Lalka
Kobieta zimna jak lalka
Inną metaforę kobiety lalki stosuje w swej mistrzowskiej powieści Lalka Bolesław Prus. Krytycy przypisywali w tej książce rolę lalki Izabeli Łęckiej – pięknej i chłodnej arystokratce, która uwodziła mężczyzn i doprowadziła niemal do szaleństwa (a być może i zguby) warszawskiego kupca Stanisława Wokulskiego. Piękna i ubrana jak lalka, nie czuła jednak nic, bawiły ją hołdy i adoracja, flirty i bywanie w towarzystwie, strojenie się – wszystko jedno: czy na bale i spacery, czy kwesty...
Ludzie – marionetki na scenie życia
Metafizyczna interpretacja Lalki eksponuje scenę, w której stary Ignacy Rzecki bawi się marionetkami dekorującymi wystawę sklepową. Zachowuje się wtedy jak dziecko, a jednocześnie snuje nie najweselsze refleksje na temat sensu ludzkiego życia, przemijania i zbędności wszelkich naszych starań i wysiłków, które i tak do niczego nie prowadzą. Ten motyw: ludzie podobni od lalek, życie podobne do teatru jest stary jak literatura. Już Kochanowski porównywał ludzi do „łątek” (czyli kukiełek)...
Kosmopolici z Lalki
Kosmopolitami są niewątpliwie arystokraci z Lalki . Panna Izabela Łęcka chętnie porozumiewa się z ludźmi ze swej sfery w obcych językach, choć nie ma takiej realnej potrzeby, po prostu należy to do dobrego tonu. Chętnie wypuszcza się w zagraniczne podróże, nawet gdy ojciec nie ma na nie pieniędzy. Te wojaże są dla niej rozrywką i oznaką pozycji społecznej, podobnie jak stroje i zwracanie się do ojca: „papo”. Beli, podobnie jak Telimenie, wydaje się zapewne, że paryskie niebo jest...
Kobieta zabawka
Nora, bohaterka dramatu Henryka Ibsena , traktowana jest przez męża– Torwalda jak zabawka służąca do rozweselania zajętego poważnymi sprawami małżonka, jak duża lalka, bawiąca się dziećmi – małymi lalkami, a nie matka, partnerka, dorosła kobieta. Każde wyjście z tej roli jest nieakceptowane. Dlatego Nora świetnie gra lalkę – piękną, wystrojoną, szczęśliwą, radosną, beztroską,rozszczebiotaną, której jedynym przewinieniem jest podjadanie słodyczy. Nikt nie wie, że Nora kryje wielką...
Nora – kobieta lalka
Jak dziecko, bezwolne i zdolne jedynie do beztroskiej zabawy, traktuje swą żonę bohater dramatu Henryka Ibsena Dom lalki – Torwald Helmer. Sam piastuje odpowiedzialne stanowisko, zarabia na dom, a po żonie spodziewa się, że będzie wciąż roześmianą dziewczynką, służącą rozrywkom męża. Toteż przebiera ją, obmyśla jej strój na bal kostiumowy, uczy tańczyć, traktuje z pobłażaniem, nie dopuszczając nawet do siebie myśli, że żona może mieć jakiekolwiek problemy... A Nora je ma – kiedyś...
Lalka, marionetka
Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława, Wszytko to minie jako polna trawa; Naśmiawszy się nam i naszym porządkom, Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom. (Jan Kochanowski, O żywocie ludzkim ) Niekiedy, podczas tych samotnych zajęć, w starym subiekcie budziło się dziecko. Wydobywał wtedy i ustawiał na stole wszystkie mechaniczne cacka. Był tam niedźwiedź wdrapujący się na słup, był piejący kogut, mysz, która biegała, pociąg, który toczył się po szynach, cyrkowy pajac, który cwałował...
Pozytywizm : Literatura polska
• Daremne żale (Adam Asnyk) – poeta przypomina, że przemijanie nie pozwoli nam wrócić do dawnych czasów, trzeba więc poszukać sobie nowego miejsca w świecie. • Do młodych (Adam Asnyk) – poeta pokazuje, że warto równoważyć postęp tradycją. Postuluje szacunek dla dawnych zwycięstw, bo przecież i te dzisiejsze już wkrótce ustąpią miejsca nowościom. • Krzyżacy (Henryk Sienkiewicz) – powieść o walce Polaków z zakonem krzyżackim. Sienkiewicz sięgnął po gwarę góralską, by...
