Sofokles
Antygona
A nie mniemałam, by ukaz twój ostry Tyle miał wagi i siły w człowieku, Aby mógł łamać święte prawa boże, Które są wieczne i trwają od wieku, Że ich początku nikt zbadać nie może. Ja więc nie chciałam ulęknąć się człeka I za złamanie praw tych kiedyś bogom Zdawać tam sprawę. Bom śmierci ja pewna Nawet bez twego ukazu; a jeśli Wcześniej śmierć przyjdzie, za zysk to poczytam. (Sofokles, Antygona ; tłum. Kazimierz Morawski) Ale ten płacz Antygony, Co szuka swojego brata, To...
Sofokles
Najwybitniejszy – obok Ajschylosa i Eurypidesa – tragediopisarz grecki.Pochodził z zamożnej rodziny. Otrzymał staranne wykształcenie, co wynikało z dążenia do osiągnięcia ideału kalokagatii,czyli połączenia zalet moralnych i duchowych z fizycznymi. Umiejętność gry na cytrze, głos i uroda zapewniły mu rolę przewodnika chóru,który odśpiewywał hymn na cześć Apollina w podziękowaniu za zwycięstwo odniesione nad Persami pod Salaminą. Występował także jako aktor. Był postacią znaną w Atenach,...
Bohaterka dramatu Sofoklesa – starożytna buntowniczka
Antygona z tragedii Sofoklesa buntuje się przeciwko wszechwładzy króla Teb– Kreona, a zarazem swego stryja – surowego despoty. Kreon zakazuje grzebania zwłok jednego z braci Antygony – Polinika, uznaje bowiem zmarłego w bratobójczej walce Polinejkesa za zdrajcę niegodnego pogrzebu. Drugi z braci, Eteokles, ma zostać pochowany z wszelkimi honorami. Ich siostra nie zgadza się z decyzją króla, uważając, że prawo ludzkie nie może przeciwstawiać się boskiemu nakazowi grzebania zwłok. Sama,...
Starożytność : Zapamiętaj tych pisarzy
Ajschylos (525-456 p.n.e.) – twórca tragedii greckiej,którego twórczość poprzedziła dzieła Sofoklesa i Eurypidesa. Jego utwory zawierają tematykę religijną z elementami nacechowanymi moralizmem. W 484 r. p.n.e. wygrał pierwszy konkurs dramatyczny, a potem jeszcze 13 razy zdobywał główną nagrodę ateńskich igrzysk teatralnych. Wprowadził to teatru drugiego aktora, ograniczył rolę chóru i wprowadził do tragedii akcję dziejącą się poza sceną. Arystoteles (384-322 p.n.e.) – obok Platona...
Starożytność : Wielkie dzieła
Antygona (Sofokles) – sprzeciwia się rozkazowi stryja, władcy Teb, i postanawia pogrzebać zwłoki brata, uznając wyższość prawa boskiego nad ludzkim. Tak zarysowany został konflikt dramatyczny w utworze. Antygona jest symbolem buntu, odwagi i braku pokory, a Kreon uosabia dumę, upór i nieustępliwość. Iliada (Homer) – epos nawiązujący do wydarzeń z lat 1194-84 p.n.e. (ostatnie dziesięciolecie wojny trojańskiej). Bohaterowie są heroiczni i wyidealizowani, a bogowie amoralni i...
"Dziełami wielkimi i moralnymi są tylko dzieła prawdy" (Emil Zola) . Skomentuj tę opinię, odwołując się do wybranych utworów literackich.
Sztuka, tworzona przez człowieka i dla człowieka, jest nieodłącznym elementem naszej egzystencji. Jako stałej towarzyszce ludzkiego życia, zwykliśmy wyznaczać jej funkcję nośnika ponadczasowych prawd i uniwersalnych wskazówek. Wielkimi dziełami...
Aktualność spraw społecznych na podstawie prozy Żeromskiego.
Co rozumiemy przez określenie ponadczasowość utworu? Określa ono podejmującą tematykę uniwersalną, zawsze współczesną. Bez względu na moment interpretacji, odbiorca zrozumie ją, będzie mógł się z nią identyfikować. Utwór współczesny musi wykraczać...
