Oświecenie
OŚWIECENIE
Bilbia : Co nam zostało?
Nawiązania do tematów i bohaterów biblijnych, jak i do samej księgi są obecne w każdej następnej epoce literackiej. • Średniowiecze – z tradycją biblijną związane są takie gatunki,jak misterium, jasełka, kazania, pieśni. Ważne są pierwsze tłumaczenia Biblii ( Psałterz floriański , Psałterz puławski ). • Renesans – tłumaczenia psalmów, które wykorzystywano jako modlitwy (Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Mikołaj Sęp-Szarzyński). Postacie biblijne przywołuje w swoich Kazaniach...
Oświecenie : Ważni bohaterowie literaccy
Mikołaj Doświadczyński – bohater pamiętnika; jedzie do Paryża i usiłuje żyć tamtejszym życiem. Taka konstrukcja służy autorowi do wypunktowaniu sarmackiego nieuctwa, zacofania i niechęci do nauki. Po wizycie na utopijnej wyspie Nipu Mikołaj zdobywa wiedzę i umiejętności godne prawdziwego Polaka i staje się dobrym gospodarzem i światłym obywatelem. Starosta Gadulski – bohater Powrotu posła ; konserwatywny Sarmata, ślepo przywiązany do tradycji, pogardzający wykształceniem,...
Oświecenie : Literatura powszechna
• Julia, czyli Nowa Heloiza (Jan Jakub Rousseau) – powieść nawiązuje do średniowiecznego romansu nauczyciela i uczennicy. Tutaj jednak sytuacja wygląda inaczej– dziewczynę wydają dobrze za mąż, a on wyjeżdża daleko i zastanawia się nad samobójstwem. Jednak w jakiś czas później mężczyzna trafia do domu ukochanej, by uczyć jej dzieci. Czy uda się zdusić uczucie w imię lojalności wobec człowieka,któremu ona ślubowała miłość i wierność? Rousseau napisał tę historię w formie listów. •...
Obiekt miłości pisarzy oświecenia
O miłości do ojczyzny pisali chętnie pisarze oświecenia. To z tej epoki pochodzi słynny Hymn o miłości ojczyzny pióra Ignacego Krasickiego, patetyczny, o niewątpliwie patriotycznej wymowie. Sugeruje on, że za wspieranie ojczyzny warto nawet gorzko płacić: „Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać” i że patriotyzm jest warunkiem szlachectwa. Pieśń ta była hymnem Szkoły Rycerskiej.
Gatunki literackie oświecenia
Gatunki literackie oświecenia: bajka hymn komedia oda poemat heroiczny poemat heroikomiczny powieść satyra sielanka tragedia
Oświecenie : Co nam zostało?
• Głęboki racjonalizm i dążenie do precyzji językowej. • Wiersze Jakuba Jasińskiego i sielanki Franciszka Karpińskiego przeniknęły do kultury ludowej. • Kolęda „ Bóg się rodzi... ” Franciszka Karpińskiego jest jedną z najpopularniejszych kolęd. • Komedie Bogusławskiego i Niemcewicza do tej pory pojawiają się na scenach polskich teatrów. • Od czasów oświecenia zaczął się rozwój polskiej prasy.
Oświecenie
Oświecenie to prąd intelektualny i kulturowy, który rozwinął się w Europie w XVII i XVIII wieku. Podstawę myśli oświeceniowej stanowiły racjonalizm, deizm oraz empiryzm. Twórcą przełomu w filozofii był Kartezjusz (Myślę, więc jestem). Filozofowie i uczeni epoki oświecenia krytykowali Kościół i religię, potępiali fanatyzm, ciemnotę, przywileje szlachty i kleru, głosili hasła równości wszystkich ludzi. Do najwybitniejszych przedstawicieli filozofii i nauki epoki oświecenia należeli: Wolter,...
Ostatni królowie Polski i Francji
Postaci ostatnich królów Polski i Francji szkicują twórcy polskiego oświecenia. Krąży anonimowy wierszyk o tym, iż poddani chcieliby, żeby „Staś skamieniał, a Jan Trzeci ożył” (to aluzja do budowanego z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego pomnika Sobieskiego w Łazienkach). W wierszu pada też groźba: Król zjednał sobie naród i był znakomity, A że naród swój zdradził, więc będzie zabity. ( Na króla ) Podobne echa pobrzmiewają w innym anonimowym utworze: Wy, godne...
Oświecenie : Cechy i idee literatury
Twórcy sięgali po wszystkie rodzaje literackie – epikę, lirykę i dramat, ale ze względu na cel dydaktycznego oddziaływania na czytelnika najrzadziej wykorzystywano lirykę osobistą.
