Karol I Wielki
Po śmierci ojca Pepina Małego w 768 przejął władzę nad ziemiami m.in. dzisiejszej Francji, Belgii,Szwajcarii. Kontynuował politykę ekspansji terytorialnej, podbił ziemie obecnych zachodnich i środkowych Niemiec,północnych Włoch, narzucił zwierzchnictwo Słowianom połabskim. Podporządkowanym plemionom (m.in. Sasom, Bawarom, Longobardom) narzucił chrześcijaństwo. Walczył z Arabami, założył Marchię Hiszpańską między Pirenejami a rzeką Ebro. Stał się najpotężniejszym władcą w Europie Zachodniej....
Karol V Habsburg
Syn Filipa I Pięknego i Joanny Szalonej, wnuk Maksymiliana I Habsburga. Dzięki polityce dynastycznej dziadka odziedziczył w 1515 Niderlandy, w 1516 Hiszpanię z koloniami.Sycylię i Neapol. W 1519 wybrany cesarzem Rzeszy, przejął także władzę w dziedzicznych posiadłościach Habsburgów. Kontynuował ekspansję kolonialną w Azji i Ameryce Południowej. Toczył wojny z Francją (1521–44) o wpływy w Rzeszy i Włoszech, po zwycięstwie pod Pawią w 1525 osiągnął szczyt potęgi Habsburgów w Europie. Walczył...
Katarzyna II
Z domu księżna Sophie Auguste Anhalt-Zerbst, od 1745 żona księcia holsztyńskiego Piotra Ulryka, późniejszego cara Piotra III. Wzięła udział w spisku, który w 1762 doprowadził do przewrotu pałacowego, obalenia i śmierci męża. W pierwszych latach panowania uważana za przedstawicielkę absolutyzmu oświeconego. Zjednała sobie przyjaźń m.in. Woltera. Prowadziła politykę wzmacniania władzy absolutnej i centralistycznego zarządzania państwem oraz ekspansji terytorialnej. Wzmocniła pozycję szlachty,...
Katon Starszy
P ochodził z rodu plebejuszy. Uczestniczył w walkach w czasie II wojny punickiej (218–201) jako szeregowy legionista. W 214 został wybrany trybunem wojskowym, w 204 kwestorem,w 198 mianowany pretorem, zarządzał Sardynią. Jako konsul w 195 stłumił bunt plemion iberyjskich, za co został uhonorowany triumfalnym wjazdem do Rzymu. Był jednym z dowódców armii rzymskiej w wojnie z Antiochem III Wielkim, władcą Syrii, odegrał zasadniczą rolę w zwycięskiej bitwie pod Termopilami. W następnych latach...
Kazimierz III Wielki
Od młodości przygotowywany na następcę tronu przez ojca, Władysława I Łokietka . W latach 1329–30 przybywał z misją dyplomatyczną na Węgrzech, 1331–33 zarządzał Wielkopolską, Kujawami i ziemią sieradzką. Koronowany na króla polskiego w 1333. W 1335 w zamian za zrzeczenie się przez króla czeskiego tronu polskiego zrezygnował z prawdo księstw śląskich (w 1356 ponownie). W 1339 wzmocnił przymierze z królem węgierskim układem na przeżycie. W 1343 zawarł pokój z Krzyżakami– odzyskał Kujawy i...
Kazimierz IV Jagiellończyk
Syn Władysława II Jagiełły . W wieku11 lat wybrany na króla czeskiego, na tronie nie zasiadł po klęsce stronnictwa husyckiego, które go wybrało. Od 1440 wielki książę litewski, od 1447 król polski. W latach 1454–66prowadził wojnę trzynastoletnią z zakonem krzyżackim. Po klęskach poniesionych przez pospolite ruszenie rycerstwa (m.in. pod Chojnicami w 1454), wystawił armię zaciężną w 1462, z P. Duninem na czele.W tym samym roku Krzyżacy zostali pokonani pod Świecinem, a w 1463 ich flota...
