Antykoncepcja
ANTYKONCEPCJA oznacza świadome zapobieganie ciąży. Większość młodych ludzi rozpoczynających współżycie seksualne ma zbyt małą wiedzę o antykoncepcji. Specyficzność seksualizmu człowieka przejawia się między innymi w tym, że stosunki płciowe...
Pamukkale w Turcji
Olśniewające białością tarasy wapienne (trawertyny) Pamukkale, znajdujące się 19 km na północ od Denizli, wyglądają z daleka jak jasna blizna na zboczu łańcucha górskiego. Gdy podjeżdża się bliżej, nabierają bardziej konkretnych kształtów i staje...
Hormony roślinne. Ich rola w życiu roślin i w gospodarce człowieka
Hormony są to związki chemiczne wytwarzane przez organizm, koordynujące i regulujące już w znikomych ilościach procesy biochemiczne w komórkach oraz korelujące podstawowe funkcje życiowe organizmu. Produkowane są przez gruczoły dokrewne lub...
Hormony roślinne. Ich rola w życiu roślin
Hormony są to związki chemiczne wytwarzane przez organizm, koordynujące i regulujące już w znikomych ilościach procesy biochemiczne w komórkach oraz korelujące podstawowe funkcje życiowe organizmu. Produkowane są przez gruczoły dokrewne lub...
Substancje zapasowe u roślin
Substancje zapasowe u roślin, związki chemiczne syntetyzowane przez rośliny, pełniące rolę źródła energii lub budulca. Substancje zapasowe występują we wszystkich komórkach roślin jako produkty przemiany materii, a ponadto są magazynowane w...
Błony biologiczne
Siateczka śródplazmatyczna Jest to rozbudowany system błon. Dzieli cytoplazmę na mniejsze obszary (mogą w nich wtedy bez przeszkód zachodzić różne reakcje chemiczne), w oddzielnych strukturach komórkowych można otrzymać inne warunki, skład...
Szkarłupnie
Pięciopromienna symetria ciała i dorosłych osobników brak wyodrębnionej głowy. Larwy szkarłupni są dwubocznie symetryczne. Niektóre jeżowce i strzykwy wtórnie utraciły promienistą symetrię i stały się symetryczne dwubocznie. Obecność...
Szkarłupnie - zwierzęta wtórouste
1. Systematyka: Królestwo: Zwierzęta (Animalia, Zoa) Typ: Szkarłupnie (Echinodermata) Gromada: Rozgwiazdy (Asteroidea) Gromada: Strzykwy (Holothurioidea) Gromada: Liliowce (Crinoidea) Gromada: Jeżowce...
Szkarłupnie - zwierzęta o promienistej symetrii ciała
Boczna linia rozwoju wtórnoustych, żyjąca w morzach o pełnym zasoleniu, związane z dnem morskim. A) Filogeneza szkarłupni: - przodkowie: robakokształtne zwierzęta mając wtórną jamę ciała (celomę), podzieloną na segmenty. Przeszły one...
Filogeneza gadów i budowa zewnętrzna
1. Filogeneza gadów: - hylonomus - bogate w żółtko jaja, otoczone wapienną skorupką.Wiele bardziej skostniały szkielet niż u płazów, odcinek szyjny znacznie dłuższy, kręgosłup łączył się z miednicą za pomocą 2 kręgów + - Owodniowce - wyższe...
Filogeneza gadów
Z górnego dewonu znamy bardzo prymitywne płazy kopalne z grupy Ichthyostegalia, zaliczane do podgromady Labyrinthodontia. Ichthyostegalia miały czaszkę zbudowaną wg planu budowy czaszki ryby trzonopłetwej oraz zupełnie rybi ogon. Kończyny przednie...
Ochrona płazów i gadów w Polsce
Polskę zamieszkuje 27 gatunków płazów i gadów, z czego 18 gatunków przypada na płazy, zaś 9 gatunków na gady. Wszystkie podlegają ochronie prawnej, przy czym na podstawie Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i...