Oświecenie : Zapamiętaj te pojęcia
• Ateizm – odrzuca wiarę w istnienie sił nadnaturalnych, szczególnie Boga. Wynika ze sprzeczności pomiędzy wierzeniami religijnymi a badaniami naukowymi, ale też z buntu przeciwko temu, że religia przenosi w sferę pozaziemską kwestię wyrównywania krzywd społecznych. • Deizm – zakłada istnienie jakiejś nieokreślonej siły duchowej, która stworzyła świat, ustaliła reguły nim kierujące, ale nie ingeruje bezpośrednio w jego działanie. • Duma – utwór epicko-liryczny, zazwyczaj historyczny w...
Oświecenie : Teatr
Wśród bogatych w wydarzenia kulturalne czasów stanisławowskich wybija się powstanie Teatru Narodowego w Warszawie (1765). Król otworzył pierwszy stały, publiczny teatr, tworząc Scenę Narodową. Pierwszą graną tam sztuką była komedia Józefa Bielawskiego Natręci . Właśnie komedie były ulubionym gatunkiem, na który tłumnie przychodziła publiczność. Długoletnim dyrektorem Teatru Narodowego był Wojciech Bogusławski, autor znanej komedioopery Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale .
Kosmopolityzm
A wszystko po francusku; globus na stoliku; Buduar szklni się złotem, pełno porcelany, Stoliki marmurowe, zwierciadlane ściany. Zgoła przeszedł mój domek warszawskie pałace. (Ignacy Krasicki, Żona modna ) Kosmopolityzm, czyli bezkrytyczne zapatrzenie w obce wzorce i przenoszenie ich na grunt polski, piętnowała polska literatura, zwłaszcza oświecenia i pozytywizmu. Dziś jest to termin raczej nieużywany, zapomniany i niemodny. Czyżby ze względu na popularność idei wspólnej Europy? Do...
Oświecenie : Prasa
Oświecenie obfitowało w bogatą publicystykę, która spowodowała rozwój prasy. To pociągało za sobą konieczność stworzenia miejsc, gdzie można by ją czytać (tzw. gabinetów lektury, które niebawem miały się przekształcić w pierwsze biblioteki). Warto wymienić najważniejsze tytuły ówczesnych czasopism: • „Gazeta Narodowa i Obca” – popierała stronnictwa proreformatorskie w okresie Sejmu Czteroletniego. • „Gazeta Warszawska” – jako pierwsza zaczęła zamieszczać płatne ogłoszenia...
Oświecenie : Prądy literackie
Klasycyzm – powstał na dworze króla Ludwika XIV, którego poeci zamiast barokowych ozdobności wybrali prostotę, harmonię i elegancję formy. Wzorców szukali w antyku – u Sofoklesa, Eurypidesa, Arystotelesa i Horacego, a także u twórców renesansowych, którzy lubili przecież ład antyczny. Zwrócili się też do antycznych gatunków. Nicolas Boileau w swojej Sztuce poetyckiej (1674) podaje zasady dobrego pisarstwa. W nucie klasycyzmu tworzyli m.in. Julian Ursyn Niemcewicz i Adam Naruszewicz....
Oświecenie : Wielkie dzieła
Oświecenie : Najważniejsze motywy i tematy
Człowiek i cały świat, w którym żyje i od którego zależy, złożoność natury ludzkieji słabości człowieka – to wszystko zgrabnie portretował w swoich bajkach Ignacy Krasicki. Na ten temat wypowiadalisię też w swoich dziełach m.in. Wolter i Rousseau. Dojrzewanie – zainteresowanie zasadami edukowania młodego człowieka i jego wychowywaniem, a więc wpływaniem na rozwój i dojrzewanie wiązało się na pewno z Komisją Edukacji Narodowej, reformami Konarskiego i odrzuceniem jezuickiego systemu...
Oświecenie : Nazwa epoki i ramy czasowe
Nazwa pochodzi od światła – myśliciele tej epoki nazywali ją „oświeconą” i zestawiali z ciemnotą baroku. Mieli na myśli oczywiście przymioty rozumu, które były wówczas cenione najwyżej. Sam termin nawiązywał do świetlnej metaforyki, wzmocnionej w filozofii Kartezjusza koncepcją „światła naturalnego” jako tej cechy umysłu, która umożliwia poznawanie świata. Cztery fazy polskiego oświecenia: • wczesne oświecenie – od 1730 r. do 1764 r., to czas przed wstąpieniem na tron króla...
