Baza wiedzy / Opracowania / Motywy literackie

Kosmopolityzm

poleca 47% 32 głosów

A wszystko po francusku; globus na stoliku;
Buduar szklni się złotem, pełno porcelany,
Stoliki marmurowe, zwierciadlane ściany.
Zgoła przeszedł mój domek warszawskie pałace.
(Ignacy Krasicki, Żona modna)

Kosmopolityzm, czyli bezkrytyczne zapatrzenie w obce wzorce i przenoszenie ich na grunt polski, piętnowała polska literatura, zwłaszcza oświecenia i pozytywizmu. Dziś jest to termin raczej nieużywany, zapomniany i niemodny. Czyżby ze względu na popularność idei wspólnej Europy? Do terminu tego nawiązał Jacek Kaczmarski tytułem swojej płyty Kosmopolak.

poleca 46% 72 głosów

Żona modna

W satyrze Żona modna Ignacy Krasicki opisał (w formie skargi świeżo upieczonego małżonka) rozrzutne damy, które ślepo naśladując zachodni styl, rujnowały mężów. Zaloty do owej damy, jeszcze panny, przypominają źle zagrany francuski romans; rozrywki na wsi, organizowane już przez żonę, wiążą się ze stratami (pożar od fajerwerków) i ogromnymi wydatkami.Żona modna preferuje życie ponad stan, w dodatku na francuską modłę. Niewolno, zdaniem tytułowej bohaterki, używać prozaicznych określeń,...

poleca 82% 80 głosów

Światowiec z Pana Tadeusza

Satyrycznie sportretowanym kosmopolitą jest Hrabia z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Potomek Horeszków jest wiecznie upozowanym tona eleganta-artystę, to na rycerza-eleganta, człowiekiem.Właściwie sam jest jedną wielką pozą i świat jawi mu się jako szereg póz. Nosi cudzoziemski strój i po cudzoziemsku ubiera służbę: Surdut swój angielskiego kroju, biały, długi Połami na wiatr puścił; z tyłu konno sługi W kapeluszach jak grzybki, czarnych, lśniących, małych, W kurtkach, w butach...

poleca 43% 7 głosów

Zygmunt Korczyński – kopia Hrabiego

Swoistą repliką postaci Hrabiego jest Zygmunt Korczyński z Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej – elegancki, głoszący kult sztuki i zapatrzony w zachodnie wzorce, wiele podróżujący po Europie malarz. O ile jednak Hrabia, mimo iż hołduje zachodnim obyczajom, jest patriotą, a nawet walczy za ojczyznę, o tyle Zygmunt jest ślepo zapatrzony w obce wzorce, lekceważy fakt, że jego ojciec zginął w powstaniu, nie rozumie go, a nawet nazywa w obecności matki (Andrzejowej) szaleńcem. Świat Zygmunta to świat...

poleca 89% 9 głosów

Niewrażliwi państwo z noweli Sienkiewicza

Henryk Sienkiewicz w swej przejmującej noweli Janko Muzykant ukazał niewrażliwych państwa ze dworu, którzy sporo bawią za granicą i tam szukają wrażeń, wspaniałej sztuki i młodych talentów, podczas gdy na własnej ziemi przegapiają prawdziwe perły. Scena, w której mówią oni (po francusku) o przyjemności wyszukiwania talentów na Zachodzie, podczas gdy nad grobem biednego Janka, pobitego na śmierć za kradzież skrzypeczek, „szumią brzozy”, jest nader sugestywna.

poleca 86% 7 głosów

Kosmopolici z Lalki

Kosmopolitami są niewątpliwie arystokraci z Lalki . Panna Izabela Łęcka chętnie porozumiewa się z ludźmi ze swej sfery w obcych językach, choć nie ma takiej realnej potrzeby, po prostu należy to do dobrego tonu. Chętnie wypuszcza się w zagraniczne podróże, nawet gdy ojciec nie ma na nie pieniędzy. Te wojaże są dla niej rozrywką i oznaką pozycji społecznej, podobnie jak stroje i zwracanie się do ojca: „papo”. Beli, podobnie jak Telimenie, wydaje się zapewne, że paryskie niebo jest...

poleca 31% 13 głosów

Kosmopolici zapatrzeni w dwór carski

Odrębną grupę stanowią kosmopolici zapatrzeni w dwór carski oraz inne zaprzyjaźnione z nim dwory. Telimena – bohaterka Pana Tadeusza eksponuje w swych opowieściach fascynację Petersburgiem. Wynika to z chęci zwracania na siebie uwagi, Telimenie wydaje się, że prowincjuszom zaimponują jej znajomości z rosyjskimi wysokimi urzędnikami, a nawet dworem carskim. Marzeniem kokietki jest bycie bohaterką anegdoty opowiadanej „samemu cesarzowi” (podobno śmiał się z tego, co przydarzyło się w związku...

poleca 50% 4 głosy

Współcześni dorobkiewicze

Liczne teksty kultury pokazują zapatrzenie współczesnych polskich nowobogackich w zachodnie wzorce. Taką postać wykreował np. Paweł Huelle w wystawianej w teatrze TV sztuce Kąpielisko Ostrów . Jeden z jej bohaterów, cwaniaczek Trybulak, wykupuje ziemie dawnego uzdrowiska, by inwestować w hipermarket, stację benzynową, pola golfowe. Naśladując polskie ziemiaństwo, ale przede wszystkim zachodnią obyczajowość, buduje pola golfowe, otacza się myśliwskimi rasowymi psami, montuje w domu antenę...

Podoba się? Tak Nie

Więcej informacji:

Podobne teksty:

Materiał opracowany przez eksperta

Spis treści

Kosmopolityzm