Mikołaj Rej
Renesans : Zapamiętaj tych pisarzy
Jan Dantyszek (1485-1548) – autor łacińskich wierszy, najchętniej sięgał po krótkie formy – epigramaty. Napisał wiele epitafiów i epitalamiów (czyli utworów nagrobnych i weselnych). W połowie życia odkrył powołanie kapłańskie, a z czasem pełnił nawet funkcje biskupie. Łukasz Górnicki (1527-1603) – wykształcony we Włoszech, przeniósł ideały dobrego dworzanina do Polski. Jego bohater (z książki Dworzanin polski) jest przeciwstawny wzorowi parenetycznemu ziemianina Reja. Klemens...
Powołując się na dwa teksty spośród omówionych na lekcji i prywatnej lektury, opracuj poniższy temat: Myśl ks. J. Tischnera „Ale dom to jednak dom: tutaj każdy powinien się czuć sobą u siebie” uczyń mottem do rozważań o istocie domu
Dom. Ileż rozmaitych skojarzeń przywodzi na myśl to jedno krótkie słowo. Często mówi się, że dom to nie tylko ściany. Bo czymże jest pusty dom? To tylko budynek, miejsce nie wzbudzające w nas żadnych emocji. Prawdziwego domu nie budują wyłącznie...
Motyw wsi w Renesansie
W literaturze renesansu możemy odnaleźć dwa ujęcia polskiej wsi. Pierwsze z nich reprezentują Jan Kochanowski i Mikołaj Rej w utworach: „Żywot człowieka poczciwego”, ”Świetojańsa pieśń o Sobótce”, „Na lipę”, „Na dom w Czarnolesie”. Przedstawiają w...
Przedstaw różne sposoby funkcjonowania toposu arkadii odwołując się do wybranych przykładów
Arkadia – kraina wszelkiej szczęśliwości, raj ziemski. Arkadia – kraina wszelkiej szczęśliwości. W każdej epoce przyjmowała inną formę ale znaczenie było i jest takie samo. To miejsce szczęśliwości i spokoju. Ostoja, która towarzyszy ludzkości...
Różne oblicza wsi w renesansie
Wieś stała się tematem literackim już w literaturze antycznej. Od samego początku można też wyodrębnić dwa różne spojrzenia na wieś i tematykę wiejską. Już w mitologii znany był motyw Arkadii krainy wiecznej szczęśliwości, gdzie ludzie żyli...
Wobec świata, Boga i człowieka - różne oblicza artysty renesansowego.
Twórcy epoki renesansu starali się zerwać z bezpośrednio minioną przeszłością – średniowieczem, toteż kultura, jaką zdołali wytworzyć była wielce odmienną od swej poprzedniczki. Pełen swój wyraz Odrodzenie znalazło w ówczesnej sztuce oraz...
Fascynacja, czy poczucie obcości ? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej.
Polacy na przestrzeni dziejów zawsze i w każdych okolicznościach przywiązywali ogromne znaczenie do historii. Była ona dla nas niczym matka-opiekunka, u której szukaliśmy pokrzepienia w chwilach trwogi, rzadziej mądrości w momentach przełomowych...
Fascynacja czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej.
Polacy na przestrzeni dziejów zawsze i w każdych okolicznościach przywiązywali ogromne znaczenie do historii. Była ona dla nas niczym matka-opiekunka, u której szukaliśmy pokrzepienia w chwilach trwogi, rzadziej mądrości w momentach przełomowych...
"Polska to hołota tylko im złota - czy „Polska to piękna rzecz”? Uzasadnij, wykorzystując znane Ci utwory literackie.
Od najdawniejszych lat literatura podejmowała problemy narodowe i społeczne. Wielu twórców kultury charakteryzowała troska o losy ich Ojczyzny i o przyszłość jej obywateli. Swoją twórczością pragnęli wpłynąć na ludzi, którzy mieli decydujący wpływ...
Sielanka - wieś w ujęciu Reja, Kochanowskiego i Szymonowica
Tematyka rustykalna ("rusticus", po łacinie - wiejski) w twórczości poetów renesansowych wiąże się na ogół z humanistyczną pochwałą piękna świata naturalnego. Doskonała harmonijnie zorganizowana przyroda staje się częstokroć tłem dla prezentowania...
Polska w Europie – różnić się pięknie we wspólnym domu.
Od kilku lat Polska stara się o członkostwo w Unii Europejskiej. Z przyjęciem do tej organizacji wiąże się wiele przygotowań, starań a także dostosowanie prawa i przepisów do wymogów państw zrzeszonych w piętnastce. Przemiany dokonujące się w...
