Racjonalizm
Oświecenie : Co nam zostało?
• Głęboki racjonalizm i dążenie do precyzji językowej. • Wiersze Jakuba Jasińskiego i sielanki Franciszka Karpińskiego przeniknęły do kultury ludowej. • Kolęda „ Bóg się rodzi... ” Franciszka Karpińskiego jest jedną z najpopularniejszych kolęd. • Komedie Bogusławskiego i Niemcewicza do tej pory pojawiają się na scenach polskich teatrów. • Od czasów oświecenia zaczął się rozwój polskiej prasy.
Źródła poezji
Kolejne ważne pytania poetów dotyczą źródeł poezji. Dla mistrzów antyku,takich jak Horacy, jest ona po prostu doskonałym rzemiosłem, romantycy wolą mówić o natchnieniu. Niekiedy poezja jest czymś bardzo osobistym, metafizycznym. Czesław Miłosz w wierszu Ars poetica? przyznaje, iż uprawianie poezji jest doświadczeniem niezwykłym, wychodzącym poza granice racjonalizmu. Jednocześnie zachowuje jednak dystans wobec koncepcji poezji traktowanej jak anielskie objawienie czy bezwzględna mądrość:...
Wieś inspiracją dla wyobraźni romantyków
W epoce romantyzmu temat wsi, ludowości zostaje silnie wyeksponowany. Nie jest to jednak temat społeczny; wieś: jej kultura – obrzędy, obyczaje, legendy, pieśni – staje się raczej inspiracją dla romantycznych twórców. Ballady Adama Mickiewicza, takie jak Rybka , Świteź , Świtezianka czy zwłaszcza Lilije czerpią formalnie i treściowo z ludowej twórczości. Odnajdziemy w nich ślady wiejskich piosenek (zwłaszcza w balladzie Lilije ), tak charakterystyczną dla twórczości ludowej...
Oświecenie : Zapamiętaj te pojęcia
• Ateizm – odrzuca wiarę w istnienie sił nadnaturalnych, szczególnie Boga. Wynika ze sprzeczności pomiędzy wierzeniami religijnymi a badaniami naukowymi, ale też z buntu przeciwko temu, że religia przenosi w sferę pozaziemską kwestię wyrównywania krzywd społecznych. • Deizm – zakłada istnienie jakiejś nieokreślonej siły duchowej, która stworzyła świat, ustaliła reguły nim kierujące, ale nie ingeruje bezpośrednio w jego działanie. • Duma – utwór epicko-liryczny, zazwyczaj historyczny w...
Edukacja człowieka w centrum zainteresowania pisarzy oświecenia
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe spory, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji wobec...
Która z wielkich tradycji romantyczna czy pozytywistyczna jest bardziej potrzebna narodowi ?
Każda epoka w literaturze wyrastała i tworzona była z potrzeby społecznego zrozumienia i odnalezienia się w otaczającej rzeczywistości. Następująca po poprzedniej epoka miała zawsze skrajnie różne poglądy i założenia w stosunku do mijającego...
Filozofia w pigułce wg wykładów Prof.Marii Szyszkowskiej
Co znaczy : Nacjonalizm: postawa i ideologia uznająca interes własnego narodu za wartość najwyższą ,głosząca ,że suwerenne państwo jest najwłaściwszą forma organizacji danej społeczności złączonej wspólnotą pochodzenia, języka , historii i...
Klasycyzm francuski XVII wieku.
Dominującym kierunkiem w lit. i sztuce francuskiej XVII w. był nie barok lecz klasycyzm. Nawiązywał on do sztuki starożytnej i renesansowej. U jego podłoża był racjonalizm (kierunek filozoficzny gloryfikujący wartość rozumu). Za jego twórcę uważa...
Pojęcia oświeceniowe.
Klasycyzm - wyznaczał poezji cele utylitarne, stawiał przed nią zadania dydaktyczno-moralizatorskie, wyrastające z przekonania o ogromnej roli słowa jako narzędzia oddziaływania na społeczeństwo. Sentymentalizm - traktował literaturę jako sposób...
Nurty w Oświeceniu.
Kontrreformacja - prąd powstały w Kościele wobec zagrożenia reformacją. Do walki z re-formacją w 1531r. został powołany zakon jezuitów. Zadaniem jego była edukacja w duchu katolickim oraz cenzurowanie ksiąg. Kościół, dbając o nieskażenie dogmatów,...