Koty to zwierzęta występujące na całym świecie z wyjątkiem stref podbiegunowych, które potrafiły przystosować się zarówno do wilgotnych lasów tropikalnych, do sawanny i półpustynni, a także do wysokich gór. Jedyny z kotowatych, udomowiony przez...
Skala porostowa (bardzo skrótowo) - za jej pomocą, poprzez obserwacje typów plech porostów rosnących na korze drzew liściastych, można ocenić skalę zanieczyszczenia powietrza na danym terenie. Istnieje 7 stref skali porostowej i 4 podstawowe...
Bakterie Bakterie - sposób odżywiania a) samożywne - autotrofy: bakterie zielone, hemosynteza (bakterie siarkowe, wodorowe...) b) cudzożywne - heterotrofy: - rozkładają martwą materię organizmów...
ODŻYWIANIE Pożywienie dzieli się na: a. pokarmy pochodzenia zwierzęcego (mleko i jego przetwory, jaja, mięso, ryby) b. pokarmy pochodzenia roślinnego (owoce, warzywa, zboża) Pożywienie pozwala człowiekowi prawidłowo funkcjonować. Musi być...
1. Biologia jest to nauka o życiu. Przykładowe dziedziny biologii: - ekologia - nauka badająca zależności zachodzące pomiędzy organizmami a środowiskiem. - zoologia - nauka o zwierzętach. - anatomia - budowa wewnętrzna organizmów. - morfologia...
Stawonogi są dziś największą grupą zwierząt zarówno pod względem liczby gatunków jak i biomasy. Występują praktycznie we wszystkich dostępnych zwierzętom środowiskach- od głębokich mórz po bezwodne pustynie. Nieliczne bywają nawet wewnętrznymi...
Korzeń dzieli się na kilka odcinków tak zwanych stref, różniących się budową i pełnionymi funkcjami. Przyrost korzenia na długość następuje w strefie zwanej STOŻKIEM WZROSTU. Składa się ona z drobnych komórek, które stale się dzielą. Stożek...
Rośliny: -Taśma -Morszczyn -Widlik -Gałęzatka Ryby: -Szprot -Iglicznia -Makrela -Śledź -Płastuga (Flądra) -Dorsz -Okoń -Szczupak -Ciernik -Leszcz -Płoć -Łosoś szlachetny -Węgorz europejski
Organizmy roślinożerne Ten rodzaj pokarmu zawiera niewiele łatwo przyswajalnych substancji odżywczych, dlatego roślinożercy pochłaniają ogromne ilości pożywienia. Mają zbudowane przewody pokarmowe. Żyją w nich bakterie i pierwotniaki...
1. Związki organiczne wchodzą w skład organizmów żywych np. białka, tłuszcze, cukry. Mają one skomplikowaną budowę, można je spalić, głównym budulcem jest węgiel. 2. Związki nieorganiczne mają prostą budowę, nie ulegają spalaniu, wchodzą w...
Gdzie występują pająki? Pająki żyją w każdym niemal zakątku nasze planety.Pojawiły się na niej już 380 milionów lat temu i do dziś zdążyły zasiedlić prawie wszystkie rodzaje środowisk: występują w tropikach,w strefie umiarkowanej i na obszarach...
Co to jest zanieczyszczenie powietrza? Zanieczyszczenie powietrza to gazy oraz aerozole , które zmieniają naturalny skład atmosfery. Mogą one być szkodliwe dla człowieka i jego otoczenia . Czyste powietrze składa się z gazów które...
Człowiek jest nierozerwalną częścią przyrody, a więc troska o jej przetrwanie leży w jego najgłębszym interesie. Nie zawsze o tym pamiętano lub starano się nie zauważać konsekwencji naszych działań. Starajmy się tak żyć, aby następnym pokoleniom...
Liście Ustawione naprzeciwlegle, dłoniastodzielne, złożone z 5–9 listków na długich ogonkach. Kwiaty Obupłciowe lub rozdzielnopłciowe w tym samym kwiatostanie, zazwyczaj zebrane w okazałe, wyprostowane wiechy o wys. do 30 cm, w kolorze...
Układ mięśniowy (ok. 600 mięśni – 40-45% masy ciała): - Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana (buduje mięśnie szkieletowe; skurcz tych mięśni jest Szybki i zależny od naszej woli). - Tkanka mięśniowa głodka (buduje mięśnie gładkie; występują...
W przyrodzie: - rozkład obumarłych szczątek roślinnych i zwierzęcych - są reducentami - tworzą próchnicę - biorą udział w procesie samooczyszczania się zbiorników wodnych - biorą udział w procesie mikoryzy W gospodarstwie: - służą jako...
WSTEP: Zdrowie- stan prawidłowo funkcjonującego, niedotkniętego chorobą, żywego organizmu Choroba- jedno z podstawowych pojec medycznych , ogólne określenie każdego odstępstwa od stanu określanego jako pełnia zdrowia organizmu. Choroba polega...
