Arystokracja
Rewolucje groteskowe w "Szewcach" i "Operetce"
Katastroficzne przeczucie rewolucji odnajdujemy w utworach Stanisława Ignacego Witkiewicza. W dramacie Szewcy dał on obraz groteskowej rewolucji, która składa się z kilku etapów i kończy przewrotem dokonanym przez szewców, ukaranych przymusową bezczynnością. Ich przywódcą jest Sajetan Tempe, około sześćdziesięcioletni blondyn wygłaszający bełkotliwe monologi wyrażające niepokój istnienia (język groteski). Tragikomiczny język szewców odczuwających egzystencjalne dylematy, ale nieumiejących...
Kosmopolici z Lalki
Kosmopolitami są niewątpliwie arystokraci z Lalki . Panna Izabela Łęcka chętnie porozumiewa się z ludźmi ze swej sfery w obcych językach, choć nie ma takiej realnej potrzeby, po prostu należy to do dobrego tonu. Chętnie wypuszcza się w zagraniczne podróże, nawet gdy ojciec nie ma na nie pieniędzy. Te wojaże są dla niej rozrywką i oznaką pozycji społecznej, podobnie jak stroje i zwracanie się do ojca: „papo”. Beli, podobnie jak Telimenie, wydaje się zapewne, że paryskie niebo jest...
Kupiec i godność kupiecka
Kupcy i lichwiarze oraz ich działalność są zalążkiem nowego systemu kapitalistycznego. Niekiedy postaci te są zestawiane na zasadzie kontrastu. Postać szanowanego kupca przedstawia William Szekspir w Kupcu weneckim i przeciwstawiają postaci lichwiarza – Żyda zarabiającego nieuczciwie kosztem innych (pożycza na procent, zdziera z klientów pieniądze, chce zdzierać, także w dosłownym tego słowa znaczeniu, i skórę...). Postaci szanowanych kupców odnajdziemy też w Buddenbrookach Tomasza...
Groteskowy bal – wszystko w krzywym zwierciadle
Niekiedy stosunki społeczne zostają skarykaturalizowane, wyolbrzymione na groteskowym balu. Literatura ma wielkie możliwości odkształcania. Wypróbował je np. Julian Tuwim w swym poemacie Bal w Operze (1936), w którym pokazał w krzywym zwierciadle stosunki społeczne i rzeczywistość polityczną lat trzydziestych. W utworze zawarte są zarówno elementy prześmiewcze, jak i katastroficzne (przeczucie zbliżającej się wojny). Efekt osiągnięty został dzięki poetyce groteski oraz zabiegom językowym,...
Spektakl teatralny – wydarzeniem w powieści
W Lalce Bolesława Prusa teatr ukazany zostaje jako miejsce, w którym spotykają się różne warstwy społeczne. Studenci i inni biedni widzowie siadają z tyłu, zaś w najbliższych rzędach i w lożach – przede wszystkim fabrykanci i znudzona arystokracja. Kupcy nie mają raczej czasu na odwiedzanie świątyni sztuki, zajęci codzienną pracą i interesami, tak jak Wokulski czy Rzecki. Pan Stanisław zaczyna się interesować teatrem tylko ze względu na piękną arystokratkę Izabelę Łęcką. Spektakl teatralny...
Marzenia Wokulskiego
Tymczasem przyjaciel Rzeckiego, Wokulski, marzący niegdyś o niepodległości, po swej klęsce skieruje swe marzenia gdzie indziej: ku nauce (podobnie jak jego przyjaciel Szuman), a potem ku zdobywaniu majątku (jak Suzin). Jednak to miłość będzie głównym motorem jego działań. Choć stanie się bardzo bogatym kupcem, przyjacielem arystokracji i narzeczonym arystokratki, nie spełni się jego marzenie o miłości, gdyż odkryje zdradę narzeczonej Izabeli. Być może jeszcze raz skieruje swe marzenia ku...
