Realizm
Wieś współczesna realistycznie i komediowo
Obrazy wsi współczesnej odnajdujemy np. w opowiadaniu Na wsi wesele Marii Dąbrowskiej (tendencja „zastaw się, a postaw się”), w prozie Andrzeja Stasiuka (wieś beskidzka). Powojenną wieś polską starano się także pokazać w kultowych komediach: Sami swoi , Nie ma mocnych , Kochaj albo rzuć , Kogel-mogel i Galimatias oraz w popularnych serialach ( Daleko od szosy , Dom ). Pojawia się w nich motyw awansu społecznego, pędu młodzieży do edukacji, ale także przeniesione jeszcze z dawnych...
Wieś paraboliczna, zmitologizowana
Ostatnio niebywałą popularnością cieszą się literackie utwory paraboliczne, na poły baśniowe, związane z prozą realizmu magicznego, akcentujące wiejski bezczas (czy czas mityczny), w który wpisują się wydarzenia historyczne oraz podobne baśniowe, paraboliczne filmy związane z kinem autorskim. Utrwalanie i kreowanie mitów w tekstach kultury poświęconych wsi to drugi, obok groteskowego, zapoczątkowanego przez Redlińskiego w Konopielce , wiejski nurt literatury i filmu... Do polskiej prozy...
Flaubert Gustave
Jeden z najwybitniejszych pisarzy francuskich XIX w., twórca nowego rozumienia realizmu , obok Emila Zoli mistrz naturalistów. Gustave Flaubert prawie całe życie spędził w rodzinnym majątku. Tam też powstawały jego dzieła. Chociaż Flaubert wyrósł z romantyzmu, zdecydowanie sprzeciwiał się jego założeniom. Uważał, że w dzielenie powinny być ujawniane odczucia autora. Sprzeciwiał się narracji wszechwiedzącej, za zadanie pisarza uznał przedstawienie przebiegu wydarzeń i porządkowanie...
"Pan Tadeusz" jako utwór romantyczny. Udowodnij, odwołując się do treści i formy.
Cech, które stanowią o romantycznym charakterze utworu literackiego, może być wiele. Wśród zagadnień treściowych należałoby szukać ich przede wszystkim w kreacjach postaci, opisach przyrody, oraz tle historycznym. Z kolei, gdy zwrócimy uwagę na...
Powieść realistyczna.
Realizm - ma co najmniej dwa znaczenia - termin filozoficzno - estetyczny, który określa metodę ujmowania i kształtowania materiału w dziele sztuki. Drugie znaczenie - kierunek literacki między romantyzmem a naturalizmem. Podstawowa cecha -...
"Lalka".
"Lalka" jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany obraz przedstawionego świata i jego wieloznaczną koncepcję, kształtuje odmiennie niż dotąd rodzaj fabuły. Konwencjom tradycyjnego romansu, uproszczonym...
"Lalka" powieścią wielkiego realizmu.
"Lalka" powszechnie uważana jest za najwybitniejszą powieść XIX w., czołowe osiągnięcie realizmu krytycznego. Przyniosła ona niezwykle bogaty i złożony obraz społeczeństwa polskiego po powstaniu styczniowym. Według samego autora, tematem powieści...
"Potop" jako powieść historyczna.
Tradycje powieści sięgają już Homera. Jednak twórcą, który upowszechnił ten gatunek był Walter Scott, twórca romansu historycznego. Dla romantyków historia była przedakcją utworu. Scott wprowadził historię do utworu w ten sposób, że wydarzenia z...
Realizm i fikcja w "Potopie".
Historia w"Potopie" to przede wszystkim umieszczenie akcji w latach 1655 - 1656, a więc okresie najazdu Szwedów na Polskę. Centralnym wydarzeniem jest w powieści obrona Jasnej Góry, choć wydarzeń potwierdzonych historycznie jest znacznie...
"Lalka" - Boleslawa Prusa. Powieść o straconych złudzeniach.
Lalka", drukowana w "Kurierze Codziennym" w latach 1887-1889, wydana osobno w Warszawie w 1890 roku, była napisana pod wpływem rozczarowania Bolesława Prusa brakiem skuteczności programów i idei pozytywistycznych. Powieść...
Pisarze drugiej połowy XIX w. próbują realizować zasadę typowości "wcielając to co ogólne w to co jednostkowe".
Henryk Markiewicz dowodzi, że pisarze II połowy XIV w. próbują realizować zasadę typowości "wcielając to co ogólne, w to, co jednostkowe". Na wybranych przykładach dowieź słuszności bądź niesłuszności tej opinii. Druga połowa XIX w....
