Już serca w obu wojskach biły jak młoty, ale trąby nie dawały jeszcze znaku do boju. – H. Sienkiewicz, Krzyżacy; Kiedy w piątek zadzwonili, że Gosia żyje, serca waliły nam jak oszalałe. – „Fakt”.
Sercowy
Serdeczny
Serduszko
Sezon
sezon ogórkowy
sezon ogórkowy
‘okres letniego zastoju w pracy, w życiu kulturalnym miasta itp.’; wyr. rzecz., gw. warszaw.
sędziwy wiek
‘poważny, podeszły wiek’; wyr. rzecz.; (…) tak często spotykały go ze strony ojca szturchańce i razy, że jeszcze w sędziwym wieku wspominał o nich.
Sęk
sęk w tym, że…
‘na tym polega trudność, kłopot, w tym szkopuł…”; wsk. zespol.; Sęk w tym, że Brazylijczycy postawili zaporową cenę. – „Fakt”.
Sęp
Siać
siać niezgodę
‘rozprzestrzeniać niepokój; szerzyć spory, waśnie, sprzeczności, burzyć zgodę, wprowadzać konflikty’; zwrot, roln.; Manifestowanie tożsamości chrześcijańskiej jest – w tym myśleniu – sianiem niezgody (…). – „Ozon”.
siać/szerzyć/wszczynać zamęt
‘powodować zamieszanie, chaos; zakłócać istniejący ład’; zwrot; Kto ma olbrzymie pieniądze na propagandę wyborczą, ten wygrywa, siejąc zamęt w sercach i umysłach wyborców. – „Angora”.
Siak
Siano
Siarczyście
Siąść
siedem lat chudych
siedem lat chudych
siedem lat chudych
‘trudny okres, czas niepowodzeń, biedy’; wyr. rzecz.; bibl. (Rdz 41, 26-28: „Siedem zaś krów chudych i brzydkich, które wyszły za tamtymi, i siedem kłosów pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim – to też siedem lat– głodu” . Aluzja do historii biblijnej: Józef, sprzedany przez braci do niewoli egipskiej, tłumaczy faraonowi sen o siedmiu krowach tłustych, pożartych przez siedem krów chudych oraz o siedmiu kłosach pełnych, z których wyrosło siedem kłosów pustych.; Dobrze uchwycona sytuacja,...
siedem nieszczęść
siedzieć (cicho) jak mysz pod miotłą
siedzieć (cicho) jak mysz pod miotłą
siedzieć (cicho) jak mysz pod miotłą
‘starać się nie zwracać na siebie uwagi, aby uniknąć niebezpieczeństwa; zachowywać się cicho, spokojnie’; zwrot; Jurek zazwyczaj siedzi jak mysz pod miotłą.
siedzieć cicho
‘nie odzywać się, milczeć, nie brać w czymś udziału’; zwrot; Tymczasem „Salon” polski rżnie głupa i siedzi cicho. – W. Łysiak
siedzieć jak na rozżarzonych węglach
siedzieć jak na rozżarzonych węglach
‘niecierpliwić się, być niespokojnym, podenerwowanym, nie móc usiedzieć na miejscu, oczekując czegoś niecierpliwie, niepokojąc się’; zwrot; Jęz.
siedzieć jak na szpilkach
siedzieć jak na tureckim kazaniu
siedzieć jak na tureckim kazaniu
siedzieć jak na tureckim kazaniu
‘słuchać czegoś, czego się nie rozumie; przysłuchiwać się czemuś, nic nie rozumiejąc’; zwrot. W pierwotnej wersji zwrot miał postać: siedzieć jak na niemieckim kazaniu , co jest uzasadnione historycznie – w początkach chrześcijaństwa polskiego większość księży pochodziła z Niemiec. Wymiana przymiotnika niemiecki na turecki jest najprawdopodobniej wynikiem hiperbolizacji.
siedzieć jak trusia
‘siedzieć cicho i spokojnie’; zwrot, przyr. Zwrot powstał od zwyczajowej nazwy królika, który na tle innych zwierząt hodowlanych wyróżnia się spokojnym i właściwie bezgłośnym trybem życia; dawn. trusią nazywano też człowieka bojaźliwego; Teraz jednak siedzi jak trusia. Patrzy w zeszyt, żeby przypadkiem nikt jej o nic, broń Boże, nie zapytał. – „Victor G”.
siedzieć komuś na karku
‘być na czyimś utrzymaniu, być dla kogoś ciężarem; nieustanne przesiadywać, gościć u kogoś’; zwrot; Mamy już dosyć, ile można siedzieć komuś na karku. Czy ona nie ma własnego życia, własnych problemów?
siedzieć na dwóch stołkach
siedzieć na dwóch stołkach
siedzieć na dwóch stołkach
‘być dwulicowym, schlebiać dwóm przeciwnikom, prowadzić grę na dwa fronty, najczęściej po to, by czerpać z tego korzyści’; zwrot.
siedzieć u kogoś w kieszeni
‘pożyczać od kogoś stale pieniądze, korzystać z czyichś pieniędzy’; zwrot; Przez długie lata nie pracowałem, siedziałem u rodziców w kieszeni. – Internet.
siedzieć z założonymi rękami/rękoma
siedzieć/czekać/przyglądać się z założonymi rękami/rękoma
‘nic nie robić,trwać w bezczynności, nie pracować’; zwrot, gest.
siedzieć/leżeć/spać na pieniądzach
‘być bardzo bogatym, mieć dużo pieniędzy (i nie wydawać ich)’; zwrot.
siedzieć/stać/kręcić się jak na szpilkach
‘siedzieć, stać, być bardzo niespokojnym, nie mieć cierpliwości, czasu’; zwrot; Siedziałem jak na szpilkach . – AG1; Teraz siedzi jak na szpilkach, bo w każdej chwili może przyjść z Warszawy zaproszenie na nagranie programu.
Siekierka
sięgać zenitu
‘osiągać najwyższy stopień’; zwrot, astron.; Już wiadomo, dlaczego wrogość między Martą a Michałem sięga zenitu.
sięgnąć dna
‘dojść do całkowitego upadku moralnego, doprowadzić się do nędzy materialnej i moralnej’; zwrot; Czasem trzeba sięgnąć dna, żeby wyjść na powierzchnię.
signum temporis
‘znak, znamię czasu’; wyr. rzecz., łac., bibl. (Mt 16, 3-4: „Wygląd nieba umiecie rozpoznawać, a znaków czasu nie potraficie? Plemię przewrotne i wiarołomne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany, prócz znaku Jonasza.”); Będzie to swoista „wiwisekcja” żywego preparatu, który zasługuje na miano „signum temporis” (…). – W. Łysiak.
Signum temporis
silna wola
‘nieugiętość, nieustępliwość, wytrwałość, konsekwencja, upór w działaniu, w dążeniu do celu’; wyr. rzecz.; Jesteś uparty jak osioł, pracowity jak mrówka i silny jak tur, nie brak Ci zapału i silnej woli? – „Cogito”.