Renesans

Renesansowe i barokowe obrazy nędzy chłopskiej

Utwory średniowieczne, a także renesansowe, takie jak Pieśń świętojańska o Sobótce czy inne teksty Jana Kochanowskiego tuszują krzywdę chłopów.Odważnym utworem poruszającym temat biedy wśród włościan jest  Mikołaja Reja. Utwór ten pokazuje stosunki panujące na wsi: „Ksiądz pana wini, pan księdza,/A nam prostym zewsząd nędza”. Chłopi ukazani zostają jako warstwa ciemiężona zarówno przez duchowieństwo, jak i szlachtę. Straszliwe warunki pracy w polu opisuje Szymon Szymonowic w sielance...

RENESANS

Renesans : Ważni bohaterowie literaccy

Patriota – obywatel, który kocha swoją ojczyznę i jej dobro stawia ponad swoje prywatne sprawy i nie żałuje dla jej dobra ani sił, ani pieniędzy. Takiego wzorowego bohatera wpisał w swoje Kazania sejmowe Piotr Skarga. Twórca renesansowy – to człowiek wszechstronny, który nie ogranicza się do jednej dziedziny. Zna języki, ma solidne wykształcenie, a do tego jest np. utalentowanym poetą. Do tego opisu pasują biografie Jana Kochanowskiego oraz Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Wzorowy...

Bilbia : Co nam zostało?

Nawiązania do tematów i bohaterów biblijnych, jak i do samej księgi są obecne w każdej następnej epoce literackiej. • Średniowiecze – z tradycją biblijną związane są takie gatunki,jak misterium, jasełka, kazania, pieśni. Ważne są pierwsze tłumaczenia Biblii ( Psałterz floriański , Psałterz puławski ). • Renesans – tłumaczenia psalmów, które wykorzystywano jako modlitwy (Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Mikołaj Sęp-Szarzyński). Postacie biblijne przywołuje w swoich Kazaniach...

Renesansowa biesiada

Radość wspólnego biesiadowania przy winie sławi Jan Kochanowski w Pieśniach . Nawiązuje w nich do idei epikurejskich, ale podkreśla też, że pełną radość daje nie tylko wino, ale i dobre towarzystwo, i czyste sumienie. Nie widać jednak w utworach Jana z Czarnolasu zagrożenia pijaństwem. We fraszce O doktorze Hiszpanie opisana zostaje zabawna sytuacja z doktorem, który „szedł spać trzeźwo, a wstanie pijany”, przyniesiono mu bowiem do łóżka alkohol.

Renesans : Co nam zostało?

• Wiele materiałów dających pojęcie o ówczesnej obyczajowości, życiu dworskim, rozrywkach i zabawach wiejskich, wydarzeniach historycznych, życiu ziemiańskim, ówczesnych prawach, obyczajach, szkole i urzędach. • Wciąż aktualny epikureizm i hasło carpe diem . • Bliska jest, choć w modyfikowanych przez wieki formach, idea antropocentryzmu. • Wciąż będący przedmiotem pożądania kult nauki i chęć osiągnięcia harmonii, a więc znalezienia w życiu „złotego środka”.

Renesansowe i romantyczne przyjacielskie biesiady

Przyjacielskie biesiady niezwiązane z uroczystościami dworskimi, lecz przyjmowaniem bliskich w domu, opisuje Jan Kochanowski w pieśniach. Nawiązuje w ten sposób do tradycji horacjańskiej i epikurejskiej. Sławi uczty przy dzbanie wina, wiejskich rarytasach, w otoczeniu przyjaciół. Co ważne, podkreśla jednak, że zabawa nigdy się nie uda, gdy goście nie mają czystego sumienia: Ale kogo gryzie mól zakryty, Nie idzie mu w smak obiad obfity; Żadna go pieśń, żadny głos nie ruszy, Wszystko idzie...

Wbrew tradycji czy nie?

Innym istotnym pytaniem zadawanym często przez poetów jest pytanie o tradycję. Negują ją futuryści czy poeci Awangardy Krakowskiej, postulującej całkowite odświeżenie języka poetyckiego. Zresztą i romantycy odświeżyli język w stosunku do klasyków, mimo buntu romantyków przeciw klasykom żywili oni jednak szacunek dla literatury poprzednich wieków. Z kolei ewidentny zwrot ku tradycji proponowali poeci renesansowi, tacy jak Kochanowski, pojmujący swą twórczość jako rywalizację z przodkami i...