„Życia nie wolno trwonić, życiem należy dać świadectwo sensu swojego istnienia”. Jaki komentarz do tej wypowiedzi odnajdujesz w wybranych utworach literackich?
Człowiek od zawsze szukał sensu swojego istnienia. Każdy z nas jest jedyny w swoim rodzaju i w innych wartościach doszukuje się swojego spełnienia. Niektórym przychodzi to szybko, drudzy szukają przez całe życie, aż w końcu go odnajdą. Są i tacy...
"Lalka" powieść sukcesu czy klęski?
W powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka” autor bardzo realistycznie spogląda na ówczesny obraz społeczeństwa Warszawy. Mimo tego, że postacie występujące w utworze są fikcyjne, ich charakter i sposób bycia jest bardzo zbliżony do ludzi żyjących w...
Człowiek w więzieniu bez ścian - twoje refleksje na temat "Lalki" Bolesława Prusa.
Przełom 1878 roku i 1879. Warszawa, Paryż, Zasławek, Skierniewice. Arystokraci: Tomasz Łęcki, Izabela Łęcka, Prezesowa Zasławska, Julian Ochocki, Kazimierz Starski, Kazimiera Wąsowska, Książe, Baron Krzeszowski, wśród nich Stanisław Wokulski....
A czymże ja jestem…? Oceń miejsce i rolę bohatera w trzech różnych światach widzianych przez niego w gmachu kościoła. Wykorzystaj znajomość całego utworu.
Gdyby wczytać się dokładniej w treść Lalki, można w niej odszukać nie tylko ‘trzy światy Wokulskiego’. Tutaj każdy bohater na swój sposób ocenia i szufladkuje to, co go otacza i samodzielnie formułuje logiczne wytłumaczenie takiego podziału....
"Być czy mieć?" - odnośnie bohaterów "Lalki" Bolesława Prusa.
Życie przepełnione jest pytaniami, na które przychodzi nam prędzej czy później udzielić odpowiedzi. W pewnym momencie zmusza do podejmowania decyzji, które rzucają swój cień na całą jego resztę. Jednym z takich przykładowych pytań jest,...
Arystokracja w "Lalce".
Arystokracja w Lalce Oto panorama tej warstwy społecznej, zaczerpnięta z rozdziału 5 pierwszego tomu, gdy Wokulski, zakochując się w Izabeli, poznaje ten zamknięty świat: „Ten świat wiecznej wiosny, gdzie szeleściły jedwabie, rosły tylko...
"Faraon” Bolesława Prusa jako powieść o władzy i państwie - obraz społeczności Egipcjan
Przedstawione w fabule powieści Bolesława Prusa pt. "Faraon" społeczeństwo Egiptu jest bardzo rozwarstwione, niejednorodne pod względem narodowości, praw, silnie zhierarchizowane. Za podstawowe czynniki wpływające na rozpad egipskiej...
Oblicza bezdomności w 'Ludzie bezdomni" Żeromskiego.
"Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego to powieść, jak można domyślić sie z samego tytułu, poruszająca problem bezdomności. Ale nie tylko takiej, kiedy nie ma się dachu nad głową, miejsca zamieszkania, lecz bezdomności psychicznej, zagubienia...
"Lalka".
"Lalka" jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany obraz przedstawionego świata i jego wieloznaczną koncepcję, kształtuje odmiennie niż dotąd rodzaj fabuły. Konwencjom tradycyjnego romansu, uproszczonym...
Pogląd pisarzy na rewolucję społeczną w utworach różnych epok.
Rewolucja zawsze budziła grozę, ale zarazem fascynowała. Może właśnie dlatego inspirowała tak wielu artystów pisarzy i filozofów. Z pasją malował ją Eugene Delacroix. Jego obraz „Wolność wiodąca ludzi na barykady” tematycznie nawiązuje do...
"Lalka" Bolesława Prusa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
"Lalka" - kreacja społeczeństwa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
Świat według Izabeli Łęckiej.