Jakie treści i postawy zawarte w literaturze przedrozbiorowej mogą pomóc w kształtowaniu wzorca osobowego współczesnego człowieka - Polaka.
Człowiek współczesny wraca myślami w przeszłość. Zastanawia się nad początkiem swego istnienia, skąd pochodzi, jacy byli jego przodkowie, jak kształtowało się jego życie. Powraca do literatury, która powstała przed jego narodzeniem. Pragnie...
„Należy odczuć jakiego świata jesteś cząstką” –słowa Marka Aureliusza uczyń mottem do rozważań na temat człowieka poszukującego sensu i wartości życia w literaturze staropolskiej
Człowiek będąc istotą rozumną odbywa podczas życia niekończącą się wędrówkę w poszukiwaniu odpowiedniej drogi – sensu i wartości swego bytowania. Zdaje sobie sprawę z własnego istnienia oraz ogółu czynników składających się na nie. Jest poniekąd...
Odpowiedzialność za ludzi i kraj (problem władcy i podwładnego) w literaturze renesansowej.
Koniec XV i cały XVI wiek to tzw. złoty okres w dziejach Polski. Czas ten przypada na rządy ostatnich królów z dynastii Jagiellonów. Zygmunt Stary, Zygmunt August i pierwszy elekcyjny król Stefan Batory rządzili wtedy Rzeczpospolitą. Odrodzenie...
Wieś nie jest taka prosta, jakby się zdawało...
Wieś nie jest tematem literaturze obcym, świadczy o tym ilość poświęconych jej pośrednio lub bezpośrednio utworów; nie jest też tematem nowym, a że jest tematem żywym i różnorodnym przekonać się można patrząc na rozmaite sposoby podejścia do niej...
Renesans - odrodzenie Antyku czy wdzięczna pamięć o całym dorobku przeszłości?
Związek między renesansem a antykiem jest bardzo silny. Można powiedzieć, że antyk "opanował" i określił renesans, stał się źródłem epoki. Twórcy renesansu czytali dzieła antyczne w oryginale. Dzięki temu odrodziło się wiele antycznych...
Różne ujęcia wsi w wybranych utworach literatury renesansowej
Piękne, zielone łąki i pola ciągnące się w nieskończoność na tle lazurowego nieba. Promienie słońca zaglądają leniwie przez szpary w okiennicach... W oddali słychać śpiew koguta... Ciepły poranek, przy stole krząta się ubrana w kraciasty...
Uzasadnij twierdzenie, że twórczość Mikołaja Reja i fraszki Jana Kochanowskiego są zwierciadłem epoki.
Epoka renesansu narodziła się we Włoszech. Nazwa jej pochodzi od francuskiego słowa „renaissance” oznaczającego odrodzenie. Po epoce średniowiecza nastąpiły zmiany polityczne i społeczne. Nastąpił upadek znaczenia kościoła katolickiego. Rozwinął...
Wieś w literaturze polskiego Renesansu
Wieś w czasach oświecenia w Polsce miała wysoką wartość, ponieważ w tych to czasach przynosiła ona widoczne, a nawet wysokie zyski. Jednak na jej temat w literaturze wypowiadano się różnie. Poeci ujmowali życie wiejskie na dwa sposoby. Pierwszy z...
Złoty wiek
Wiek XVI w dziejach Polski nazywa się ?złotym wiekiem? ponieważ był to okres pomyślnego rozwoju gospodarczego, rozkwitu kultury i nauki, a także wewnętrznego pokoju. Wśród państw Europy Środkowej Polska zajmowała czołowe miejsce jako potęga...
Streszczenie tekstu Mikołaja Reja pt. "Pochwała szlacheckich cnót i rozkoszy".
Tekst Mikołaja Reja pt "Pochwała szlacheckich cnót i rozkoszy" opisuje cechy i zachowanie jakie powinien posiadać prawdziwy szlachcic.Autor uważa,że prawdziwy szlachcic ozdobiony jest cnotami,a nie sygnetami,herbami i dokonaniami...
Troska o ojczyznę w dorobku twórców Renesansu.
TROSKA O LOSY OJCZYZNY W DOROBKU TWÓRCÓW RENESANSU Pogarszająca się sytuacja w kraju; elekcja, obojętność wobec praw państwa, prywata wśród szlachty, chęć zdobycia bogactwa oraz powstający rys w strukturze rzeczpospolitej spowodowały iż poeci...
Udowodnij, że Adam Asnyk ma słuszność w twierdzeniu: „Każda epoka ma swoje własne cele i zapomina o wczorajszych snach”.
