Skala porostowa (bardzo skrótowo) - za jej pomocą, poprzez obserwacje typów plech porostów rosnących na korze drzew liściastych, można ocenić skalę zanieczyszczenia powietrza na danym terenie. Istnieje 7 stref skali porostowej i 4 podstawowe...
Wędrówki ptaków Dobrze znanym nam zjawiskiem są coroczne wędrówki ptaków. Trudno nam pojąć zdolność tych małych istot do tak wielkich wyczynów, jak przekraczanie mórz, pasm górskich, trafianie na tereny zimowisk oraz tak precyzyjne...
Dodatnie znaczenie pierwotniaków w przyrodzie Niektóre z wiciowców żyją w symbiozie (we współpracy) z termitami (mieszkają u nich i trawią drewno, które zjadają termity), Pierwotniaki orzęsków, zamieszkujące układ pokarmowy bydła,...
Słońce jedna z miliarda gwiazd, jest źródłem energii wszystkich znanych istot żyjących na Ziemi. Energia tej gwiazdy docierająca na Ziemię w ciągu 40 minut pokryłaby całoroczne zapotrzebowanie człowieka na nią. Jest ona najbezpieczniejszym...
1. Do zadań ekologii należy badanie wzajemnych zależności między organizmami, a także pomiędzy organizmem, a jego środowiskiem życia. 2. Dziewięćsił bełodygowy i dziewięćsił pospolity Różnica jest w braku łodygi - przystosowanie. 3.Słowik szary,...
Na pierwszy rzut oka nalot na serze i holenderska choroba wiązów mają ze sobą niewiele wspólnego. Oba zjawiska są jednak spowodowane działalnością grzybów. Grzyby odegrały doniosłą rolę w historii ludzkości – zachodzące dzięki nim procesy...
Bakterie Bakterie - sposób odżywiania a) samożywne - autotrofy: bakterie zielone, hemosynteza (bakterie siarkowe, wodorowe...) b) cudzożywne - heterotrofy: - rozkładają martwą materię organizmów...
Woda na równi z powietrzem i glebą stanowią istotny składnik środowiska. Jest jednym z podstawowych elementów przyrody, decydującym o istnieniu życia na Ziemi. Jest niezastąpiona w życiu i gospodarce człowieka. Stanowi przedmiot konsumpcji,...
ODŻYWIANIE Pożywienie dzieli się na: a. pokarmy pochodzenia zwierzęcego (mleko i jego przetwory, jaja, mięso, ryby) b. pokarmy pochodzenia roślinnego (owoce, warzywa, zboża) Pożywienie pozwala człowiekowi prawidłowo funkcjonować. Musi być...
1. Parki narodowe. Parki narodowe są najwyższą formą ochrony przyrody. To duże obszary chronione (o powierzchni nie mniejszej niż 10 km2 = 1000 ha), które wyróżniają się szczególnymi walorami, na których podlega ochronie całość przyrody oraz...
1. Biologia jest to nauka o życiu. Przykładowe dziedziny biologii: - ekologia - nauka badająca zależności zachodzące pomiędzy organizmami a środowiskiem. - zoologia - nauka o zwierzętach. - anatomia - budowa wewnętrzna organizmów. - morfologia...
Koty to zwierzęta występujące na całym świecie z wyjątkiem stref podbiegunowych, które potrafiły przystosować się zarówno do wilgotnych lasów tropikalnych, do sawanny i półpustynni, a także do wysokich gór. Jedyny z kotowatych, udomowiony przez...
Zdrowy jadłospis na jeden dzień Śniadanie 750 kal jajecznica na słoninie 130 chleb graham, 2 kromki 100 g 192 dżemy niskosłodzone, 1 łyżka 20 g 33 mleko 2% tłuszczu, 1 szklanka 250 ml 5 ogórek 80 g 8 pomidor 80 g 19...
PRZYSTOSOWANIE DRAPIEŻCÓW SSAKI - dobry węch i słuch - ostre pazury - silne kły - dobre widzenie w ciemności - szybkość i zwinność w czasie polowania INNE ZWIERZĘTA - długi, lepki język u żaby i ropuchy - zęby jadowe i gruczoły...
Gdzie występują pająki? Pająki żyją w każdym niemal zakątku nasze planety.Pojawiły się na niej już 380 milionów lat temu i do dziś zdążyły zasiedlić prawie wszystkie rodzaje środowisk: występują w tropikach,w strefie umiarkowanej i na obszarach...
SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI: UKŁAD ROZRODCZY 1. Na czym polega rozmnażanie? 2. Wymień sposoby rozmnażania się i krótko je omów. 3. Jakie znasz sposoby rozmnażania bezpłciowego? 4. Omów krótko budowę i funkcje narządów rozrodczych męskich oraz...
Co to jest zanieczyszczenie powietrza? Zanieczyszczenie powietrza to gazy oraz aerozole , które zmieniają naturalny skład atmosfery. Mogą one być szkodliwe dla człowieka i jego otoczenia . Czyste powietrze składa się z gazów które...