Bolesław Prus zaczął wydawać „Lalkę” od roku 1890, czyli już u schyłku pozytywizmu. Powieść ta była więc swego rodzaju oceną całej minionej epoki, krytyką szczytnych haseł programowych pozytywistów, czyli: „praca u podstaw, praca organiczna,...
Kobieta - puch marny, czy boska istota?
SYNTEZA - MARZEC 2007 Temat: Kobieta - puch marny czy boska istota? 1. Wstęp - motyw kobiety Motyw kobiety pojawiał się bardzo często w literaturze, a także i w sztuce. Kobieta była natchnieniem wielu artystów, poetów. Przedstawiana...
"Lalka" Bolesława Prusa.
Aleksander Głowacki, herbu Prus I, później używający pseudonimu Bolesław Prus urodził się 20 VIII 1847 r. w Hrubieszowie nieopodal Lublina, zmarł zaś w 19 V 1912 r. w Warszawie którą uczynił bohaterem swoich licznych opowiadań, nowel, powieści,...
"Lalka" - pozytywista wobec dziedzictwa przeszłości.
Pozytywista wobec dziedzictwa przeszłości. (realizując temat wykorzystaj interpretacje podanego fragmentu z "Lalki". Rozważ jak zaprezentowana w nim osobowość i postawa bohatera wpłynęła na jego losy i życiowe wybory.) Każda epoka...
Stosunek do przeszłości szlacheckiej w literaturze polskiego romantyzmu.
Jako, że w początkowej fazie romantyzmu nastąpił odwrót od wszelkich przejawów oświecenia, tak więc odstąpiono również od krytyki szlachty; krytyki, bo właśnie ten wątek dominuje, jeżeli w ogóle się pojawia; potem jednak, w wyniku rozwoju wydarzeń...
Miłość złudne szczęście, ulotna chwila życia, źródło cierpień.
Miłość to najpiękniejsze i najtrudniejsze uczucie. Jest ono głębokie i piękne, potrafi dać radość i szczęście, ale potrafi także zranić a niekiedy i zabić. Miłość to niezgłębiona tajemnica, niesamowite uczucie, to niepowtarzalna więź łącząca dwoje...
Chłop potęgą jest i basta - pisarze Młodej Polski wobec ludu.
Słowa "chłop potęgą jest i basta" dowodzą mityzacji tego stanu. W rzeczywistości i w średniowieczu, w XIX wieku, i dziś chłop jest postacią, która dźwiga wszelkiego rodzaju obelgi, upokorzenia, jest wykorzystywany do ciężkiej pracy....
Kto był twoim zdaniem - szczęśliwszy w życiu? Rzecki - naiwny, pełen złudzeń czy Wokulski - sceptyczny wobec świata, siebie?
Na pytanie postawione w hipotezie można odpowiedzieć tylko w jeden sposób, mianowicie porównując historie życia obu bohaterów. Wokulski był osobą, która reprezentuje idealistów epoki pośredniej, z pogranicza romantyzmu i pozytywizmu. Wybitnie...
Lalki salonowe i lalki metafizyczne.
Na początku powieści „Lalka” Bolesława Prusa jeden z bohaterów, Ignacy Rzecki, ba-wił się nakręcanymi zabawkami, mrucząc do siebie: „Hi! Hi! hi! Dokąd wy jedziecie podróż-ni?... Dlaczego narażasz kark, akrobato?... Co wam po uściskach,...
Historiozofia dziejów w "Nie-Boskiej komedii".
W części II dramatu Filozof w rozmowie z Mężem wypowiada przekonanie, że świat rozwija się poprzez przelew krwi, cierpienia oraz niszczenie starych form społecznych. W podobny sposób pojmował mechanizm rozwoju dziejów również autor dramatu. W...
"Dziady" część III - dramat romantyczny.
1. młodzież Aresztowania najczęściej dotyczą młodzieży. Są oni świadomi tego co robią, są nieugięci, wierni ideałom, patrioci, solidarni, zawzięci. Dla niektórych z nich walka stała się częścią ich życia. Walczą do końca. Ich środowisko:...
