SKAŁY Skały dzielą się na trzy główne grupy: skały magmowe, osadowe i metamorficzne. Podział ten wynika ze sposobu ich powstawania. skały magmowe powstają z magmy, czyli płynnego materiału z wnętrza ziemi. Jeśli magma twardnieje w głębi skorupy...
Ropa naftowa powstaje w wyniku przeobrażenia szczątków organicznych nagromadzonych w skałach osadowych, głównie pochodzenia morskiego. Złoża ropy powstają w miejscach, gdzie skały te przykryte są od góry skałami nieprzepuszczalnymi Węgiel...
Litwa Podróżowanie po Litwie drogami II kategorii odbywa się na ogół drogą bitą o szerokości 6-10 metrów, mocno utwardzoną. Odbywa się na niej normalny ruch samochodowy. Oznakowana jak inne drogi państwowe, z zatoczkami dla regularnie kursujących...
Strefa Równikowa Wysokość Słońca w południe w ciągu roku ulega niewielkim zmianom i jest zawsze większa niż w Polsce. Przedmioty rzucają bardzo krótki cień, trudno więc się schronić przed dokuczliwym upałem. Słońce bardzo szybko wschodzi i...
Eksplozja demograficzna - określenie szybkiego tempa przyrostu rzeczywistego liczby ludności w danym regionie. Zasadniczą przyczyną tego zjawiska jest spadek liczby zgonów (wydłużenie czasu trwania życia) ludności, co jest wynikiem poprawy...
Zimne, skrajnie niegościnne tereny wokół biegunów były jednymi z najpóźniej zbadanych obszarów na Ziemi. Gruba pokrywa lodu oraz pływające góry lodowe sprawiły, że po raz pierwszy człowiek dotarł do tych miejsc dopiero sto lat temu. 6 kwietnia...
Turystyka kojarzy się nierozerwalnie z podróżami, sportem, rekreacją, poznawaniem czegoś nowego. To, co dla jednych jest formą wypoczynku dla innych stanowi źródło pracy. Te wzajemne relacje zapoczątkowały powstanie odrębnego działu gospodarki...
Węgiel jest jednym z najbardziej niezwykłych minerałów występujących na kuli ziemskiej. Po pierwsze jest skałą pochodzenia organicznego, czyli powstałą ze szczątków organizmów żywych. Po drugie, w przeciwieństwie do innych skał pali się,...
1. Położenie geograficzne 51 E 23 N Wyżyna położona we wschodniej Polsce, pomiędzy doliną Wisły na zachodzie i Bugu na południu. Dalej ku północy przechodzi w Polesie Lubelskie, a ku południu w wał Roztocza. Obejmuje powierzchnię 7,2 tyś. km...
Spomiędzy katastrof żywiołowych, nękających ludzkość od zarania jej istnienia, trzęsienia ziemi należą obecnie do najgroźniejszych. Od powodzi bowiem bronimy się coraz skuteczniej, budując wały ochronne wzdłuż rzek i specjalne przeciwpowodziowe...
F I N L A N D I A Finlandia: • Stolica Helsinki • Ustrój polityczny republika • Powierzchnia 338 145 km² • Liczba ludności 5 223 442 mln • Jednostka monetarna euro...
Nachylenie osi ziemskiej do płaszczyzny orbity powoduje, że miejsce padania promieni zenitalnych (prostopadłych do powierzchni Ziemi) zmienia się w ciągu roku. Stało się to podstawą wyróżnienia astronomicznych pór roku: a) 21 III - początek...
Rolnictwo - jedna z najstarszych dziedzin gospodarczej działalności człowieka, której celem jest wytworzenie żywności oraz surowców dla niektórych przemysłów, zwłaszcza spożywczego, skórzanego oraz włókienniczego. Podstawowe rodzaje...
Prądy morskie – to poziome ruchy wody morskiej (lub oceanicznej) wywołane przemieszczaniem dużych objętościowo ilości wód na znaczne odległości i w określonym kierunku. Rodzaje prądów morskich: - powierzchniowe – powstają pod wpływem stałych...
Występowanie - strefa klimatów podzwrotnikowych: · wybrzeża południowej Europy · zachodnia Azja · północna część Afryki · północna Ameryka (Kalifornia), południowa Ameryka (Chile, Argentyna) · strefa podzwrotnikowa Australii - obszar...
