Społeczeństwo
Praca podstawowym warunkiem rozwoju człowieka i społeczeństwa
Jednakże praca świadczy nie tylko o degradacji i ubożeniu rodziny. Eliza Orzeszkowa w swej powieści Nad Niemnem stara się pokazać, że najbardziej wartościowi są wcale nie najbogatsi bohaterowie, którzy nie muszą zajmować się pracą, ale właśnie pracowici: Benedykt i Witold Korczyńscy, Marta Korczyńska, Justyna Orzelska czy schłopiała szlachta z zaścianku Bohatyrowicze (np. Jan i Anzelm), szanująca tradycję, zajmująca się pracą na roli... Utrwalona w Nad Niemnem legenda o Janie i Cecylii,...
Społeczeństwo
rzecz. n ogół ludzi zamieszkujących Ziemię i pozostających we wzajemnych związkach społecznych. grupa osób zajmujących jakieś terytorium, powiązanych zależnościami cywilizacyjnymi zawodowymi itp. (w zn. 1.) Ludzkość przeszła daleką drogę rozwoju od społeczeństwa (D. lp) pierwotnego, przez prymitywne organizacje społeczne, aż do obecnej cywilizacji z wysoko wyspecjalizowanymi funkcjami społecznymi, właściwymi dla każdego członka społeczeństwa (D. lp). (w zn. 2.)...
Odrażające szaleństwo
Literatura rejestruje też postaci odrażających szalonych kobiet, żyjących na marginesie społeczeństwa. Taką kobietą jest bohaterka powieści Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz Boża podszewka – „durna Zośka”, czy Florentynka oraz Kłoska z powieści Prawiek i inne czasy Olgi Tokarczuk. Zośka jest upośledzoną umysłowo kobietą, błąkającą się po wsi. Zawsze nosi ze sobą dużo węzełków, ma siwe, skołtunione włosy, brudną chustkę. Wciąż powtarza (czy raczej bełkocze) „ja powiem... ja powiem”. Bardzo...
Komunista, komunizm
Chciałem powiedzieć parę słów – zaczął Cezary (...) Jeśli tutejsza klasa robotnicza jest w stanie zwyrodnienia, czy na drodze do zwyrodnienia, jeżeli ta klasa jest pozbawiona kultury, to jakimże sposobem i prawem ta klasa może rwać się do roli odrodzicielki tutejszego społeczeństwa. Takich argumentów nie należy używać. Należy raczej schować te fakty na dno, na sam spód dowodzeń, gdyż jest to właściwie argument przeciwko racjonalności roszczeń komunizmu. Klasa przeżarta nędzą i chorobami...
Mezalianse, których uniknięto
Ojciec Ofelii, przebiegły Poloniusz – bohater dramatu Williama Szekspira nie wyrażał zgody na związek córki z królewskim synem. Uświadamiał jej, że nie jest wystarczająco dobrą partią dla księcia i że jest jedynie przez Hamleta zwodzona i oszukiwana, a brak doświadczenia może ją przywieść do zguby. Miłość Ofelii i Hamleta zakończyła się tragedią, książę odepchnął bowiem dziewczynę, nie ze względu na dzielącą ich różnicę społeczną, ale dlatego, że był bez reszty pochłonięty szukaniem zabójcy...
Utrzymanka
Wyrachowane, już otwarcie, z racji roli, jaką pełnią w życiu swych mężczyzn, są utrzymanki. Tytułowa bohaterka sztuki Gabrieli Zapolskiej Panna Maliczewska tylko dla pieniędzy i ewentualnej kariery kontaktuje się z Daumem i jego przyjacielem. Zapolska pokazuje też w Pannie Maliczewskiej małżeństwo jako szczególny, usankcjonowany przez społeczeństwo i prawo sposób bycia utrzymanką. Tak tytułowa bohaterka ocenia układ, w którym tkwi Daumowa – mąż zapewnia jej utrzymanie domu na wysokim...
