Inteligencja
Inteligencja
Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresu po złote runo nicości twoją ostatn ią nagrodę idź wyprostowany wśród tych co na kolanach wśród odwróconych plecami i obalonych w proch ocalałeś nie po to aby żyć masz mało czasu trzeba dać świadectwo (...) idź bo tylko tak będziesz przyjęty do grona zimnych czaszek do grona twoich przodków: Gilgamesza Hektora Rolanda obrońców królestwa bez kresu i miasta popiołów (Zbigniew Herbert, Przesłanie Pana Cogito ) Przeziębiony. Apolityczny....
Rodowód inteligencji
Ważnym tematem literatury jest rodowód polskiej inteligencji. Agnisia Niechcicówna pochodzi ze zubożałej rodziny szlacheckiej. Podobnie Zenon Ziembiewicz, bohater Granicy , który zostaje dziennikarzem, a potem p rezydentem miasta dzięki protekcji konserwatywnych środowisk, wobec których jest lojalny mimo swych lewicujących przekonań (ma bowiem wobec konserwatystów długi wdzięczności, to oni płacili za jego studia, ojca nie było stać). Ze środowiska szlacheckiego pochodzą też Piotr Cedzyna (...
Inteligent na emigracji
AA – bohater sztuki Mrożka Emigranci , mieszkający w jednym z krajów Europy Zachodniej, wyemigrował z ojczyzny ze względów ideologicznych. Na obczyźnie nie układa mu się najlepiej, ze względów finansowych dzieli mieszkanie z robotnikiem XX, który wyjechał ze względów zarobkowych. Niemiłosiernie kpi z sąsiada, chcąc go zaniepokoić, zirytować. Sam naśladuje jego złe zachowania i wcale nie jest wzorem dla prostaczka. Nie wraca do kraju, tkwi w marazmie. Jego postać jest dowodem kryzysu...
Inteligencja
rzecz. ż, br. lm umiejętność rozumowania i konstruowania wniosków na podstawie otrzymanych danych, pojętność, bystrość. grupa ludzi z wyższym wykształceniem, pracujących umysłowo. (w zn. 1.) Halina zmieniła pracę. Okazało się, że w nowym miejscu sporo zależy od jej inteligencji (D. lp, ident. w C. i Ms. lp). Jest bardzo zadowolona, gdyż wcześniej nie miała możliwości wykazania się inteligencją (N. lp) i wykorzystania dotychczasowego doświadczenia. (w zn. 2.)...
Ubóstwo wsi w literaturze dwudziestolecia międzywojennego
Nie waha się mówić o ubóstwie i ciemnocie wsi literatura polskiego dwudziestolecia. Na wsi pracują (w dwóch kolejnych majątkach) bohaterowie Nocy i dni Marii Dąbrowskiej, Barbara i Bogumił Niechcicowie, obserwując ciężką pracę i złe warunki życia chłopów. Dziedzic nie daje pieniędzy na poprawę bytu włościan, bo ona go nie interesuje. Chłopi panicznie boją się szpitali i lekarzy, walka z ciemnotą będzie jeszcze trwała całe lata. Zarówno Noce i dnie , jak i Granica Zofii Nałkowskiej...
Kapitalista, kapitalizm
– Pamiętasz – rzekł – ile wziąłem pieniędzy, gdym stąd wyjeżdżał? – Trzydzieści tysięcy rubli, całą gotówkę. – A jak ci się zdaje: ile przywiozłem? – Pięćdzie... ze czterdzieści tysięcy... Zgadłem?... – pyta Rzecki, niepewnie patrząc na niego. Wokulski nalał szklankę wina i wypił ją powoli. – Dwieście pięćdziesiąt tysięcy rubli, z tego dużą część w złocie – rzekł dobitnie. – A ponieważ kazałem zakupić banknoty, które po zawarciu pokoju sprzedam, więc będę miał przeszło trzysta tysięcy...
Ojciec zbyt surowy
Literatura przedstawia dość bogatą galerię ojców i ojczymów zbyt surowych...Należy do nich Maciej Boryna, żądaj ący od dzieci bezwzględnego posłuszeństwa, zawsze stawiający na swoim. Nie dopuszcza myśli, że dorosłe już dzieci mogłyby nie akceptować jego decyzji w sprawie ponownego ożenku czy podziału gospodarstwa. To on kieruje pracami gospodarskimi w swoim domu i narzuca swą wolę posłusznej nieletniej córce Józce, synowi Antkowi, jego żonie Hance, z którą w ogóle się nie liczy, bo jest...