Kennedy John Fitzgerald
Pochodził z bardzo bogatej rodziny, ukończył z wyróżnieniem nauki polityczne na Harvard University. W latach 1941–45 służył w marynarce wojennej, walczył przeciwko Japonii, m.in. jak dowódca kutra torpedowego. Związany z Partią Demokratyczną, z jej nominacji kongresman 1947–53, senator 1953–60, prezydent 1961–63. Dążył do likwidacji dyskryminacji rasowej i przyznania Afroamerykanom pełni praw obywatelskich. Przygotował plan redukcji podatków (wprowadzony w 1964). Starał się polepszyć warunki...
Kim Ir Sen
Urodził się w biednej rodzinie chłopskiej, w 1924wyemigrował z ojcem do Chin. W 1926 wstąpił do Komunistycznej Partii Chin. Wrócił do Korei w 1929, w 1932 zorganizował oddział partyzancki walczący z okupacją japońską. W latach 1941–45 przebywał w ZSRR. Po zajęciu Korei przez Armię Czerwoną wybrany przez J.Stalina < Stalin Józef W. > w 1945 na I sekretarza KC Komunistycznej Partii Korei (od 1949 Partii Pracy Korei), od 1966 sekretarz generalny KC PPK. Do 1946 zlikwidował opozycję...
King Martin Luther
Ukończył Morehouse College w 1948, uzyskał doktorat w Boston University w 1955. Od 1954 pastor Kościoła baptystów w Montgomery (Alabama). W 1955 stanął na czele bojkotu autobusów,w których obowiązywała segregacja rasowa. W 1957 organizator i przewodniczący Konferencji Chrześcijańskiej Przywódców Południa. Inicjator pokojowej walki o równouprawnienie ludności afroamerykańskiej. Nawoływał do przełamywania segregacji rasowej w miejscach publicznych, od 1961 organizował rajdy wolności w...
Klejstenes
Urodzony i wychowany w rodzinie arystokratycznej Alkmeonidów. Pełnił urząd archonta w czasie tyranii Hippiasza. Później w niełasce władcy, wraz z całym rodem zesłany na wygnanie. Po obaleniu tyrana powrócił ok. 510 do Aten, stał się przywódcą jednego z obozów politycznych. Przeprowadził reformę ustroju Aten w 508–507. Złamał przewagę arystokracji i zwiększył rolę ludu w rządzeniu polis. Dokonał nowego podziału okręgów wyborczych, poszerzył radę czterystu do pięciuset (po 50 obywatel z...
Kohl Helmut
Urodził się w rodzinie mieszczańskiej, w czasie II wojny światowej służył w oddziałach rezerwowych, krótko przebywał w niewoli amerykańskiej. Skończył studia historyczne i filozoficzne na uniwersytetach we Frankfurcie i Heidelbergu.Od 1947 związany z Unią Chrześcijańsko-Demokratyczną (CDU). W 1959deputowany do parlamentu Nadrenii-Palatynatu, w latach 1969–76 premier tego landu. W 1973 wybrany na przewodniczącego CDU, funkcję tę pełnił do 1998, następnie honorowo do 2000. W 1982 doprowadził...
Kolumb Krzysztof
Urodził się w Genui; w młodości, zanim został żeglarzem,był prawdopodobnie tkaczem i agentem handlowym.Od 1476 przebywał w Portugalii, brał udział w wyprawach morskich, opracowywał razem z bratem mapy morskie.Opanował doskonale kunszt żeglarski. Wierzył w kulistość Ziemi, twierdził,że płynąc z Europy na zachód, można dotrzeć do Indii. W 1484 przedstawił projekt takiego rejsu królowi portugalskiemu Janowi II, nie uzyskał jednak potrzebnych środków. W 1485 przeniósł się do Hiszpanii....
Kołłątaj Hugo
Pochodził ze szlacheckiej rodziny, po ukończeniu studiów w Akademii Krakowskiej kontynuował naukę na uniwersytetach w Rzymie i Wiedniu. Od 1775współpracownik Komisji Edukacji Narodowej, członek Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia. W latach 1783–86 jako rektor unowocześnił zarządzanie i system nauczania Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jeden z przywódców obozu patriotycznego na Sejmie Wielkim 1788–92,w czasie jego trwania swój dom...