Bohaterowie literaccy, którzy mogli wywrzeć wpływ na kształtowanie się postaw Twojego pokolenia.
Spośród szerokiego grona poznanych ci bohaterów literackich zaprezentuj tych,którzy mogli wywrzeć wplyw na ksztaltowanie się postaw Twojego pokolenia.Uzasadnij swój wybó[email protected] matura 2004 temat 2 We wspolczesnym świecie rzadko spotykamy...
Żydzi w twórczości pozytywistów – obcość czy odmienność?
Pozytywizm to epoka poważnych przemian niemalże we wszystkich dziedzinach. Następuje rewolucja techniczna, zmienia się spojrzenie ludzi na świat. Jednym z głównych haseł pozytywistycznych była asymilacja Żydów, czyli głębsze włączenie ludności...
„Dowodzi się, że data urodzenia w olbrzymnin stopniu determinuję los człowieka” – zaprezentuj swój sąd na ten temat odwołując się do postaw bohaterów literackich XIX i XXw.
Czym jest czas ? Nie wiem czy ktoś się głębiej nad tym zagadnieniem zastanawiał. Zapewne wiele osób odpowiedziałoby na to pytanie w bardzo prosty sposób, że czas to czwarty wymiar naszej egzystencji mierzony w dniach, niekiedy sekundach. W...
"Polska to hołota tylko im złota - czy „Polska to piękna rzecz”? Uzasadnij, wykorzystując znane Ci utwory literackie.
Od najdawniejszych lat literatura podejmowała problemy narodowe i społeczne. Wielu twórców kultury charakteryzowała troska o losy ich Ojczyzny i o przyszłość jej obywateli. Swoją twórczością pragnęli wpłynąć na ludzi, którzy mieli decydujący wpływ...
Czy tragiczna i nieodwzajemniona miłość jest w stanie przeszkodzić doskonale rozwijającej się karierze?
Tekst poświęcony jest Stanisławowi Wokulskiemu, który niedawno zaginął i losy jego nieznane są do tej pory. Artykuł ten pomoże odpowiedzieć nam na pytanie, czy tragiczna i nieodwzajemniona miłość jest w stanie przeszkodzić doskonale rozwijającej...
„Życia nie wolno trwonić, życiem należy dać świadectwo sensu swojego istnienia”. Jaki komentarz do tej wypowiedzi odnajdujesz w wybranych utworach literackich?
Człowiek od zawsze szukał sensu swojego istnienia. Każdy z nas jest jedyny w swoim rodzaju i w innych wartościach doszukuje się swojego spełnienia. Niektórym przychodzi to szybko, drudzy szukają przez całe życie, aż w końcu go odnajdą. Są i tacy...
Pozytywista wobec dziedzictwa przeszłości - Wokulski.
Stanisław Wokulski jest jednym z bohaterów powieści Bolesława Prusa „Lalka”. Reprezentuje osobowość na styku dwóch światów: romantycznego i pozytywistycznego. Bliska jest mu twórczość największych polskich romantyków, a przede wszystkim Adama...
Czy poświęcić się zdobywaniu pieniędzy czy idei służebnej? W jakiej mierze odpowiada na to pytanie „Lalka” a jakiej wiedzy na ten temat dostarcza współczesne życie?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Pomocna może się tu okazać postać Stanisława Wokulskiego, który został postawiony przed dokładnie takim samym wyborem. Czy gromadzić pieniądze i z ich pomocą zdobyć kobietę swoich marzeń, czy te...
Ściąga - samodzielna praca na temat - jakie utwory umieściłbym w kanonie europejskim?
Literatura jest dziedziną, w której nie musimy pielęgnować kompleksów wobec reszty Europy, a nawet i świata. Tym bardziej teraz, kiedy jesteśmy pełnoprawnymi członkami Unii Europejskiej, nie zostawajmy z tyłu, ukażmy naszą historię, kulturę innym....
Różne oblicza miłości w literaturze i sztuce – przedstaw wybrane przykłady, oceniając ich aktualność i wartość artystyczną.
Od wieków w naszej literaturze pisze się o miłości. To uczucie towarzyszy nam przez całe życie od dzieciństwa, aż do później starości. Temat miłości pojawia się już w czasach starożytnych opisywany jest, aż po dzisiejsze czasy. Najczęściej to...
