Epikureizm
Epikurejskie motywy
Ale to grunt wesela prawego, Kiedy człowiek sumienia całego Ani czuje w sercu żadnej wady, Przeczby się miał wstydać swojej rady. Temu wina nie trzeba przylewać, Ani grać na lutni, ani śpiewać; Będzie wesół, byś chciał, i o wodzie, Bo się czuje prawie na swobodzie. (Jan Kochanowski, Pieśń II )
Uczta rzymska
Huczne rzymskie uczty na dworze Nerona pokazuje Quo vadis Henryka Sienkiewicza. Panuje na nich rozpasanie, sporo się pije, uwodzi kobiety... Epikurejską ucztą, urządzoną na pożegnanie przyjaciół (i pożegnanie z życiem), jest przyjęcie wyprawione przez sybarytę Petroniusza. Rzymski poeta i dostojnik, który popadł w niełaskę Nerona, sprasza przyjaciół, podejmuje ich i czyta im obraźliwy list do cesarza. W czasie uczty podcina sobie żyły, umiera w otoczeniu piękna, miłości (Eunice!),...
Renesansowa biesiada
Radość wspólnego biesiadowania przy winie sławi Jan Kochanowski w Pieśniach . Nawiązuje w nich do idei epikurejskich, ale podkreśla też, że pełną radość daje nie tylko wino, ale i dobre towarzystwo, i czyste sumienie. Nie widać jednak w utworach Jana z Czarnolasu zagrożenia pijaństwem. We fraszce O doktorze Hiszpanie opisana zostaje zabawna sytuacja z doktorem, który „szedł spać trzeźwo, a wstanie pijany”, przyniesiono mu bowiem do łóżka alkohol.
Echa epikureizmu w poezji późniejszych wieków
Echa myśli wybitnego filozofa starożytności Epikura znajdziemy nie tylko w utworach antycznych. Poglądy Epikura twórczo podziałały na wyobraźnię wielu znakomitych poetów-myślicieli, np. Horacy nazywał siebie ironicznie (używając terminologii stoików) wieprzkiem z trzody Epikura. Idee epikureizmu połączył z filozofią stoicką oraz, co ciekawe, ideologią chrześcijańską, największy polski poeta doby renesansu – Jan Kochanowski. Echa tego prądu odnajdujemy w pieśniach, w których autor postuluje...
Starożytność : Co nam zostało?
Epikureizm i stoicyzm - dwa ważne nurty filozoficzne, które przenikają twórczość poetów i myślicieli epoki. Epikureizm stworzył Epikur – uważał on, że aby być szczęśliwym, trzeba wierzyć zmysłom,nie uznawać sił ponadnaturalnych i dążyć do przyjemności. Natomiast stoicyzm (Zenona z Kition) poleca zachowanie równowagi duchoweji wyzbycie się wszelkich gwałtownych emocji. Spokój wobec wszystkiego, co nas spotyka, to uniwersalna recepta na szczęśliwe życie. Obok Biblii literatura antyczna...
Echa stoicyzmu w poezji Kochanowskiego
Podobne stoicyzm pojmował Jan z Czarnolasu, który w swej poezji pogodził zasady stoickie, epikurejskie, chrześcijańskie (!) i horacjańską zasadę złotego środka, poprzestawania na małym: Lecz na szczęście wszelakie Serce ma być jednakie, Bo z nas Fortuna w żywe oczy szydzi, To da, to weźmie, jako się jej widzi. (Jan Kochanowski, Pieśń IX )
Stoickie motywy
Profesorowi Henrykowi Elzenbergowi Dobranoc Marku lampę zgaś i zamknij książkę Już nad głową wznosi się srebrne larum gwiazd to niebo mówi obcą mową t o barbarzyński okrzyk trwogi którego nie zna twa łacina to lęk odwieczny ciemny lęk o kruchy ludzki ląd zaczyna bić i zwycięży Słyszysz szum to przypływ Zburzy twe litery żywiołów niewstrzymany nurt aż runą świata ściany cztery cóż nam – na wietrze drżeć i znów w popioły chuchać mącić eter gryźć palce szukać próżnych słów i...