Konfucjusz
Pochodził z ubogiej rodziny szlacheckiej. Zrobił karierę w administracji księstwa Lu. Zaczynając od najniższego szczebla urzędniczej hierarchii (nadzorcy stad owiec i wołów), doszedł do najwyższych stanowisk. Próbował przeprowadzić reformy w księstwie, zaczynając od systemu podatkowego, które zakończyły się niepowodzeniem. Niestabilna sytuacja polityczna zmusiła go w 496 do opuszczenia Lu, przez 12 lat podróżował po chińskich księstwach. Namawiał ich władców do kierowania się moralnością,...
Konstantyn Wielki
Młodość spędził na dworze cesarza Dioklecjana. W 305jego ojciec Konstancjusz został władcą zachodniej części cesarstwa. Po jego śmierci w 306 został obwołany przez wojsko cesarzem.Walczył z innymi pretendentami do tronu, ostatniego z nich, Maksencjusza, pokonał w 312 w bitwie u Mostu Mulwijskiego. W 313 wspólnie z Licyniuszem, władcą wschodniej części cesarstwa, wydał edykt mediolański, który wprowadzał tolerancję i wolność religijną, obejmującą także chrześcijaństwo. W 324 pokonał...
Korfanty Wojciech
Pochodził z górniczej rodziny, w czasie studiów na Uniwersytecie Wrocławskim został członkiem organizacji narodowej „Zet”. Od 1901 działacz Ligi Narodowej i redaktor „Górnoślązaka”. W latach 1903–11 i 1918 poseł do parlamentu Rzeszy, 1904–18 na sejm pruski. Walczył o prawa narodowe Polaków na Górnym Śląsku. W 1918 członek Naczelnej Rady Ludowej oraz Komisarz Plebiscytowy. Jeden z przywódców powstań śląskich w 1919 i 1920. Inicjator i dyktator III powstania śląskiego po przegranym...
Kossuth Lajos
Poseł na sejm węgierski w latach 1825–27 i 1832–36. Zwolennik niepodległości Węgier, występował także w obronie wolności słowa i prasy. Więzień polityczny w latach 1837–41. Od 1841 do 1844 redaktor naczelny „Pesti Hirlap” („Gazety Peszteńskiej”), musiał ustąpić z redakcji za krytykę rządu. Założyciel Towarzystwa Samoobrony, wspierającej rozwój węgierskiego przemysłu. W latach 1848–49 ponownie poseł do sejmu,jego mowa w marcu 1848 stała się sygnałem do powstania narodowego. Poparł ustawy...
Kościuszko Tadeusz
Uczył się w Szkole Rycerskiej w Warszawie. W latach1776–83 uczestniczył w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1784 powrócił do kraju, od 1789 generał major w armii polskiej. W okresie Sejmu Wielkiego zwolennik obozu patriotycznego. Jeden z wyróżniających się dowódców w wojnie z Rosją (1792), odznaczony orderem Virtuti Militari. Po przyłączeniu się króla do Targowicy wystąpił z wojska i udał się na emigrację. Dnia 24 marca 1794na Rynku w Krakowie proklamował początek powstania...
Kuroń Jacek
Urodzony w rodzinie inteligenckiej we Lwowie. Od wczesnej młodości zafascynowany marksizmem, aktywista ZMP. Ukończył pedagogikę na Uniwersytecie Warszawskim.Organizator tzw. drużyn walterowskich w ZHP. W latach 1953i 1956–64 członek PZPR. Autor (razem z K. Modzelewskim) Listu otwartego do członków PZPR , za który został wyrzucony z partii i więziony w latach 1964–67. W związku z tzw. wydarzeniami marcowymi w 1968 ponownie w więzieniu do 1971. Współautor tzw. Listu 59 z 1975, w którym...
Kwaśniewski Aleksander
Studiował handel zagraniczny na Uniwersytecie Gdańskim.W latach 1977–82 członek władz naczelnych SZSP, od 1977 w PZPR. Redaktor Naczelny: „Itd” (1981–84), „Sztandaru Młodych” (1984–85). Minister ds. Młodzieży 1985–1987, następnie Przewodniczący Komitetu Młodzieży i Kultury Fizycznej do 1990.Przewodniczący PKOL (1988–91). Uczestnik Okrągłego Stołu 1989. Współtwórca i pierwszy przewodniczący (1990–95) SdRP. Przewodniczący klubu parlamentarnego SLD 1991–95. W 1995 wygrał wybory prezydenckie,...