Oświeceniowa krytyka pijaństwa
Sarmackie pijaństwo piętnuje w swej satyrze ( Pijaństwo ) Ignacy Krasicki. Opisana i skrytykowana została w niej polska obyczajowość, która nakazuje pić z każdej okazji: imienin żony, odwiedzin gości, dolegliwości żołądkowych... Wyśmiane zostają także zwyczaje lubiących alkohol, którzy przy butelce chętnie dyskutują o „miłości ojczyzny, o dobru publicznym,/O wspaniałych projektach” oraz kopalniach „srebra i złota w Olkuszu”, wojnach, reformach, a nawet o... szkodliwości picia wódki. Autor...
Oświecenie : Zapamiętaj tych pisarzy
Franciszek Bohomolec (1720-1784) – oświeceniowy komediopisarz, wprowadził do literatury polskiej nowoczesną komedię w stylu francuskim. Korzystał ze schematu molierowskiego– ośmieszał, ostrzegał, wytykał. Napisał też dwie komedie zgodne z programem króla zawartym w „Monitorze”. Franciszek Karpiński (1741-1825) – polski poeta klasycystyczny, tworzący pod dużym wpływem Jana Jakuba Rousseau. Był twórcą nurtu sentymentalnego w liryce polskiej. Pisał sielanki, wiersze miłosne, elegie,...
Oświecenie : Literatura polska
• Bajki Ignacego Krasickiego – poprzez świat zwierząt autor odtwarza świat ludzi z ich wadami, słabościami i oszustwami. Krótkie utwory zamyka zazwyczaj filozoficzna puenta o naturze człowieka. — Jagnię i wilcy – na pytanie jagnięcia, czemu wilk miałby je zjeść, pada krótka odpowiedź: bo jest słabe i smaczne. — Kruk i lis – przebiegły lis, namawiając kruka do śpiewu, spowodował, że ser wypadł krukowi z dzioba. — Przyjaciele – historia rzekomej przyjaźni zajączka ze zwierzętami–...
Aktualność w dzisiejszych czasach filozofii Oświecenia.
Czy w XXI w filozofia epoki oświecenia może być nadal aktualna? Który z poglądów oświeceniowych najbardziej ci odpowiada: libertynizm, deizm, ateizm, empiryzm, racjonalizm? Uzasadnij odp. Uważam, że w dzisiejszym świecie...
Odwołując się do wybranych przykładów literackich, scharakteryzuj przełom miedzy oświeceniem a romantyzmem. Czego dotyczyły główne kwestie sporne?
Głównym problemem mojej wypowiedzi będzie ukazanie radykalizmu sporów między zwolennikami klasycyzmu a romantykami, wynikający z całkowitej zmiany filozofii życia i estetyki w kulturze: Na początku chciał bym przedstawić definicje oświecenia i...
Edukacja człowieka w centrum zainteresowania pisarzy oświecenia
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe spory, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji wobec...
W kontekście artykułów odzwierciedlających spór romantyków z klasykami, zinterpretuj balladę A. Mickiewicza „Romantyczność”
Zawsze, gdy nadchodził jakiś przełam i powstanie nowego ruchu pojawiały się różnego rodzaju bariery. Jedną z takich barier był spór romantyków z klasykami. Zwolennikiem romantyzmu był Kazimierz Brodziński, natomiast przeciwnikiem był Jan...
Myśl oświeceniowa - jej wpływ na politykę.
Wiek XVIII zapoczątkował nowy typ myślenia w historii filozofii. Filozofia tego stulecia uwierzyła, że jest w stanie dokonać naprawy tradycyjnych sposobów ludzkiego myślenia i działania. Postawiła sobie cele praktyczne – chciała zdobywać wiedzę...
Pośmiertne życie romantyzmu.
Pośmiertne życie romantyzmu Romantyzm to zarówno nazwa epoki historycznoliterackiej czy kulturowej, jak i prądu charakteryzującego się określonymi cechami stylistycznymi oraz ideowymi. W Polsce przypada on...
Starożytność i Średniowiecze.
Punkty opracowane są według programu książki do pierwszej klasy liceum PRZESZŁOŚĆ TO DZIŚ. PODRĘCZNIK DLA I KLASY LICEUM I TECHNIKUM, CZ. I (STAROŻYTNOŚĆ-ŚREDNIOWIECZE) JĘZYK POLSKI 1. Periodyzacja - podział na epoki: a). Starożytność...
Teatr za Stanisława Augusta.
Dzieje teatru Bardzo ważny jest fakt, że w oświeceniu zaistniała scena Teatru Narodowego - odgórną decyzją króla. Zaczęła w Polsce działać pierwsza zawodowa scena, teatr publiczny - na wzór ośrodków zagranicznych. Otwarcie nastąpiło dokładnie 19...