Kariery inteligenckie zubożałych dzieci szlacheckich
Warto też wspomnieć o karierach inteligenckich zubożałych dzieci szlacheckich. Tytułowy bohater opowiadania Stefana Żeromskiego Doktor Piotr kształci się na lekarza, gdy jednak dowiaduje się, że za jego naukę ojciec płacił, obcinając nieuczciwie płace robotników, postawia zwrócić ten dług i przerwać karierę,nawet za cenę konfliktu z ojcem. Karierę inteligentki robi też studiująca biologię Agnisia, córka Barbary i Bogumiła Niechciców. Dziewczyna udaje się na studia do Lozanny.
Kobieta inteligentka
Pozytywizm przynosi pierwsze obrazy kobiet inteligentek. Bohaterka A...B...C... Elizy Orzeszkowej Joanna Lipska uczy za małe pieniądze dzieci sąsiadów, by wspomóc domowy budżet, ale też po to, by oświecić umysły małych uczniów. Madzia Brzeska, pogodna, naiwna, żartobliwie nazywana przez Bolesława Prusa emancypantką ( Emancypantki ), zarabia jako nauczycielka pensji i prywatna guwernantka. Postać guwernantki pojawi się też w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej (panna Terenia, która, gdy dzieci...
Dylematy inteligentów
Wiążą się z tym pewne dylematy: czy sprzeniewierzać się chłopskiej tradycji,jak nie być obcym w swoim środowisku? Drugi dylemat, nieeksponowany bezpośrednio po wojnie, to kwestia zaprzedania się komunistom. Czy iść na kompromis? Czy być konformistą? Czy może działać w opozycji? Fascynację inteligencji ideami komunistycznymi, jej „zarażenie” komunizmem i jego źródła analizują Czesław Miłosz w Zniewolonym umyśle , Aleksander Wat w pamiętniku mówionym Mój wiek oraz wielu innych pisarzy w...
Degradacja, kryzys inteligencji
Rola przedwojennej inteligencji była nie do przecenienia. W czasie wojny likwidowano ją jako kwiat narodu. Czynili to zarówno Rosjanie ( Wszystko, co najważniejsze , Boża podszewka , Mój wiek , Katyń , Guziki ), jak i Niemcy (żydowska inteligencja – Początek , Daleko od okna ). Bardzo istotnym, jeśli nie kluczowym zagadnieniem dotyczącym roli inteligencji we współczesnej kulturze jest powojenna refleksja nad sensem sztuki, cywilizacji. Po „epoce pieców”, po czasie holokaustu kultura...
Kamienica jako wielka wspólnota
Inne aspekty życia w kamienicy dostrzegą pisarze opisujący okupację. W Pamiętniku z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego czy Mieście niepokonanym Kazimierza Brandysa kamienica stanowić będzie odrębną społeczność, wspólnotę, która razem organizuje sobie życie w czasie wojny: wspólnie się kryje w piwnicach, tam gotuje, śpiewa, odmawia litanię, modli się, buduje barykady, a gdy to możliwe zbiera się wokół podwórkowych kapliczek. Te aspekty wspólnego życia w kamienicy, w której...
Tango – symbolem władzy, zniewolenia i... kultury masowej
Nieco inną rolę odgrywa końcowy taniec (scena finałowa) w Tangu Sławomira Mrożka. Zwycięski cham, Edek, który zapanował nad całą rodziną, tańczy z wujem Eugeniuszem tango La Cumparsita . Jak to w tangu, jeden partner góruje nad drugim. Taniec ten jest symbolem zwycięstwa i władzy Edka nad całą rodziną, ale też władzy motłochu nad inteligencją. Również– symbolem kultury masowej, tango właśnie ją reprezentuje. A Edek też nie utożsamia się z żadnym innym nurtem kultury...