Ogólna charakterystyka pierwszych cywilizacji.
Cywilizacja jest to poziom rozwoju społecznego osiągnięty przez społeczeństwo w danej epoce historycznej, ze szczególnym uwzględnieniem poziomu kultury materialnej, będącej wskaźnikiem stopnia opanowania przez ludzi sił przyrody i wyzyskania jej...
Teatr antyczny.
Tragizm i tragedia, wyjaśnij pojęcia, podaj przykłady Tragedia - gatunek dramatu wywodzący się ze starożytności, przedstawia konflikt jednostki wybitnej, dążącej do wzniosłego celu z przeważającymi przeciwnościami, które prowadzą do katastrofy....
Bohaterowie literaccy, którzy mogli wywrzeć wpływ na kształtowanie się postaw Twojego pokolenia.
Spośród szerokiego grona poznanych ci bohaterów literackich zaprezentuj tych,którzy mogli wywrzeć wplyw na ksztaltowanie się postaw Twojego pokolenia.Uzasadnij swój wybó[email protected] matura 2004 temat 2 We wspolczesnym świecie rzadko spotykamy...
Antygona
Tytuł : Antygona Podtytuł: Przełożył Kazimierz Morawski Autor : Sofokles Prolog Osoby dramatu: ANTYGONA: córka Edypa ISMENA: jej siostra CHÓR: tebańskich starców KREON: król Teb STRAŻNIK HAIMON: syn KREONA TYREZJASZ: wróżbita...
Przemówienie oskarżające Antygonę.
SKAZAĆ ANTYGONĘ!!! Wysoki Sądzie, szanowna Ławo Przysięgłych! Wnoszę o skazanie Antygony za zdradę człowieczeństwa, umyślne doprowadzenie do śmierci Hajmona oraz za liczne kłamstwa wobec ludzi bogów. Słuchając jej zeznań można dopatrzyć...
Cierpienie w literaturze.
Cierpienie jest wpisane w życie każdego człowieka i motyw ten wykorzystywany jest w wielu lekturach. Wiele na ren temat zawierają mity- wierzenia starożytnych Greków i Rzymian. Każdy człowiek może cierpieć na swój sposób. Istnieje...
„Prawdziwa sztuka jest zawsze współczesna.” Słowa Fiodora Dostojewskiego uczyń mottem rozważań o ponadczasowej wartości dzieł literackich.
Przez pojęcie współczesnej sztuki, rozumiemy sztukę ponadczasową, uniwersalną, podejmującą tematykę aktualną w każdej epoce. Bez względu na moment interpretacji, odbiorca zrozumie ją, będzie mógł się z nią identyfikować. Na tym właśnie polega...
„Nie znam bowiem innej wolności jak ćwiczenie duszy.” (A. de Saint Exupery)
Czym jest wolność? Według słownikowej definicji określamy tym mianem niezależności, niepodległość, swobodę, samodzielność. Jednak każdy z nas ma także osobiste podejście do tego tematu. Dla młodych ludzi wolnością będzie niezależność finansowa od...
„Życia nie wolno trwonić, życiem należy dać świadectwo sensu swojego istnienia”. Jaki komentarz do tej wypowiedzi odnajdujesz w wybranych utworach literackich?
Człowiek od zawsze szukał sensu swojego istnienia. Każdy z nas jest jedyny w swoim rodzaju i w innych wartościach doszukuje się swojego spełnienia. Niektórym przychodzi to szybko, drudzy szukają przez całe życie, aż w końcu go odnajdą. Są i tacy...
Wybawienie czy udręka? Literatura wobec zmagań człowieka z samotnością (na wybranych przykładach).
Czym jest samotność? – jest stanem wyobcowania, gdy nie możemy się porozumieć z innym człowiekiem, gdy nie ma obok nikogo, kto mógłby „podać nam pomocną dłoń”, kiedy cały świat jest nieprzyjazny, zimny, mroczny. Ludzie samotni są nieszczęśliwi,...
"Zbrodnia i kara" - motyw dawnych i współczesnych tekstów kultury.