Motyw narcystyczny
· Wyjaśnienie pojęcia „narcyzmu” Narcyzm to bezkrytyczne umiłowanie siebie, zachwycanie się własną urodą Narcyz to człowiek zakochany w sobie · Przedstawienie mitologicznego Narcyza, który odrzucił miłość nimfy Echo, za co został ukarany...
Rewolucja Francuska 1789-1799
U schyłku XVIII w. Francja była jednym z największych państw europejskich. Liczyła około 23 mln mieszkańców. Miała dobrze rozwinięty przemysł i handel, a jej władcy byli jednymi z pierwszych w Europie. Francję trapiły jednak problemy, które...
Cytaty.
STAROŻYTNOŚĆ Ksiega Genesis "Uczynmy czlowieka na wyobrazenie nasze (...) i niech panuje nad wszystka ziemia" Ksiega Hioba "Czlowiek zrodzony z niewiasty dni krotkich jest pelen klopotu" Ksiega Koheleta "Marnosc nad...
Jakie treści i postawy zawarte w literaturze przedrozbiorowej mogą pomóc w kształtowaniu wzorca osobowego współczesnego człowieka - Polaka.
Człowiek współczesny wraca myślami w przeszłość. Zastanawia się nad początkiem swego istnienia, skąd pochodzi, jacy byli jego przodkowie, jak kształtowało się jego życie. Powraca do literatury, która powstała przed jego narodzeniem. Pragnie...
Jaki model człowieka kreuje epoka oświecenia? Na przykładzie satyry Krasickiego pt. "Do króla".
Oświecenie był to okres w dziejach kultury europejskiej zaczynający się od około 1680r. do końca XVIII wieku. Ta epoka nazywana była często "wiekiem rozumu. W Polsce rozpoczyna się nieco później, a kończy w pierwszym dwudziestoleciu wieku...
Czy powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Wielka Rewolucja Burżuazyjna we Francji są przejawem idei oświeceniowych? - referat
Czy powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Wielka Rewolucja Burżuazyjna we Francji są przejawem idei oświeceniowych? Zastanówmy się nad znaczeniem tych słów. Wiele źródeł podaje inną definicję. Wg jednych idee oświeceniowe to takie,...
Oświecenie - referat wprowadzający w epokę.
Wprowadzenie Europa Oświeceniem nazywamy okres w dziejach kultury europejskiej od około 1680 r. do końca XVIII wieku. Oprócz "oświecenia" funkcjonowały również takie nazwy jak "wiek rozumu" i "wiek świateł". W...
Literatura reagująca na wydarzenia; sztuka na usługach; utylitaryzm pewnych epok.
Oświecenie i pozytywizm to dwie epoki, w których dostrzegamy ogromny wpływ literatury i sztuki na człowieka. Wartościowa stała się jedynie sztuka reagująca na wydarzenia - tzw. sztuka na usługach. Przewodnim terminem tych dwóch epok jest...
„To nie ludzie się zmieniają lecz czasy, w których przyszło im żyć”. Potwierdź lub zaprzecz na podstawie literatury wybranych, następujących po sobie epok.
Konspekt wypowiedzi : I.WSTĘP > Ludzie z biegiem czasu się zmieniają , ich poglądy ulegają przeobrażeniu. Czasy się zmieniają, a wraz z nimi mentalność człowieka. > Ogólne mówienie o epokach literackich zawsze niesie ze sobą...
Ewolucja zasad odpowiedzialności karnej w kierunku jej subiektywizacji.
Współczesne, przynajmniej europejskie oraz angloamerykańskie systemy karno – prawne cechuje m. in. subiektywizacja samej odpowiedzialności karnej, a w efekcie też wymiaru kary w stosunku do sprawców przestępstw. Zasada subiektywizacji jest...
"Palinodia" Krasickiego.
Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w ?Palinodii?? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety....
Wieś w literaturze polskiego Renesansu
Wieś w czasach oświecenia w Polsce miała wysoką wartość, ponieważ w tych to czasach przynosiła ona widoczne, a nawet wysokie zyski. Jednak na jej temat w literaturze wypowiadano się różnie. Poeci ujmowali życie wiejskie na dwa sposoby. Pierwszy z...
Oświecenie (XIII w.)
Oświecenie ? określane często jako Wiek Rozumu to prąd kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na lata 1688-1789. W rozumieniu szerszym: epoka w dziejach kultury europejskiej między barokiem a romantyzmem. Ludzie oświecenia...
Recenzja biograficznej książki pt.: "Wolter" autorstwa Andre Maurois
?Deista z imienia, humanista z czynu? Autorem biografii Woltera, czyli znakomitego pisarza epoki Oświecenia, jest wybitny pisarz francuski Andre Maurois. Książka ta wspaniale ukazuje burzliwe życie tej kontrowersyjnej postaci. Autor książki...