Naczynia, u kręgowców wyróżniamy naczynia krwionośne i limfatyczne, natomiast u bezkręgowców występuje jeden typ naczyń przewodzący hemolimfę. Naczynia wysłane są śródbłonkiem lub utworzone są tylko ze śródbłonka (naczynia włosowate) oraz mięśni...
WSTEP: Zdrowie- stan prawidłowo funkcjonującego, niedotkniętego chorobą, żywego organizmu Choroba- jedno z podstawowych pojec medycznych , ogólne określenie każdego odstępstwa od stanu określanego jako pełnia zdrowia organizmu. Choroba polega...
Liście Ustawione naprzeciwlegle, dłoniastodzielne, złożone z 5–9 listków na długich ogonkach. Kwiaty Obupłciowe lub rozdzielnopłciowe w tym samym kwiatostanie, zazwyczaj zebrane w okazałe, wyprostowane wiechy o wys. do 30 cm, w kolorze...
Obecnie lasy pokrywają około 30% powierzchni lądów na ziemi. Niestety, przez ostatnie pięćdziesiąt lat gospodarka ziemskimi zasobami leśnymi była fatalnie prowadzona. Wiele lasów zostało całkowicie zniszczonych dla doraźnych celów. Długo lasy były...
Rośliny: -Taśma -Morszczyn -Widlik -Gałęzatka Ryby: -Szprot -Iglicznia -Makrela -Śledź -Płastuga (Flądra) -Dorsz -Okoń -Szczupak -Ciernik -Leszcz -Płoć -Łosoś szlachetny -Węgorz europejski
1. Związki organiczne wchodzą w skład organizmów żywych np. białka, tłuszcze, cukry. Mają one skomplikowaną budowę, można je spalić, głównym budulcem jest węgiel. 2. Związki nieorganiczne mają prostą budowę, nie ulegają spalaniu, wchodzą w...
1.Struktura budowy narządów: Komórki- tkanki- narządy- układy narządów- organizm 2.Komórka jest podstawowym elementem funkcjonalnym ( funkcje życiowe zachodzą na terenie komórki) i strukturalnym ( wszystkie organizmy zbudowane są z komórek)...
Korzeń dzieli się na kilka odcinków tak zwanych stref, różniących się budową i pełnionymi funkcjami. Przyrost korzenia na długość następuje w strefie zwanej STOŻKIEM WZROSTU. Składa się ona z drobnych komórek, które stale się dzielą. Stożek...
Krew jest szczególnym rodzajem tkanki łącznej. Składa się z płynnej substancji między komórkowej nazywanej osoczem. Całkowita obj. Krwi wynosi ok.5,5l. Krew dociera do wszystkich tkanek i narządów organizmu. *Transportuje różne substancje....
Organizmy roślinożerne Ten rodzaj pokarmu zawiera niewiele łatwo przyswajalnych substancji odżywczych, dlatego roślinożercy pochłaniają ogromne ilości pożywienia. Mają zbudowane przewody pokarmowe. Żyją w nich bakterie i pierwotniaki...
Wielka Rafa Koralowa Wielka Rafa Koralowa czy też Wielka Rafa Barierowa (ang. Great Barrier Reef) – największa na świecie rafa koralowa, położona u wybrzeży Australii. Jest to wyjątkowy, największy na Ziemi wytwór organizmów żywych, widoczny...
Sarna jest najmniejszym przedstawicielem żyjącej u nas zwierzyny płowej. Sylwetka sarny ma w sobie coś z delikatności, a nawet z elegancji, w szczególności kiedy jest w ruchu. Sarna ma drobną i proporcjonalną budowę z tym, że wyższy ma zad niż...
Kręgosłup składa się z 33 – 34 kręgów. W zależności od okolicy ciała, kręgosłup dzieli się na następujące odcinki: - Szyjny albo karkowy, składający się z 7 kręgów (c1-c7) - Piersiowy algo grzbietowy - 12 kręgów (th1-th12) - Lędźwiowy – 5...
Podstawową jednostką funkcjonalną każdego organizmu jest komórka, zawierająca liczne organelle komórkowe (np. mitochondria, lizosomy, siateczka śródplazmatyczna, plastydy, błona komórkowa), które spełniają specjalistyczne funkcje życiowe....
1. KOMÓRKA jest podstawową jednostką z której zbudowane są wszystkie organizmy żywe (wyjątek: wirusy). Odpowiedzialna jest za wzrost organizmu: matabolizm jako całość. 2. Podział organizmów ze względu na ilość komórek: a) JEDNOKOMÓRKOWE np....
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza Powietrze jest mieszaniną gazów, z których składa się atmosfera ziemska. Głównymi jego składnikami są; azot stanowiący ok. 78% i tlen ok. 21%. Pozostałą część stanowią inne gazy: argon, dwutlenek węgla...