Udowodnij, że "Wesele" jest typowym młodopolskim utworem.
Stanisław Wyspiański napisał „Wesele” między listopadem 1900 roku , a marcem 1901 roku. Inspiracją do napisania tego utworu były autentyczne uroczystości weselne, które odbyły się 20 listopada 1900 roku w podkrakowskich Bronowicach. Była to...
Mimetyzm czy kreacjonizm? Które tendencje w sztuce odpowiadają ci bardziej i dlaczego? Uzasadnij, odwołując się do wybranych utworów.
Mimesis - inaczej naturalny, naśladowanie; Kategoria pochodząca z założeń estetyki starożytnej, oznacza naśladowanie rzeczywistości w sztuce, czyli wymóg, aby dzieło sztuki było odwzorowaniem rzeczywistości, by wydarzenia mogły się sprawdzić....
Różnorodność form powieściowych w XX-leciu.
W XX-leciu pojawia się wiele odmian twórczości zaliczanej do epiki; jedne zbliżone były do klasycznej epiki, inne odchodziły od tradycji na rzecz nowatorstwa Jedną z bardziej klasycznych jest "Przedwiośnie" Żeromskiego, którą to powieść można...
Rozwój gospodarczy świata w końcu XIX wieku.
1. Moim zdaniem szczególne znaczenie dla rozwoju różnych dziedzin kultury miała żarówka, jak i kamera. Gdy Thomas Edison w 1879 roku wynalazł szklaną bańkę, która w połączeniu z prądem zaczynała świecić, nastąpiła wielka rewolucja w dziedzinie...
Prądy artystyczne w okresie Młodej Polski.
PRĄDY ARTYSTYCZNE DEKADENTYZM - ogólnoeuropejski prąd duchowy charakterystyczny dla ostatniego dwudziestolecia XIX w. Wyrażał się w postawie pesymistycznej i indywidualistycznej oraz poczuciu słabości duchowej. - Kształtowany przez ówczesną...
Stefan Żeromski - życie i twórczość.
Stefan Żeromski (1864-1925) Życiorys: Stefan Żeromski używał pseudonimów: Maurycy Zych, Józef Katerla. Urodzony w tragicznym roku 1864, wzrastał w dławiącej atmosferze "Kraju Przywiślańskiego", w Kielcach, małym prowincjonalnym...
Tomasz Judym - bohater prawdziwy czy papierowy.
W twórczości Stefana Żeromskiego bardzo często spotkać możemy utwory, w których ukazana jest pełna poświęcenia walka o byt niższych warstw społecznych. Z problemem tym spotykamy się również w powieści „Ludzie bezdomni”. Główny bohater – Tomasz...
Ołtarz Wita Stwosza
Najcenniejszym zabytkiem Kościoła Mariackiego jest trzyczęściowy ołtarz główny, tzw. tryptyk. Wykonany został on przez niemieckiego rzeźbiarza o nazwisku Veit Stoss, spolszczone Wit Stwosz pochodzącego z Norymbergii, który osiedlił się w Krakowie,...
Która z wielkich tradycji romantyczna czy pozytywistyczna jest bardziej potrzebna narodowi ?
Każda epoka w literaturze wyrastała i tworzona była z potrzeby społecznego zrozumienia i odnalezienia się w otaczającej rzeczywistości. Następująca po poprzedniej epoka miała zawsze skrajnie różne poglądy i założenia w stosunku do mijającego...
Przegląd filozofii.
Poglądy Absolutyzm – pogląd (przeciwieństwo relatywizmu), według którego istnieją byty absolutne, tj. niezmienne i wieczne, ważne zawsze i wszędzie, niezależne od człowieka ani od społeczeństwa. Agnostycyzm – pogląd negujący możliwość poznania...
„Miniatura średniowieczna” Szymborskiej - nie tylko nawiązanie do epoki
Średniowiecze przeciętnemu odbiorcy sztuki tamtego okresu kojarzy się przede wszystkim z kulturą rycerską, wielkimi władcami, zamkami, ale także z mnichami i świętymi oraz wojnami w imię wiary. Krzyż i miecz – oto znaki tej epoki. Rycerstwo i...
Porównanie obrazów "Śniadanie na trawie" Moneta i Maneta.
Porównanie „Śniadania na trawie” Moneta i Maneta. Pierwszy z tych dwóch obrazów – został namalowany przez Maneta w 1863, na co odpowiedzią było dzieło Moneta z 1865r. Dzieło Edouarda Maneta jest dość kontrowersyjne, ze względu na treść, jaką...