„Stara wariatka”
Równie obrzydliwe wydaje się w społecznym odbiorze szaleństwo starej kobiety. Jednakże wybitna polska poetka Anna Świrszczyńska widzi w starych kobietach swe starsze siostry, godne sympatii, ciepłych słów, uwagi i zainteresowania: Mam przyjaciółki na plantach, Stare żebraczki, wariatki. W ich oczach są pierścionki, Z których wypłynęły drogie kamienie. Opowiadamy sobie swoje życia Od dołu, od człowieczego dna. (Anna Świrszczyńska, Siostry z dna ) W wierszu Największa miłość...
Samotność starej kobiety
Ważnym tematem tekstów kultury jest też samotność ludzi starych, często obłąkanych, żyjących we własnym, zamkniętym świecie, bez miłości i zainteresowania innych. Warto tu wspomnieć film Wożąc panią Daisy czy poezję Anny Świrszczyńskiej, w której akcentowana jest samotność starych kobiet, pogardzanych przez społeczeństwo, niekochanych, brzydkich, traktowanych z odrazą: Udręczona ż ądzą i szaleństwem chodzi po plantach stara Ofelia. Rozpuściła swe włosy, Kto zechce pokochać starą...
społeczeństwo
Uczony, mędrzec
„Słuchaj, dzieweczko!” – krzyknie śród zgiełku Starzec i na lud zawoła: „Ufajcie memu oku i szkiełku. Nic tu nie widzę dokoła. Duchy karczemnej tworem gawiedzi, W głupstwa wywarzone kuźni. Dziewczyna duby smalone bredzi, A gmin rozumowi bluźni”. „Dziewczyna czuje – odpowiadam skromnie – A gawiedź wierzy głęboko; Czucie i wiara silniej mówi do mnie Niż mędrca szkiełko i oko. (Adam Mickiewicz, Romantyczność ) Postaci uczonych pojawiają się w literaturze już od antyku. Przyjrzyjmy...
Chłopi – barwna panorama życia wsi
Powieść Reymonta Chłopi ukazuje nie tylko przekrój społeczny wsi (bogaci i ubodzy gospodarze, komornicy, dziedzic), lecz także prawa rządzące gromadą. W powieści dominuje konwencja naturalistyczna. Ludźmi rządzi biologia (postać Jagny i jej namiętności), gromadzie przewodzi najsilniejszy (najbogatszy Maciej), słabsi muszą zginąć. Odczytuje się także Chłopów jako utwór mitologizujący życie wsi. Za tym, by utwór interpretować jako mit, przemawia specyficzna koncepcja czasu w dziele...
"Społeczeństwo bez przeszłości to zbiegowisko" skomentuj słowa Stanisława Lema i rozważ, które elementy rodzimej historii i tradycji utrwalone w literaturze powinny kształtować poczucie narodowej tożsamości Polaków?
Polska, ojczyzna, mój kraj, mój naród, moje strony, moi rodacy. Niby wiemy, co znaczą te słowa, lecz...Czy młodzi ludzie czują, co naprawdę znaczy patriotyzm!? Czy w czasach, gdy liczy się pieniądz, kariera, prestiż etc, czy w tych czasach ludzie...
Rola pieniądza w życiu człowieka i namiętnościach jakie budzi. Rozważania na podstawie "Ojca Goriot" i własnych przemyśleń.
Pieniądze wynaleziono by ułatwiły życie społeczne, regulowały je, upraszczały. Nie są one złe same w sobie, to człowiek czyni z nich narzędzie dobra lub zła. Coraz częściej staje się on wartością nadrzędną i celem w życiu. Patrzymy przez jego...
Czy poświęcić się zdobywaniu pieniędzy czy idei służebnej? W jakiej mierze odpowiada na to pytanie „Lalka” a jakiej wiedzy na ten temat dostarcza współczesne życie?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Pomocna może się tu okazać postać Stanisława Wokulskiego, który został postawiony przed dokładnie takim samym wyborem. Czy gromadzić pieniądze i z ich pomocą zdobyć kobietę swoich marzeń, czy te...
Wybrane pytania na ustną maturę.
1.Wiele wątków i punktów widzenia w „Lalce” B. Prusa. „Lalka” jest utworem wielowątkowym o skomplikowanej strukturze tematycznej i narracyjnej. Daje panoramiczny ogląd społeczeństwa polskiego w końcu lat 70-tych XIX w. Przynosi szeroką wiedzę...