Historia XVIII wiek
1.rewolucja agrarna(przemiana w nowoczesne rolnictwo)-proces grodzeń,zwiększanie majątków panów feudalnych, gospodarstwa farmerskie, rozwój miast;przyczyny rozwoju gospodarczego w Anglii w XVIII-mało ograniczeń feudalnych,eksplozja...
Oświecenie - charakterystyka epoki
I Nazwa Odnosi się do rozprawy "Co to jest oświecenie?" filozofa Immanuela Kanta. Łączy się z przekonaniem twórców i uczonych, że nastała epoka przełomowa, odrzucająca kojarzone z wiekiem XVII zły gust, zacofanie, nieuctwo. W...
Notatka - historia
Rokosz pierwotnie zajazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi-elektowi. Rokoszem nazywana jest także konfederacja, skierowana przeciwko królowi. Powstanie Chmielnickiego – powstanie w...
Oświecenie
OŚWIECENIE: Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z...
Czasy saskie w kulturze polskiej.
1. Dwa nurty kultury. szlachecki - rodzinność magnacki - wzorowany na dworach zachodniej Europy 2. Cechy kultury dworskiej (magnackiej). umowność, konwenans życia towarzyskiego hedonizm pod przykrywką etykiety dworskiej 3. Sytuacja...
Filozofia Oświecenia
JOHN LOCKE (1632-1704) - największe jego dzieło – An Essay Concerning Human Understanding – w dziele stara się znaleźć odpowiedź na 2 pytania : a) Skąd biorą się ludzkie myśli i wyobrażenia? b) Czy możemy zaufać temu,co mówią nam zmysły? -...
Starożytność
Periodyzacja epoki starożytnej. Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epokę starożytną określiły dwie cywilizacje: świat starożytnej Grecji i Imperium Rzymskiego. Literaturę starożytną dzielimy na okresy według powstania: VIII...
Historia języka - gramatyka diachroniczna.
Historia języka - gramatyka diachroniczna Przeszłością języka zajmuje się m. in. gramatyka historyczna, zwana też diachroniczną, która bada i opisuje fakty językowe w przekroju historycznym. O historii języka w ścisłym znaczeniu tego słowa można...
Czy pijaństwem można imponować innym - twoje poglądy w świetle satyry "Pijaństwo" oraz własnych obserwacji.
Jednym z nałogów, który od wieków towarzyszy ludzkości jest pijaństwo. Ludzie, w większości uważają alkohol za coś dobrego, coś co pozwala oderwać się od przygnębiającej codzienności i kłopotów. Nie myślą o skutkach picia trunków. Tak jak i w...
Klasyk czy Romantyk?
Klasyk? Raczej tak, ponieważ łączy piękno i prawdę z trwałymi wartościami akceptowanymi przez rozum. Stosuje umiar i unika skrajnych ocen. Ktoś kto nie dzieli spraw na czarne i białe, komiczne i tragiczne. Romantyk bowiem to najczęściej osoba...
Oświecenie "progiem nowoczesności".
Czy zgadzasz się z tezą badaczy, że Oświecenie jest „progiem nowoczesności”? Które idee oświeceniowe są wg Ciebie żywe i współczesne? Oświecenie zostało nazwane przez Anglików „wiekiem rozumu”. Miało ono jako pierwsza epoka zasięg...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze staropolskiej
Literatura staropolska obejmuje następujące epoki: średniowiecze, ordodzenie,, barok i oświecenie. Epoki te różniły się między sobą filozofią życia, rozwijały się w różnych warunkach społeczno- ekonomiczno- politycznych, różniło je również inne...
Co człowiek współczesny mógłby przyjąć, a co odrzucić ze światopoglądu oświecenia?
Jaki wpływ na współczesny świat miała historia? W jaki sposób ukształtowało się rozumowanie człowieka? Czy oświeceniowe idee mogą mieć wpływ na poznawanie świata? „Oświecenie to wyjście z niepełnoletności, w którą człowiek popadł z własnej...
"Król olch" - zwiastun nowych idei i form romantycznych.
Johann Wolfgang Goethe był jedną z najważniejszych postaci w romantyzmie. Często określany jest jako prekursor lub też ojciec tej epoki. Zawdzięczamy mu między innymi stworzenie bohatera werterowskiego, a także odkrycie ballady, która wkrótce...
Oświecenie za czasów St. Augusta.
Oświecenie to epoka rozwijającego się nowoczesnego narodu, zainteresowania sprawami reformy ustrojowej, wzrostu kręgu osób, które myślały kategoriami całego państwa. To epoka przepojona treściami narodowymi, owocująca bogatą spuścizną w wielu...