PLAN: 1) Wprowadzenie, sformułowanie tezy. 2) Argumenty za: a) W Średniowieczu. b) W Renesansie. 3) Podsumowanie, potwierdzenie tezy. PRACA: Jako, że interesuję się literaturą, podczas przeglądania starych kartek...
Dworek w literaturze - konspekt - motyw dworku
- W literaturze polskiej dworek szlachecki i życie jego mieszkańców jest więc obecny w każdej epoce. - Literatura przynosi albo wielbienie, albo krytykę ziemiańskiego stylu życia. Dworków szlacheckich znaleźć można bardzo wiele, np. dworek...
Jakie wartości istotne dla bohaterów Starożytności i Odrodzenia chciałbyś uczynić własnymi.
John Locke, angielski myśliciel odwoływał się do teorii Tabula Rasa, co rozumiemy jako „czysta karta”. Według niej człowiek rodzi się jako owa nie zapisana karta i na rozwój jego osobowości wpływają otaczające go środowisko, wzorce osobowe i...
Sztuka renesansu.
Renesans narodzil sie we Wloszech w polowie wieku XIV, w wieku XV pojawil sie w innych krajach europejskich, we Wloszech kres epoki przypada na poczatek XVI w (1527 r) . Wojska cesarskiego spladrowaly renesansowy Rzym. W pozostalych krajach...
„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.”
„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.” 1. Wstęp Współczesnym politykom zalecałabym do przeczytania dzieła...
WIZERUNEK WSPÓŁCZESNEGO CZŁOWIEKA POCZCIWEGO.
W dzisiejszych czasach, dobie informacji i komputerów ludzie gubią gdzieś wartości. W ich codziennym życiu brakuje uczuć i życzliwego słowa. Nie ważne, czy przyjrzymy się nastolatkowi, czy osobie dorosłej. To, co powinno być w ich życiu...
„Uczyć, bawić, wzruszać”. Realizacja dewizy starożytnych pisarzy w literaturze staropolskiej.
Dewiza „uczyć, bawić, wzruszać” określona została przez twórczość okresu starożytności. Ujęta w tak zwięzłej formie, czysto i jasno określała rolę ówczesnej literatury. Dzieła, które powstawały w tamtym okresie w myśl tej reguły możemy podzielić...
Odrodzenie
Z powodu załamania gospodarki i kultury w XVI w. ludzie starali się przezwyciężyć kryzys; szukali nowych źródeł dochodu, nowych form pobożności, zaczęto krytycznie czytać starożytne teksty, starając się na nowo odkryć źródła chrześcijaństwa. W tym...
Ideał człowieka i obywatela w literaturze staropolskiej
Stosunek człowieka do świata zmieniał się na przestrzeni wieków. Na kształtowanie się ludzkich poglądów miały (i nadal mają) wpływ wiele czynników. Poszczególne epoki oraz literatura i sztuka tworzona w czasie ich trwania odwzorowują różne...
„Czymże jest człowiek?” – William Shakespeare. Jaką odpowiedź na to pytanie odnajdujesz w wybranych utworach literatury? (antyk, średniowiecze, renesans, barok)
Człowiek od początku swego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. Pytania „Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?” zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...
Refleksje nad literaturą staropolską - minęły wieki, zmienił się świat... Czy warto do niej wracać?
Średniowiecze, renesans, barok i oświecenie - to cztery wielkie epoki, na które przypada rozwój literatury staropolskiej - tej, która dała początek narodowej literaturze w ogóle. Obejmowała okres od ok. XIII do początków XIX wieku, jest to więc...
"Jak żyć - spytał mnie ktoś, kogo ja miałam zapytać o to samo!" (Wisława Szymoborska) Poszukaj sposobów na życie udane w utworach różnych epok literackich.
W momencie przyjścia na świat rozpoczyna się nasze życie , od tej chwili jesteśmy skazani na pobyt na Ziemi. W świecie zła i przemocy musimy odnaleźć drogę , która doprowadzi nas do szczęśliwego życia i pozwoli nam je godnie przeżyć. Niestety nie...
Obraz polskiej wsi i miasta
Temat ten przedstawiało wielu autorów we wszystkich epokach, dzięki czemu możemy obserwować zmiany dokonujące się w Polsce. Jak rozwój kultury i cywilizacji przyczynił się do poprawy ekonomicznej robotników. Jaka była wieś? O tym dowiadujemy się z...
Motyw odpowiedzialności za kraj w literaturze renesansowej.
Renesans inaczej odrodzenie antyku i przede wszystkim człowieka, rozwijał się pod wpływem prądów umysłowych: humanizmu i reformacji. Przeświadczenie, że "nic, co ludzkie", nie może być obce człowiekowi, połączone z dążeniem do...