ZBRODNIA I KARA Wstęp Czym jest zbrodnia? Jest czynem zasługującym na najwyższe potępienie pod względem moralnym. Każdy taki czyn narusza normy społeczno-etyczne. Postacie zbrodniarzy w różnych epokach ujmowane są na wiele...
Świat jako labirynt, teatr, sen...Która z koncepcji mówienia o świecie jest najbliższa twojemu sposobowi postrzegania rzeczywistości?
Kiedy rodzi się ludzkie szczenię wszystko jest niezwykłe. Pierwszy krok, pierwszy kieł, pierwsze odgłosy. Potem następuje jeszcze bardziej niezwykły okres - tym razem dla niego. Jego życie będzie odtąd nieustanną szkołą. Codziennie uczyć się ono...
„Powołał mnie Pan na bunt.” Gniewni i zbuntowani w literaturze polskiej i obcej.
Słowa przywołane w temacie pochodzą z wiersza Stanisława Grochowiaka pt.: „ Święty Szymon Słupnik.” W utworze tym współczesny poeta buntuje się przeciwko biernemu przyglądaniu się niesprawiedliwości, egoistycznej postawie ludzi uznanych za...
"Antygona" Sofoklesa.
Antyczna tragedia Początek tragedii związany jest z kultem Dionizosa, boga winnej latorośli. Co roku odbywały się uroczystości w trakcie których wykonywano chóralną pieśń zwaną dytyrambem. Początkowo ją improwizowano, ale pomiędzy Vii a VI w....
Czy los może pokonać człowieka?. Odpowiedz w odniesieniu do fragmentu sceny exodus tragedii Sofoklesa "Król Edyp".
W odniesieniu do fragmentu sceny exodos, tragedii Sofoklesa, pt. "Król Edyp", chciałabym rozważyc pytanie: "Czy los może pokonać człowieka?" Fragment ten opisuje rozterkę głównego bohatera, który dowiedział się, iż okrutna przepowiednia, ktorej za...
Motyw młodości
Młodość - młodzi ludzie, których obserwujemy podczas nabywania przez nich życiowego doświadczenia, dorzewania do dorosłości. Pierwsza kategoria: dorastający zwyczajnie, w realiach swojego świata. Jest to dorastanie klasyczne, zawierające to,...
Czy w najstarszych utworach świata dostrzegano budującą wartość miłości, czy też uznawano jedynie skuteczność siły i gwałtu?
Moim zdaniem, od zawsze dostrzegano budującą wartość miłości. Jest ona motywem wielu utworów, w których zwycięża wszystko. Zacznę od jednego z najstarszych i najważniejszych utworów świata – Biblii. Często pojawia się w niej motyw miłości. Już...
Wierność sobie, innym, ideom. To szansa, czy trudny do wykonania obowiązek?
Powszechnie mówimy o znieczulicy społeczeństwa, o tym, że nie reagujemy na cierpienie innych. Jest nam obojętna sytuacja drugiego człowieka, jeśli tylko nam jest dobrze. Często żyjemy jak pasożyty, kosztem kogoś innego. Nie bacząc na jego...
„Król Edyp” Sofoklesa -ironia losu.
„Król Edyp” jest najwybitniejszym dziełem Sofoklesa. Tragedia przedstawia bezsilność wobec nieodgadnionych praw losu. Ukazuje historię tytułowego Edypa, próbującego oszukać przeznaczenie, chcącego żyć spokojnie, w zgodzie ze światem....
Charakterystyka porównawcza Hioba i Edypa.
W epoce antyku tworzyło wielu wybitnych twórców literatury powszechnej ich dzieła zostały uznane za jeden z największych w całej literaturze wszystkich epok literackich. Do wyróżniających się utworów tej epoki należą także „Księga Hioba” i „Król...
Oceń postawę władców w znanych ci utworach literackich epok od starożytności po renesans
Władza istnieje od momentu, kiedy ludzie zaczęli tworzyć wspólnoty. Władza jest wartością niezwykłą, ponieważ pozwala na uzyskanie bardzo wysokiej pozycji, pozwala kontrolować życie innych ludzi. Co równie ważne, wiąże się również z posiadaniem...
Udowodnij, że bohaterowie mitologiczni są symbolami wartości cenionych do dziś.