Dopisz własne zakończenie.
\"... Wielmozny panie! - pisał Węgiełek.(...) Bo to u nas,wielmożny panie,we wrześniu (...) tu w zamku dwa razy tak starsznie huknęło,jak pioruny,a w miasteczku szyby się zatrzęsły.Matce garneczek wypadł z rąk i zaraz mówi do mnie >>Leć na zamek,...
Wybrane pytania na ustną maturę.
1.Wiele wątków i punktów widzenia w „Lalce” B. Prusa. „Lalka” jest utworem wielowątkowym o skomplikowanej strukturze tematycznej i narracyjnej. Daje panoramiczny ogląd społeczeństwa polskiego w końcu lat 70-tych XIX w. Przynosi szeroką wiedzę...
Wizerunek miasta w literaturze drugiej połowy XIX - "Lalka" B. Prusa.
Temat miasta rzadko pojawiał się w literaturze przed XIX wiekiem. Ostoją był wtedy dworek szlachecki oraz wieś. Pisano o nim raczej niechętnie, a nawet nieprzychylnie przedstawiając je jako zagrożenie dla ziemiańskiego życia. Idea ta przewijała...
Wynalazcy i ich wynalazki. Co na ten temat napisał Bolesław Prus w przytoczonym cytacie z "Lalki" oraz Stefan Żeromski w wątku o szklanych domach z "Przedwiośnia"?
Bolesław Prus w przytoczonym fragmencie "Lalki" ukazuje dwojakie znaczenie wynalazków- różnego rodzaju nowostek oraz dwa różne podejścia wynalazców do swych dzieł. Różnice te wynikają z wielkości dokonanego odkrycia, jak również od...
Świat jakich wartości - ważnych dla ciebie - odnajdujesz w utworach literackich?
Człowiek sam musi określić, co w życiu jest najważniejsze. Świat jakich wartości - ważnych dla ciebie - odnajdujesz w utworach literackich? Literatura od swych zaczątków stała się źródłem ideałów, postaw i wzorców osobowych. W utworach...
Według Szekspira "Świat jest teatrem, a aktorami ludzie". A kto wyznacza im rolę: Bóg, fatum, człowiek, przypadek, historia?
Literatura od swych zaczątków stała się źródłem ideałów, postaw i wzorców osobowych. W utworach powstałych po utracie przez Polskę niepodległości można odnaleźć wiele wartości, które należy cenić, gdyż prezentują idee godne naśladowania. Zarówno w...
Praca jako czynnik odradzający i umoralniający jednostkę i społeczeństwo. Czy teza jest nadal aktualna?
Nasz naród znowu przegrał powstanie. Nie utraciliśmy niepodległości, bo tej już od dawna nie było nam dane znać, ale przegraliśmy znacznie więcej - wiarę, tę którą z taką żarliwością i zapałem podtrzy-mywali w podbitym narodzie nasi wieszcze....
Obraz obcego w "Lalce" jakie są źródła antysemityzmu.
„U nas, panie niby u Żydów jak się młodzi zejdą to oni nie zajmują się jak u państwo tańcami, komplementami, ubiorami, głupstwami, ale oni albo robią rachunki, albo oglądają uczone książki, jeden przed drugim zdaje egzamin (...), U, nas ciągle...
Świat według Izabeli Łęckiej.
Bolesław Prus zaczął wydawać „Lalkę” od roku 1890, czyli już u schyłku pozytywizmu. Powieść ta była więc swego rodzaju oceną całej minionej epoki, krytyką szczytnych haseł programowych pozytywistów, czyli: „praca u podstaw, praca organiczna,...
Wynalazcy i ich wynalazki. Co na ten temat napisali Bolesław Prus (zacytowany fragment „Lalki” ) i Stefan Żeromski (znany Ci wątek szklanych domów w „Przedwiośniu” ).
W „Lalce” ukazany świat w dobie kapitalizmu, gdzie dobre materialne i własne korzyści stały na pierwszym miejscu. Hasła pracy u podstaw i pracy organicznej zamiast powszechnego dobrobuty stworzyły nowa klasę wyzyskiwaczy. W takiej epoce poznajemy...
Niepogodzeni ze światem - literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym.
