Racjonalizm
Źródła poezji
Kolejne ważne pytania poetów dotyczą źródeł poezji. Dla mistrzów antyku,takich jak Horacy, jest ona po prostu doskonałym rzemiosłem, romantycy wolą mówić o natchnieniu. Niekiedy poezja jest czymś bardzo osobistym, metafizycznym. Czesław Miłosz w wierszu Ars poetica? przyznaje, iż uprawianie poezji jest doświadczeniem niezwykłym, wychodzącym poza granice racjonalizmu. Jednocześnie zachowuje jednak dystans wobec koncepcji poezji traktowanej jak anielskie objawienie czy bezwzględna mądrość:...
Wieś inspiracją dla wyobraźni romantyków
W epoce romantyzmu temat wsi, ludowości zostaje silnie wyeksponowany. Nie jest to jednak temat społeczny; wieś: jej kultura – obrzędy, obyczaje, legendy, pieśni – staje się raczej inspiracją dla romantycznych twórców. Ballady Adama Mickiewicza, takie jak Rybka , Świteź , Świtezianka czy zwłaszcza Lilije czerpią formalnie i treściowo z ludowej twórczości. Odnajdziemy w nich ślady wiejskich piosenek (zwłaszcza w balladzie Lilije ), tak charakterystyczną dla twórczości ludowej...
Oświecenie : Zapamiętaj te pojęcia
• Ateizm – odrzuca wiarę w istnienie sił nadnaturalnych, szczególnie Boga. Wynika ze sprzeczności pomiędzy wierzeniami religijnymi a badaniami naukowymi, ale też z buntu przeciwko temu, że religia przenosi w sferę pozaziemską kwestię wyrównywania krzywd społecznych. • Deizm – zakłada istnienie jakiejś nieokreślonej siły duchowej, która stworzyła świat, ustaliła reguły nim kierujące, ale nie ingeruje bezpośrednio w jego działanie. • Duma – utwór epicko-liryczny, zazwyczaj historyczny w...
Oświecenie : Co nam zostało?
• Głęboki racjonalizm i dążenie do precyzji językowej. • Wiersze Jakuba Jasińskiego i sielanki Franciszka Karpińskiego przeniknęły do kultury ludowej. • Kolęda „ Bóg się rodzi... ” Franciszka Karpińskiego jest jedną z najpopularniejszych kolęd. • Komedie Bogusławskiego i Niemcewicza do tej pory pojawiają się na scenach polskich teatrów. • Od czasów oświecenia zaczął się rozwój polskiej prasy.
Ewolucja zasad odpowiedzialności karnej w kierunku jej subiektywizacji.
Współczesne, przynajmniej europejskie oraz angloamerykańskie systemy karno – prawne cechuje m. in. subiektywizacja samej odpowiedzialności karnej, a w efekcie też wymiaru kary w stosunku do sprawców przestępstw. Zasada subiektywizacji jest...
Śmierć
CO SIĘ DZIEJE W MOMENCIE ŚMIERCI? 1. Nieśmiertelnym jest tylko Bóg (1 Tym 1,17; 6,16). 2. Człowiek jest istotą śmiertelną (1 Mjż 3,19; Ijob 28,13; Ps 9,21; 10,18, Iz 51,12). 3. Życie ludzkie zostało przyrównane do "trawy", do "wiatru", do...
Sentymentalizm.
Sentymentalizm jako kierunek literacki zrodził się na zachodzie Europy, a ściślej mówiąc we Francji, gdzie jego przedstawicielem był Jan Jakub Rouseau, oraz w Anglii, gdzie zaowocował rozwojem sentymentalnej powieści. Był on reakcją na pogląd...
Filozofia
Relacje psychofizyczne: Okazjonaliści- malebranche- zwiazek ducha i ciala;piewsze nie dziala na 2, a zmiany powoduje bog, zmiany dokonuja się jedne przy okazji drugich, ale z powodu boga. Materia jest bierna; Hobbes, nie ma duszy jest tylko...
Aktualność w dzisiejszych czasach filozofii Oświecenia.
Czy w XXI w filozofia epoki oświecenia może być nadal aktualna? Który z poglądów oświeceniowych najbardziej ci odpowiada: libertynizm, deizm, ateizm, empiryzm, racjonalizm? Uzasadnij odp. Uważam, że w dzisiejszym świecie...
