Szkarłupnie

Pięciopromienna symetria ciała i dorosłych osobników brak wyodrębnionej głowy.

Larwy szkarłupni są dwubocznie symetryczne.

Niektóre jeżowce i strzykwy wtórnie utraciły promienistą symetrię i stały się symetryczne dwubocznie.

Obecność wapiennego szkieletu. Składa się z licznych płytek o wapiennej strukturze, tworzących sztywny pancerz otaczający całe zwierzę. Nie jest to typowy szkielet zewnętrzny, ponieważ tworzące go płytki są wytworem skóry właściwej (pochodzą z mezodermy), a nie entodermalnego naskórka. Płytki pancerza często są zaopatrzone w kolce, u jeżowców poruszane przy pomocy mięśni.

Otwór gębowy położony po spodniej stronie ciała (odbytowy po grzbietowej). Wyjątkiem są strzykwy, leżące jakby ?na boku - - otwór gębowy mają z przodu, a odbytowy z tyłu ciała. Otoczony wieńcem czułków otwór gębowy liliowców jest skierowany ku górze, a jelito tworzy pętlę, tak że otwór odbytowy znajduje się tuż obok gębowego.

Słabo wykształcone narządy oddechowe przybierają albo postać wyrostków skórnych (jeżowce), albo specyficznych worków połączonych z końcową częścią jelita (tzw. płuca wodne strzykw). Wiele szkarłupni nie ma w ogóle narządów oddechowych.

Bardzo uproszczony układ krwionośny, zwany układem hemalnym, składa się z systemu zatok i kurczliwego naczynia zastępującego serce. Układ hemalny jest zdublowany przez układ wodny (ambulakralny). Składa się on z kanałów rozgałęziających się po całym ciele, w którym krąży woda morska. Kanały te tworzą wiele drobnych wypustek, które wystają na zewnątrz ciała w postaci wydłużonych banieczek (nóżki ambulakralne). Nóżki ambulakralne służą do poruszania się (skurcze mięśni powodują wtłaczanie lub odprowadzanie wody z nóżek, a przez to ich ruch), zwiększają powierzchnię wymiany gazowej, a także spełniają funkcję przyssawek i narządów dotykowych. Trzecim układem krążenia jest układ parahemalny, składający się z wielu połączonych jam i przestworów międzykomórkowych.

Nie mają układu wydalniczego. Usuwanie zbędnych metabolitów odbywa się głównie na drodze dyfuzji przez liczne cienkościenne wyrostki ciała. Ponadto w układzie hemalnym funkcjonują specjalne komórki - podocyty, które pochłaniają metabolity, następnie przedostają się do układu wodnego, a stąd na zewnątrz ciała.

Decentralizowany układ nerwowy składa się z centralnego pierścienia otaczającego jelito i promieniście odchodzących od niego nerwów. Szkarłupnie nie mają mózgu ani wyspecjalizowanych narządów zmysłów.

Duża zdolność regeneracji. Niektóre rozgwiazdy potrafią z pojedynczego oderwanego ramienia odtworzyć cały organizm.

Szkarłupnie są zwierzętami rozdzielnopłciowymi, bez zaznaczonego dymorfizmu płciowego. Zapłodnienie zawsze jest zewnętrzne, a rozwój złożony. Mają planktoniczną larwę o dwubocznej symetrii.