Człowiek w poszukiwaniu najważniejszych wartości (dobro, zło)
Komentarz: Taki problem istnieje w kulturze od jej początków. Czym się w życiu kierować? Czy wartości są jasno, jednoznacznie, raz na zawsze określone, czy też – względne, zależne od epoki, mody, a może innych jeszcze czynników? Istnienie pewnych...
"Błąd w mowie to jak tłusta plama na fotografii matki, którą kochasz."
Celem tej rozprawki będzie rozwinięcie następującej sentencji: ”Błąd w mowie, to jak tłusta plama na fotografii matki, którą bardzo kochasz.” To cytat z wiersza Janusza Korczaka, który w zrozumiały sposób przedstawił swoja opinię na temat...
Odpowiedzialność
Motyw odpowiedzialności J. Bedier "Dzieje Tristana i Izoldy" Tristan, rycerz bez skazy, poczuwa się do odpowiedzialności za grzeszną miłość do...
Mikołaj Rej - zarzuty stawiane Polakom w sprawie zaniedbywnia języka polskiego
Żyjemy w XXI wieku. Świat biegnie do przodu i nie przestaje. W dzisiejszych czasach liczą się tylko pieniądze i dobre układy. Zapominamy o tym, co najważniejsze. Miłość, rodzina, zdrowie i ojczyzna. Te słowa już dawno straciły na wartości. My –...
Żywot człowieka poczciwego wg Mikołaja Reja
1. Jakich rad Mikołaj Rej udziela młodym matkom, aby dobrze wychowały swoje dzieci? 2. Jak rozpoznać naturę człowieka? 3. Jakie środki wychowawcze zaleca rodzicom? 4. Jakich nauk się nie powinno uczyć? 5. Na jakich argumentach opiera swój...
Złoty wiek.
„ Ruszamy do Litwy, gdzie głód niezmierny już od lat czterech i wszelkie bydło wypadł- donosił w marcu 1544r. sekretarz królewski Stanisław Górski ówczesnemu biskupowi warmińskiemu janowi Dantyszkowi. – drobnej szlachty i kmieci nie znajdziesz...
Edukacja od renesansu do końca XIX wieku
I MYŚL PEDAGOGICZNA W OKRESIE ODRODZENIA I JEJ GŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE. Renesans – okres rozwoju kultury europejskiej w XIV – XV wieku charakteryzuje się nasileniem tendencji humanistycznych i nawrotem do kultury antycznej, rozwojem myśli...
Elementy krytyki rzeczywistości XVI w. w "Żeńcach" Szymona Szymonowica, a wyidealizowany obraz wsi w "Pieśni świętojańskiej o Sobótce"
"Żeńcy" Szymona Szymonowica to sielanka. Jej treść, z punktu widzenia cech gatunku, jest nietypowa, przedstawia bowiem pracę pańszczyźnianą, buduje obraz niedoli chłopa. O sielankowym charakterze utworu Szymonowica decyduje więc nie...
Renesans - zagadnienia z języka polskiego.
ODRODZENIE (RENESANS) od 1492 do lat 30-tych XVIIw. RENESANS (fr. renaissance - odrodzenie)- zjawisko odrodzenia literatury antycznej i odnowienia studiów starożytnych. Ośrodkiem zainteresowań był otaczający świat. HASŁO „ Homo sum”...
Scharakteryzuj wzór "szlachcica poczciwego" nakreślony przez M. Reja.
Mikołaj Rej słusznie został nazwany "ojcem literatury polskiej". Jego dzieła są oryginalne, bo odbija się w nich życie narodu, zaś utwory adresowane są do przedstawicieli tego narodu. Czytała go przede wszystkim szlachta - wówczas była to warstwa...
W jaki sposób pisarze odrodzenia wyrażali swoją troskę o przyszłość ojczyzny?
Epoka odrodzenia rozwijała się pod wpływem prądów umysłowych: humanizmu i reformacji. Przeświadczenie, że "nic, co ludzkie", nie może być obce człowiekowi, połączone z dążeniem do ulepszania, modyfikowania istniejącego porządku świata,...
Jakie związki łączą odrodzenie z kulturą antyczną?
W pierwszych wiekach naszej ery dorobek kultury grecko-rzymskiej został odrzucony, jako pogański. Jednak, gdy chrześcijaństwo zwyciężyło ostatecznie, w kulturze europejskiej zaczęto obserwować zainteresowanie antykiem i jego dziedzictwem...
Jak renesansowi pisarze ukazywali wieś?
W wypracowaniu tym porównam jak renesansowi pisarze ukazywali wieś. W "Żywocie człowieka poczciwego" Mikołaja Reja wieś, w której szlachcic - ziemianin wiedzie spokojny, beztroski żywot. Tu znajdzie szczęście i dostatek....