Edukacja człowieka w centrum zainteresowania pisarzy oświecenia
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe spory, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji wobec...
Słowniczek pojęc historycznych
A ABDYKACJA - zrzeczenie się korony ALIENCJA - inaczej wyobcowanie ALIANCI- w czasie I wojny światowej określenie głównych przeciwników państw centralnych, a w czasie II wojny światowej państwa koalicjii antyniemieckiej ANARCHIA -...
Wpływ Arystotelesa i Platona na współczesną literature
Pogląd Platona na sztukę nie był prosty. Sam był artystą i poetą przynajmniej tak samo jak filozofem, miał zaufanie do natchnienia, nad wszystko cenił twórczość. W poezji widział boski ?szał?, w poecie ?boskiego męża?, pośrednika między bogami a...
Porównanie obrazu "Białe skały Rugii" Friedricha, z "Królem Olszyn" Goethego.
Po pierwszym spojrzeniu na dzieło Friedricha w oczy rzucają się kredowobiałe skały. Taki też jest tytuł tego pejzażu. Przedstawia on widok ze stromego, klifowego zbocza gór, na rozciągające się aż po horyzont Morze Bałtyckie. Głównym celem...
"(...) ani siebie, ani świata nie zdołamy zbadać."
Zgadzam się ze słowami Adolfa Dygasińskiego, który twierdzi, że " (...) ani siebie ani świata nie zdołamy zbadać". W poniższej rozprawce przedstawię argumenty potwierdzajądce postawioną tezę. W przeszłości wiele rzeczy zostało...
Oświecenie w Polsce.
Życie umysłowe i kulturalne w Polsce epoki oświecenia (teatr, czasopisma, szkolnictwo, malarstwo, mecenat króla) Rozwinięte kraje Europy promieniowały swoimi prądami umysłowymi na pozostałe kraje europejskie. W XVIII wieku Francja i Anglia były...
Oświecenie - opracowanie tekstów
OŚWIECENIE 1.Kierunki literackie i filozoficzne epoki oświecenia. Kierunki filozoficzne Empiryzm - (empiria-doświadczenie); prekursorem był angielski filozof Francis Bacon (bejkn); proces poznawania świata opiera się na doświadczeniu oraz...
Barok - podstawy.
Poglądy filozoficzne: - Kartezjusz ? początek racjonalizmu ?Cogito ergo sum? ? myślę, więc jestem - Błażej Pascal ? mistycyzm ? człowiek ma możliwość bezpośredniego, nadzmysłowego zjednoczenia swej duszy z bóstwami; człowiek jest słaby i...
Oświecenie polskie
OŚWIECENIE POLSKIE Filozofia Oświecenia ukształtowała się pod wpływem idei racjonalizmu, empiryzmu i antydogmatyzmu, a także nauk ścisłych. Górowała idea postępu; rozum traktowano jako narzędzie do poznania świata i krytyki tradycyjnej wiedzy....
Ogólnie epoka
1.Racjonalizm- postawa filozoficzna zakładająca, że jedynym źródłem poznania świata jest posługiwanie się rozumem. 2.Empiryzm- dotyczy on teorii poznania i jest ono możliwe tylko na drodze doświadczenia i obserwacji. 3.Krytycyzm- postawa...
Swoiste cechy oświeceniowej poezji religijnej
Druga połowa wieku XVIII stanowi w dziejach Polski okres obfitujący w wydarzenia niezwykle dramatyczne. Były to bowiem czasy wielkich przeobrażeń gospodarczych, społecznych, politycznych i kulturalnych, które jednak nie uchroniły kraju przed...
Etyki antynaturalistyczne = religijne.
wiara nie eliminuje rozumu ani woli. Człowiek ma prawo rozpoznawać rozumem wartości W etyce chrześcijańskiej stosunek wiary do rozumu ma 2 sposoby: racjonalistyczny- oni uznają, z c poznanie wartości i cały proces działania etycznego oparty jest...
Racjonalne i pozaracjonalne sposoby wyjaśniania świata.
Cóż to takiego? Czy w ogóle jest jakiś podział na racjonalne i pozaracjonalne sposoby objaśniania otaczającego nas świata? Praktyka wskazuje , że jest. Gdyby tak nie było , nie miałaby racji bytu filozofia. Racjonalne- ratio to rozum, a więc...
Nurty w Oświeceniu.