"Lalka" Bolesława Prusa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
Osiągnięcia polskiej nowelistyki pozytywistycznej w zakresie kompozycji.
Nowela – gatunek o rodowodzie antycznym. Najstarszym ze znanych zbiorów nowelistyki greckiej były Opowieści mileckie Arystydesa z Miletu, tworzącego na przełomie II i I w. p.n.e. Nowela to krótki prozatorski utwór, pozbawiony komentarzy i...
Pozytywizm - charakterystyka epoki i twórczości.
Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budował wiedzę o świecie na badaniu faktów dostępnych...
Pozytywizm
Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budował wiedzę o świecie na badaniu faktów dostępnych...
"Lalka" - kreacja społeczeństwa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
Stefan Żeromski.
Stefan Żeromski (1864-1925) Życiorys: Stefan Żeromski używał pseudonimów: Maurycy Zych, Józef Katerla. Urodzony w tragicznym roku 1864, wzrastał w dławiącej atmosferze "Kraju Przywiślańskiego", w Kielcach, małym prowincjonalnym...
Gatunki typowe dla literatury Pozytywizmu - realizm.
Pozytywizm to domena prozy. To proza była najważniejsza i miała najwybitniejsze osiągnięcia. Poezja zeszła na drugi plan. 1)Powieść - ogólne cechy: utwór pisany prozą , dużych rozmiarów , o swobodnej kompozycji , często wielowątkowej ,...
Realizm i awangarda jako dwa sposoby prezentowania świata w literaturze XX-lecia .Omów temat w oparciu o utwory literackie.
W okresie pomiędzy I a II wojna światową zachodziło bardzo dużo przemian i przewrotów we wszystkich dziedzinach życia: nauce, medycynie, przemyśle jak i sztuce, co za tym idzie w literaturze. Mówiąc wprost panowała moda na dziwność. Zmieniło...
"Pan Tadeusz"
Jacek Soplica - nowy typ bohatera romantycznego Glówna postacia utworu jest Jacek Soplica, który cale swe zycie poswiecil walce o wolnosc ojczyzny. W mlodosci byl ulubiencem okolicznej szlachty, typowym warcholem i zabijaka. Bywal nawet...
"Powieść jest to zwierciadło, które obnosi się po gościńcu" - Stendhal. Skomentuj słowa pisarza odwołując się do konwencji realistycznej w XIX wieku.
Realizm opierał się na kategorii stworzonej przez Arystotelesa – mimesis, czyli twórczym naśladowaniu świata; na przekonaniu, że dzieło ma być pełnym sprawozdaniem z ludzkich doświadczeń, opisem zachowań, przedstawieniem szczegółów życia, wreszcie...
"Lalka" powieść sukcesu czy klęski?
W powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka” autor bardzo realistycznie spogląda na ówczesny obraz społeczeństwa Warszawy. Mimo tego, że postacie występujące w utworze są fikcyjne, ich charakter i sposób bycia jest bardzo zbliżony do ludzi żyjących w...
"Pan Tadeusz" - jako epopeja narodowa.
Dlaczego Pan Tadeusz jest epopeją? Adam Mickiewicz napisał,,Pana Tadeusza” z przyczyn moralnych. Chciał wyrazić swoją tęsknotę za ojczyzną oraz uciec z emigracji do,,kraju lat dziecinnych”. Wieszcz przystępując do pracy nad kolejnym utworem, w...
"Lalka" jako powieść o straconych złudzeniach.
''Lalka'' jest powieścią realistyczną z drugiej połowy XIX-ego wieku. W tym utworze Bolesław Prus najpełniej wyraził swoje pozytywistyczne poglądy. Odzwierciedlały one idee epoki, między innymi kult pracy i nauki, pracę organiczną oraz pracę u...
Obraz dawnej i przyszłej Polski w „Panu Tadeuszu”.
Pozornie „Pan Tadeusz” jest przesycony bezkrytycznym uwielbieniem dla dawnej Polski. Poeta ukazał malowniczy, barwny, zamknięty i tworzący jakby mikrokosmos świat dworków, zaścianków. Zaludniająca go szlachta przestrzega tradycji, szanuje dawne...
Literatura rosyjska okresu XX lecia miedzywojennego.
W tym samym czasie, w którym na zachodzie Europy powstawały dzieła akcentujące jedność i niepowtarzalność przeżyć jednostki wewnętrznie rozdartej, skłóconej ze społeczeństwem lub całkowicie z niego wyobcowanej, w literaturze radzieckiej dokonywał...