Co głosił Epikur?
Epikur z Samos był greckim filozofem – materialistą. Zastanawiał się nad istotą szczęścia i przyjemności. Doszedł do wniosku, że jedynym dobrem jest przyjemność (albo brak bólu) i należy do niej dążyć, nie dręcząc się myślami o siłach nadnaturalnych i śmierci. Głosił między innymi: Śmierć jest dla nas niczym, albowiem wszelkie dobro i zło wiąże się z czuciem, a śmierć jest pozbawieniem czucia. (...) Śmierć – najstraszniejsze z nieszczęść wcale nas nie dotyczy, bo gdy my istniejemy,śmierć...
Echa epikureizmu w prozie
Echa epikureizmu można też odnaleźć w wielokrotnie filmowanej powieści Henryka Sienkiewicza Quo vadis , w najbardziej przekonującej kreacji Petroniusza. Ta najpełniej nakreślona, sugestywna postać od początku budziła sympatię widzów i czytelników (polscy widzowie pytali nawet w listach do TVP, czy Petroniusz nie był przypadkiem chrześcijaninem...). Pozytywna piękna postać Rzymianina ma wyraźne rysy epikurejskie. Petroniusz, jak epikurejczycy, ceni zmysłowe przyjemności: otacza się pięknem...
Według jakiego modelu życia chciałbym żyć? Stoickiego czy Epikurejskiego?
W starożytności istniało wiele modeli życia, według których żyli nasi przodkowie. Filozofowie obmyslali coraz to nowsze filozofie. Najciekawsze z nich to filozofia stoicka i epikurejska. Filozofia stoicka powstała w około 300 r.p.n.e.,...
Charakterystyka antyku
Kultura i literatura grecka kojarzy nam się głównie z atenami właśnie tan w 5 i 4 wpne nastąpił rozkwit filozofii, i niezwykłą harmonię osiągnęła rzeźb ,architektura powstały największe dokonania dramatu i teatru ,zrealizował siepóżniej...
Jakie wartości istotne dla bohaterów Starożytności i Odrodzenia chciałbyś uczynić własnymi.
John Locke, angielski myśliciel odwoływał się do teorii Tabula Rasa, co rozumiemy jako „czysta karta”. Według niej człowiek rodzi się jako owa nie zapisana karta i na rozwój jego osobowości wpływają otaczające go środowisko, wzorce osobowe i...
Co odziedziczyliśmy po starożytnych kulturach ?
Kultura rzymska i kultura grecka to dwie wielkie kultury po których wiele pozostałości przetrwało do dziś. No właśnie, czy możemy się uważać za potomków kulturowych Greków i Rzymian? Moim zdaniem możemy ,ponieważ w czasach nam...
Jakie wartości istotne dla bohaterów starożytności i odrodzenia chciałbyś uczynić własnymi
John Locke, angielski myśliciel odwoływał się do teorii Tabula Rasa, co rozumiemy jako „czysta karta”. Według niej człowiek rodzi się jako owa nie zapisana karta i na rozwój jego osobowości wpływają otaczające go środowisko, wzorce osobowe i...
Szczęście
Szczęście najogólniej określane jest jako układ życia w najwyższym stopniu pomyślny i zadowalający. W mowie potocznej wyraz ten jest używany niejednoznacznie. Mówi się o szczęściu w wypadku wielkiego zadowolenia, nie zastanawiając się nad...
Horacyjańska refleksja nad życiem.
Prawdziwa sztuka nigdy się nie starzeje. Po tysiącach lat nie straciły swej urody hymny biblijne, ani eposy Homera, ani też Horacy, mimo że już nieraz ogłaszano śmierć klasyki. Mistrz pieśni Kwintus Horacjusz Flaccus nie zaczynał swego pisarstwa...
Pieśni i Fraszki Jan Kochanowski.
Pieśń II Serce roście patrząc na te czasy! Mało przed tym gołe były lasy, Śnieg na ziemi wysszej łokcia lażał, A o rzekach wóz nacięższy zbieżał. Teraz drzewa liście na się wzięły, Polne łąki pięknie zakwitnęły; Loy zeszły, a po czystej...