Renesans : Zapamiętaj tych pisarzy

Jan Dantyszek (1485-1548) – autor łacińskich wierszy, najchętniej sięgał po krótkie formy – epigramaty. Napisał wiele epitafiów i epitalamiów (czyli utworów nagrobnych i weselnych). W połowie życia odkrył powołanie kapłańskie, a z czasem pełnił nawet funkcje biskupie. Łukasz Górnicki (1527-1603) – wykształcony we Włoszech, przeniósł ideały dobrego dworzanina do Polski. Jego bohater (z książki Dworzanin polski) jest przeciwstawny wzorowi parenetycznemu ziemianina Reja. Klemens...

Gatunki literackie renesansu

pochodzące z antyku : — dialog, — fraszka, — pieśń, — sielanka, — tragedia, — tren; pochodzące ze średniowiecza : — kazanie, — kronika, — misterium, — sonet.

Renesans : Nazwa epoki i ramy czasowe

Odrodzenie i renesans to dwie równoprawne nazwy epoki, która wskrzesza ideały antyku, tłumaczy literaturę tamtego czasu, interesuje się jego historią, a ówczesnych uczonych uważa za autorytety. Ideały te miałyby posłużyć do odrodzenia takiego widzenia świata, w którego centrum stoi człowiek. W Polsce odrodzenie obejmuje okres od końca XV w. do końca XVI w. Historycznym momentem zamykającym epokę jest 1584 r. (data śmierci Jana Kochanowskiego).

Renesans : Literatura powszechna

• Dekameron (Giovanni Boccaccio) – jest to zbiór 100 nowel– opowieści, które snuło przez 10 dni 10 osób (siedem kobiet i trzech mężczyzn), którzy uciekli z miasta przed szalejącą tam zarazą. Tematyka tych opowieści to mieszanka miłości (duchowej i cielesnej), zdrad, ekscesów zakonników, mnichów,a także sposobów na zdobycie kochanki. • Hamlet (William Szekspir) – Hamlet jest księciem duńskim;jego stryj zamordował mu ojca i poślubił jego matkę. Jest też narzeczonym Ofelii, którą...

Zaduma renesansowego twórcy

Mimo swej optymistycznej filozofii życia również renesansowy twórca Jan Kochanowski wspomina o śmierci i przemijaniu. W swej fraszce zaznacza: Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława, Wszystko to minie jako polna trawa; Naśmiawszy się nam i naszym porządkom, Wemkną nas w mieszek, jako czynią łątkom. (Jan Kochanowski, O żywocie ludzkim ) Wszystkie nasze zabiegi zostają więc porównane do niewiele znaczącego teatralnego przedstawienia, po którym kukiełki (łątki) chowa się do worka...

Renesans : Literatura polska

• Dworzanin polski (Łukasz Górnicki) – ze spotkania i rozmów dworzan Zygmunta Augusta w willi biskupa Maciejowskiego w Prądniku pod Krakowem w 1549 r. wyłonił się obraz idealnego, wzorcowego dworzanina. Powinien być doskonale wykształcony (znać nie tylko łacinę, ale też język niemiecki, angielski, włoski i hiszpański), umieć posługiwać się w przemówieniach retoryką oraz grać na lutni i śpiewać. Konieczne są też wytworne maniery, posługiwanie się bronią,a także wierność, męstwo i dbanie o...

Renesans : Wielkie dzieła

Renesans : Najważniejsze motywy i tematy

Filozofia życia człowieka – życie w zgodzie z rytmem natury ( Żywot człowieka poczciwego Reja), walka z pokusami, a życie widziane jako coś kruchego i tajemniczego (Mikołaj Sęp-Szarzyński), ale też załamanie się harmonijnej wizji świata, gdy umiera ktoś kochany, i powolne godzenie się ze światem ( Treny Kochanowskiego). Miłość – Mikołaj Sęp-Szarzyński uważa, że „i nie miłować ciężko, i miłować nędzna pociecha”. Jan Kochanowski pisze miłosne fraszki i pieśni, choć chyba najbardziej...