Kobieta jako bohaterka literacka
KOBIETA JAKO BOHATERKA LITERACKA. PRZEDSTAW ZAGADNIENIE, ODWOŁUJĄC SIĘ DO WYBRANYCH DZIEŁ Galeria kobiet w literaturze jest niesłychanie bogata. Przez wieki wykreowane zostały różne typy kobiet i różne role oraz zadania powierzano im. Kobiety...
Izabela Łęcka - odpowiedzialność jednostki w świetle tendencyjnej krytyki arystokracji.
Bolesław Prus napisał powieść „Lalka” w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Był to okres wyjątkowy dla Europy i Polaków. Okres pozytywizmu, pracy od podstaw, budowania nowej rzeczywistości. Czas zmian i rozwoju. Era Postępu, tak technicznego jak i...
"Lalka" B. Prusa - charakterystyka arystokracji
Do arystokracji w powieści zaliczamy: baron Krzeszowski, rodzina Łęckich, baron Dalski, Ochocki, książę, hrabina Karolowa, Wąsowska, hrabia Anglik, Zasławska, Florentyna. Pozycja arystokracji w XIX w. jest jeszcze dobra choć część z niej już...
Lalka - opracowanie lektury
Lalka "Lalka" jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany obraz przedstawionego świata i jego wieloznaczną koncepcję, kształtuje odmiennie niż dotąd rodzaj fabuły. Konwencjom tradycyjnego romansu, uproszczonym...
Czy pieniądze są kluczem do wolności?
Każda żywa istota dożywsza sędziwych lat, zastanawia się nad sensem swojego życia. Budzą się wtedy w człowieku refleksie i odżywają wspomnienia minionych lat. Lat, które minęły bezpowrotnie, które już nigdy więcej nie powrócą. Rozważamy jakie ono...
"Lalka" jako panorama społeczeństwa polskiego.
Pisarz w swojej powieści przedstawił różne grupy społeczne, szczególna uwagę poświęcił mieszczaństwu, w którym potrafił dostrzec rozwarstwienie, zróżnicowanie. Grupą dominującą była arystokracja, która w większości nie dawała żadnych wzorców,...
Czym dla bohaterów Lalki Bolesława Prusa są miłość i małżeństwo? Zanalizuj podane fragmenty utworu, odwołując się do swojej wiedzy o wskazanych w nich postaciach.
Bolesław Prus w powieści „Lalka” przedstawił wachlarz polskiego społeczeństwa. Obecni są tu arystokraci, mieszczanie i kupcy, reprezentowani przez Izabelę Łęcką, Stanisława Wokulskiego, doktora Szumana, Kazimierza Starskiego i panią Prezesową....
Rewolucja w "Nie-Boskiej komedii" i "Przedwiośniu".
Rewolucjoniści z "Nie-Boskiej komedii" domagają się zmiany dawnych stosunków społecznych. Pragną zemsty za krzywdy wyrządzone im przez arystokrację. Krasiński stworzył monumentalny, potężny i groźny wizerunek plebejskiego buntu,...
Obraz społeczeństwa polskiego drugiej połowy XIX wieku prezentowany w prozie pozytywistycznej.
Twórcy epoki pozytywizmu traktowali, przynajmniej w początkowym okresie swe utwory literackie jako narzędzie społecznej edukacji. Poprzez odpowiednio dobrane treści, sylwetki i perypetie bohaterów kreślili obraz polskiego społeczeństwa, wskazując...
Społeczeństwo polskie w "Lalce" Bolesława Prusa
Arystokracja w poświeci ogólnie jest oceniana negatywnie. Jest pozbawiona jakichkolwiek uczuć patriotycznych. Uważa, że jest stworzona do używania życia, do zapewniania sobie wszelkich przyjemności. Inni są od tego żeby pracować i dawać im...
Charakterystyka ludności Warszawy w "Lalce".