Refleksje nad literaturą staropolską - minęły wieki, zmienił się świat... Czy warto do niej wracać?
Średniowiecze, renesans, barok i oświecenie - to cztery wielkie epoki, na które przypada rozwój literatury staropolskiej - tej, która dała początek narodowej literaturze w ogóle. Obejmowała okres od ok. XIII do początków XIX wieku, jest to więc...
Publicystyka Oświecenia.
W okresie Sejmu Czteroletniego intensywnie rozwijała się literatura publicystyczna w związku z mającą być uchwaloną Konstytucją RP, która ma uratować Polskę przed kolejnymi rozbiorami; Publicyści pochodzili głównie ze stronnictwa patriotycznego,...
Pedagogiczna myśl oświeceniowa wg Jana Amosa Komeńskiego
Pedagogiczna myśl oświeceniowa według Jana Amosa Komeńskiego Jan Amos Komeński jest przedstawicielem pedagogicznej myśli oświeceniowej.Był jednym z największych myślicieli pedagogicznych w historii.Całe swoje życie poświęcił praktycznej...
Reformy obyczajowe w literaturze oświecenia & Ziemie polskie na przełomie XVII i XVIII wieku
Reformy obyczajowe w literaturze oświecenia Oświecenie to okres w historii kultury europejskiej przypadający na XVIII wiek. Można powiedzieć, że epoka ta rozpoczęła i zakończyła się rewolucją. Za daty graniczne przyjmuje się bowiem lata rewolucji...
Dzieje Polityki Społecznej. Opracowanie IPS na podstawie Szackiego
ARCHETYPY – SPOŁECZNE IDEE STAROŻYTNOŚĆI 1. Natura cudu greckiego cud grecki - eksplozja znakomitej kultury w niesprzyjających warunkach środowiskowych. Grecy dali początek wielkiej filozofii i żaden inny naród nie stworzył w tej...
Oświecenie - daty, utwory, pojęcia .
Oświecenie- epoka myślenia, zasadnicza role odgrywa rozum, drugą wartością jest natura. Oświecenie tworzy ideologia skierowana przeciwko feudalizmowi, panuje ideał encyklopedności wiedzy- erudyta-człowiek wszechstronnie wykształcony. Trzecia...
Oświecenie
Oświecenie, określane często jako wiek rozumu – nurt kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na lata 1688-1789. (koniec wieku XVII-wiek XVIII.) Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu racjonalizm-pogląd, uznający rozum za najlepsze...
"Palinodia" Krasickiego krytyką.
Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w „Palinodii”? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety....
Różne ujęcia bogów na przestrzeni epok
Wiara zawsze odgrywała bardzo istotną role w życiu ludzi, dlatego też na przestrzeni lat powstawało wiele koncepcji „boga”, które były bardzo różnorodne. Zmieniały się one wraz z pojawianiem się kolejnych filozofów i następowania epok. Wszystko to...
Kultura oświecenia w Polsce za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego
1. Stanisław August Poniatowski - ostatni król Polski, jest oceniany bardzo różnie: od bohatera narodowego do rosyjskiej marionetki. Jednak niewątpliwie przyczynił się do rozwoju polskiej kultury i sztuki. 2. Obiady czwartkowe – były...
Czy bajki i satyry Ignacego Krasickiego są ponadczasowe?
„Czy Bajki i Satyry Ignacego Krasickiego są ponadczasowe ? „ Gdyby cofnąć sie w karty historii gatunek ludzi był ciekaw istnienia i całej ewolucji. W starożytności zaczęły się głębokie przemyślenia fil ozów . Jeden z największych umysłów...
Przemiany polityczne w Europie Środkowej i Wschodniej w XVIII w
Absolutyzm- władza sprawowana przez jedną osobę, której decyzję są niepodważalne cechy absolutyzmu: ograniczenie przywilejów arystokracji rozbudowana administracja silna, rozwinięta armia działająca na zasadzie poboru rekruta dobry poziom...
Ogólnie epoka
1.Racjonalizm- postawa filozoficzna zakładająca, że jedynym źródłem poznania świata jest posługiwanie się rozumem. 2.Empiryzm- dotyczy on teorii poznania i jest ono możliwe tylko na drodze doświadczenia i obserwacji. 3.Krytycyzm- postawa...
Swoiste cechy oświeceniowej poezji religijnej
Druga połowa wieku XVIII stanowi w dziejach Polski okres obfitujący w wydarzenia niezwykle dramatyczne. Były to bowiem czasy wielkich przeobrażeń gospodarczych, społecznych, politycznych i kulturalnych, które jednak nie uchroniły kraju przed...