Obraz obcego w "Lalce" jakie są źródła antysemityzmu.
„U nas, panie niby u Żydów jak się młodzi zejdą to oni nie zajmują się jak u państwo tańcami, komplementami, ubiorami, głupstwami, ale oni albo robią rachunki, albo oglądają uczone książki, jeden przed drugim zdaje egzamin (...), U, nas ciągle...
Jak przeszłość kształtuje relację między inteligencją i chłopami w Weselu Stanisława Wyspiańskiego?
Społeczeństwo polskie przełomu XIX i XX wieku charakteryzują przede wszystkim problemy wzajemnych stosunków dwóch warstw społecznych: inteligencji i chłopów. Obie te warstwy, chociaż tak różne, pragną jednego-chcą żyć w wolnym, niepodległym kraju....
"Zbrodnia i Kara" - "Kto ty jesteś człowieku - zbrodniarz czy bohater?"
Zanim przejdę do rozważań na temat sądzenia człowieka jako złoczyńcy czy też herosa, muszę odpowiedzieć na pytanie, które samoistnie się nasuwa i trapi mnie niezmiernie. Czy istota ludzka warta jest swojej wysokiej pozycji w świecie duchowym i...
"Ojciec Goriot" jako lustro spacerujące po ulicach Paryża w początkach XIX w.
„Ojciec Goriot” w istocie jest lustrem Paryża z lat Restauracji. Opowieść ta jest pełnym i wiarygodnym przekrojem społeczeństwa francuskiego w czasie gwałtownego bogacenia się mieszczaństwa oraz jego przenikania do kręgów arystokratycznych. Okres...
„To, co było, może przyjść” – przedstaw „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jako próbę diagnozy niedomagań społecznych
Stanisław Wyspiański jest twórcą wszechstronnym, który pragnął i umiał w dziele swojego życia połączyć kilka dziedzin sztuki w znakomitą całość. Ojciec Wyspiańskiego był rzeźbiarzem, a osobowość artysty kształtowały Kraków i ówczesna Galicja....
"Lalka" powieść sukcesu czy klęski?
W powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka” autor bardzo realistycznie spogląda na ówczesny obraz społeczeństwa Warszawy. Mimo tego, że postacie występujące w utworze są fikcyjne, ich charakter i sposób bycia jest bardzo zbliżony do ludzi żyjących w...
Wartości literatury staropolskiej dla następnych pokoleń.
Jakie wartości zawarte w literaturze staropolskiej należy przekazać następnym pokoleniom jako najcenniejsze dziedzictwo? „Twórczość staropolska obejmuje okres od XII do połowy XVIII w. Czyli trzy epoki literackie: średniowiecze, renesans i...
Człowiek w więzieniu bez ścian - twoje refleksje na temat "Lalki" Bolesława Prusa.
Przełom 1878 roku i 1879. Warszawa, Paryż, Zasławek, Skierniewice. Arystokraci: Tomasz Łęcki, Izabela Łęcka, Prezesowa Zasławska, Julian Ochocki, Kazimierz Starski, Kazimiera Wąsowska, Książe, Baron Krzeszowski, wśród nich Stanisław Wokulski....
Mój sąd nad "Weselem".
Najwybitniejszym twórcą w okresie Młodej Polski niewątpliwie jest dla mnie Stanisław Wyspiański. Wśród wielu dzieł, które po sobie pozostawił na pierwszy plan wysuwa się Wesele. Wyspiański była twórca wszechstronnym. W swych dziełach wprowadził...
Które z poznanych koncepcji losu człowieka, modeli postaw ludzkich zabierzesz ze sobą na dalszą drogę życia? Uzasadnij wybór.
Już w czasach starożytnych literatura nie tylko kształciła i rozwijała uczucia estetyczne, ale także pełniła funkcję wychowawczą. Różni autorzy na przełomie wieków przedstawiali rozmaite wzorce moralne, czyli wzorce oparte na zasadach...