Motyw arkadii w twórczości Reja i Kochanowskiego.
U Kochanowskiego motyw arkadii pojawia się w pieśni Panny XII. Poeta wyraża tu pochwałę życia wiejskiego i stworzonego przez ten model typ egzystencji ludzkiej. Jest to ideał szlachcica, który prowadzi samowystarczalny pod względem materialnym...
Sielanka - wieś w ujęciu Reja, Kochanowskiego i Szymonowica
Tematyka rustykalna ("rusticus", po łacinie - wiejski) w twórczości poetów renesansowych wiąże się na ogół z humanistyczną pochwałą piękna świata naturalnego. Doskonała harmonijnie zorganizowana przyroda staje się częstokroć tłem dla...
Dlaczego "człowiek poczciwy" może być określony jako postać epoki renesansu?
Ideał stworzony przez Reja w żywocie; pokazuje, jak należy wychować nasz ideał, nauczyć go moralności, ogłady towarzyskiej (np. przy pomocy wyjazdu zagranicznego, pobytu na dworze magnata), nie konieczne są studia (Rej nie był wykształcony),...
Obrońcy chłopa w literaturze renesansowej.
Rej w "Krótkiej rozprawie...", pokazując chorobę Rzeczypospolitej, wszystkie winy za taki stan zrzuca na szlachtę, duchowieństwo i władzę. Jedynymi niewinnymi, a zarazem najbardziej poszkodowanymi są chłopi, na których spada cały ciężar...
Renesansowa parenetyka. Omów odwołując się do wybranych utworów literackich.
W dobie renesansu literatura parenetyczna nadal pozostawała modna. Nowa optymistyczna epoka propagowała nowe wzorce osobowe, ideały godne naśladowania. Nie są to już średniowieczne posągi rycerza, władcy i świętego. Wzorce parenetyczne renesansu...
Władza - powołanie, zobowiązanie, namiętność, zaszczyt, pokusa...
Władza - zdolność używania czegoś w sposób dowolny, poruszania czymś, moc, siła; siła duszy, potęga umysłowa: rozum, uczucie, wyobraźnia, pamięć itp.(...) Władca - człowiek, który włada czymś, ma władzę nad czymś, panuje.(...) Władać - móc...
Czy literatura Renesansu miała charakter odtwórczy?
Każda epoka w literaturze korzysta z idei epok wcześniejszych, wychwalając je, czasem krytykując. Zastanawiając się nad szeroko pojętym problemem odtwórczości dojść można do zupełnie abstrakcyjnych wniosków. Bo czy można być oryginalnym, kiedy...
Postawa pisarzy polskiego Odrodzenia wobec problemów społecznych i politycznych epoki.
W utworach pisarzy polskiego Renesansu poruszane były rozmaite problemy społeczne i polityczne epoki. Często rozważano, jaka powinna być struktura państwa, jego prawa i obowiązki obywateli. Jako pierwszy, problemy tego typu poruszał Mikołaj...
Mity i prawdy o narodzie polskim.
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na XVI - wiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemie-nia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. Sarmatom...
Humanizm
Pierwsze przejawy humanizmu w kulturze polskiej obserwujemy już w połowie XV wieku w życiu i działalności wybitnych mężów stanu, polityków, dyplomatów, niektórych profesorów Akademii Krakowskiej. Wpływ idei humanistycznych odnajdziemy bez trudu i...
Refleksja literacka i osobista na temat słów J. Huizingi Każda epoka tęskni za jakimś piękniejszym światem. Im głębsze zwątpienie i ból z powodu powikłań dnia dzisiejszego tym głębsza jest owa tęsknota
Każda epoka literacka i historyczna cechowała się własnymi poglądami na świat, własnymi dążeniami, charakterystycznym sposobem pisania. Twórcy, którzy mieli okazję żyć w różnych latach, mają całkiem odmienny punkt widzenia. W swych utworach...
Przegląd literatury - od Homera do Boccaccia.
Biblia Mitologia Homer „ Iliada ” i „ Odyseja ” Starożytność V wiek ( 475 r.n.e. ) Średniowiecze Średniowiecze w Polsce od chrztu Polski – 966 r XV wiek Jan Kochanowski Renesans Mikołaj Rej ( odrodzenie ) Sęp Szarzyński...
Różne ujęcia wsi w wybranych utworach literatury renesansowej.
Piękne , zielone łąki i pola ciągnące się w nieskończoność na tle lazurowego nieba. Promienie słońca zaglądają leniwie przez szpary w okiennicach ... W oddali słychać śpiew koguta... Ciepły poranek ; przy stole krząta się ubrana w kraciasty...