Dolina Krzemowa znajduje się w północnej części ameryki stanu Kalifornia. Tereny te stanowią od 50 lat XX-wieku centrum amerykańskiego przemysłu tzw."nowej technologi", głównie przemysły komputerowego. POWSTANIE Powstała w bardzo...
Jezioro to naturalne zagłębienie lądu wypełnione wodą, które nie ma połączenia z morzem. Biorąc pod uwagę pochodzenie misy jeziornej dzielimy je na: a) POLODOWCOWE powstały na skutek akumulacji i erozji lądolodów i lodowców górskich....
NIZINA - jest to makroforma powierzchni Ziemi, położona na niewielkiej wysokości n.p.m. Górny zasięg niziny określa się zwykle na 200m.n.p.m., ale niektórzy geografowie przyjmują 300, a nawet 500metrów. Powierzchnia niziny może mieć charakter...
Każdy kraj chciał mieć dostęp do Morza Bałtyckiego.Władcy zdawali sobie sprawę z korzyści płynących z Morza Bałtyckiego.Od zakończenia II wojny światowej brzeg Bałtyku w Polsce wynosi 528 km i zarazem jest to naturalna granica polski .W Polsce...
W Polsce szczególnie dużo lasów ubyło podczas pierwszej i drugiej wojny światowej. Rabunkowa wycinka prowadzona przez Niemców spowodowała, że w 1945 roku lasy pokrywały zaledwie 21% obszaru Polski. Polscy leśnicy...
Za ważną przyczynę narastania dysproporcji uznawane są różnice rozwoju demograficznego, w społeczeństwach ubogich przyrost naturalny jest znacznie większy niż w społeczeństwach bogatych. W krajach słabo rozwiniętych tempo przyrostu ludności...
ZRÓŻNICOWANIE RASOWE Istnienie ras próbują wyjaśnić różne teorie naukowe. Łączy ją przekonanie, że wyodrębnienie się ras jest związane z osiedleniem się człowieka i przystosowaniem do warunków środowiska. Dominujące znaczenie w kształtowaniu...
W załączniku znajduje się mapa polityczna obu Ameryk. Na mapie oznaczone są państwa wraz ze stolicami.
Brzegi Bałtyku tworzą północną granicę Polski. Morze Bałtyckie ma urozmaiconą linię brzegową – dużo wysp (Bornholm – Dania; Gotlandia – Szwecja; Hiuma – Estonia; Rugia – Niemcy; Uznam – Polska, Niemcy; Wolin – Polska), półwyspów (Mierzeja...
Przyrodnicze czynniki rozwoju rolnictwa - rzeźba terenu - gł. równinne lub lekko faliste tereny, wpływa na mechanizację prac polowych (w górach trudno) - klimat, pogoda - wpływa na wzrost i plonowanie upraw, opady, nagrzanie, oświetlenie...
Województwo mazowieckie ma obszar 35 597 km2, co stanowi 11,4% powierzchni kraju i sprawia, że województwo to jest jednym z największych regionów europejskich. Zamieszkiwany jest przez 1,6 mln osób, czyli ma pierwsze miejsce w kraju pod względem...
Step to najbardziej rozpowszechniona formacja trawiasta na Ziemi. Jest to bezdrzewna formacja zielno-trawiasta o charakterze sucho-roślinnym typowa dla klimatu umiarkowanego chłodnego z mroźna zima i suchym gorącym latem o opadach poniżej 500 mm...
Nizina Mazowiecka, mimo dużego udziału obszarów równinnych, jest zróżnicowana pod względem krajobrazu. Zawdzięcza to często występującym formom rzeźby polodowcowej. Najmniej urozmaicona jest środkowa część niziny. Przecina ją Wisła. Przecina ją...
1. GENEZA BAŁTYKU Nazwa Bałtyk (Mare Balticum) przyjęta się w XI wieku i pochodzi prawdopodobnie od starosłowiańskiego słowa blato, oznaczającego wielką, słoną wodę. Na powstanie Bałtyku decydujący wpływ wywarł lądolód skandynawski. Morze...
Rzeźba powierzchni Ziemi zmienia się pod wpływem oddziaływania na nią różnych sił rzeźbotwórczych. Można je podzielić na: - zewnętrzne (egzogeniczne) dążące do zrównana powierzchni - wewnętrzne (endogeniczne) pochodzące z wnętrza Ziemi,...
Jak powstają pustynie? Podstawową przyczyną powstawania pustyń są czynniki klimatyczne. Suchość klimatu jest rezultatem wytworzenia się pasa wysokiego ciśnienia w strefie około 30 szerokości geograficznej. Sporadycznie tylko pojawia się układ...