Świat opiera się na sile jednostki. To dzięki niej funkcjonuje, rozwija się. Każda istota ludzka przyczynia się do postępu cywilizacji. Każda formuje ją nadając kształt jej zdaniem odpowiedni. Według własnych przeświadczeń zbudowaliśmy to, co nas...
Spośród szerokiego grona poznanych bohaterów literackich zaprezentuj tych, którzy mogli wywrzeć wpływ na kształtowanie się postaw Twojego pokolenia. Uzasadnij swój wybór.
My – młodzież początku XXI wieku. My – żyjący już w nowym demokratycznym systemie politycznym, w zjednoczonej Europie. My – postrzegani jako agresywni, obojętni, bez ambicji, ale też tolerancyjni, asertywni, wykształceni. Nazywa się nas róż-nie:...
Ciąg dalszy "Lalki" Bolesława Prusa.
XIX Węgiel Od ponad miesiąca Wokulski mieszkał w Zasławiu. Zatrzymał się tam u starszej kobieciny, która wynajęła mu pokój za dwa ruble dziennie wraz z posiłkami. Apartament to nie był, ale jeśli ktoś potrzebuje spokoju i odrobiny prywatność...
Literatura reagująca na wydarzenia; sztuka na usługach; utylitaryzm pewnych epok.
Oświecenie i pozytywizm to dwie epoki, w których dostrzegamy ogromny wpływ literatury i sztuki na człowieka. Wartościowa stała się jedynie sztuka reagująca na wydarzenia - tzw. sztuka na usługach. Przewodnim terminem tych dwóch epok jest...
Motyw domu w literaturze
DOM Mitologia Boginią ogniska domowego była Hestia (córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa i Hery). Ślubowała dziewictwo, ni miała własnego domu, ale stała na straży wszystkich innych ognisk domowych. Była uosobieniem gospodyni domowej. Jako...
Bolesław Prus - biografia.
20 VIII 1847 - 19 V 1912 Jego prawdziwe imię i nazwisko to Aleksander Głowacki. Zastąpił je pseudonimem, utworzonym od nazwy rodowego herbu. Mając w młodości plany kariery w dziedzinie nauk ścisłych, traktował swoje pierwsze humoreski prasowe...
Portret wzorowego subiekta na podstawie „Lalki” Bolesława Prusa, a współczesny ekspedient.
Powieść Bolesława Prusa pt. „Lalka” ukazała się w 1890 roku. Akcja utworu obejmuje głównie koniec wieku XIX. W tych czasach znajomość dobrych manier i kultura osobista były bardzo ważne. Takie cechy z pewnością powinny charakteryzować wzorowego...
Szczęście i nieszczęście człowieka bywa jego własnym dziełem. Analizując losy bohaterów różnych epok rozważ prawdziwość tej tezy.
Szczęście i nieszczęście człowieka bywa jego własnym dziełem. Teza ta zawarta w temacie nakłania nas do refleksji. Czy wszystkie nasze radości i smutki są dziełem przypadku? Czy to Bóg kieruje naszym życiem, czy może „przypisane” nam przy...
Motyw miłości.
Pytanie o naturę miłości należy do najstarszych, jakie stawia przed sobą człowiek. Najpewniej po raz pierwszy zadano je, gdy pierwotne instynkty za-częły ulegać sublimacji i istota ludzka odczuwała już coś więcej niż tylko głód, strach czy...
"Bo wykonać mi trzeba dzieło wielkie, pilne, bo z tych kruszców dla siebie serce wykuć muszę [...]" (L. Staff). Czy człowiek może być kowalem swojego
WSTĘP. A. Znane przysłowie mówi, że każdy jest kowalem swojego losu. Mądrość ludowa każe wierzyć w możliwość kreowania własnego życia, nadawania mu kształtu zbliżonego do naszych marzeń i pragnień. Przekonanie to wydaje się bliskie także L....
Arystokracja przedstawiona w "Lalce" i "Nad Niemnem".
Przedstawicielami arystokracji w „Lalce” są m.in.: Tomasz Łęcki, jego córka Izabela, prezesowa Zasławska, Starski i książę. W „Nad Niemnem” grupa ta jest reprezentowana m.in. przez Teofila Różyca, Zygmunta Korczyńskiego Andrzejową Korczyńską i...
Czy pieniądze są kluczem do wolności?