Mszaki są niewielkimi roślinami lądowymi. Rosną w miejscach zacienionych i wilgotnych. Zbudowane są z chwytników, łodyżki ulistnionej, łodyżki bezlistnej, która kończy się zarodnią, która może być przykryta wieczkiem, w środku znajdują się...
Kończyna górna i bark Aparat ruchu człowieka jest podatny na różnego typu wady lub zniekształcenia. Część z nich może być wrodzona, ale zdecydowaną większość powodują: nieprawidłowa postawa podczas wykonywania...
Ptaki to gromada czworonożnych kręgowców stałocieplnych o przednich kończynach przekształconych w skrzydła i ciele pokrytym piórami. Mimo że podobnie jak płazy i gady składają one jaja, to równocześnie potrafią je chronić i wysiadują w zbudowanych...
Przyczyną tworzenia się dziury ozonowej jest niszczenie ozonu w atmosferze przez freony. Są to związki chemiczne, które w wyniku promieniowania ultrafioletowego rozkładają się na węgiel, fluor i chlor. Chlor wchodzi następnie w reakcję z ozonem...
Mleko i produkty mleczne należą do artykułów żywnościowych o bardzo bogatych walorach odżywczych. Ze względu na różnorodność występujących w nich składników odżywczych. Produkty te są niezbędne i niezastąpione w naszej diecie. Przede wszystkim...
Grzyby odrywają ogromną rolę w ekosystemie lasu. Grzyb dostarcza roślinie wody i soli mineralnych, a otrzymuje w zamian związki organiczne. Niektóre grzyby pomagają drzewom w kiełkowaniu. Grzyby mają duże znaczenie jako pokarm dla zwierząt, a...
Modyfikacjom ulegają również lodygi nadziemne. Mogą one być wykształcone jako: - ciernia czyli silnie zdrewniałe, sztywne i ostre struktury chroniące przed roślinożercami, od kolcy różniące się trwalszym połączeniem z wiązkami przewodzącymi...
Funkcje krwi : 1. Transport tlenu i CO2 2. Transport substancji odżywczych, witamin i hormonów 3. Odprowadzanie do narządów wydalniczych (nerki, gruczoły potowe) i do wątroby substancje zbędne, lub szkodliwe 4. Transport komórek krwi z...
Komórka roślinna Chloroplast-zielony plastyd zawierający chlorofil. W chloroplastach odbywa się proces fotosyntezy. Chloroplasty zawierają własny DNA, zdolne są do rozmnażania. Występują w liściach i...
Obserwacja : Roślina posadzona w piasku wolniej rośnie, niż roślina posadzona w ziemi ogrodniczej. Problem badawczy : Dlaczego roślina posadzona w piasku wolniej rośnie. Hipoteza : Przyczyną jest zbyt mała ilość wody. Doświadczenie :...
Fotosynteza - proces syntezy węglowodanów z CO2 i H2O przy udziale energii świetlnej i chlorofilu. Fotosynteza zachodzi w ciałkach zieleni. 6CO2 6H2O energia ----> C6H12O6 6O2 Niezbędne warunki do przebiegu procesy fotosyntezy: ~...
Ziemia istniała już co najmniej 3 mld. lat, zanim pojawiły się na niej pierwsze oznaki życia. Kiedy ognista planeta ostygła, uformowała się jej atmosfera. Deszcze zapełniły morza, a w morzach powstało życie. Nie do końca wiadomo, jak się to...
Higiena- nauka badająca wpływ czynników środowiska na zdrowie. W praktyce dąży do usuwania z otoczenia czynników ujemnych, a wprowadzania dodatnich, w celu ochrony zdrowia oraz zapewnienia jednostce i społeczeństwu najlepszych warunków rozwoju...
Budowa dżdżownicy świadczy o przystosowaniu do życia w glebie. Cechy: - wydłużony kształt ciała - umożliwiają poruszanie się w szczelinach gleby - przód w kształcie klina i drążenie korytarzy. - nabłonek pokrywający ciało, który...
Kilka najważniejszych i najgroźniejszych skutków powstawania dziury ozonowej: Pierwszym i podstawowym skutkiem oddziaływania dziury ozonowej na Ziemię jest globalne ocieplenie, czyli znaczna zmiana warunków klimatycznych w różnych częściach...
Wiek drzew – określa się na podstawie przeliczania słojów (przyrostów rocznych) drewna na pniakach (oraz dodaniu liczby lat niezbędnych do osiągnięcia przez młode drzewko wysokości pniaka) ściętych drzew lub na podstawie średniej liczby okółków...
Funkcje łodygi - utrzymuje w odpowiednim położeniu pozostałe części pędu - umożliwia przepływ wody z solami mineralnymi do korzeni liści, kwiatów i owoców - transportuje produkty fotosyntezy z liści do pozostałych części rośliny - niekiedy...