Historia ochrony przyrody w Polsce
Początki ochrony przyrody w Polsce Historia ochrony przyrody w Polsce sięga czasów Bolesława Chrobrego (ok.967-1025), który wydał prawa chroniące bobry. W XII wieku Bolesław Kędzierzawy (Mazowiecki) ograniczył polowania na tury. Król...
Układ nerwowy
Układ nerwowy odbiera wszystkie sygnały od poszczególnych narządów i przesyła do innych. Reguluje i łączy czynności poszczególnych układów i narządów. Utrzymuje łączność ze środowiskiem zewnętrznym.
Układ nerwowy
Łuk odruchowy - droga jaka przebywa impuls nerwowy od receptora przez neurony (elementy przekazujące) do efektora (narząd wykonawczy). Impuls zawsze z receptora wędruje neuronem czuciowym do ośrodka ukl. nerwowego (np. rdzenia kręgowego), z...
Pawłow Iwan
1849 1936, fizjolog ros., twórca fizjologii wyższych czynności nerwowych; od 1890 prof. Wojsk. Akad. Med. w Petersburgu, jednocześnie od 1891 kier. wydziału fizjologii Inst. Medycyny Eksperymentalnej tamże; czł. Petersb. Akad. Nauk, Akad. Nauk...
Rola ukladów krążenia, oddechowego, wydalniczego i pokarmowego u organizmów żywych
Układy krążenia, oddechowe, wydalnicze i pokarmowe u prawie wszystkich organizmów są ze sobą powiązane (jeśli organizm je posiada), i razem współdziałają. Można zauważyć, że znając przynajmniej dwa spośród tych układów, możemy rozróżnić zwierze...
Przeprowadź charakterystykę jamochłonów jako organizmów dwuwarstwowych
Jamochłony są najbardziej pierwotnymi tkankowcami. Żyją w wodach, prawie wyłącznie w morzach. Plan budowy jamochłonów można sprowadzić do worka, zbudowanego z dwu warstw tkanki nabłonkowej: zewnętrznej - ektodermy i wewnętrznej entodermy,...
Charakterystyka jamochłonów
Jamochłon ogólnie dwuwarstwowy worek ze specjalnymi wyrostkami (czułkami bądź ramionami). Budowa - Stułbia występuje tylko w postaci polipa. Ciało jej wygląda jak wydłużony worek przymocowany do podłoża tzw. stopą. W górnej cz. ciała...
Skorupiaki
Nazwa "skorupiaki" wzięła się oczywiście od twardych, wapiennych płytek, tworzących ochronną skorupę pokrywającą ciała tych zwierząt. Skorupiaki należą do tych stawonogów, wraz z owadami i pajęczakami. Z innymi stawonogami łączy je fakt...
Teoria Pangea
Teoria Pangea prawdopodobnie została wymyślona przez jednego z ewolucjonistów czy kreacjonistów starej Ziemi. Według tej teorii, Pangea była superkontynentem istniejącym na Ziemi około 300 a 180 lat temu. Teoria Pangea jest najbardziej popularną...
Kontynenty i Oceany
Kulę ziemską można podzielić na: - półkulę lądową - półkulę morską lub na: - wschodnią - zachodnią lub na: - półkula północna - półkula południowa Na półkuli północnej przeważają kontynenty, a na południowej zaś...
Homeostaza
Homeostaza (gr. homoíos - podobny, równy i stásis - trwanie) - stan równowagi dynamicznej środowiska, w którym zachodzą procesy biologiczne. Homeostaza jest podstawowym pojęciem w fizjologii. Pojęcie to jest także stosowane w psychologii zdrowia...
Etyka środowiskowa a edukacja ekologiczna
Człowiek w świecie przyrody. Narasta potrzeba poszerzenia przedmiotu etycznego wartościowania i poddania moralnej ocenie rożnych form działalności człowieka w świecie przyrody. Zbliżająca się katastrofa ekologiczna uzmysławia mi, że...
Podstawy ekologii
1. Ekologia – dziedzina biologii badająca relację między organizmami oraz zależności między organizmami a środowiskiem. Nazwa została wprowadzona przez niemieckiego biologa Ernesta Heackela, wywodzi się z gr. oikos (dom, otoczenie) i logos...