Każda żywa istota dożywsza sędziwych lat, zastanawia się nad sensem swojego życia. Budzą się wtedy w człowieku refleksie i odżywają wspomnienia minionych lat. Lat, które minęły bezpowrotnie, które już nigdy więcej nie powrócą. Rozważamy jakie ono...
"Lalka" powieść sukcesu czy klęski?
W powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka” autor bardzo realistycznie spogląda na ówczesny obraz społeczeństwa Warszawy. Mimo tego, że postacie występujące w utworze są fikcyjne, ich charakter i sposób bycia jest bardzo zbliżony do ludzi żyjących w...
Który z programów: polskich romantyków czy polskich pozytywistów jest ci bliższy i dlaczego? Uzasadnij wybór.
Romantyzm i pozytywizm ukształtowały odmienne modele bohatera literackiego. Było to nieuniknione, gdyż niewiele jest w historii literatury okresów, które aż tak by się między sobą różniły. Romantyzm to dominacja uczucia nad rozumem, idea...
Miejsce magiczne, cywilizacyjna dżungla, przestrzeń destrukcji. Obraz miasta w literaturze
Co może być bardziej naturalnego i pospolitego dla człowieka XX wieku niż miasto? „Zawikłany i wieloraki zgiełk ulic i zaułków”, o którym pisze Bruno Schulz w swoich „Sklepach Cynamonowych”, człowieka współczesnego w ogóle nie zastanawia. Jest to...
"Lalka" jako powieść o straconych złudzeniach.
''Lalka'' jest powieścią realistyczną z drugiej połowy XIX-ego wieku. W tym utworze Bolesław Prus najpełniej wyraził swoje pozytywistyczne poglądy. Odzwierciedlały one idee epoki, między innymi kult pracy i nauki, pracę organiczną oraz pracę u...
Sen, widzenie, zjawa, spotkanie z sobowtórem... - różne sposoby przedstawiania życia wewnętrznego bohaterów. Omów na wybranych przykładach
Krótka charakterystyka tematu: Cały ciężar interpretacji tematu spoczywa na wyjaśnieniu, w jaki sposób zostało zaprezentowane życie wewnętrzne bohaterów. Projekcja tego, co jest w duszy bohatera, może być przedstawiona przez sen,...
"Być albo mieć" – To alternatywa przed którą staje każdy człowiek. Twoje wnioski w oparciu o bohaterów literackich.
Być albo mieć – to alternatywa przed którą staje każdy człowiek. Każdy staje w pewnym etapie życia przed takim wyborem. Stanęli również bohaterowie utworów które niżej przedstawię. Jednym z przykładów jest starożytny utwór Sofoklesa pt....
Charakterystyka i ocena Wokulskiego
Stanisław Wokulski, główny bohater powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka”, to postać budząca duże kontrowersje wśród czytelników. Każdy, kto przeczytał ten utwór stwierdza, że w postaci Wokulskiego dostrzega cząstkę siebie samego. Dlaczego tak się...
Etos pracy w wybranych utworach literatury pozytywizmu.
Etos pracy to jedna z zasadniczych wartości pozytywistycznego światopoglądu. Jego rozumienie związane jest z filozofią epoki, a ściślej mówiąc, z propagowanymi przez nią ideami utylitaryzmu, rozumianego jako służba dobru powszechnemu i...
Jakie uczucia budzi w tobie Stanisław Wokulski.
Głównym bohaterem powieści Bolesława Prusa „Lalka” jest Stanisław Wokulski. Jest to postać o tyle nietypowa, że prezentuje dwie odmienne postawy: romantyczną i pozytywistyczną. Wokulski jest osobowością na styku dwóch światów. Posiada stare cechy...
Inteligent w literaturze XX wieku – jaki jest?
Po rewolucji przemysłowej, a najbardziej po powstaniu styczniowym zaczęła w Polsce wzrastać liczba mieszkańców miast oraz rola mieszczaństwa i inteligencji w społeczeństwie. Myśląc o przyszłej, niepodległej Polsce szuka się warstwy społecznej,...
Kobiety literatury pozytywistycznej.
Epoka pozytywizmu, mimo iż odbiegała od burzliwych, patetycznych prądów myślowych, była w swym charakterze dość zasadnicza i konkretna. W tym czasie pojawiły się takie idee społeczne jak „praca organiczna” czy „praca u podstaw”. Jednak największe...