Obecnie lasy pokrywają około 30% powierzchni lądów na ziemi. Niestety, przez ostatnie pięćdziesiąt lat gospodarka ziemskimi zasobami leśnymi była fatalnie prowadzona. Wiele lasów zostało całkowicie zniszczonych dla doraźnych celów. Długo lasy były...
Rozmieszczenie liści na łodydze: - skrętoległe - naprzeciwległe - okółkowe Modyfikacje liści: - czepne; groszek - wabiące; poinsecja - pułapkowe; dzbanecznik - ciernie; kaktusy - magazyny wody; litopsy - spichrzowe; cebulaFunkcje...
Sarna jest najmniejszym przedstawicielem żyjącej u nas zwierzyny płowej. Sylwetka sarny ma w sobie coś z delikatności, a nawet z elegancji, w szczególności kiedy jest w ruchu. Sarna ma drobną i proporcjonalną budowę z tym, że wyższy ma zad niż...
SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI: UKŁAD ROZRODCZY 1. Na czym polega rozmnażanie? 2. Wymień sposoby rozmnażania się i krótko je omów. 3. Jakie znasz sposoby rozmnażania bezpłciowego? 4. Omów krótko budowę i funkcje narządów rozrodczych męskich oraz...
Lasy -płuca ziemi, filtrują powietrze, pochłaniają dwutlenek węgla i zanieczyszczenia. W zamian dają ludziom i wszystkim zwierzętom, tlen niezbędny do życia oraz do istnienia. To ekosystem pełen bioróżnorodności, choć w ścisłym powiązaniu jak...
Naczynia, u kręgowców wyróżniamy naczynia krwionośne i limfatyczne, natomiast u bezkręgowców występuje jeden typ naczyń przewodzący hemolimfę. Naczynia wysłane są śródbłonkiem lub utworzone są tylko ze śródbłonka (naczynia włosowate) oraz mięśni...
Wielka Rafa Koralowa Wielka Rafa Koralowa czy też Wielka Rafa Barierowa (ang. Great Barrier Reef) – największa na świecie rafa koralowa, położona u wybrzeży Australii. Jest to wyjątkowy, największy na Ziemi wytwór organizmów żywych, widoczny...
Podstawową jednostką funkcjonalną każdego organizmu jest komórka, zawierająca liczne organelle komórkowe (np. mitochondria, lizosomy, siateczka śródplazmatyczna, plastydy, błona komórkowa), które spełniają specjalistyczne funkcje życiowe....
Kręgosłup składa się z 33 – 34 kręgów. W zależności od okolicy ciała, kręgosłup dzieli się na następujące odcinki: - Szyjny albo karkowy, składający się z 7 kręgów (c1-c7) - Piersiowy algo grzbietowy - 12 kręgów (th1-th12) - Lędźwiowy – 5...
Do narządów zmysłu należą: oczy, uszy, jama nosowa, język i jama ustna oraz skóra. Wzrok- zdolność do odbierania bodźców ze środowiska i ogół czynności związanych z analizą tych bodźców czyli widzenie. Narząd wzroku składa się z gałki...
Kończyna górna i bark Aparat ruchu człowieka jest podatny na różnego typu wady lub zniekształcenia. Część z nich może być wrodzona, ale zdecydowaną większość powodują: nieprawidłowa postawa podczas wykonywania...
Nazwa "skorupiaki" wzięła się oczywiście od twardych, wapiennych płytek, tworzących ochronną skorupę pokrywającą ciała tych zwierząt. Skorupiaki należą do tych stawonogów, wraz z owadami i pajęczakami. Z innymi stawonogami łączy je fakt...
1. KOMÓRKA jest podstawową jednostką z której zbudowane są wszystkie organizmy żywe (wyjątek: wirusy). Odpowiedzialna jest za wzrost organizmu: matabolizm jako całość. 2. Podział organizmów ze względu na ilość komórek: a) JEDNOKOMÓRKOWE np....
Obserwacja : Roślina posadzona w piasku wolniej rośnie, niż roślina posadzona w ziemi ogrodniczej. Problem badawczy : Dlaczego roślina posadzona w piasku wolniej rośnie. Hipoteza : Przyczyną jest zbyt mała ilość wody. Doświadczenie :...
WĘDRÓWKI ŁOSOSI Dojrzałe łososie żyją w morzach, ale ich ikra rozwija się dobrze w wodzie słodkiej – w zimnej, dobrze natlenionej wodzie górskich potoków. Gdy nadejdzie czas tarła, dziesiątki gatunków łososia wyruszają w daleką podróż w górę...
Mszaki są niewielkimi roślinami lądowymi. Rosną w miejscach zacienionych i wilgotnych. Zbudowane są z chwytników, łodyżki ulistnionej, łodyżki bezlistnej, która kończy się zarodnią, która może być przykryta wieczkiem, w środku znajdują się...
