Ojciec zbyt surowy

Literatura przedstawia dość bogatą galerię ojców i ojczymów zbyt surowych...Należy do nich Maciej Boryna, żądający od dzieci bezwzględnego posłuszeństwa, zawsze stawiający na swoim. Nie dopuszcza myśli, że dorosłe już dzieci mogłyby nie akceptować jego decyzji w sprawie ponownego ożenku czy podziału gospodarstwa. To on kieruje pracami gospodarskimi w swoim domu i narzuca swą wolę posłusznej nieletniej córce Józce, synowi Antkowi, jego żonie Hance, z którą w ogóle się nie liczy, bo jest kobietą i wniosła w posagu zbyt mało, lichej w dodatku, ziemi. Gdy widzi zdradę syna i żony Jagny, jest gotów ich zabić, podpala miejsce, w którym się kochają (oboje młodzi zdołają uciec).
Dominacja surowego, wymagającego ojca to klasyczna cecha chłopskiej rodziny. Taki jest ojciec z napisanej wiele lat po epopei Reymonta Konopielki Edwarda Redlińskiego, Kaziuk, który rządzi w domu twardą ręką.
Inny rodzaj surowości prezentuje ojciec Marcela z powieści Marcela Prousta W poszukiwaniu straconego czasu, którego drażni czułostkowość i nieuformowany charakter syna. Podobne zarzuty stawia Tomasz Buddenbrook (bohater sagi Tomasza Manna Buddenbrookowie) synowi Johannowi, którego ocenia jako nieprzydatnego do zawodu kupca. Zresztą w rodzinie Buddenbrooków ojcowie w ogóle bywają dość surowi, jeśli chodzi o fanaberie dzieci. Np. nestor rodu Jan wydziedzicza syna Gotholda za mezalians, nawet w obliczu śmierci pozostaje bezwzględny wobec tego, który sprzeciwił się interesom rodu i firmy– zapisuje mu jedynie symboliczną sumę, dziedzicem fortuny czyniąc tylko tego syna, który postępował zgodnie z jego zaleceniami.
Niewątpliwie do przesadnie surowych ojców należy ojciec bohatera Pułapki Tadeusza Różewicza. Bywa on oschły i zbyt wymagający wobec syna. Nie akceptuje dziecka takiego, jakim jest, budzi w nim ciągłe kompleksy i poczucie winy. Podobny jest Andrzej Jurewicz z Bożej podszewki Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz (adaptacja filmowa Izabelli Cywińskiej). Jest zbyt surowy dla swych synów i córek. Choć dba o byt dzieci, uważa, że żona urodziła mu ich zbyt wiele. Synów trzyma twardą ręką, problemami córki, która przyjeżdża się poskarżyć na sprawy osobiste, nie przejmuje się, Mariannę, przedwcześnie urodzoną, od początku traktuje jako gorszą, inną...
Ojcem prześladującym dziecko (czy raczej ojczymem, o czym przybrana córka nie wie) jest bohater Horsztyńskiego Juliusza Słowackiego, stary Kossakowski,dyskryminujący garnącą się do niego córkę Amelię.
Zbyt surowy jest też ojciec Eugenii Grandet, bohaterki powieści Balzaka (Eugenia Grandet) – zmusza on córkę do chorobliwego oszczędzania, a gdy dowiaduje się, że nie ma ona zaoszczędzonych pieniędzy, które ofiarowywał jej co roku, za karę morzy ją głodem... Podobnym skąpcem jest Harpagon z komedii Moliera (Skąpiec). Chorobliwa oszczędność i skłonność do kierowania życiem dzieci niszczy szczęście jego córki i syna.Nieracjonalnie zachowuje się bohater innej komedii Moliera, Mieszczanin szlachcicem, pan Jourdain, kupiec bławatny. Nie zezwala on córce na wyjście za ukochanego Kleonta, ubzdurał sobie bowiem, że Lucylla musi poślubić szlachcica... Na szczęście jest tak naiwny i zadufany w sobie, iż daje się nabrać: w wyniku intrygi daje błogosławieństwo córce i jej narzeczonemu przebranemu za syna tureckiego sułtana...
Bezwzględnymi okrutnikami, nieświadomie przyczyniającymi się do śmierci dzieci, są też ojcowie Romea i Julii, bohaterowie najsłynniejszej tragedii Williama Szekspira, którzy nigdy w swej zapalczywości nie zgodziliby się na małżeństwo własnego dziecka z kimś ze znienawidzonego rodu. Podobnie postępuje Rejent Milczek, ojciec Wacława z komedii Aleksandra Fredry Zemsta – nie zezwala on na ślub syna z kochaną przez niego podopieczną i krewną sąsiada – Cześnika, Klarą. Swe okrutne i wyrachowane postępowanie ubiera jednak Rejent w piękne, obłudne słowa. Szczęśliwy zbieg okoliczności pozwala jednak związać się Wacławowi i Klarze.
Na pewno warto przywołać też przykłady zbyt surowych ojców filmowych.Przykładem takiego surowego ojczyma jest pastor, biskup z filmu Ingmara Bergmana Fanny i Aleksander... Ojciec głównego bohatera Mojej lewej stopy w reż. Jima Sheridana nie akceptuje swego niepełnosprawnego syna, gdyż przypuszcza, że jest on również niedorozwinięty umysłowo i funkcjonuje jak roślina... Dopiero gdy przekonuje się o inteligencji dziecka, następuje pojednanie i ojciec triumfalnie przedstawia syna kolegom z baru.