Moja "apteczka filozoficzna", czyli stoicyzm, cynizm, epikureizm i sceptyzm według moich poglądów
Z wielu filozofii tylko nieliczne znalazły swoje miejsce w książkach i podręcznikach szkolnych. Każdą z nich wyróżnia jakiś element, szczegół, drobiazg. Ostatnio zastanawiałam się, która z poznanych przeze mnie dotąd filozofii, cynizmu, sceptyzmu,...
Porównaj różnorodne ujęcia świata i człowieka w kulturze epoki renesansu
Renesans to epoka przypadają ca na wiek XVI. Nastąpił wtedy wzrost zainteresowania człowiekiem i jego sprawami. Miejsce średniowiecznego teocentryzmu zajął antropocentryzm, który głosił, że „wszystkich rzeczy miarą jest człowiek” i podkreślał jego...
,,Jak żyć ma człowiek? Kto, komu i jakich udziela rad w Pieśni XI i w innych pieśniach Jana Kochanowskiego? Wykorzystaj w wypracowaniu stosowne konteksty filozoficzne i historycznoliterackie".
Człowiek od wieków szuka odpowiedzi na pytania egzystencjalne. Każdy z nas szuka własnego sposobu na życie, bo każdy z nas chce przejść przez życie inaczej. A jakich rad i sposobów na życie udziela nam Jan Kochanowski poprzez swoje pieśni, który...
Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia, niepokoje baroku - widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej
Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia, niepokoje baroku - widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej. Wizja świata i człowieka zmieniała się na przestrzeni dziejów i można nawet stwierdzić, że często to właśnie ona stanowiła...
Gdyby tobie miała się ukazac zjawa, co by to była za postać i co by ci przekazała?
Gdyby tylko istniało urządzenie, dzięki któremu można by było zobaczyć i porozmawiać z jakąś osobą, a mi zaproponowano by jego przetestowanie, polegające na wskazaniu osoby, dyskusji a następnie podzieleniu się doświadczeniami bez żadnego...
Zagadnienia z filozofii
1. NARODZINY I NATURA FILOZOFII- narodziła się w Grecji z myślenia o rzeczywistości jako o jednym, jako o bycie, wśród Jonów, w tzw. epoce presokratejskiej, jej ojcem jest Tales z Miletu (VII w. p.n.e.). Powstała na skutek przejścia od mitu do...
Porównaj kreacje podmiotu lirycznego we fragmentach „Wielkiego testamentu” Francois Villona i w „Sonecie szalonym” Leopolda Staffa. W analizie tekstów wykorzystaj znane Ci konteksty filozoficzne i literackie.
Francois Villon oraz Leopold Staff to poeci tworzący w zupełnie różnych epokach, w których panował inny styl życia. Francuski twórca- Francois Villon tworzył w okresie średniowiecza, w którym ważny przede wszystkim był Bóg, moralność oraz...
Nurty, wybitni epoki
Główne szkoły i prądy umysłowe powstały w VI i V wieku p.n.e. Cynicy - grecka szkoła filozoficzna (V-VI w p.n.e. - IV w n.e.) głosząca w etyce ideał cnoty jako życia zgodnego z naturą i ideał mędrca kierującego się tylko rozumem, nie uznającego...
Filozofia
Człowiek w świetle tragedii greckiej: Człowiek wydobywa się z ziemi-matki (bezpieczeństwo) i rzuca się na morze (pełne niebezpieczeństwa). Człowiek potrafi panować nad tym co rodzi się z ziemi, ale nie siłą fizyczną lecz rozumem. Człowieka od...
Antyk.
Antyk - starożytna cywilizacja, głównie grecko - rzymska. Humanizm – postawa intelektualno – moralna propagująca duchowe i materialne potrzeby człowieka oraz wszechstronny rozwój osobowości ludzkiej. Miłość platońska – Platon uważał, że miłość...
Zinterpretuj wiersz Józefa Morelowskiego O zimie, zwracając uwagę na to, jakie tradycje i jakie głosy można w nim usłyszeć.