"Jeżeli umrą mity, umrze też nasz świat." Słowa znanego badacza starożytności Aleksandra Krawczuka zastanawiają. Czyżby te historie tak dawne, tak przebrzmiałe miały wciąż taką wartość? Zastanówmy się nad tym głębiej. Jedną z wartości, jaką...
Synteza epoki Antyku.
SYNTEZA - ANTYK Antyk jest pierwszą epoką w dziejach kultury i zarazem epoką najdłuższą. Pierwotnie twórczość literacka miała charakter ustny i była związana ze śpiewem i wierzeniami. W jaskiniach Europy odkryto malowidła pochodzące sprzed...
Czy problematyka "Antygony" jest nadal aktualna.
Czy problematyka Antygony jest nadal aktualna? Uważam, że tak. Postaram się uzasadnić swoją opinię w tej sprawie poprzez przedstawienie odpowiednich argumentów. Dramat ten opisuje konflikt serca i rozumu, podejmuje kwestię buntu jednostki...
"Antygona" Sofoklesa.
Początek tragedii związany jest z kultem Dionizosa, boga winnej latorośli. Co roku odbywały się uroczystości w trakcie których wykonywano chóralną pieśń zwaną dytyrambem. Początkowo ją improwizowano, ale pomiędzy VII a VI w. p.n.e., odziani w...
Przedstaw jak rozumieli poczucie odpowiedzialności za losy ojczyzny twórcy wybranych dramatów.
Poeci chociaż są nieśmiertelni dzięki swej sztuce jednak nie potrafią z daleka patrzeć na losy swojej ojczyzny. Ponieważ są najmądrzejszą grupą ludzi, która swoim myśleniem wybiega w przyszłość. Poczuwają się do odpowiedzialności za ojczyznę,...
Czy starożytne ideały mogą być cenne dla człowieka współczesnego?
Mianem starożytności określa się dorobek literacki od najstarszych cywilizacji do ok. V wieku n. e. Największymi cywilizacjami antycznymi były Grecja i Rzym, nieco zbliżone do siebie mocarstwa. Uważam, że ich dokonania kulturowe, historyczne i...
"Pytasz co w moim życiu z wszystkich rzeczą główną" (Jan Lechoń). Omów problem wyboru wartości na przykładach bohaterów literackich z różnych epok.
Każdy człowiek jest indywidualnością, dlatego też rożne wartości są dla niego ważne. Dla jednej osoby może to być miłość, a dla innej honor czy praca. Na przestrzeni epok zauważyć można takie zbiorowe "skłonności" do hołdowania pewnym wartościom....
Starożytny teatr.
Geneza teatru antycznego wiąże się z kultem Dionizosa – boga winnej latorośli, wina i urodzaju. Według greckiego mitu to właśnie Dionizos nauczył ludzi uprawy winnej latorośli i produkcji wina. W otoczeniu bachantek, satyrów satyrów osłów...
Szczęście i nieszczęście człowieka bywa jego własnym dziełem. Analizując losy bohaterów różnych epok rozważ prawdziwość tej tezy.
Szczęście i nieszczęście człowieka bywa jego własnym dziełem. Teza ta zawarta w temacie nakłania nas do refleksji. Czy wszystkie nasze radości i smutki są dziełem przypadku? Czy to Bóg kieruje naszym życiem, czy może „przypisane” nam przy...
Przemówienie Antygony
O Tebańczycy ! Oskarżacie mnie o złamanie zakazu władcy... O nieposłuszeństwo i lekceważenie prawa... Ale powiedzcież mi, ludu Teb, jakie prawo zlekceważyłam? Jaki zakaz złamałam?! Zakaz tego bezdusznego i żądnego władzy człowieka? Zakaz władcy...
„Niepogodzeni ze światem." Literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym
Bunt, protest oraz przeciwstawienie się człowieka są zjawiskami dość często spotykanymi w literaturze. Stosowanie tego motywu powoduje indywidualizację autora, wyróżnia go spośród innych poprzez ukazanie jego odmienności oraz często cech własnych...
„Człowiek to tajemnica”
Kim jest człowiek? Kogo można tak nazwać? Czy wszyscy ludzie zasługują na tak zaszczytne miano? Nie. Istota ludzka to pojęcie o wiele bardziej złożone niż gatunek. Człowiek przecież to nie tylko organizm. Umie on myśleć, zapamiętywać, kochać i...
