Choć płyn łzowy wydzielają wszystkie lądowe kręgowce, człowiek jako jedyny posiadł umiejętność wyrażania emocji płaczem. Niektórzy uważają, że płacz to nie tylko wizualny objaw smutku, ponieważ wraz ze łzami organizm pozbywa się substancji...
Jama ustna Ślinianki - W ciągu całego życia produkujesz 37 800 litrów śliny. Język - U człowieka znajduje się około 10 tysięcy kubków smakowych Zęby - Dorosły człowiek ma 32 zęby stałe. - Zęby mleczne wyrzynają się ok. 6...
Układ nerwowy pracuje bez przerwy i ciągle musi odbiera różne bodźce z otoczenia. Jeśli na nasz organizm działa jednocześnie zbyt wiele czynników, mogą one wywołać stres. Jest to reakcja, która dostosowuje organizm do nowej sytuacji wymagającej...
Higiena- nauka badająca wpływ czynników środowiska na zdrowie. W praktyce dąży do usuwania z otoczenia czynników ujemnych, a wprowadzania dodatnich, w celu ochrony zdrowia oraz zapewnienia jednostce i społeczeństwu najlepszych warunków rozwoju...
Pasożytnictwo Pasożytnictwo to rozpowszechniony w przyrodzie związek między populacjami polegającymi na wykorzystaniu przez pasożyta osobnika innego gatunku- żywiciela stanowiącego dla niego źródła pokarmu i środowisko życia. Pasożyt z reguły...
Związki między organizmami zachodzą w obrębie jednej populacji oraz między osobnikami różnych gatunków. Jeśli przynoszą korzyści choć jednej stronie, a druga nie ponosi strat, są to oddziaływania dodatnie, zwane nieantagonistycznymi. Z kolei...
Mleko i produkty mleczne należą do artykułów żywnościowych o bardzo bogatych walorach odżywczych. Ze względu na różnorodność występujących w nich składników odżywczych. Produkty te są niezbędne i niezastąpione w naszej diecie. Przede wszystkim...
Został utworzony w 1950 roku. W tym samym roku część pasma Gór Świętokrzyskich nazwano Puszczą Jodłową . Ogólna powierzchnia parku wynosi 5908 ha. Symbolem parku jest jeleń. Park położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich i obejmuje:...
Nieodnawialne źródła energii Nieodnawialne źródła energii to wszelkie źródła energii, które nie odnawiają się w krótkim okresie. Ich wykorzystanie jest znacznie szybsze niż uzupełnianie ich zasobów. Źródłami nieodnawialnymi są przede...
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera ziemska. Głównymi jego składnikami są; azot stanowiący ok. 78% i tlen ok. 21%. Pozostałą część stanowią inne gazy: argon, dwutlenek węgla...
1. Zanieczyszczenia powietrza są głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska. Najczęściej i najbardziej zanieczyszczają atmosferę: - dwutlenek węgla, - dwutlenek siarki, - tlenki azotu - pyły. 2. Wyróżnia się trzy główne...
CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA NOWOTWORU Nowotworem nazywamy nieprawidłową tkankę, która rozrasta się nadmiernie i w sposób nieskoordynowany z sąsiadującymi tkankami. Nadmierny rozrost spowodowany jest niepohamowaną proliferacją komórek, nieustającą...
Skala porostowa (bardzo skrótowo) - za jej pomocą, poprzez obserwacje typów plech porostów rosnących na korze drzew liściastych, można ocenić skalę zanieczyszczenia powietrza na danym terenie. Istnieje 7 stref skali porostowej i 4 podstawowe...
Zakrzywione dzioby, duże skrzydła i ostre szpony tych ptaków czynią z nich znakomitych myśliwych. Większość poluje na wiele gatunków zwierząt, zabijając je swoimi mocnymi stopami. Ptaki drapieżne potrafią śmiercionośnymi szponami przebijać grubą...
Dziewczęta Faza dziecięca - trwa od 8. do 12. roku życia, brak wówczas wyraźnych oznak dojrzewania. Faza zwiastunów pokwitania - zaczyna się pomiędzy 8. a 14. rokiem życia (przeciętnie w 11. roku życia). Następuje wówczas gwałtowny...
CHŁOPCY DZIEWCZĘTA Od 12 do 14 roku życia: Początek przyspieszonego wzrostu, obniżenie się moszny, powiększenie i wzrost jąder, początek owłosienia twarzy i okolic płciowych. Od 14 do 16 roku życia: Mutacja głosu, wyraźne...
Rafa koralowa - nagromadzenie wapiennych szkieletów organizmów morskich, tworzące wyraźnie zaznaczający się w morfogii podwodny wał lub grzbiet, tak duży, że jest zdolny do przeciwstawienia się niszczącemu wpływowi fal, co odróżnia go od małych...