Renesans : Zapamiętaj te pojęcia

• Antropocentryzm – z łac. antropos – człowiek, centrum – środek; pogląd, według którego w centrum zainteresowania stawia się człowieka. Był podstawowym założeniem renesansowego humanizmu. • Harmonia – uważana przez ludzi renesansu za jedną z najwyższych wartości. Do harmonii dążono i w życiu,i w sztuce. • Humanizm – z łac. humanus – ludzki; ruch umysłowy, który koncentrował swoją uwagę na człowieku i jego sprawach. • Irenizm – tendencja dążąca do uzyskania pokoju...

Czy można pogodzić w sztuce tradycje antyczne i chrześcijańskie z problemami codziennego życia? Rozważ kwestię na przykładzie trzech epok literackich: średniowiecze, renesans, pozytywizm.

KONSPEKT Czy można pogodzić w sztuce tradycje antyczne i chrześcijańskie z problemami codziennego życia? Rozważ kwestię na przykładzie trzech epok literackich: średniowiecze, renesans, pozytywizm. Teza Przedstawienie na podstawie tekstów...

Różne oblicza wsi polskiej w literaturze renesansu

Naturalna tęsknota człowieka za beztroskim i szczęśliwym życiem ma długą tradycję. Już w czasach starożytnych istniała pamięć o mitycznym „złotym wieku” i utraconych na zawsze krainach szczęścia, gdzie człowiek beztroski i niewinny istniał...

“Skąd przyjdzie odrodzenie do nas, którzyśmy skazali i spustoszyli cały glob ziemski? Tylko z przeszłości, jeżeli ją kochamy.” (Simone Weil) Rozważ rolę tradycji w kształtowaniu postaw ludzi współczesnych na podstawie wybranych utworów.

Tradycja jako pewien zbiór zasad, obyczajów czy też wartości przekazywanych z pokolenia na pokolenie powinna w sposób zhierarchizowany kierować naszym życiem obok innych pisanych praw. Jednak czy tak się dzieje? Czy w dzisiejszych czasach nie...

Odwołując się do wybranych lektur oraz utworów spoza kanonu wykaż stałą obecność egzystencjalnego widzenia świata w różnych epokach kulturowych.

Egzystencjalizm to kierunek filozoficzny powstały w XX wieku. Podstawowym założeniem tego prądu myślowego jest pogląd głoszący, że każda jednostka ma wolny wybór, decyduje o sensie własnego istnienia (egzystencja poprzedza esencję), jest...

Różne ujęcia wsi w wybranych utworach literatury renesansowej

Piękne, zielone łąki i pola ciągnące się w nieskończoność na tle lazurowego nieba. Promienie słońca zaglądają leniwie przez szpary w okiennicach... W oddali słychać śpiew koguta... Ciepły poranek, przy stole krząta się ubrana w kraciasty...

Uzasadnij twierdzenie, że twórczość Mikołaja Reja i fraszki Jana Kochanowskiego są zwierciadłem epoki.

Epoka renesansu narodziła się we Włoszech. Nazwa jej pochodzi od francuskiego słowa „renaissance” oznaczającego odrodzenie. Po epoce średniowiecza nastąpiły zmiany polityczne i społeczne. Nastąpił upadek znaczenia kościoła katolickiego. Rozwinął...

Wartości literatury staropolskiej dla następnych pokoleń.

Jakie wartości zawarte w literaturze staropolskiej należy przekazać następnym pokoleniom jako najcenniejsze dziedzictwo? „Twórczość staropolska obejmuje okres od XII do połowy XVIII w. Czyli trzy epoki literackie: średniowiecze, renesans i...

Jakie wartości istotne dla bohaterów Starożytności i Odrodzenia chciałbyś uczynić własnymi.

John Locke, angielski myśliciel odwoływał się do teorii Tabula Rasa, co rozumiemy jako „czysta karta”. Według niej człowiek rodzi się jako owa nie zapisana karta i na rozwój jego osobowości wpływają otaczające go środowisko, wzorce osobowe i...

Śmierć

CO SIĘ DZIEJE W MOMENCIE ŚMIERCI? 1. Nieśmiertelnym jest tylko Bóg (1 Tym 1,17; 6,16). 2. Człowiek jest istotą śmiertelną (1 Mjż 3,19; Ijob 28,13; Ps 9,21; 10,18, Iz 51,12). 3. Życie ludzkie zostało przyrównane do "trawy", do "wiatru", do...