Zróżnicowanie bohaterów w "Chłopach" W. Reymonta.
Władysław Reymont tworzył w epoce Młodej Polski, kiedy to bardzo wielu twórców skupiało swą uwagę na społecznościach wiejskich. Panowała tzw. chłopomania. Tematem tym zainteresował się również sam pisarz, który w swym dziele pt. „Chłopi” ukazał...
Kształt relacji między inteligencją, a chłopami.
Jak przeszłość kształtowała relacje między inteligencją a chłopami? Omów to zagadnienie odwołując się do historii Polski. Stosunki między prostym ludem, chłopami a szlachtą nigdy nie układały się najlepiej. Miało to swój początek już w epoce...
Problematyka moralna i społeczna w twórczości Żeromskiego
Marzył o cudach potęgi i siły Na suchych piaskach i spalonej glinie. Spragnion królewskiej krwi z wielkości żyły Królewski, głodny lew, co jadł pustynię. Taką strofą uczcił Staff Żeromskiego, jednego z najważniejszych polskich pisarzy...
Lekarz - zawód czy posłannictwo? Analiza fragmentu "Ludzi Bezdomnych".
Lekarz - zawód czy posłannictwo? Analizując fragment "Ludzi Bezdomnych" przedstaw poglądy uczestników dyskusji i odwołując się do kreacji Doktora Judyma w powieści, oceń, w jakim stopniu udało mu się zachować wierność swoim ideałom....
Oczekiwanie na spełnienie się złudnych nadziei w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.
Dramat „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego jest zwierciadłem w którym odbija się Polska. Tematem tego utworu jest polskie społeczeństwo- inteligencja i chłopi. Ci pierwsi postrzegają wieś (Bronowice) w której odbywa się tytułowe wesele na swój...
Jak przeszłość kształtuje relacje między inteligencją i chłopami w "Weselu" Wyspiańskiego.
„Wesele” Wyspiańskiego to zapis rzeczywistych wydarzeń z 21 listopada 1900 roku, a mianowicie wesela Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny. Akcja dzieje się w podkrakowskiej wsi Bronowice, dzięki czemu są tam ludzie należący do wszystkich grup...
Ludzie w mieście i ludzie na wsi: jak żyją, czym jest dla niech wspólnota? Porównaj "Ludzi bezdomnych" i "Chłopów".
Jedyne lekarstwo dla znużonych życiem w gromadzie: życie w wielkim mieście. To jedyna pustynia, jaka jest dziś dostępna. Albert Camus (1913-1960) Problem wyboru miasta lub wsi pojawił się w Polsce dopiero w XIX wieku gdy to zaczęły się...
Chłopi - o powieści
1. Sytuacja rozgrywa się na weselu Macieja Boryny i Jagny Paczesiówny, wesele staje się okazją do spotkania sąsiadów, wesele sprzyja rozmowom na różne tematy. Wesele odbywa się późną jesienią co pozwala na podsumowanie minionego roku. 2. Cała...
Dziennikarstwo
Jedną z dróg przybliżenia Polaków do zdobyczy cywilizacyjnych Europy była dokładna informacja o całokształcie życia gospodarczego i kulturalnego na ziemiach polskich oraz w krajach szczycących się postępem. Role te przyjęła wyspecjalizowana prasa,...
"Chłopi" opracowanie.
1924r-lit Nagr Nobla, powieść pisana 10 lat. Tytuł mówi o problematyce utworu, epopeja chłopska, pisarz przedstawił warunki życia wew strukturę i hierarchię wiejskiej społeczności, prawa organizujące życie gromady wiejskiej. Msc wydarzeń- Lipce;...
Arystokracja w "Lalce".
Arystokracja w Lalce Oto panorama tej warstwy społecznej, zaczerpnięta z rozdziału 5 pierwszego tomu, gdy Wokulski, zakochując się w Izabeli, poznaje ten zamknięty świat: „Ten świat wiecznej wiosny, gdzie szeleściły jedwabie, rosły tylko...