ODDZIAŁYWANIA Antagonistyczne - konkurencja, pasożytnictwo, drapieżnictwo. Nieantagonistyczne - mutualizm, komensalizm, protokooperacja Na czym polega współżycie określane mianem komensalizmu? Organizmy żyjące na powierzchni lub wewnątrz...
1. Drapieżnictwo Drapieżnictwo chwyta, zabija i zjada osobnika innego gatunku. Wykazuje również wiele cech budowy ułatwiających mu zdobywanie pokarmu. Ofiary drapieżcy natomiast wykształcają wiele cech służących do obrony, np.; skocze nogi...
Jest zjawiskiem dodatnio – ujemnym, polegającym na wykorzystaniu jako pokarmu ciała innego zwierzęcia, w odróżnieniu od pasożytnictwa prowadzący do śmierci ofiary. Jest jedną z form odżywiania antagonistycznego, korzystną dla drapieżnika, a...
Eutrofizacja - jest to proces naturalnego lub sztucznego (antropogenicznego) wzbogacania zbiorników wodnych w substancje pokarmowe (np. głównie w związki azotu i fosforu). Naturalny sposób eutrofizacji jezior polega na spływaniu ze zlewisk...
Po okresie noworodkowym następuje trwający od 5 tygodnia do około roku okres niemowlęcy. W ciągu pierwszego roku życia rozwój postępuje bardzo szybko. Wydłużają się stopniowo i coraz bardziej są aktywne okresy czuwania, powiększa się masa ciała,...
"Choroby genetyczne" – nazwa pochodzi z języka greckiego "genetes’ inaczej powiemy "wrodzony’ czy "rodzic’. Jak sama nazwa mówi są to choroby, które nabywamy przy urodzeniu. Możemy je podzielić na tzw. "choroby genetyczne niedziedziczące się"...
KARKONOSKI PARK NARODOWY - PODSTAWOWE DANE Rok założenia 1959 Powierzchnia parku 5 576 ha (w tym 1718 ha pod ochroną ścisłą) Powierzchnia strefy ochronnej 11265 ha Położenie Sudety Zachodnie - obejmuje szczytowe partie...
1. Poruszaj się tylko po wyznaczonych szlakach turystycznych. 2. Nie niszcz i nie zbieraj roślin w tym owoców runa leśnego. 3. Nie chwytaj i nie płosz zwierząt. 4. Na rowerze poruszaj się tylko po wyznaczonych do tego celu drogach. 5....
Różnorodność biologiczna to rozmaitość form życia występujących na Ziemi. Wyróżnia się trzy rodzaje różnorodności biologicznej: 1) Różnorodność ekosystemowa – bogactwo typów ekosystemów występujących na danym obszarze, np. Afryka cechuje się...
PREHISTORIA 1. Początek rozwoju technologii – użycie pięściaka 2. Wyginięcie większości wielkich ssaków (wynalezienie łuku – rozwój łowiectwa) 3. Zakładanie pierwszych osiedli, hodowanie zwierząt i uprawa ziemi (wypalanie lasów) 4. Erozja...
1. Czym są endemity? W biogeografii endemity są to gatunki lub taksony wyższej kategorii, unikalne elementy w skali świata flory lub fauny zamieszkujące tylko ściśle określony i stosunkowo niewielki obszar. Niewielka tolerancja dla zmian...
Według encyklopedii energia jest to zdolność do wykonywania pracy, wywoływania zmian w materii. Występuje ona w wielu formach (m.in. wodnej, słonecznej, chemicznej, mechanicznej, jądrowej). Zasoby energii możemy podzielić na dwa rodzaje: -...
ENERGIA WODNA Powstanie energii wodnej związane jest z cyklem krążenia wody w przyrodzie. Cykl ten polegający na opadzie wody, jej spływie oraz odparowaniu jest nam znany już ze szkoły podstawowej. Dzięki temu obiegowi w przyrodzie zasoby...
Wiatr jako niewyczerpywalne źródło czystej ekologicznie energii znajduje coraz szersze zastosowanie i cieszy się coraz większym poparciem społecznym Początki wykorzystania energii wiatru sięgają starożytnego Babilonu (osuszanie bagien), Egiptu...
Funkcje ucha - małżowina uszna - Skupia fale dźwiękowe i umożliwia zlokalizowanie źródła dźwięku - kanał słuchowy - zawiera liczne gruczoły łojowe i woskowe. Fala dźwiękowa przechodzi przez przewód słuchowy i wprawia w drgania błonę...
Bakterie jako najmniejsze organizmy żywe o wielkości przeciętnie od 0,2 do 80 mikrometrów mają znaczącą funkcję w przyrodzie. Dzięki temu, że występują w każdym środowisku, a największe skupiska ich znajdują się w nieczystościach umożliwiają życie...