Od najstarszych dziejów cywilizacje ludzkie osiedlały się w okolicach wód otwartych, co ułatwiało rozwój społeczeństwa. Jednym z takich miejsc gdzie rodziła się kolebka europejskiej cywilizacji jest basen morza śródziemnego. Kiedyś stolice...
Pamiętam, że odkąd byłam w szkole podstawowej zawsze mówiło się o Śląsku. Z dzieciństwa wyniosłam przeświadczenie, iż jest to najbardziej zanieczyszczony region Polski. Mówiono o fabrykach, hutach, kopalniach, elektrowniach… a ja wyobrażałam sobie...
KLIMAT - wieloletni układ pogody badany przez długi czas (minimum 10 lat) na danym terenie. Podstawowym czynnikiem decydującym o podziale na strefy klimatyczne jest szerokość geograficzna, od której zależy oświetlenie Ziemi Strefa gorąca...
Żuławy Wiślane zaczęły się tworzyć około 5 tysięcy lat temu, w dolinie Wisły i Nogatu. Mają one kształt trójkąta długość- 50 km natomiast szerokość- 60 km. Ich powierzchnia to 2,5 tys. km2, z czego 450 km2 to tereny depresyjne w pobliżu...
Wenecja Wenecja miasto położone na stu wyspach oplecione jest labiryntem kanałów. Po obu stronach Wielkiego kanału wynurza się z wody ponad 150 marmurowych pałaców (XVII-XVIII) w stylu gotycko-weneckim, renesansowym, barakowym. Bazylika...
Gleba jest zewnętrzną warstwą litosfery (rozdrobnionej i przekształconej) powstałą ze skały macierzystej, poddanej działaniu klimatu, wody, rzeźby organizmów żywych i człowieka w odpowiednio długim czasie. Gleba może zalegać od 3 cm do 3 m....
Gleba – powierzchniowa warstwa litosfery, stanowiąca podłoże dla życia roślin i pod ich wpływem przy udziale pozostałych elementów środowiska przyrodniczego ulęgająca zmianom. Polska leży w strefie gleb: - brunatnych i bielicowych – około 82...
Turystyka kojarzy się nierozerwalnie z podróżami, sportem, rekreacją, poznawaniem czegoś nowego. To, co dla jednych jest formą wypoczynku dla innych stanowi źródło pracy. Te wzajemne relacje zapoczątkowały powstanie odrębnego działu gospodarki...
Co roku klęski żywiołowe powodują ogromne zniszczenia i śmierć tysięcy ludzi. Dla większości z nas trzęsienia ziemi i erupcje wulkanów utożsamiane są jedynie z wielkimi tragediami, zniszczeniem miast oraz śmiercią tysięcy ludzi. Mało kto jednak...
Pszenica Gatunki pszenicy uprawiane w Polsce wymagają urodzajnych gleb. Warunki glebowe, a w mniejszym stopniu klimatyczne, powodują, że na rozległym obszarze północnej i środkowej Polski, z wyjątkiem województw nad środkową i dolną Wisłą (woj....
Ojcowski Park Narodowy został utworzony w 1956 roku. Zajmuje powierzchnię 2145,62 ha, z czego 1529 ha zajmują lasy. Wokół Parku utworzono otulinę o powierzchni 6777 ha. OPN jest położony w południowej części kraju, w województwie małopolskim, w...
Hyrdosfera - woda przenikając skorupę ziemską i atmosferę. Zasoby wody świata - wody wszechoceanu - 96,5% - wody słodkie - 3,5% w tym lodowce, wody podziemne, wody rzek) Morza - czesci oceanu przylegające do kontynentów całkowicie lub...
POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE Pojezierze Mazurskie obejmuje tereny, położone pomiędzy doliną dolnej Wisły a granicą Polski na wschodzie i północnym wschodzie. Od strony południowej jest ograniczony przez Nizinę Mazowiecką. Szacunkowy rozmiar tego...
Ojcowski Park Narodowy jest położony w południowej części kraju, w województwie małopolskim, w odległości 16 km na północ od Krakowa, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Park obejmuje doliny dwóch niewielkich rzek – Prądnika i Sąspówki oraz...
Przez wieki człowiek marzył o podboju i eksploracji Wszechświata. Rozwijająca się technologia rakietowa sprawiła, że tego typu marzenia stały się możliwe. Człowiek bez wahania wykorzystał możliwości tej technologi do realizacji swych marzeń o...