Pozytywizm czy antypozytywizm?
Skojarzenia Pozytywizm – scjentyzm, wynalazki, istota wieku XIX, współpraca wszystkich warstw narodu, nowele, krzewienie oświaty, takie nazwiska jak John Stuart Mill, Comte czy Darwin, a z Polaków: Adam Asnyk, Konopnicka, Żeromski (takie...
Pozytywizm.
Pozytywizm wywodził się z nurtu filozoficznego oświecenia, który przeciwstawiał się metafizyce, a więc wszelkim teoriom idealistycznym, nienaukowym, trudno przyswajalnym przez umysł ludzki, a budował wiedzę o świecie na badaniu faktów dostępnych...
W świetle słów "miniatury o pozornie zabawnym zdarzeniu z ponurym, wcale nieśmiesznym epilogiem" skomentuj tematykę opowiadań Antoniego Czechowa.
To oczywiste, że każde opowiadanie Antoniego Czechowa jest inne i nie jest rzeczą prostą opisać wszystkich jego utworów nie poświęcając w tym celu zbyt dużo miejsca. Jednak jest kilka, a nawet całkiem sporo cech łączących je wszystkie. Są to...
Młoda Polska opracowanie lektur młodopolskich.
WESELE Przedst.2 warstw:inteligiencji i chłop. Bronowicka chata to scena narodow, wesele to pretekst do stawiania ważnych pyt.Autor zadaje pyt .współczesn . sobie społecz. 1)czy dorośliście do prawdziwego czynu wyzwolenia ojczyzny? 2)-II-...
Obrazy w "Panu Tadeuszu". Rola natury w utworze.
Opisy przyrody w "Panu Tadeuszu" są z reguły związane z akcją i podporządkowane są sprawom ludzkim. Wschody i zachody słońca stanowią zatem ramę dla całodziennych wypadków, uwydatniając kompozycję utworu. Stosunkom między ludźmi...
Streszczenie "Ludzi bezdomnych".
Ludzie bezdomni Paryż, Warszawa, Cisy, Zagłębie, koniec XIX wieku. Tomasz Judym, syn biednego szewca warszawskiego z ulicy Ciepłej, absolwent warszawskiej medycyny, przebywając od piętnastu miesięcy na praktyce lekarskiej (chirurgicznej) w...
Sztuka pozytywistyczna.
Główne założenia sztuki pozytywistycznej: Pozytywizm wywodzi się z nurtu filozoficznego oświecenia. Ponownie uwydatnia się dążenie do wiernego oddania natury, jednak artyści rezygnują zarówno z norm akademickich, jak i z romantycznego...
Adam Mickiewicz "Dziady"
“Dziady kowieńsko-wileńskie”, wydane zostały obok “Grażyny” w 1823 r. w II tomie “Poezyj”. Całość poprzedza wiersz “Upiór” Według opowieści tych, “którzy bliżej cmentarza mieszkali” (w.13), corocznie, nocą “na niedzielę czwartą” (w.17) ukazywał...
Pojęcia z polskiego od a do p
A akapit-wcięcie w tekscie,rozpoczynające nową myśl. akcja-ciąg zdarzeń prowadzących do celu. aforyzm-zwięzłe,błyskotliwe sformułowanie ogólnej myśli(maksyma,sentencja) anafora-środek poetycki,rozpocznanie wersów tym samym wyrazem,literą(w ten...
Bajka.
W Oświeceniu bajka cieszyła się ogromną popularnością ze względu na dydaktyczny charakter, ujęty w zwięzłej i atrakcyjnej formie. Bajka należy do najstarszych utworów dydaktycznych. Wywodzi się z twórczości ludowej, a jako utwór literacki...
Symbolizm, impresjonizm, realizm, naturalizm, ekspresjonizm w literaturze i sztuce Młodej Polski.
Okres w literaturze polskiej objęty datami 1890-1918 zwykło się nazywać Młodą Polską. Lecz określenie to mimo najszerszego znaczenia nie było jedynym stosowanym dla określenia tej epoki. Wielu twórców opowiadało się za innymi nazwami, starając się...
Pozytywizm.
Pozytywizm 1. „Lalka" Prusa wyrazem rozczarowania społeczeństwem polskim (idealiści polscy na tle społecznego rozkładu) 2. Na czym polega nowatorstwo kompozycji „Lalki"? 3. Czy „Nad Niemnem" jest powieścią tylko pozytywistyczną? 4....