Podstawowe cechy populacji biocenotycznej - Notatka z lekcji
Cechy wpływające na populację: 1. Wewnętrzne 2. Zewnętrzne Wewnętrzne to : - sposób odżywiania się - wielkość osobników - skłonności do przemieszczania się - sposób i tempo rozrodu Zewnętrzne dzielimy jeszcze na : 1. Abiotyczne:...
Rodowód człowieka. Człowiek jako gatunek biologiczny
Człowiek jako gatunek biologiczny Dla przyrodników przynależność człowieka do świata zwierząt była oczywista od starożytności. Definiowano go jako dwunożne zwierzę mówiące. Twórca nowożytnej systematyki, Karol Linneusz, w II połowie XVIII w....
Co to jest gatunek?
Na ziemi żyje wiele milionów gatunków.Każdy z nich jest inny.Uporządkowanie tej ogromnej różnorodności organizmów jest niezbędne do poznania zrozumienia praw rządzących przyrodą.Koty domowe różnią się od siebie wieloma cechami, m.in. barwą...
Ochrona środowiska w Polsce
Obecnie w naszym kraju obowiązuje ustawa o chronie przyrody z 16 października 1991 roku, określająca następujące formy prawne ochrony przyrody: parki narodowe (23), rezerwaty przyrody (1200),parki krajobrazowe (120), obszary chronionego...
Parki krajobrazowe Wielkopolski
Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe, w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. W parku krajobrazowym można...
Choroba Beri-Beri
Choroba beri-beri - skrajna forma awitaminozy (ściślej - hipowitaminozy) na skutek niedoboru witaminy B1. Kazimierz Funk wykrył i wyodrębnił w 1911 w otrębach ryżowych substancję, której brak wywołuje beri-beri i nazwał ją witaminą, tworząc...
Równik, południk, położenie planety Ziemi, masa, magnez
RÓWNIK – najdłuższy równoleżnik (0 stopni) znajdujący się w jednakowej odległości od biegunów. Jego długość wynosi 4072 km. POŁUDNIK – mają kształt półokręgów i łączą ze sobą dwa bieguny Ziemi. POŁOŻENIE PLANETY ZIEMI - trzecia w kolejności...
Jakie znaczenie w przyrodzie odgrywają pierwotniaki?
Dodatnie znaczenie pierwotniaków w przyrodzie Niektóre z wiciowców żyją w symbiozie (we współpracy) z termitami (mieszkają u nich i trawią drewno, które zjadają termity), Pierwotniaki orzęsków, zamieszkujące układ pokarmowy bydła,...
Karol Darwin
Karol Darwin urodzony w Anglii w 1809 r. stał się jednym z najsłynniejszych przyrodników w dziejach ludzkości. Darwin stworzył najlepiej udokumentowaną teorię ewolucji. W czasie pięcioletniej podróży dookoła świata zebrał mnóstwo informacji...
Białka
Są to polimery aminokwasów białkowych połączony ze sobą wiązaniami peptydowymi, w których liczba reszt aminokwasowych przekracza 100. Głównymi pierwiastkami wchodzącymi w skład białek są C, O, H, N,S, także P, oraz niekiedy jony Mn, Zn, Mg, Fe,...
Białka
Cechy organizmów zależy głównie od białek. Z kolei informacje o budowie białka są zapisane w materiale genetycznym każdej komórki, a ściślej – w genach. Komórki zawierają określona ilość materiału genetycznego. W komórce człowieka najwięcej DNA...
Zagrożenia cywilizacyjne
Jeżeli nie będziemy dbać o swoje środowisko możemy je doprowadzić do zniszczenia. Do zniszczenia środowiska możemy zaliczyć np.: zanieczyszczenia powietrza, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, efekt cieplarniany. Niektórzy z nas nawet nie zdają sobie...
Lancetnik, minog
LANCETNIK (jako pierwotny strunowiec) Lancetnik jest niewielkim zwierzęciem morskim, który żyje w strefach przybrzeżnych na dnie zakopany w piasku, tak, że na zewnątrz wystaje tylko przednia część ciała. - Ciało jest wydłużone, spłaszczone...