Indywidualności Renesansu polskiego i europejskiego.
1.1 DOKONANIA 1.1.1 DANTE ALIGHIERI (1265-1321) „Boska komedia” Obszerny poemat w stu pieśniach i podzielony na trzy części (Piekło, Czyściec, Raj). Dante podróżuje, a jego przewodnikiem jest Wergiliusz, potem przez raj prowadzi go Beatrycze...
Kiedy żyli ludzie pełniejsi (dla nas dzisiaj) i ciekawsi - w epoce renesansu czy baroku?
„ Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo...” Słyszę ciche, nieporadnie wymawiane przez moją siostrę słowa Kochanowskiego, w tle szemrze muzyka – toccata Bacha. Tak, barok i renesans, w XXI wieku inne epoki mogą...
Scharakteryzuj renesansową koncepcję życia w świetle poznanych utworów.
Człowiek wyzwolony, odważny w poszukiwaniu prawdy, uniwersalny, wszechstronnie wykształcony i znający języki to typowy renesansowy humanista O tym jak wyglądał, jakie cechy posiadał i przede wszystkim jak żył człowiek renesansu pisali Jan...
Jesteś człowiekiem przełomu wieków. W których dziełach szukałbyś inspiracji do dobrego życia w nowym stuleciu?
Proces kształtowania się bohatera w literaturze ulegał ciągłym zmianom, wynikającym z zachodzących na świecie przemian społecznych, ustrojowych i politycznych. Z perspektywy losów Polski okres ten był szczególny, wymagający wyjątkowego...
Słowa „... aby wszyscy obywatele mogli żyć szczęśliwie i bezpiecznie” jako motto twórczości Reja, A. Frycza Modrzewskiego, Kochanowskiego.
Stwierdzenie zawarte w temacie zmusiło mnie do zastanowienia się nad pewną rzeczą, a mianowicie, co musi być spełnione, żeby motto to rzeczywiście było hasłem poetów i publicystów? Co muszą zawierać ich dzieła, aby potwierdzały te słowa? Wydaje mi...
Co ze wzorców osobowych Renesansu zachowałbym do dzisiaj?
Renesans – jeśli wierzyć powszechnej opinii – przypadał na mniej więcej piętnasty i szesnasty wiek naszej ery. Z przekazów ustnych (co prawda nie z pierwszej ręki), a także z idiosynkratycznych układów dwudziestu sześciu symboli fonetycznych i...
Reformacja i Kontrreformacja w Polsce
Hasła reformacyjne Lutra przedostały się do Polski w pierwszych latach po jego wystąpieniu. Szerzyły się one najpierw wśród mieszczan i uczonych, później wśród szlachty. Ruch reformacyjny rozszerzał się początkowo potajemnie, gdyż król Zygmunt...
Niepokój o los Rzeczpospolitej w twórczości renesansowych twórców-konspekt
I. Wstęp Renesans w historii Rzeczpospolitej to niezbyt burzliwy okres w porównaniu z innymi epokami. W okresie tym kształtowały się nowe światopoglądy i nowe wyobrażenie o świecie otaczającym ludzkość. W Polsce występowały konflikty między...
„Et in Arcadia ego”- „I ja byłem w Arkadii”
Człowiek od najdawniejszych swych czasów zawsze poszukiwał krainy, w której byłoby mu lepiej. Naturalna tęsknota człowieka za beztroskim i szczęśliwym życiem ma długą tradycję. Już w czasach starożytnych istniała pamięć o utraconych na zawsze...
Fascynacje czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej
Okres staropolski obejmuje trzy wielkie epoki historyczno - literackie: średniowiecze, renesans, barok. W każdej z nich ukształtował się odrębny pogląd na temat Boga, człowieka, życia i śmierci. W średniowiecznej literaturze dominowały trzy wzorce...
Motyw domu.
Rok 1994 był ogłoszony międzynarodowym rokiem rodziny. Z tej okazji odbywały się w Polsce różne uroczystości i światowe kongresy. Na między-państwowym kongresie w Warszawie wygłosili referaty przedstawiciele różnych krajów. Dotyczyły one praw...
Motyw naprawy Rzeczypospolitej.
Twórczością staropolską nazywamy utwory napisane w epokach polskiego renesansu, baroku jak i oświecenia. Jest to odpowiednio XVI, XVII i XVIII wiek. Polska, w XVI wieku, była "spichlerzem Europy", co świadczyło o jej potędze gospodarczej. Na tak...