Modyfikacjom ulegają również lodygi nadziemne. Mogą one być wykształcone jako: - ciernia czyli silnie zdrewniałe, sztywne i ostre struktury chroniące przed roślinożercami, od kolcy różniące się trwalszym połączeniem z wiązkami przewodzącymi...
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera ziemska. Głównymi jego składnikami są; azot stanowiący ok. 78% i tlen ok. 21%. Pozostałą część stanowią inne gazy: argon, dwutlenek węgla...
Higiena- nauka badająca wpływ czynników środowiska na zdrowie. W praktyce dąży do usuwania z otoczenia czynników ujemnych, a wprowadzania dodatnich, w celu ochrony zdrowia oraz zapewnienia jednostce i społeczeństwu najlepszych warunków rozwoju...
Grzyby odrywają ogromną rolę w ekosystemie lasu. Grzyb dostarcza roślinie wody i soli mineralnych, a otrzymuje w zamian związki organiczne. Niektóre grzyby pomagają drzewom w kiełkowaniu. Grzyby mają duże znaczenie jako pokarm dla zwierząt, a...
Rafa koralowa - nagromadzenie wapiennych szkieletów organizmów morskich, tworzące wyraźnie zaznaczający się w morfogii podwodny wał lub grzbiet, tak duży, że jest zdolny do przeciwstawienia się niszczącemu wpływowi fal, co odróżnia go od małych...
Ptaki to gromada czworonożnych kręgowców stałocieplnych o przednich kończynach przekształconych w skrzydła i ciele pokrytym piórami. Mimo że podobnie jak płazy i gady składają one jaja, to równocześnie potrafią je chronić i wysiadują w zbudowanych...
Komórka roślinna Chloroplast-zielony plastyd zawierający chlorofil. W chloroplastach odbywa się proces fotosyntezy. Chloroplasty zawierają własny DNA, zdolne są do rozmnażania. Występują w liściach i...
Funkcje krwi : 1. Transport tlenu i CO2 2. Transport substancji odżywczych, witamin i hormonów 3. Odprowadzanie do narządów wydalniczych (nerki, gruczoły potowe) i do wątroby substancje zbędne, lub szkodliwe 4. Transport komórek krwi z...
Mleko i produkty mleczne należą do artykułów żywnościowych o bardzo bogatych walorach odżywczych. Ze względu na różnorodność występujących w nich składników odżywczych. Produkty te są niezbędne i niezastąpione w naszej diecie. Przede wszystkim...
Kilka najważniejszych i najgroźniejszych skutków powstawania dziury ozonowej: Pierwszym i podstawowym skutkiem oddziaływania dziury ozonowej na Ziemię jest globalne ocieplenie, czyli znaczna zmiana warunków klimatycznych w różnych częściach...
Budowa dżdżownicy świadczy o przystosowaniu do życia w glebie. Cechy: - wydłużony kształt ciała - umożliwiają poruszanie się w szczelinach gleby - przód w kształcie klina i drążenie korytarzy. - nabłonek pokrywający ciało, który...
Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami jest jednym z najważniejszych, a zarazem najtrudniejszych zadań stojących przed współczesnym człowiekiem. Za zanieczyszczenia możemy uważać wszystkie substancje w stanie stałym, ciekłym i gazowym....
Fotosynteza - proces syntezy węglowodanów z CO2 i H2O przy udziale energii świetlnej i chlorofilu. Fotosynteza zachodzi w ciałkach zieleni. 6CO2 6H2O energia ----> C6H12O6 6O2 Niezbędne warunki do przebiegu procesy fotosyntezy: ~...
Ziemię mamy tylko jedną Więc szanujmy Ją, Bo cóż z nami stanie się, Gdy zniszczymy własny dom. Ginie ptactwo i zwierzęta, Giną drzewa w lesie, Nic nie robiąc, wciąż czekamy Co nam los przyniesie? Dość lenistwa więc ruszmy razem I...
Cytoplazma - pozajądrowa część komórki oddzielona od środowiska zewnętrznego błoną komórkową . Cytozol - płynny składnik cytoplazmy , jest zbudowany między innymi z wody , białek i cukrów . Błona komórkowa - zapewnia transport różnych...
TKANKI ROŚLINNE *TWÓRCZE występuje przede wszystkim na stożkach wzrostu łodygi i korzenia oraz między łykiem a drewnem *STAŁE TKANKA MIĘKISZOWA jednorodna tkanka roślinna, która wypełnia znaczną część organizmów roślin. Zbudowana z...
Proces zamiany energii świetlnej na chemiczną wiązań asymilatów dzielimy na dwie wyraźne fazy: 1. Fazę Jasną Przebiega on w gronach chloroplastów i polega na wytwarzaniu siły asymilacyjnej czyli ATP i NADPH2. Fotony światła padając na...