Jakie wartości istotne dla bohaterów starożytności i odrodzenia chciałbyś uczynić własnymi

John Locke, angielski myśliciel odwoływał się do teorii Tabula Rasa, co rozumiemy jako „czysta karta”. Według niej człowiek rodzi się jako owa nie zapisana karta i na rozwój jego osobowości wpływają otaczające go środowisko, wzorce osobowe i...

Instytucje renesansowej Hiszpanii

Na wstępie mojego referatu chciałabym przybliżyć państwu pojęcie Instytucji politycznej. Instytucja polityczna to wyodrębniony zespół osób dysponujący zasobami organizacyjnymi oraz materialnymi umożliwiającymi uczestnictwo w życiu politycznym. W...

Kiedy żyli ludzie pełniejsi i ciekawsi w epoce renesansu czy dziś.

Jednoznaczne dokonanie oceny jakiegokolwiek zdarzenia czy sytuacji, wymaga rozpatrzenia zarówno przyczyn jak i późniejszych następstw- pozytywnych i negatywnych. A także określenia i zdefiniowania jego optymalnych cech. Zatem aby podjąć dyskusję...

„Czymże jest człowiek?” – William Shakespeare. Jaką odpowiedź na to pytanie odnajdujesz w wybranych utworach literatury? (antyk, średniowiecze, renesans, barok)

Człowiek od początku swego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. Pytania „Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?” zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...

Refleksje nad literaturą staropolską - minęły wieki, zmienił się świat... Czy warto do niej wracać?

Średniowiecze, renesans, barok i oświecenie - to cztery wielkie epoki, na które przypada rozwój literatury staropolskiej - tej, która dała początek narodowej literaturze w ogóle. Obejmowała okres od ok. XIII do początków XIX wieku, jest to więc...

Jaki jest sens życia?

Życie cóż to takiego? Przelotna mgiełka, która trwa jedną chwilkę. Życie to coś najpiękniejszego, cudownego a zarazem to najcięższa praca, na którą każdy musi być przygotowany. Rodząc się bierzemy na swoje barki ogromną odpowiedzialność za...

Analizując celowo wybrane utwory literackie (teksty kultury)z dwóch, trzech epok przedstaw różne sposoby kreacji Boga. W swej wypowiedzi uwzględnij kontekst historyczny i kulturowy

Człowiek od wieków docieka faktu istnienia Boga. Bóg i zaświaty to sprawy, które nas bardzo zajmują. Pytamy,o nie dociekamy,nawet próbujemy bronić swoich racji w tych kwestiach. W życiu ziemskim nie uzyskamy jednak na te sprawy...

Porównanie przedstawienia Boga, świata i człowieka w "Hymnie" Kochanowskiego i w "Świętym Boże" Kasprowicza.

Stwórca i jego dzieło. Analizując Hymn Jana Kochanowskiego fragment hymnu Święty Boże Jana Kasprowicza, porównaj sposoby przedstawienia Boga, świata i człowieka. W niniejszej interpretacji porównawczej, postaram się skonfrontować ze sobą Hymn...

Kilka pojęć historycznych

Diadem-ozdobna opaska z tkaniny lub szlachetnego materiału; symbol władzy królewskiej. Prawo zwyczajowe-prawo oparte na zwyczajach panujących w danej społeczności. Prawo pisane-prawo ustanowione przez państwo mające formę pisanego dokumentu....

Jan Kochanowski – pesymista czy jednak optymista? Odwołaj się do wszystkich znanych Ci utworów poety.

Jan Kochanowski ? pesymista czy jednak optymista? Odwołaj się do wszystkich znanych Ci utworów poety. W poniższej pracy chcę zająć się problemem dotyczącym światopoglądu oraz podejścia do życia Jana Kochanowskiego, stojącego w rzędzie...

Troska o losy ojczyzny wyrażona w literaturze okresu Odrodzenia

Troska o losy ojczyzny wyrażona w literaturze okresu Odrodzenia Odrodzenie to epoka w dziejach kultury, w której "odrodziło się" życie ludzkie w najważniejszych jego przejawach oraz nastąpił "złoty wiek" rozwoju...

Przewodnik turystyczny po Poddębicach.

PODDĘBICE Gmina Poddębice położona jest w Centralnej Polsce w Dolinie Neru, na Wysoczyźnie Łaskiej, która stanowi część Niziny Południowo - Wielkopolskiej, zaś same Poddębice leżą nad rzeką Ner. Korzystny układ dróg prowadzących do Łodzi,...