Obraz polaków XVII wieku na podstawie Potopu Henryka Sienkiewicza
Obraz Polaków XVII wieku Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Czy jest on pozytywny, czy też negatywny? Ostatnio miałem przyjemność zapoznania się z osobistymi opiniami pewnego cudzoziemca – Wrzeszczowicza -...
Koncepcja ludzkiego losu w "Chłopach" Reymonta.
W utworze Władysława Stanisława Reymonta ?Chłopi? została znakomicie ukazana koncepcja ludzkiego losu, którego myślą przewodnią jest życie według cech nurtu naturalistycznego. W zasadach, rządzących życiem człowieka, naturaliści dostrzegali prawa...
"Faraon” Bolesława Prusa jako powieść o władzy i państwie - obraz społeczności Egipcjan
Przedstawione w fabule powieści Bolesława Prusa pt. "Faraon" społeczeństwo Egiptu jest bardzo rozwarstwione, niejednorodne pod względem narodowości, praw, silnie zhierarchizowane. Za podstawowe czynniki wpływające na rozpad egipskiej...
Charakterystyka społeczeństwa po powstaniu styczniowym w literaturze pozytywistycznej.
Klęska powstania styczniowego oznaczała drugie już przekreślenie szansy na wyzwolenie drogą zbrojnej walki; w tej sytuacji narodziły się hasła pracy organicznej mającej doprowadzić do pogłębienia samoświadomości narodowej i rozkwitu gospodarczego;...
"Lalka".
"Lalka" jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany obraz przedstawionego świata i jego wieloznaczną koncepcję, kształtuje odmiennie niż dotąd rodzaj fabuły. Konwencjom tradycyjnego romansu, uproszczonym...
"Lalka" - Boleslawa Prusa. Powieść o straconych złudzeniach.
Lalka", drukowana w "Kurierze Codziennym" w latach 1887-1889, wydana osobno w Warszawie w 1890 roku, była napisana pod wpływem rozczarowania Bolesława Prusa brakiem skuteczności programów i idei pozytywistycznych. Powieść...
Polacy i Polska w "Weselu".
Genezą utworu stało się wesele Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną w pod-krakowskich Bronowicach w listopadzie 1900r. Postaci można podzielić na osoby (rzeczywiste) i osoby dramatu (zjawy). Głównymi osobami są: Pan i Panna Młoda,...
Krzywda - gdzie leżą jej granice.
Co charakterystycznego moglibyśmy zauważyć, gdybyśmy prześledzili historię ludzkości, poczynając od wykształcenia się pierwszych społeczeństw do chwili obecnej? To, że nieodłącznym zjawiskiem wśród wszelkich form życia człowieka we wspólnocie jest...
Mity obalone, mity zbudowane - "Wesele" Wyspiańskiego.
"Wesele" Wyspiańskiego uznawane jest za pierwszy utwór, w którym obalone zostają odwieczne mity funkcjonujące w polskim społeczeństwie. Czy tak jest naprawdę? Jeżeli tak, to jakie wyobrażenia zostają w tym dramacie zmienione? Pod...
Twoja tarcza przeciw złemu...
JAKA JEST PRZECIW ZŁEMU TWOJA TARCZA CZŁOWIECZE KOŃCA WIEKU XX? Już od tysięcy lat, ludzkość stojąca w obliczu niebezpieczeństwa uciekała się do najrozmaitszych sposobów stawiania czoła przeciwnością losu. Zło, z którym walczono przybierało...
"Lalka" Bolesława Prusa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
"Chłopi" W. Reymonta.
Powieść Reymonta podzielona jest na cztery części: Jesień, Zima, Wiosna, Lato. Podział taki podkreśla związek życia ludzkiego z naturą, jego ciągłość i trwałość, a jednocześnie jego dynamiczność, jego nieustanne zmiany, które zawsze się dokonują...
"Lalka" - kreacja społeczeństwa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
"Potop" streszczenie
Wstęp Patriarcha rodu, zamożny przywódca okolicznej szlachty, właściciel Wodoktów, Lubicza i Mitrunów, Herakliusz Billewicz, związał swe życie ze służbą wojskową. Rzeczpospolita nękana była wciąż ze wszystkich stron, dlatego też jego chorągiew, w...