Przyczyna wysadzenia z siodła i towarzyszące mu zjawiska
Przyczyną wysadzenia z siodła bywały kłopoty majątkowe, wynikłe z parcelacji majątków szlacheckich czy gnębienia szlachty przez zaborców, zwłaszcza po powstaniu styczniowym. Drugim powodem tego zjawiska była, niestety, niegospodarność szlachty, życie ponad stan i niewprowadzanie nowoczesnych metod gospodarowania. Szlachcice utracjusze to też bogata plejada bohaterów. Co się z nimi działo po utracie majątków? Przenosili się do miast i tworzyli zręby nowej warstwy społecznej – inteligencji,...
Jak przeszłość kształtuje relację między inteligencją i chłopami w Weselu Stanisława Wyspiańskiego?
Społeczeństwo polskie przełomu XIX i XX wieku charakteryzują przede wszystkim problemy wzajemnych stosunków dwóch warstw społecznych: inteligencji i chłopów. Obie te warstwy, chociaż tak różne, pragną jednego-chcą żyć w wolnym, niepodległym kraju....
„To, co było, może przyjść” – przedstaw „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jako próbę diagnozy niedomagań społecznych
Stanisław Wyspiański jest twórcą wszechstronnym, który pragnął i umiał w dziele swojego życia połączyć kilka dziedzin sztuki w znakomitą całość. Ojciec Wyspiańskiego był rzeźbiarzem, a osobowość artysty kształtowały Kraków i ówczesna Galicja....
Inteligent w literaturze XX wieku – jaki jest?
Po rewolucji przemysłowej, a najbardziej po powstaniu styczniowym zaczęła w Polsce wzrastać liczba mieszkańców miast oraz rola mieszczaństwa i inteligencji w społeczeństwie. Myśląc o przyszłej, niepodległej Polsce szuka się warstwy społecznej,...
Kształt relacji między inteligencją, a chłopami.
Jak przeszłość kształtowała relacje między inteligencją a chłopami? Omów to zagadnienie odwołując się do historii Polski. Stosunki między prostym ludem, chłopami a szlachtą nigdy nie układały się najlepiej. Miało to swój początek już w epoce...
"Wesele" Wyspiańskiego jako zapis świadomości narodowej dwóch warstw społecznych inteligencji i chłopstwa na przełomie wieków
PLAN: Świadomość narodowa jako przejaw przynależności do szerokiej grupy społecznej - narodu. ROZWINIĘCIE: 1. Sytuacja polityczna Galicji i jej wpływ na genezę "Wesela" - naród w obliczu historii. 2. Chłopi i ich widzenie sprawy...
Oczekiwanie na spełnienie się złudnych nadziei w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.
Dramat „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jest zwierciadłem w którym odbija się Polska. Tematem tego utworu jest polskie społeczeństwo- inteligencja i chłopi. Ci pierwsi postrzegają wieś (Bronowice) w której odbywa się tytułowe wesele na swój...
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w "Weselu" Wyspiańskiego.
„Wesele” Wyspiańskiego to zapis rzeczywistych wydarzeń z 21 listopada 1900 roku, a mianowicie wesela Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny. Akcja dzieje się w podkrakowskiej wsi Bronowice, dzięki czemu są tam ludzie należący do wszystkich grup...
Porównaj obrazy elit w ,,Dziadach" Adama Mickiewicza i ,,Kartotece Rozrzuconej" Tadeusza Różewicza.Przedstaw podobieństwa i różnice.Sformułuj wnioski.
Scena ,,Salon warszawski" w ,,Kartotece rozrzuconej" Tadeusza Różewicza jest reminiscencją z ,,Dziadów" Adama Mickiewicza.Przedstawiając elity polskie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku, Różewicz odwołuje sie do...
Jakie refleksje budzi w Tobie postawa doktora Judyma?
Doktor Tomasz Judym jest głównym bohaterem powieści Stefana Żeromskiego - "Ludzie bezdomni". Pochodził on z ubogiej rodziny warszawskiego szewca. Wcześnie osierocony, był wychowywany przez apodyktyczną ciotkę, która nie dała mu ciepła i poczucia...
Czy ocenianie w szkole jest sprawiedliwe?
W jaki sposób można ocenić wiedzę ucznia? Jego inteligencję sprawdzimy testami, a wiedzę? Do czego ją odnieść? Czy do notatki z zeszytu, książki poleconej przez nauczyciela czy encyklopedii podsuniętej przez rodzica? Według nauczyciela uczeń...
Czy łatwiej jest rządzić inteligetnym społeczeństwem?