Większość zwierząt i roślin przystosowała się do życia w określonych typach środowisk, które są ogólnie nazywane ekosystemami. Pomiędzy żyjącymi tam organizmami istnieją skomplikowane zależności. Zniknięcie jednego gatunku z tego ekosystemu może...
Allelopatia szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny lub grzyby danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin. Allelopatia odnosi się głównie do substancji chemicznych wydzielanych do podłoża, które...
Allelopatia z gr. - allelon (wzajemny) i pathos (cierpieć)). Ten termin odnosi się przede wszystkim do substancji chemicznych wydzielanych do podłoża, które hamują wzrost innych organizmów w bezpośrednim otoczeniu (głównie roślin i bakterii)...
Działalność rolniczą prowadzi się na użytkach rolnych, które obejmują grunty wykorzystywane bezpośrednio do produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Największą część użytków rolnych stanowią grunty orne, czyli obszary przeznaczone pod uprawy. Należą do...
Tkanka – zespół komórek o podobnej budowie, wyspecjalizowanych do pełnienia określonej funkcji w organizmie Tkanki Roślinne Tkanki Twórcze Są zdolne do stałego dzielenia się powodują więc wzrost rośliny na długość i przyrost n grubość....
1. Związki organiczne wchodzą w skład organizmów żywych np. białka, tłuszcze, cukry. Mają one skomplikowaną budowę, można je spalić, głównym budulcem jest węgiel. 2. Związki nieorganiczne mają prostą budowę, nie ulegają spalaniu, wchodzą w...
Owady to jedna z najbardziej rozpowszechnionych i różnorodnych grup organizmów. Wiele z nich ma ogromne znaczenie dla człowieka. Przykładem może być pszczoła miodna, którą człowiek hoduje i wykorzystuje do produkcji miodu już od ponad 7000 lat....
Układ krwionośny człowieka jest układem zamkniętym, co oznacza, że krew krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi. Naczynia to żyły, tętnice oraz włosowate naczynia krwionośne. Krew wypływa z...
Mózg a) Leży w jamie czaszki b) Waga od 1200-1400 g c) otoczony jest trzema oponami: - opona twarda (zewnętrzna) - pajęczynówka (opona pośrednia) - opona miękka (najbardziej wewnętrzna) d) mózg podzielony jest szczeliną podłużną na...
Wentylacja płuc to wymiana powietrza znajdującego się w płucach. Polega na nieustannym wykonywaniu wdechów i wydechów. Wentylacja płuc zachodzi na skutek pracy mięśni oddechowych. Są to mięśnie międzyżebrowe oraz przepona. Skurcz tych...
Mięczaki żyją na lądzie, w miejscach wilgotnych i zacienionych lub tez w wodzie. U większości zwierząt tej grupy można wyodrębnić głowę, nogę, oraz worek trzewiowy, w którym znajdują się trzewia - czyli narządy wewnętrzne, takie jak wątroba,...
Gepard jest wspaniałym biegaczem o długich i smukłych łapach. Poznać go można po dwóch ciemnych liniach biegnących od oczu do pyska i po czarnych plamkach na sierści. Żyje głównie na stepach i sawannach w środkowej części Afryki, samotnie,...
PRZYSTOSOWANIE DRAPIEŻCÓW SSAKI - dobry węch i słuch - ostre pazury - silne kły - dobre widzenie w ciemności - szybkość i zwinność w czasie polowania INNE ZWIERZĘTA - długi, lepki język u żaby i ropuchy - zęby jadowe i gruczoły...
21 marca to kalendarzowa wiosna. Niedaleko naszego osiedla jest park. Wybraliśmy się tam razem z naszą klasą. Już w drodze zauważyliśmy zieleniąca się trawa i słońce tak grzało nas po plecach, że musieliśmy zdjąć kurtki. Gdy...
Na pierwszy rzut oka nalot na serze i holenderska choroba wiązów mają ze sobą niewiele wspólnego. Oba zjawiska są jednak spowodowane działalnością grzybów. Grzyby odegrały doniosłą rolę w historii ludzkości – zachodzące dzięki nim procesy...
Moja prezentacja będzie o życiu, środowisku, gatunkach i innych zagadnieniach dotyczących rekinów. Są to fascynujące zwierzęta obdarzone cechami, o których nie mamy pojęcia. Wielu ludzi sądzi, że są to krwiożercze potwory, których trzeba się bać....
Proces zamiany energii świetlnej na chemiczną wiązań asymilatów dzielimy na dwie wyraźne fazy: 1. Fazę Jasną Przebiega on w gronach chloroplastów i polega na wytwarzaniu siły asymilacyjnej czyli ATP i NADPH2. Fotony światła padając na...