Wizerunek wsi w literaturze polskiego renesansu
Temat wsi w literaturze polskiej pojawia się właściwie dopiero w twórczości poetów renesansowych. Od tego czasu wizerunek wsi ulegał różnym przemianom, ale zawsze stanowił tło naszej literatury. W twórczości staropolskiej różnorodny opis wsi...
Bibliografia:człowiek wobec Boga, życia i śmierci. Omów problem na podstawie literatury staropolskiej
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci. Omów problem na podstawie literatury staropolskiej. BIBLIOGRAFIA I. Literatura podmiotu: 1. Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, Wrocław 1962. 2. Kochanowski J., Czego chcesz od nas Panie..., Pieśń...
Epoki - przegląd i charakterystyka.
Średniowiecze to pierwsza polska epoka literacka (X-XV w.). Na zachodzie Europy trwa już od IV/V wieku. W 476 roku upadło cesarstwo zachodniorzymskie, Rzym natomiast został podbity przez plemiona germańskie. Stopniowo przejmowały one kulturę...
Czy zgadzasz się z teza ze życie na wsi jest sielanka
W literaturze wiele miejsca poświęcono wsi, nic dziwnego, przecież do końca XX wieku większość ludzi mieszka z dala od miasta , z dala do wielkich skupisk, żyjąc blisko z przyrodą. Wieś kojarzy się długo z miejscem, gdzie ludzie wiodą szczęśliwe...
Biblijne przesłanie.
"Człowiek jest dobry, mądry, spokojny, ufny w swój rozum, w myśl niepodległą, głodu, powietrza, ognia i wojny nie chce i stawia cegłę za cegłą" - Biblijne przesłanie o miłości i wierze w człowieka, jako motyw lit. różnych epok....
Złoty Wiek
Złoty wiek" Wiek XVI w Polsce nazwany został "złotym wiekiem" ponieważ, przyniósł on ogromny wzrost znaczenia Polski w różnych dziedzinach życia na arenie międzynarodowej. Wśród państw Europy Środkowej Polska zajmowała czołowe miejsce jako...
Wartości literatury staropolskiej dla następnych pokoleń.
Jakie wartości zawarte w literaturze staropolskiej należy przekazać następnym pokoleniom jako najcenniejsze dziedzictwo? „Twórczość staropolska obejmuje okres od XII do połowy XVIII w. Czyli trzy epoki literackie: średniowiecze, renesans i...
Przełom renesansowy - rozwój myśli europejskiej.
Humanizm to ruch filozoficzny, kulturalny i moralny powstały w XV wieku we Włoszech, a zarysowujący się już w XIV wieku i wielu aspektach kultury średniowiecznej, zmierzający do odrodzenia znajomości literatury i języków klasycznych. Był...
Antropologia poetycka: kim jest człowiek w twórczości renesansu i baroku?
Żeby najpełniej określić, kim i jakim był człowiek w twórczości renesansu i baroku należy najpierw odpowiedzieć na pytanie, kim właściwie jest człowiek. Niewątpliwie jest to istota żywa, tak bardzo podobna do wielu innych, a przecież tak od nich...
Problemy wsi polskiej w literaturze polskiej okresu Średniowiecza, Renesansu i Oświecenia.
Już w średniowieczu powstawały utwory zawierające w swej treści motyw wsi i jej problemy. Jednym z najwcześniejszych jest „Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem” Mikołaja Reja. Jest to jak gdyby zapis rozmowy pomiędzy...
Antyk i Biblia jako źródła kultury europejskiej.
"Umysłowość europejska , nawracając wielokrotnie do starożytności, zawsze szukała i znajdowała w kulturze klasycznej to, co odpowiadało istocie jej własnej epoki" Johann Huisinga Starożytnym zawdzięczamy niemało, zarówno na polu...
Arkadia i realizm – dwa obrazy wsi polskiej w literaturze renesansowej w świetle „Żeńców”, „Pieśni świętojańskiej o Sobótce”, „Żywota człowieka poczciwego”.
Okresowi renesansu charakteryzującemu się poczuciem piękna i harmonii towarzyszyło nieodmienne i powszechne przekonanie, że stan ziemiański jest stanem szczęśliwym, zapewniającym człowiekowi prawdziwe powodzenie i radość. Radości płynące z życia...
Kazanie patriotyczne.
Szanowni zebrani! Chciałabym poruszyć temat patriotyzmu w Polsce. Owszem każdy w nas interesuje się państwem, jego polityką czy kulturą. Ale czy my osobiście robimy jakikolwiek krok w kierunku polepszenia naszego bytu? Zastanówmy się nad tym....
Przedstaw i oceń wzorce osobowe prezentowane przez literaturę średniowiecza i renesansu.