Pieśń jest to antyczny gatunek liryczny sławiący wielkich ludzi, czyny lub pewne idee, charakteryzujący się regularną budową. Podstawowe założenia tego gatunku spełnia wiersz „O zimie” Józefa Morelowskiego, poety tworzącego w romantyzmie. W jego...
Model człowieka i obywatela w twórczości M. Reja, A.F. Modrzewskiego i J. Kochanowskiego.
M. Rej w dialogu "Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem" krytykuje stosunki międzyludzkie. Wstęp zachęca czytelnika do refleksji. Autor zarzuca du-chowieństwu pychę, lenistwo, chciwość, zaniedbywanie obowiązków, nie...
Rej i Kochanowski o powinnościach "Żywot człowieka poczciwego".
"Żywot człowieka poczciwego", jest traktatem parenetycznym podsumowującym życie Reja, napisanym pod koniec życia. Jest jakby filozoficznym testamentem i pożegnaniem ze światem jednocześnie. zawarte są tu poglądy na temat życia i człowieka;...
Czy literatura Renesansu miała charakter odtwórczy?
Każda epoka w literaturze korzysta z idei epok wcześniejszych, wychwalając je, czasem krytykując. Zastanawiając się nad szeroko pojętym problemem odtwórczości dojść można do zupełnie abstrakcyjnych wniosków. Bo czy można być oryginalnym, kiedy...
Przegląd literatury - od Homera do Boccaccia.
Biblia Mitologia Homer „ Iliada ” i „ Odyseja ” Starożytność V wiek ( 475 r.n.e. ) Średniowiecze Średniowiecze w Polsce od chrztu Polski – 966 r XV wiek Jan Kochanowski Renesans Mikołaj Rej ( odrodzenie ) Sęp Szarzyński...
Ateny jako centrum życia kulturalnego Grecji.
Pod wpływem przemian dokonujących się w społeczeństwie greckim, uświadomieniu sobie roli jednostki i rozwojowi jej zainteresowań, Grecy zaczęli zauważać procesy zachodzące w świecie przyrody i szukać ich przyczyn. Warunki odpowiednie dla rozwoju...
„Et in Arcadia ego”- „I ja byłem w Arkadii”
Człowiek od najdawniejszych swych czasów zawsze poszukiwał krainy, w której byłoby mu lepiej. Naturalna tęsknota człowieka za beztroskim i szczęśliwym życiem ma długą tradycję. Już w czasach starożytnych istniała pamięć o utraconych na zawsze...
Szczęście każdy nosi w sobie
Problem szczęścia dotyczy każdego . Nie ma istoty ludzkiej , która nie dążyłaby do niego , nie zastanawiałaby się nad tym , czym ono jest . Wszyscy do niego dążymy i życzymy sobie , aby mieć go jak najwięcej w naszym życiu . Czasami nie...
Filozofia od Starożytności do Współczesności.
TALES Pierwszym zagadnieniem filozoficznym była kwestia powstania i natury świata. "Wszystko jest z wody, z wody powstało i z wody się składa" Powstanie przyrody kojarzył Tales z narodzinami, wnioskując na podstawie obserwacji, że musi istnieć...
Renesans - zagadnienia z języka polskiego.
ODRODZENIE (RENESANS) od 1492 do lat 30-tych XVIIw. RENESANS (fr. renaissance - odrodzenie)- zjawisko odrodzenia literatury antycznej i odnowienia studiów starożytnych. Ośrodkiem zainteresowań był otaczający świat. HASŁO „ Homo sum”...
Jak żyć ma człowiek? Kto, komu, jakich i jak udziela rad w Pieśni XI i w innych pieśniach Jana Kochanowskiego?
Jan Kochanowski jest najwybitniejszym poetą polskiego renesansu. Jego utwory, do których możemy zaliczyć pieśni, treny, hymny czy fraszki, oprócz wywołania u czytelników oczywistego uczucia zachwytu nad pięknem jego poezji, pełnią również...
Renesansowa koncepcja człowieka i świata (renesansowy optymizm )a pesymistyczna wymowa wiersza pt. „Przedpowitanie” .Zbuduj rozprawkę porównując współczesną i renesansową wizję człowieka i świata .