„Oto miniatura kraju – myślał – w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby karmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie...
Opracowanie "Lalki" Bolesława Prusa.
"Lalka" B. Prusa wydawana była w "Kurierze Codziennym" w odcinkach w latach 1887-89, zaś w całości ukazała się w 1890 r. 1. Powieść dojrzałego realizmu: Jest to powieść dojrzałego realizmu - ze względu na skomplikowany...
Urozmaicenie fabuły czy alegoria? Rozważ, jaką rolę w "Lalce" Bolesława Prusa pełni przytoczona legenda. W rozważaniach odwołaj się do znajomości losów Stanisława Wokulskiego
„Lalka” jest to pozytywistyczna powieść Bolesława Prusa realizująca zasady realizmu krytycznego. W utworze tym można także znaleźć cechy powieści psychologicznej czy społecznej. „Lalka” charakteryzuje się niezwykłym bogactwem motywów i epizodów....
Analiza "Lalki" Bolesława Prusa.
1. „charakterystyka utworu. Akcja powieści rozgrywa się przede wszystkim w Warszawie, poza tym w Zasławku i w Paryżu czas akcji początek 1878 do październik 1879 - czas akcji uprzedniej 1840 - 1878 - narrator I - autor; narrator II stary...
Wizerunek kobiet w powieściach pozytywistycznych - Izabela Łęcka
Kobiety w literaturze na przestrzeni wieków nie zmieniły się zbyt bardzo. Zawsze były ……. . kobietami, czyli istotami, które Bóg stworzył na to żeby mężczyźnie za bardzo w życiu się nie ckniło. Właśnie, skoro już jesteśmy przy Bogu i tworzeniu...
Obraz "chorego" społeczeństwa w "Lalce" Bolesława Prusa
Akcja powieści rozgrywa się w obrębie lat 1878 - 1879 i obejmuje szeroki obraz społeczeństwa polskiego. Społeczeństwo podzielone jest na klasy, które jednak nie współpracują ze sobą tak jak chcieli tego pozytywiści. Te, które powinny stanowić o...
Postacie Kobiece w literaturze romantycznej i dziełach pozytywistycznych
Romantyczny poeta upajałby się pewnie urodą kobiety, widział w niej anioła, gdyby była, choć trochę sentymentalna i bardziej wrażliwa. Poeta błądził, więc w sferach wyobraźni, poszukując swej wybranki nie w realnym świecie, ale w...
Arystokracja przedstawiona w "Lalce" i "Nad Niemnem"
Przedstawicielami arystokracji w „Lalce” są m.in.: Tomasz Łęcki, jego córka Izabela, prezesowa Zasławska, Starski i książę. W „Nad Niemnem” grupa ta jest reprezentowana m.in. przez Teofila Różyca, Zygmunta Korczyńskiego Andrzejową Korczyńską i...
Arystokracja w "Lalce"
Pisarze polskiego pozytywizmu ukazują rozwarstwienie społeczeństwa. Piszą o ciężkiej pracy, walce o byt. Ukazują, że w miastach te są dzielnice nędzy, gdzie panoszą się brud i występek. A tymczasem bogate społeczeństwa prowadzą pełne przepychu i...
Charakterystyka i ocena Wokulskiego
Stanisław Wokulski, główny bohater powieści Bolesława Prusa pt. „Lalka”, to postać budząca duże kontrowersje wśród czytelników. Każdy, kto przeczytał ten utwór stwierdza, że w postaci Wokulskiego dostrzega cząstkę siebie samego. Dlaczego tak się...
Pytania egzystencjalne, dylematy moralne i poszukiwanie sensu życia w „Przedwiośniu” S. Żeromskiego
Dwudziestolecie międzywojenne, jest to okres w literaturze polskiej obejmujący lata 1918-1939. Po odzyskaniu niepodległości polskie życie literackie zaczęło się organizować na nowo: 1920 powstał Związek Zawodowy Literatów Polskich, 1924 polska...