Przemiany gospodarczo-społeczne w XVIII w. oraz przemiany kulturowe w epoce oświecenia
Przemiany gosp-społ w XVIII w. -pierwsze spisy ludności, -eksplozja demograficzna(wzrost zaludnienia w Eu z 125 do 187 mln) -kraje Pd – kukurydza Irl, Angl, Fra, Niem – ziemniaki 1798- szczep. przeciw ospie – Edward Jenner -poprawa warunków życia...
Najważniejsze wydarzenia w Polsce i na świecie - opisy
Idee oświecenia Do głównych kierunków w XVIII- wiecznej filozofii należały empiryzm i racjonalizm. Pierwszy nurt...
Satyra i bajka jako ulubione formy literackie epoki oświecenia.
Epoka oświecenia była okresem, w którym miało miejsce wiele wydarzeń, które wpłynęły na życie XVIII-wiecznego polskiego ludu. W tym czasie uchwalono Konstytucję 3maja, powołano Komisję Edukacji Narodowej, a rozwój sztuki, kultury i nauki...
Zabór Pruski
Druga połowa XVIII wieku to okres wspaniałego rozkwitu nauki i kultury polskiej . Nie zdołał go przerwać nawet pierwszy rozbiór Polski ,mimo ,że działalność przedstawicieli ściśle wiązała się z programem reform politycznych. Starania zwolenników...
Oświecenie- wiek rozumu i światła
1. Narodziny oświecenia. Oświecenie powstało we Francji w XVIII w., gdyż Francja była wówczas jednym z najpotężniejszych mocarstw w Europie. Język francuski utrzymywał wtedy pozycję języka międzynarodowego, a francuska kultura miała największy...
Oświecenie
Sytuacja w panstwie polskim w okresie epoki oswiecenia. W latach 20 XVIIIw. nastąpił kryzys ideologi sarmackiej. Poddano krytyce mentalnosc, styl zycia oraz samowolę szlachty. W latach 1765-1787 trwały tzw. "Czasy Stanisławowskie" kiedy...
Morze łez
*"Miłość to opar co z westchnień uchodzi; Rosnąc w kochanków oczach płomień rodzi; Cierpiąc kochaniek w łez morze ją zmienia....
Oświecenie
Oświecenie obejmuje w Polsce okres od drugiej poł. XVIII w. do ok. 1830 r.. W tym czasie, walka zmierzała do ograniczenia swobód i wolności szlacheckiej. Kulturze i ludziom oświecenia przyszło walczyć jednocześnie z sarmatyzmem i konserwatyzmem...
Jak ten sam temat potraktował Jan Kochanowski we fraszce "O doktorze Hiszpanie", a jak Ignacy Krasicki w satyrze "Pijaństwo".
Jan Kochanowski i Ignacy Krasicki to wspaniali poeci staropolscy żyjący jednak w różnych epokach. Obaj byli ludźmi wykształconymi i bywałymi w świecie, obaj też zyskali sobie tytuły literackie: Kochanowski - ojca poezji polskiej, Krasicki -...
Propozycje reform zawarte w publicystyce doby oświecenia.
Przy końcu panowania Sasów w Polsce literatura włączyła się do przygotowywania reform politycznych. Wówczas to Stanisław Konarski zapoczątkował akcję reformatorską wspaniałym dziełem "O skutecznym rad sposobie", w którym ostro wystąpił...
Oświecenie - opracowanie tekstów
OŚWIECENIE 1.Kierunki literackie i filozoficzne epoki oświecenia. Kierunki filozoficzne Empiryzm - (empiria-doświadczenie); prekursorem był angielski filozof Francis Bacon (bejkn); proces poznawania świata opiera się na doświadczeniu oraz...
Notatka - oświecenie
„Sapere Aude” – ośmiel się być mądrym (Horacy) sensualizm - wiedza i dyspozycje umysłu mają swe źródło w poznaniu duchowym ateizm: dogmatyczny, septyczny, praktyczny utylitaryzm – nie ważna jest intencja, ważny skutek dla dobra ogółu Linneusz...
Oświecenie - XVIII wiek
CZASY SASKIE 1697 – koronacja władcy Saksoni na króla Polski Augusta II Mocnego. 1697-1763 – unia personalna z Saksonią 1700-1721 – wojna północna (Szwecja:Rosja), August II poparł Piotra I 1704 – chcieli koronować Staśka Leszczyńskiego (w...