Renesansowa koncepcja człowieka i świata a pesymistyczna wymowa wiersza autorstwa Urszuli Kozioł pt. ”Przedpowitanie” są do siebie podobne . Po okresie ciemnego średniowiecza, pełnego zabobonów i całkowitego podporządkowania życia kościołowi i...
Renesans
RENESANS –POJĘCIA STOICYZM- oznacza że zarówno w szczęściu jak i w nieszczęściu należy zachować równowagę . EPIKUREIZM-(korzystaj z życia) jest to potrzeba korzystania z przyjemności życia a szczęście to brak cierpienia. ...
Która z postaw filozoficznych, ukazanych w wierszu Horacego, jest ci bliższa?
Każdy człowiek kieruje się w życiu jakąś zasadą, dążąc do celu. Myślę, że z góry narzucone, przez nas, normy zachowania pomagają nam na co dzień. Opierając się na wierszu Horacego pt. ?Nie pytaj, bo wiedzieć nie trzeba? ?...
Czy jesteśmy Grekami? – rozważania nad obecnością dziedzictwa greckiego w kulturze europejskiej.
Rozwijające się cywilizacje greckie w II i I tysiącleciu p.n.e. skupiły się głównie w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, żyjąc w żyznych dolinach zewsząd otoczone górami albo morzem. Dzięki świetnie rozwiniętej żegludze kabotażowej...
Starozytna Grecja
CHARAKTERYSTYKA NAJWAŻNIEJSZYCH NURTÓW GRECKIEJ FILOZOFII. FILOZOFIA- umiłowanie do nauki. Sokrates- filozof grecki 5 w. p.n.e. najważniejsze wartości to cnota i wiedza napisał maxymy "wiem ze nic nie wiem". Platon- 5/6 w. p.n.e. z...
Rozrachunek renesansowego poety z filozofią stoicką
Filozofia stoicka powstała w III wieku przed naszą erą w Atenach. Głosiła ona, że to co jest zgodne z rozumem jest zgodne z naturą, a to, co z nią zgodne, jest dobre i rozpoznanie tego jest cnotą. Dla stoików cnota stanowiła jedyne dobro moralne,...
Filozofia w Antyku i sredniowieczu - skrot
ANTYK • szkoła jońska – przyroda - Talles – wszystko powstało z wody – energia, materia, forma, arche - Anaksymander – wszechświat jako bezkres, wieczny ruch, zasady dedukcji - Heraklit – arche w postaci ognia, relatywizm, logos –...
Antyk - info ogólne
Cechy epopei – paraleizm, płaszczyzm fabularny, wszechwiedzący narrator, decorum, inwokacja, stałe epitety, ślady tradycji, typowe zwroty, początek kwesti. In medias res – sedno sprawy Systemy filozoficzne: - sceptycyzm – stanowisko odrzucające...
Starożytność
Dlaczego starożytność? Starożytność lub antyk związana jest z faktem że wszystkie dzieła tego okresu powstały w zamierzchłej przeszłość (w języku łacińskim wyraz „Antiquus” oznacza dawny). Terminów tych użyli twórcy jednej z następnych epok...
„Jak żyć szczęśliwie?”
„Jak żyć szczęśliwie?” Tak naprawdę nie stawiam jeszcze żadnej pewnej tezy, ponieważ owe pytanie jest bardzo trudne. Na myśl przychodzi mi wiele...
Etyka madrości: Etyka epikurejska, Etyka buddyjska
I. Etyka Buddyjska Mówienie o "założeniu" religii nie oznacza, że jakoby jakiś natchniony prorok tylko na podstawie własnych przeżyć i przemyśleń faktycznie „stworzył" nową religię i rozpowszechniał ją w świecie. Religia jest bowiem zjawiskiem...
Historia doktryn politycznych
Cechy demokracji ateńskiej: - idea wolności(wolność słowa) - równość praw- realizowana poprzez rowne traktowanie przed sadem, przede podatkowym, rownosc w dostępie do stanowisk, elity rządzące otrzymywaly pensje jako czynnik antykorupcyjny -...