Od najdawniejszych czasów literatura stawiała sobie określone zadania :uczyć, bawić, wychowywać. Homer pouczał o wszystkim ,o zajęciach ludzi podczas wojny i pokoju, o zawodach, polityce, dobrych obyczajach i obowiązkach. Tyrtajos głosił, że...
Mikołaj Rej
Mikołaj Rej z Nagłowic – urodzony 4.II.1505 w Żurawinie pod Haliczem, zmarł ok. 4.X.1569 prawdopodobnie w Rejowcu, poeta, prozaik, tłumacz. Przez rok studiował w Akademii Krakowskiej (1518). Rzecznik reformacji w Polsce; od 1525 na dworze...
Renesans - opracowanie epoki.
1. Filozofia humanizmu renesansowego, idea reformacji. Reformacja - to prąd myślowy renesansu mający na celu reformę Kościoła katolickiego, jego praktyk i doktryn. Za jej przyczynę (bezpośrednią) uważa się wystąpienie Marcina...
Odrodzenie w Europie.
Odrodzenie, zwane również Renesansem, pojawiło się we Włoszech w XIV wieku i trwało do początku wieku XVI. W innych krajach Europy, w tym także w Polsce, w II połowie XV wieku, cały wiek XVI, aż do lat 30-tych XVII w. Głównymi przyczynami...
Odrodzenie
ODRODZENIE Epoka pojawiła się w Europie w XIV i trwała do XVI. Za jej kolebkę uznaje się Włochy. Główne przyczyny dla których odrodzenie – epoka tak skrajnie różniąca się poglądami od średniowiecza mogła się rozwijać- mogło się rozwijać to...
Wizerunek współczesnego człowieka poczciwego
Mikołaj Rej w „Żywocie człowieka poczciwego” przedstawił ideał szlachcica ziemianina. Człowiek poczciwy powinien pamiętać o obowiązkach wobec rodziny, powinien dbać o nią i wypełniać powinności wobec niej. Szlachcic kocha swą ojczyznę, pracuje na...
„Humanizm to rozważać i troszczyć się, by człowiek był ludzki” Martin Heidegger. Uczyń słowa filozofa myślą przewodnią pracy poświęconej humanistycznym wartościom literatury.
„Homo sum, nihil humani a me alienum esse puto”, „człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce” - słowa autorstwa starożytnego twórcy komedii, Terencjusza, stały się hasłem dla renesansowej rewolucji. Umysły tej epoki rozsadziły sztywne,...
Kresy wschodnie jako mała ojczyzna omów temat na podstawie wybranych utworów literackich różnych epok, zwracając uwagę na ich związek z biografią autorów, uwzględnij lekturę „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej
Całe! Wypracowanie znajduje się w prezentacji.
Etos pracy - jego rola i znaczenie w życiu człowieka. Omów na wybranych przykładach literackich
Wstęp: -praca jest świadomą działalnością człowieka, zmierzającą do wytworzenia pewnych dóbr i pomnożenia dobytku własnego oraz powszechnego -dzięki ciężkiej pracy ludzie kształtowali obraz otaczającego ich świata -pracę uważano za podstawowe...
Troska o losy ojczyzny wyrażona w literaturze okresu Odrodzenia
Troska o losy ojczyzny wyrażona w literaturze okresu Odrodzenia Odrodzenie to epoka w dziejach kultury, w której "odrodziło się" życie ludzkie w najważniejszych jego przejawach oraz nastąpił "złoty wiek" rozwoju...
Renesansowy charakter twórczości Mikołaja Reja
Renesans jest poszukiwaniem świeżości i czasem fascynacji nowością. Po średniowieczu, okresie narzuconych kanonów oraz wyidealizowanych wzorów, człowiek nagle skupił się na sobie. Odkrył na nowo swoje piękno, z bliska przyjrzał się codziennemu...
Przykłady dzieł plastycznych, pisanych, utworów muzycznych inspirowanych Biblią.
PISANE: Jan Kochanowski "Treny" Mikołaj Rej, Czesław Miłosz "Psalmy" Czesław Miłosz "Piosenka o końcu świata" Jan Kasprowicz "Dies ires ( Dzień gniewu)" Władysław Reymont "Ziemia obiecana"...
W jakim celu pisarze sięgają po przysłowia? Omów funkcję przysłów w wybranych utworach literackich.
BIBLIOGRAFIA I. Literatura podmiotu: Biernat z Lublina, Wybór pism, Ossolineum 2004, ISBN 83-04-04681-4. Fredro A., Pan Jowialski, Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław 1952. Kochanowski J., Dzieła wybrane, Greg, Warszawa...