Lancetnik
Informacje ogólne - żyje na dnie zbiorników wodnych - formy morskie które zagrzebują się w piasku, wystawiają tylko dziób na powierzchnię - 5-8 cm - trzy części: dziób, kordus, odcinek ogonowy. - pośrodku grzbietowej powierzchni ciała...
Wpływ hałasu na nasze zdrowie i zapobieganie hałasowi
Wpływ hałasu na nasze zdrowie i zapobieganie hałasowi. Uszy Uszy wychwytują różne dźwięki, po czym zamieniają je na impulsy - specjalne informacje wysyłane do mózgu. Abyśmy mogli słyszeć, potrzeba do tego trzech wyspecjalizowanych części...
Wpływ hałasu na zdrowie i słuch człowieka
Z punktu widzenia psychologii hałas jest dźwiękiem nieprzyjemnym i niepożądanym, powodującym drażliwość, zmęczenie całego organizmu a szczególnie słuchu. Hałas ma wpływ na zdrowie i kondycję człowieka. Jego działanie można rozpatrywać w trzech...
Hałas jako problem współczesnej cywilizacji
Na początku chciał bym wyjaśnić co to jest hałas jest to dźwięk niepożądany lub szkodliwy dla zdrowia ludzkiego. Hałas obecnie istnieje wszędzie. Atakuje nasze uszy w domu, w szkole, w pracy. Hałas jest wszech obecny nawet idą ulico słyszymy...
Hałas
ZNACZENIE SŁOWA HAŁAS Hałas to dziwne słowo i zjawisko nie mające ani jednobrzmiącej definicji ani nawet pochodzenia. Aleksander Brckner definiuje hałas (hałasować, hałasić, hałaśliwy) jako słowo „dawniej nieznane, może do hała- dorobione”. A...
Wpływ hałasu i wibracji na organizm człowieka
HAŁAS Drgania akustyczne są jednym z bodźców dostarczających człowiekowi informacji na temat otaczającego go środowiska. Gdy ich intensywność jest duża, mogą one być dla człowieka uciążliwe a nawet szkodliwe. Hałas jest wynikiem...
Wpływ człowieka na klimat
Wiele się słyszy ostatnio o: - ekstremalnych zjawiskach pogodowych takich jak powodzie, fale upałów, huragany i sztormy; - globalnym ociepleniu; - efekcie cieplarnianym; - redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jaki związek mają te zjawiska...
Wpływ człowieka na ekosystemy
Wyjątkowym gatunkiem w przyrodzie jest człowiek. Potrafi on uprawiać glebę i hodować rośliny. Korzysta też z roślin dziko rosnących. Za pomocą broni palnej i innych wynalazków może polować na zwierzęta większe i silniejsze od siebie. Cześć...
Oddziaływanie trucizny na organizm człowieka
Pojęcie trucizny Trucizna jest substancją, która wprowadzona w niewielkiej dawce do organizmu człowieka może wywoływać zakłócenia jego normalnych funkcji życiowych lub spowodować zgon ze względu na swe właściwości toksykodynamiczne....
Oczyszczanie ścieków
DLACZEGO TRZEBA BUDOWAĆ OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW? Oczyszczalnie ścieków służą ochronie zdrowia, życia, środowiska oraz chronią zasoby czystej wody, która będzie wykorzystana przez przyszłe pokolenia. Nie wszyscy rozumieją potrzebę...
Oczyszczanie ścieków
Należy budować oczyszczalnie ścieków, gdzie naturalne procesy oczyszczania zostaną na tyle wzmożone, żeby podołały ilościom wytwarzanych zanieczyszczeń. Oczyszczanie biologiczne polega na stworzeniu jak najlepszych warunków dla bogatego zespołu...
Auksologia - czynniki rozwoju, trend sekularny, okres dojrzewania
Biomedyczne Podstawy Rozwoju i Wychowania na podstawie książki prof. A. Malinowskiego 1. Czynniki rozwoju 2. Trend sekularny 3. Okres dojrzewania 1. CZYNNIKI ROZWOJU Rozwój osobniczy człowieka jest uwarunkowany zarówno genetyką jak i...