W każdym państwie, republice, cesarstwie musi być ktoś taki, kto stoi na jego czele. Jednak aby król lub prezydent mógł funkcjonować musi mieć wpierw kim rządzić. W każdym społeczeństwie jest tak, że pewna grupa osób nie zgadza się z decyzjami...
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w Weselu Stanisława Wyspiańskiego ?
Dramat napisany został na podstawie autentycznego wesela poety, Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, młodszą siostrą żony Włodzimierza Tetmajera. Wesele urządzono w domu Tetmajerów 20 listopada 1900 roku. Ślub inteligenta z wiejską dziewczyną...
Świętoszek – jak kreuje swoją postać i w jaki sposób zdradzał swą prawdziwą naturę.
Świętoszek – jak kreuje swoją postać i w jaki sposób zdradzał swą prawdziwą naturę. Świętoszek nie ujawnia swojego prawdziwego „ja”. Ukrywa się pod osobą dobrą i religijną, cały czas kreuje samego siebie, tak aby inni widzieli jedynie jego...
Polacy i Polska w "Weselu".
Genezą utworu stało się wesele Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną w pod-krakowskich Bronowicach w listopadzie 1900r. Postaci można podzielić na osoby (rzeczywiste) i osoby dramatu (zjawy). Głównymi osobami są: Pan i Panna Młoda,...
Mity obalone, mity zbudowane - "Wesele" Wyspiańskiego.
"Wesele" Wyspiańskiego uznawane jest za pierwszy utwór, w którym obalone zostają odwieczne mity funkcjonujące w polskim społeczeństwie. Czy tak jest naprawdę? Jeżeli tak, to jakie wyobrażenia zostają w tym dramacie zmienione? Pod...
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją, a chłopami w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego?
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją, a chłopami w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego? Wykorzystaj wnioski z interpretacji sceny 30; akt I oraz znajomości całego utworu. Dramat młodopolski Stanisława Wyspiańskiego, pt. „Wesele”...
"Wesele" jako bolesny obrachunek poety ze współczesnością.
Stanisław Wyspiański to młodopolski neoromantyk nawiązujący stale do świadomości narodowej pierwszej połowy XIX wieku. Jego postać jest nierozelwalnie związana z Krakowem, gdzie spędził całe życie. Całą wrażliwość artystyczną i osobowość twórczą...
Kształt relacji między inteligencją i chłopami w "Weselu" Wyspiańskiego.
Dwudziestego listopada roku 1900 Stanisław Wyspiański był gościem na weselu swojego przyjaciela - pisarza Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną. Obserwacje, jakie poczynił podczas tego przyjęcia, zainspirowały go do napisania dramatu...
Bohater Żeromskiego jako kontynuacja tradycji literackich i wyraz wiary w misję inteligencji.
Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 r w Strawczynie w Górach Świętokrzyskich. Wychowanie w miejscu pełnym pamiątek i śladów po powstaniu styczniowym wywarło trwały wpływ na osobowość Żeromskiego. Zaczęło kształtować romantyczną...
Wpływ przeszłości na relacje między inteligencją i chłopami - "Wesele" Wyspiańskiego.
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego? Stanisław Wyspiański urodził się 15 stycznia 1869 roku w Krakowie, zmarł niespełna trzydzieści siedem lat później; wszechstronnie utalentowany...
Porównanie postaw głównych bohaterów "Ludzi bezdomnych".
Wyjaśnij kluczowe znaczenie przytoczonej sceny dla stworzenia portretów głównych bohaterów „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego. Porównaj postawę doktora Judyma i Joasi. Odczytaj przytoczony fragment w kontekście całej powieści. Poniższy...
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją a chłopami w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego? Wykorzystaj wnioski z interpretacji sceny 30 aktu I-ego.
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to doskonałe dzieło, obrazujące poglądy i zwyczaje społeczeństwa polskiego pod zaborami. Inspiracją do jego powstania były autentyczne zaślubiny krakowskiego poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną,...
Chłop potęgą jest i basta - pisarze Młodej Polski wobec ludu.
Słowa "chłop potęgą jest i basta" dowodzą mityzacji tego stanu. W rzeczywistości i w średniowieczu, w XIX wieku, i dziś chłop jest postacią, która dźwiga wszelkiego rodzaju obelgi, upokorzenia, jest wykorzystywany do ciężkiej pracy....