Kontrreformacja - prąd powstały w Kościele wobec zagrożenia reformacją. Do walki z re-formacją w 1531r. został powołany zakon jezuitów. Zadaniem jego była edukacja w duchu katolickim oraz cenzurowanie ksiąg. Kościół, dbając o nieskażenie dogmatów,...
Ogólna charakterystyka Oświecenia.
Oświecenie - wiek filozofów, wiek rozumu, wiek ludzi światłych, mądrych, wykształconych. Kolebką nowego prądu umysłowego była Europa zachodnia Anglia, Francja i Holandia. Podstawe idei oświeceniowej tworzyły podlądy XVII w. uczonych filozofów....
Oświecenie - Charakterystyka
Oświecenie było pierwszą w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swojego istnienia . Życie społeczne i kulturalne nacechowane było krytycyzmem wobec istniejącej rzeczywistości i pragnieniem wyzwolenia człowieka z więzów...
Która z wielkich tradycji romantyczna czy pozytywistyczna jest bardziej potrzebna narodowi ?
Każda epoka w literaturze wyrastała i tworzona była z potrzeby społecznego zrozumienia i odnalezienia się w otaczającej rzeczywistości. Następująca po poprzedniej epoka miała zawsze skrajnie różne poglądy i założenia w stosunku do mijającego...
Jak rozumie współczesny świat Pan Cogito?
Cogito to imię wyimaginowanego bohatera poezji Zbigniewa Herberta. Cykl wierszy o tej postaci rozpoczął się tomikiem pt. "Pan Cogito" wydanym w 1974 r. Samo imię "Cogito" nawiązuje do słynnej sentencji twórcy racjonalizmu- Kartezjusza. Pan...
Ściąga z oświecenia.
oświecenie 1740-1822 fazy: wczesna (1740-1764), dojrzala (1764-1795),schylkowa (1795-1822) Filozofowie: Rene Descartes, Kartezjusz, F.Bacon, J.Locke, Wolter, Jan Jakub Rosseau (ojciec sentymentalizmu) * racjonalizm - rozumowe podejscie do...
Twórczość Ignacego Krasickiego - bliska, czy daleka współczesnemu człowiekowi?
Ignacy Krasicki boleje nad tym, że głupota góruje nad mądrością, pozory prawdy nad prawdą właściwą, zły dumny i pusty człowiek podporządkowuje sobie dobrego i wrażliwego. Poeta był jednak człowiekiem oświeconym i racjonalistą, więc zdawał...
Wielkie idee europejskich myślicieli oświeceniowych i omów ich echa w wybranych dziełach literatury polskiej XVIII wieku. (Wolter, Rousseau, Diderot)
Wolter – właściwie Francois Maria Arouet – zajmuje w filozofii i literaturze francuskiej czołowe miejsce. Jest typowym reprezentantem epoki, wybitną, intelektualną jednostką, głosi swobodę przekonań, racjonalizm, (choć nie ateizm), potrzebę...
Filozofia od Starożytności do Współczesności.
TALES Pierwszym zagadnieniem filozoficznym była kwestia powstania i natury świata. "Wszystko jest z wody, z wody powstało i z wody się składa" Powstanie przyrody kojarzył Tales z narodzinami, wnioskując na podstawie obserwacji, że musi istnieć...
Oświecenie - wszystko na temat tej epoki.
Oświecenie w Polsce i w Europie. Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem...
Oświecenie
OŚWIECENIE: Nowe myśli zapoczątkowali Francuzi, Anglicy, Holendrzy. Rozwój przypada na XVIII w. Jednym z pierwszych uczonych był Kartezjusz. W "Rozważaniach o metodzie" stwierdził, że najważniejszym czynnikiem jest rozum. Wszystko niezgodne z...
Filozofia w pigułce wg wykładów Prof.Marii Szyszkowskiej
Co znaczy : Nacjonalizm: postawa i ideologia uznająca interes własnego narodu za wartość najwyższą ,głosząca ,że suwerenne państwo jest najwłaściwszą forma organizacji danej społeczności złączonej wspólnotą pochodzenia, języka , historii i...
Niektóre zagadnienia z filozofii-wg wykładów prof.Marii Szyszkowskiej
1.FILOZOFIA CHRZEŚCIJAŃSKA A INNE NURTY Filozofia chrześcijańska ściśle wiąże filozofię z religią. Filozofia chrześcijańska: -nie jest swoistym oryginalnym systemem filozoficznym -nie oznacza rozszerzenia czy nowego opracowania problematyki...