Wieś w literaturze polskiego Renesansu

Wieś w czasach oświecenia w Polsce miała wysoką wartość, ponieważ w tych to czasach przynosiła ona widoczne, a nawet wysokie zyski. Jednak na jej temat w literaturze wypowiadano się różnie. Poeci ujmowali życie wiejskie na dwa sposoby. Pierwszy z...

Motwy cierpienia i buntu przeciw Bogu w wybranych utworach literackich różnych epok.Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady.

Dla człowieka Bóg jest bardzo ważnym elementem życia, może dać mu szczęście, wieczną łaskę i wszystko czego pragnie.Relacje między Bogiem a człowiekiem istniały od zawsze. Nie zawsze jednak układały się tak samo, mimo to ludzie wiedzieli, że Bóg...

Cechy dramatu Szekspira

Cechy dramatu Szekspira. Cechy dramatu Szekspira : - zerwanie z zas. 3 jedności - wprowadzenie scen zbiorowych - podział na akty i sceny - bohater dynamiczny, zmieniający się , ukazanie jego przeżyć wewnętrznych, wprowadzenie el. fantast i...

Uzasadnij, że literatura renesansu trafnie okreslała sens ludzkiego życia, postrzegajac, że jest ono pełne bólu i słodyczy zarazem

Renesans to bez wątpienia epoka charakteryzująca się humanizmem i fascynacją kulturą antyczną. Właśnie z antyku autorzy renesansowi zaczerpnęli model życia , które jest splotem słodyczy i bólu, radości i cierpienia. Sensem tego życia miał być...

Poeci o swym życiu i pośmiertnej sławie.

W mojej pracy postaram się jak najlepiej przedstawić założenia zawarte w temacie, czyli analiza i interpretacja porównawcza załączonych wierszy. Zacznę od wiersza, który napisany był najwcześniej, bo już w starożytności. Wiersz pod tytułem...

Odrodzenie

ODRODZENIE: Epoka, w dziejach kultury zwana renesansem, rodowodowo związana z Włochami, nosi nie włoskie, lecz francuskie miano renaissance, co oznacza dokładnie odrodzenie. Nazwą tą, jako terminem historyczno-literackim, posłużyli się...

Wizerunek wsi w literaturze polskiego renesansu

Temat wsi w literaturze polskiej pojawia się właściwie dopiero w twórczości poetów renesansowych. Od tego czasu wizerunek wsi ulegał różnym przemianom, ale zawsze stanowił tło naszej literatury. W twórczości staropolskiej różnorodny opis wsi...

Odrodzenie

ODRODZENIE Epoka pojawiła się w Europie w XIV i trwała do XVI. Za jej kolebkę uznaje się Włochy. Główne przyczyny dla których odrodzenie – epoka tak skrajnie różniąca się poglądami od średniowiecza mogła się rozwijać- mogło się rozwijać to...

Wpływ dzieł starożytnych na twórczość doby renesansu

Starożytna Grecja i Rzym, ich dokonania kulturowe i cywilizacyjne miały olbrzymi wpływ na rozwój całej Europy. Wiele późniejszych epok korzystało z dorobku tych cywilizacji, sięgało po wypróbowane wzory, nie tylko korzystało z tematów, motywów,...

Co to jest Fraszka, Kobieta Renesansu,fraszki Kochanowskiego

RENESANS *Ideał kobiet tego okresu stanowi np. Mona Liza , Leonarda da Vinci. Florencka dama wzbudzała wiele zachwytu, choć dziś raczej nie miałby szans znaleźć się na okładce kobiecych pism, jednakże w renesansie uchodziła za niebywałą piękność....

Koncepcja twórcy i twórczości w "Pieśniach" i "Muzie" J.Kochanowskiego.

Renesans był okresem, w którym artyści podkreślali swoją indywidualność. Poeta stawał się jednostką wyróżnioną, poważaną. W przeciwieństwie do postawy twórcy z poprzedniego okresu, średniowiecza, był wszechstronnie wykształcony, sięgał często do...

Odrodzenie

Odrodzenie zaczęło się w 14 w. we Włoszech, a w Polsce pierwsze oznaki tej nowej epoki pojawiły się pod koniec 15 wieku. Przybywali wtedy do Polski wybitni cudzoziemcy i popularyzowali nowe prądy. Wzory kulturowe i literackie. Rozpowszechnił się...