Komedia obyczajowa w czasach oświecenia lat 1765-1795
Komedia obyczajowa jest formą pojemną i wielowariantową. Wysuwała na plan pierwszy barwne studium środowiskowe, zwykle ograniczone do kręgu rodziny (i jej bliskich przyjaciół), najmniejszej cząstki społeczeństwa. Jej bohaterami byli typowi...
Oświecenie polskie
OŚWIECENIE POLSKIE Filozofia Oświecenia ukształtowała się pod wpływem idei racjonalizmu, empiryzmu i antydogmatyzmu, a także nauk ścisłych. Górowała idea postępu; rozum traktowano jako narzędzie do poznania świata i krytyki tradycyjnej wiedzy....
Sentymentalizm jako zapowiedź Romantyzmu. Krytyka sentymentalizmu w "Ślubach panieńskich" Aleksandra Fredry
Sentymentalizm jako prąd umysłowy i literacki rozwinął się w różnych krajach Europy w okresie oświecenia i był zjawiskiem konkurencyjnym wobec klasycyzmu. Wiązał się z emancypacją klas średnich, zwłaszcza mieszczaństwa, zainteresowanego w...
Życie w nowym stylu- Oświecenie
Oświecenie było pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji), wieku "oświeconym" lub "epoce...
Pojęcia oświeceniowe.
Klasycyzm - wyznaczał poezji cele utylitarne, stawiał przed nią zadania dydaktyczno-moralizatorskie, wyrastające z przekonania o ogromnej roli słowa jako narzędzia oddziaływania na społeczeństwo. Sentymentalizm - traktował literaturę jako sposób...
Sentymentalizm, charakterystyka kochanka sentymentalnego, w oparciu o przykłady z literatury oświeceniowej.
Sentymentalizm jest odpowiedzią na skrajny racjonalizm i klasycyzm oświeceniowy; neguje przekonanie o ładzie i harmonii świata, dostrzegał konflikty istniejące we współczesnej cywilizacji; Rousseau mówił, że kryzys wynika z odejścia od natury,...
Obywatelska troska o losy ojczyzny w publicystyce polskiego Oświecenia.
Główną ideą oświecenia był krytycyzm wobec instytucji politycznych i społecznych, Kościoła i dotychczasowego systemu nauczania. Postawę tę wspierały prądy filozoficzne, a więc racjonalizm, który przywiązał szczególną wagę do roli rozumu w poznaniu...
Narodziny nowożytnej propagandy politycznej w dobie Oświecenia.
Wiek XVIII to fatalne stulecie, w którym rodzą się rozmaite instytucje dręczące nas po dziś dzień. Burzliwe przemiany polityczne uwarunkowały powstanie zjawisk propagandy - kształtuje się ona głównie we Francji i Anglii. Narzędziem masowego...
Myśli oświeconych pisarzy o Ojczyźnie i różny sposób ich wyrażania.
Pomimo słabnięcia wewnętrznego Polski w XVIII wieku obfitował ten okres w najliczniejsze chyba wystąpienia reformatorów. Jeszcze z renesansowych myśli czerpali pisarze tacy jak Stanisław Leszczyński, Szymon Konarski, czy Stanisław Staszic....
Gatunki literackie Oświecenia.
Bajka - krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rza-dziej rośliny lub przedmioty. Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane. Przedstawione wydarzenia stanowią...
Związek literatury oświecenia z działalnością Sejmu Czteroletniego.
W okresie Sejmu Czteroletniego intensywnie rozwijała się literatura publicystyczna w związku z mającą być uchwaloną Konstytucją RP, która ma uratować Polskę przed kolejnymi rozbiorami; Publicyści pochodzili głównie ze stronnictwa...
Hugo Kołłątaj - przedstawiciel obozu postępu i reform.
Hugo Kołłątaj ukończył studia na Akademii Krakowskiej. Mając 18lat, uzyskał doktorat filozofii. Studiował za granicą teologię i prawo. W 1777 powierzono mu misję zreformowania Akademii Krakowskiej. Napisał m in. dzieło pt.: "Do Stanisława...
Dydaktyczny charakter literatury Oświecenia. Jakie były przyczyny takiej funkcji literatury?
Dydaktyzm jest jedną z najważniejszych zadań literatury oświeceniowej i najwięcej na to zużyto papieru; przyczyny tego stanu były proste: Zagrożenie dla integralności Polski płynące z zewnątrz, nasiliło się zwłaszcza po I rozbiorze; to...
Ogólna charakterystyka Oświecenia.
Oświecenie - wiek filozofów, wiek rozumu, wiek ludzi światłych, mądrych, wykształconych. Kolebką nowego prądu umysłowego była Europa zachodnia Anglia, Francja i Holandia. Podstawe idei oświeceniowej tworzyły podlądy XVII w. uczonych filozofów....