Klasycyzm francuski XVII wieku.
Dominującym kierunkiem w lit. i sztuce francuskiej XVII w. był nie barok lecz klasycyzm. Nawiązywał on do sztuki starożytnej i renesansowej. U jego podłoża był racjonalizm (kierunek filozoficzny gloryfikujący wartość rozumu). Za jego twórcę uważa...
Oświecenie
OŚWIECENIE – Pierwsza epoka w nowożytnych dziejach mająca całkowitą świadomość swego istnienia. Ówcześni mówili często o swych czasach jako o „wieku rozumu” (w Anglii), „wieku filozofów” (we Francji), wieku „oświeconym” lub „epoce świateł”. Okres...
Podstawowe zagadnienia na filozofię
Podstawowe zagadnienia na filozofie. Patrz załącznik :)))
Oświecenie
Sytuacja w panstwie polskim w okresie epoki oswiecenia. W latach 20 XVIIIw. nastąpił kryzys ideologi sarmackiej. Poddano krytyce mentalnosc, styl zycia oraz samowolę szlachty. W latach 1765-1787 trwały tzw. "Czasy Stanisławowskie" kiedy...
Oświecenie - skrypt.
OŚWIECENIE: 1. Ogólne wiadomości o epoce A) ramy czasowe a) Europa: ok. 1680 r. – XVIII w. b) Polska: lata 40. XVIII w. – 20. XIX w. B) „oświecenie” – drogą do przebudowy starego świata miało być szerzenie wiedzy i oświecanie umysłów. Termin...
Renesans - opracowanie epoki.
1. Filozofia humanizmu renesansowego, idea reformacji. Reformacja - to prąd myślowy renesansu mający na celu reformę Kościoła katolickiego, jego praktyk i doktryn. Za jej przyczynę (bezpośrednią) uważa się wystąpienie Marcina...
Człowiek nowożytny nowy człowiek?
Nowożytna Epoka to okres zmian i rewolucji, które zmieniły oblicze świata. Aby mogło do tego dojść musiało się coś do tego przyczynić- tym razem był to człowiek. Epoka nowożytna obejmuje czasy, w których ukształtowały się podstawy dzisiejszego...
Matura ustna - opracowane pytania z Oświecenia.
Opracowane pytania na mature ustna (XVIII LO, Wrocław, 2002) - Oświecenie OŚWIECENIE Poprzednia epoka wywodziła swą nazwę od klejnotu, ich następcy wzięli nazwę od światła. I taka była filozofia nowej epoki: oświecenia, rozumu,...
Pojęcia oświeceniowe.
Klasycyzm - wyznaczał poezji cele utylitarne, stawiał przed nią zadania dydaktyczno-moralizatorskie, wyrastające z przekonania o ogromnej roli słowa jako narzędzia oddziaływania na społeczeństwo. Sentymentalizm - traktował literaturę jako sposób...
Oświecenie.
cechy sztuki oświeconej: - wzorowanie się na architekturze greckiej i rzymskiej - spokój - statyka zamiast dynamizmu - dążenie do uzyskania efektu harmonii - stosowanie symetrii - fasady proste - mało zdobnictwa - rozwój budownictwa...
Filozofie oświeceniowe
Filozofie oświeceniowe Immanuel Kant „Niebo gwiaździste nade mną, prawo moralne we mnie” Poznanie nie jest bezpośrednie i swobodne, postrzeganie przez kategorie (np. czasu) „Nie rób drugiemu, co tobie nie miłe” jako wyznacznik etyczny...
Człowiek XXI wieku wobec podstawowych wartości Oświecenia.
Oświecenie to epoka, która objęła wszystkie dziedziny życia społeczno kulturalnego i poddała je kontroli „światła naturalnego”, czyli rozumu. Sama nazwa wywodzi się z prastarej metafory religijnej światła, światłości, która kojarzona była z...
Wzorce i antywzorce w literaturze Oświecenia
Epoka oświecenia to czas gwałtownego sprzeciwu, odrzucenia zastanych koncepcji estetycznych i filozoficznych, a także zawartych w literaturze poprzedniego okresu poglądów, dotyczących wizji świata i człowieka, któremu zarzucano ciemnotę i...