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego?
Inspiracją do napisania przez Stanisława Wyspiańskiego dramatu p.t. „Wesele” było autentyczne wesele krakowskiego artysty Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną. Odbyło się 20. listopada 1900 roku w podkarpackich Bronowicach, w domu Włodzimierza...
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego?
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to doskonałe dzieło, obrazujące poglądy i zwyczaje społeczeństwa polskiego pod zaborami. Inspiracją do jego powstania były autentyczne zaślubiny krakowskiego poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną....
Wesele - Andrzej Wajda
Wraz z klasą na fakultecie języka polskiego oglądałam ekranizację „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Adaptacji tej podjął się znany polski reżyser Andrzej Wajda. Premiera tego filmu odbyła się 9 stycznia 1973 roku. Był to 17 film tego...
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w Weselu Stanisława Wyspiańskiego? Odnieś się do podanego fragmentu jak i całego utworu.
Autorem „Wesela”, jednego z dramatów, który ma stałe miejsce na teatralnych deskach, jest Stanisław Wyspiański. Impulsem do napisania tego utworu było autentyczne wesele inteligenta Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną....
Chłopi w świetle "Wesela" S. Wyspiańskiego.
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego zostało napisane w oparciu o autentyczne wydarzenia. Bronowicka chata stałą się miejscem, w którym jednego wieczoru spotkała się krakowska inteligencja z niewykształconymi chłopami. Wyspiański był świadkiem tych...
Kształt relacji chłopów z inteligencją w "Weselu".
Jak przeszłość kształtuje relacje między chłopami a inteligencją w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego Bezpośrednim impulsem dla Stanisława Wyspiańskiego do napisania dramatu „Wesele” było autentyczne wesele jego przyjaciela, poety Lucjana Rydla...
Rola literatury patriotyczej w literaturze polskiej.
Literatura patriotyczna jest praktycznie nieodzownym elementem polskiej literatury. Zaznaczyć jednak należy, dlaczego tak jest. Oto, bowiem historia naszego pięknego kraju podzielona na epoki pokazuje jak bardzo zmieniał się wizerunek kraju i jak...
Czy pieniądze dają szczęście?
Zapewne wielu ludzi zadawało i zadaje sobie to pytanie. Niektórzy uważają, że szczęśliwym można być tylko kiedy posiada się dużo pieniędzy. Moim zdaniem nie jest to prawdą. Na pewno posiadając je można kupować sobie wiele rzeczy które...
"Dziady" część III - dramat romantyczny.
1. młodzież Aresztowania najczęściej dotyczą młodzieży. Są oni świadomi tego co robią, są nieugięci, wierni ideałom, patrioci, solidarni, zawzięci. Dla niektórych z nich walka stała się częścią ich życia. Walczą do końca. Ich środowisko:...
"Wesele" - wpływ historii na stosunki pomiędzy inteligencją, a chłopami.
Zaprezentuj wpływ historii na stosunki pomiedzy inteligencją a chłopami. W swojej wypowiedzi odwołaj się do sceny XXX aktu I i wymowy całego utworu. Wyspiański w swoim utworze Pt: „Wesele” ukazuje swoistą szopkę polityczną, ale również...
"Wesele" jako dramat narodowy
Dramat Wyspiańskiego należy do kanonu najważniejszych utworów literatury polskiej, zakotwiczony jest bowiem głęboko w przestrzeni "przeklętych" polskich mitów narodowych. Z tego też względu stanowi w pewnym sensie tekst zamknięty, mało czytelny...
Polaków portret własny w "Weselu" Wyspiańskiego.
Geniusz artystyczny i wielostronność zainteresowań Stanisława Wyspiańskiego pozwala mu na dokładne przyjrzenie się społeczeństwu polskiemu. Wyniki swojej obserwacji stanowiące niejako przekrój polskiego narodu i portret własny paru pokoleń Polaków...
Mity narodowe w "Weselu".
Wesele- polemika z mitami narodowymi. Stanisław Wyspiański jest autorem dramatu pt. "Wesele". W utworze tym autor zawarł pod pewnymi hasłami myśli które miały pobudzić społeczeństwo do działania. Można powiedzieć, że utwór ten jest...