Wspaniałość świata starożytnego
Dawno temu w starożytności, żył ateński maż stanu Perykles, który w swoich rozważaniach wysunął jakże trafną opinie, powiedział, że „Przyszłe pokolenia będą nas podziwiać tak jak podziwiają nas współcześni”. Okazuje się to prawdą, ponieważ do...
„Współkochać przyszłam nie współnienawidzić” – opowiedz o sprzeczności między uczuciem siostry, a bezdusznym prawem.
Tragedia Antygony miała podłoże moralne. Bohaterka była wewnętrznie rozdarta, gdyż z jednej strony chciała być posłuszna królowi, z drugiej zaś, nie mogła patrzeć na bezczeszczenie zwłok swego brata. Wybrała drugie rozwiązanie i sprzeciwiła się...
Dlaczego Edyp musiał cierpieć za coś czego nie zrobił?
Czy Edyp był winny rzucenia fatum na swój ród? Nie, ponieważ to jego ojciec, gwałcąc Chryzypa, ściagnał na swój ród klątwe. Więc dlaczego Edyp musi cierpieć za coś czego on sam nie dokonał? Według Sofoklesa odpowiedż na to pytanie przekracza...
Przemówienie Antygony.
Nazywam się Antygona. To ja dokonałam w swoim życiu dramatycznego wyboru, który w konsekwencji niesie nieuniknioną dla mnie karę śmierci. Ale czy rzeczywiście śmierć będzie dla mnie karą? Może to będzie zbawienie „bo komu przyszło żyć wsród...
Posługując się przykładami ze znanych ci dramatów, wskaż różnice w klasycznym i szekspirowskim pojmowaniu tragizmu.(matura ustna)
Tragizm – to kategoria moralna, stawiająca bohatera w sytuacji wybory dwóch równorzędnych racji. Której nie wybierze i tak ta wybrana doprowadzi do klęski. Klasyczne pojęcie tragizmu wyjaśnić możemy w świetle „Antygony” Sofoklesa. Tytułowa...
Rola rodziny w życiu człowieka i społeczeństwa w świetle znanych ci utworów literackich, filmów i własnych przemyśleń.
„ Wszystkie szczęśliwe rodziny są do siebie podobne, Każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób” L.N. Tołstoj Rola rodziny w życiu człowieka i społeczeństwa w świetle znanych ci utworów literackich, filmów i własnych...
Jakie wartości istotne dla bohaterów Starożytności i Odrodzenia chciałbyś uczynić własnymi.
John Locke, angielski myśliciel odwoływał się do teorii Tabula Rasa, co rozumiemy jako „czysta karta”. Według niej człowiek rodzi się jako owa nie zapisana karta i na rozwój jego osobowości wpływają otaczające go środowisko, wzorce osobowe i...
Co odziedziczyliśmy po starożytnych kulturach ?
Kultura rzymska i kultura grecka to dwie wielkie kultury po których wiele pozostałości przetrwało do dziś. No właśnie, czy możemy się uważać za potomków kulturowych Greków i Rzymian? Moim zdaniem możemy ,ponieważ w czasach nam...
„Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, a człowiek powinien dokonywać wyboru.” Jak rozumiesz słowa M. Gandhiego? Odwołaj się do wybranych utworów literackich.
Właściwie skąd się wzięło dobro i zło? Na Eden można spojrzeć jako na świat mitycznego człowieka natury, który nie ma żadnych ograniczeń kulturowych- zakazów i nakazów, a moment zerwania jabłka z "drzewa poznania dobra i zła" można odebrać jako...
Bunt walką o własną tożsamość? Spróbuj odpowiedzieć na postawione pytanie, odwołując się do wybranego materiału literackiego i filmowego.
Bunt (niem. Bund ? związek) ? protestacyjna, zorganizowana akcja przeciwko władzy; zbrojny spisek; sprzeciw, protest, opór. Słownik wyrazów obcych nie wyjaśnia nam dokładnie istoty buntu. Nie tłumaczy nam, co jest jego przyczyną i w jakich...