Produkcja roślinna i zwierzęca

Działalność rolniczą prowadzi się na użytkach rolnych, które obejmują grunty wykorzystywane bezpośrednio do produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Największą część użytków rolnych stanowią grunty orne, czyli obszary przeznaczone pod uprawy. Należą do nich również ugory-grunty nieobsiane mimo wykonywanej orki lub nawożenia. Warunki naturalne w Polsce pozwalają na uprawę większości roślin typowych dla klimatu umiarkowanego. Na gruntach ornych uprawia się: zboża, ziemniaki, rośliny przemysłowe, rośliny pastewne, warzywa. Rozmieszczenie upraw zależy przede wszystkim od jakości gleb. Na lepszych glebach uprawia się pszenicę, buraki cukrowe, jęczmień, warzywa, tytoń i chmiel. Słabsze gleby wykorzystuje się pod uprawy żyta i ziemniaków. Uprawy na bardzo słabych glebach są nieopłacalne. Oprócz żyzności gleb na rodzaj upraw wpływają również warunki klimatyczne i wodne. Jęczmień i owies można uprawiać na obszarach o krótszym okresie wegetacyjnym, na przykład na terenach górskich. Len wymaga natomiast wilgotnego podłoża. Rodzaj upraw zależy także od czynników poza przyrodniczych, na przykład zasobów siły roboczej. Przykładem jest uprawa tytoniu, chmielu, ziół oraz truskawek. Uprawa a w szczególności zbiór tych roślin, wymagają dużego nakładu pracy ręcznej. Dlatego uprawia się je w regionach, gdzie istnieje możliwość zatrudnienia wielu pracowników. Produkcja roślinna obejmuje również sadownictwo oraz warzywnictwo. Rozmieszczenie upraw owoców i warzyw zależy między innymi od klimatu oraz jakości gleby. Zarówno owoce, jak i warzywa wymagają dobrej gleby, ponadto są wrażliwe na przymrozki. Ważnym czynnikiem lokalizacji upraw jest też bliskość dużych miast będących rynkiem zbytu. Zapotrzebowanie na mięso zaspokoją hodowla zwierząt. Dzięki niej zyskuje się też inne produkty, na przykład mięso, jaja, tłuszcz czy skórę. W Polsce w większości małych gospodarstw rolnych zwierzęta hoduję się często jedynie na własne potrzeby. W naszym kraju funkcjonują również gospodarstwa specjalizujące się w produkcji zwierzęcej. Hoduje się w nich jeden gatunek zwierząt. Obok hodowli prowadzi się też produkcję roślinną nastawioną na zapewnienie tym zwierzętom paszy. W Polsce największe znaczenie ma hodowla trzody chlewnej, bydła i drobiu. Głównym regionem hodowli trzody chlewnej jest Nizina Wielkopolska. Funkcjonują tam bowiem duże, nowoczesne gospodarstwa rolne. Dzięki nim możliwa jest zyskowna produkcja mięsa wieprzowego, wymagająca dużych nakładów inwestycyjnych. Regionami o największym pogłowiu bydła są północno –wschodnia Polska i Pogórze Karpackie. Występują tam duże obszary pastwisk. Kolejnym regionem jest Nizina Wielkopolska, na której skupia się wiele dużych gospodarstw specjalizujących się w hodowli bydła. Poza obszarami koncentracji bydło hoduje się w większości gospodarstw rolnych, gdyż taka jest polska tradycja. Hodowlę bydła prowadzi się w dwóch kierunkach: mlecznym i mięsnym. W Polsce lepiej jest rozwinięta hodowla bydła mlecznego. Wynika to z niewielkiego spożycia w naszym kraju mięsa wołowego w porównaniu z mięsem wieprzowym i drobiowym. Hodowla bydła ma znacznie dłuższy cykl produkcyjny w porównaniu z hodowlą trzody chlewnej. Więcej czasu potrzeba, aby zwierzęta osiągały odpowiednia wagę. Dlatego koszty produkcji mięsa wołowego są większe od kosztów produkcji mięsa wieprzowego. Z tego powodu pogłowie bydła jest o wiele mniejsze od pogłowia trzody chlewnej. W latach 90. XX wieku w Polsce nastąpił spadek pogłowia bydła. Miało to bezpośredni związek z likwidacją PGR-ów.