profil

Sejm Wielki

poleca 75% 84 głosów

Sejm Wielki, zwany również Czteroletnim (1788-1792), został zwołany za pozwoleniem Rosji w celu przeprowadzenia ograniczonych reform Rzeczpospolitej.

Na forum Sejmu ukształtowały się trzy stronnictwa polityczne: patriotyczne (Adam Czartoryski, Stanisław i Ignacy Potoccy, Hugo Kołłątaj; program – reforma państwa), dworskie (Stanisław August Poniatowski, prymas Michał Poniatowski; program – umiarkowane reformy w oparciu o Rosję) i hetmańskie (K. Branicki, S. Rzewuski, Sz. Potocki; program – zachowanie złotej wolności szlacheckiej).

Reformy Sejmu Wielkiego:
1. wojskowe (1788):
– uchwalono utworzenie 100-tysięcznej armii,
– reorganizacja armii;
2. skarbowe (1789):
– dobra szlacheckie obłożono podatkiem w wysokości 10% z przeznaczeniem na organizację armii,
– dobra duchowne obłożono podatkiem w wysokości 20%;
3. prawo o miastach (1791):
– mieszczanie otrzymali szereg praw (prawo nabywania dóbr ziemskich, sprawowania urzędów, nietykalność osobistą),
– miasta królewskie uzyskały prawo wysyłania swych przedstawicieli na obrady sejmu;
4. prawo o sejmikach (1791):
– zreformowano funkcjonowanie systemu parlamentarnego;
5. reforma sądownictwa.

Literatura

B. Leśnodorski: Dzieło Sejmu Czteroletniego. Wrocław 1951.
Z. Zielińska: Ostatnie lata Pierwszej Rzeczpospolitej. Warszawa 1986.

Daty

lata 1788-1792 - Sejm Wielki

Oś czasu

1759 - Wielka Encyklopedia Francuska na indeksie ksiąg zakazanych
1807 - pokój w Tylży

Podoba się? Tak Nie