Wałęsa Lech
Urodził się w rodzinie chłopskiej, po ukończeniu szkoły zawodowej pracował jako elektryk. W latach 1967–76,1980–81 i 1983–89 zatrudniony w Stoczni Gdańskiej, uczestnik strajku w 1970 i tzw. wydarzeń grudniowych. Wyrzucony z pracy za działalność związkową w 1976. W czasie strajków na Wybrzeżu w 1980 współorganizator i przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Podpisał z delegacją rządową tzw. porozumienia sierpniowe. Współtwórca i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”...
Washington George
Pochodził z bogatej rodziny arystokratycznej. W młodości pracował jako geometra, w latach 1753–59 służył w wojsku, uczestniczył w wojnie z Francją i Indianami (1855–63). Delegat na I i II Kongres Kontynentalny w latach 1774 i 1775–1789. Mimo początkowych oporów poparł ideę utworzenia niepodległego państwa. W 1775mianowany przez Kongres wodzem naczelnym nieistniejącej jeszcze Armii Kontynentalnej. Stworzył ją i dowodził nią do końca wojny. Mimo początkowych porażek niezachwianie wierzył w...
Wielopolski Aleksander
Pochodził z rodziny arystokratycznej. Ukończył wiedeńską Akademię Terezjańską. Uczestnik powstania listopadowego 1830–31. Po klęsce rzecznik ugody z Rosją, przeciwnik konspiracji i walki zbrojnej. W 1846 opublikował słynny List szlachcica polskiego do księcia Metternicha. Proponował wyrzeczenie się niepodległości za przywrócenie autonomii Królestwa Polskiego. W 1861 wyznaczony przez cara na stanowisko dyrektora Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Rozwiązał...
Wiktoria
Wychowana na dworze królewskim, w chwili koronacji w 1837 miała 18 lat. Przywróciła prestiż monarchii, zaakceptowała zasady konstytucyjne państwa. Stosowała się do wyników wyborów i głosowań w Izbie Gmin przy powoływaniu rządów. Zgodziła się na ograniczenie funkcji monarchy do czynności czysto ceremonialnych. W 1851 zorganizowała wystawę, która zyskał wielki rozgłos w Europie i świecie. Zgromadzono na niej cuda techniki XIX w. i różnorodne zdobycze kolonialne Wielkiej Brytanii. Popierała...
Wilhelm II Zdobywca
Mimo że pochodził z nieprawego łoża, po śmierci ojca Roberta w 1035 został uznany jego następcą, w 1042 przejął rządy. Pokonał opozycję baronów i uzyskał silną władzę w księstwie. W 1063 podbił sąsiednią prowincję Maine, w 1064 narzucił zwierzchnictwo Bretanii. W 1051 król Anglii, Edward Wyznawca, wyznaczył go na swego następcę. Po śmierci tego monarchy w 1066, mimo że możnowładcy angielscy wybrali na tron jednego spośród siebie– Harolda II, Wilhelm zebrał armię i wylądował na wyspie. W...
Wilson Woodrow Thomas
Jego ojciec był pastorem kościoła prezbiteriańskiego,matka córką pastora. Ukończył studia prawnicze na University of Wirginia, w 1881 został prawnikiem.W latach 1902–10 rektor Princeton University. Zreorganizował system studiów, zmienił strukturę uczelni i system nauczania. Związany z Partią Demokratyczną, z jej nominacji został gubernatorem New Jersey 1911–12. W 1912 wygrał wybory prezydenckie, urząd prezydenta sprawował w latach 1913–21. W 1913 doprowadził do reformy systemu bankowego i...
Witos Wincenty
Pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej. Ukończył tylko szkołę gminną, prowadził gospodarstwo rolne. W 1893 został korespondentem „Przyjaciela Ludu”,w 1895 członkiem Stronnictwa Ludowego w Galicji (od 1903 PSL). W okresie 1908–31 wójt gminy Wierzchosławice. W latach 1908–14 poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego, 1911–18 poseł do austriackiej Rady Państwa. W czasie I wojny światowej od 1914 wiceprezes Naczelnego Komitetu Narodowego, a w 1918 przewodniczący Polskiej Komisji Likwidacyjnej. W...
Władysław I Łokietek
W 1288 otrzymał południowe Kujawy ze stolicą w Brześciu Kujawskim i przejął dzielnicę sieradzką. W latach 1289–90 walczył o panowanie w Krakowie i Małopolsce. Sprzymierzył się z Przemysłem II (królem od 1295), po jego śmierci przejął w 1297 władzę w Wielkopolsce i na Pomorzu Gdańskim. Dążył do zjednoczenia ziem polskich i odbudowy Królestwa Polskiego. Po przegranej wojnie z królem czeskim Wacławem II utracił wszystkie ziemie, w latach 1300–04 przebywał na wygnaniu. Z pomocą węgierską...
Władysław II Jagiełło
Władzę nad Wielkim Księstwem Litewskim objął w 1377 po śmierci ojca, Olgierda. W 1381 utracił tron na rzecz stryja Kiejstuta, odzyskał go po roku. W 1385 zawarł unię polsko-litewską. W zamian za przyjęcie chrztu, rękę królowej Jadwigi i tron polski zgodził się przyłączyć Wielkie Księstwo Litewskie do Polski. Koronowany na króla polskiego w 1386, w 1387rozpoczął chrystianizację Litwy. Związek Polski z Litwą regulował jeszcze w 1401 (unia wileńsko–radomska) i w 1413 (unia horodelska), Wielkie...
Włodzimierz Wielki
Po podziale w 970 Rusi Kijowskiej między synów przez księcia Świętosława, jako najmłodszy z braciotrzymał Nowogród. Po śmierci ojca w 972 został wygnany przez najstarszego Jaropełka. Kilka lat spędził na emigracji. Wrócił i stanął na czele opozycji, pokonał i zabił Jaropełka, w 980 władał już całą Rusią Kijowską. Prowadził politykę ekspansji terytorialnej i wzmacniania władzy książęcej. Zjednoczył plemiona wschodniosłowiańskie, wytyczył zachodnie i wschodnie granice państwa.W 981 zdobył...
Wojciechowski Stanisław
Pochodził z rodziny mieszczańskiej, studiował na wydziale matematyczno-fizycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1890 członek Centralizacji Związku Młodzieży Polskiej „Zet” i działacz ruchu robotniczego. Po dwóch aresztowaniach na emigracji w latach 1892–95 i 1899–1906. Jeden z założycieli Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) w 1892, od 1895 w jej kierownictwie Centralnym Komitecie Rewolucyjnym, bliski współpracownik J. Piłsudskiego < Piłsudski Józef >. Po rozłamie PPS w 1905...
Wyszyński Stefan
Pochodził z rodziny chłopskiej mającej szlacheckie korzenie. Ukończył seminarium we Włocławku,w 1924 wyświęcony na księdza. W 1929 obronił doktorat z prawa kanonicznego na KUL. W latach 1931–39 wykładał w seminarium we Włocławku, redagował m.in. „Ateneum Kapłańskie”. Podczas II wojny światowej ukrywał się, został kapelanem grupy AK „Kampinos”w czasie powstania warszawskiego 1944. W latach 1946–48 biskup lubelski, od 1948 arcybiskup gnieźnieński i warszawski, od 1953 kardynał. Bronił...