Nie pamiętasz hasła?Hasło? Kliknij tutaj
W ekstremalnej sytuacji wielu bohaterów daje z siebie więcej niż normalnie mogliby dać. Np. Raymond Rambert, dziennikarz, przybysz z Paryża, początkowo marzący o ucieczce z Oranu, ostatecznie przezwycięża egoizm i pozostaje w mieście, by ratować tych, z którymi od niedawna dzieli dramatyczny los. W ludziach uruchamiają się pokłady aktywności, współczucia i poświęcenia, doktor Rieux pociąga za sobą innych. Jednak w niektórych epidemia budzi niskie instynkty, np. zbrodniarz Cottard cieszy...
Kary wymierzane przez ludzi skłaniają do refleksji o ułomności ludzkiego wymiaru sprawiedliwości. Jego parodią, urągającą człowieczeństwu, są na ogół sądy wojenne, sądy stalinowskie czy absurdalne zbiorowe wyroki wydane przez Hitlera na Żydów czy Romów. Odwrotnym problemem jest nieadekwatność wyroków (wydawanych na zbrodniarzy hitlerowskich czy stalinowskich) wobec ich win. W Dekalogu V Krzysztofa Kieślowskiego wykonanie wyroku śmierci pokazane zostaje jako kolejna zbrodnia, akt zemsty,...
Inny typ kobiety wyrachowanej prezentują żony popychające mężów do działań niemoralnych, a nawet zbrodni w imię kariery. Taka jest Lady Makbet, która przekonuje swego małżonka – tana Kawdoru, iż może zostać królem i powinien zabić goszczącego w zamku Makbetów Dunkana. Wspólnie dokonują mordu, jednak ostatecznie ponoszą klęskę – Lady Makbet umiera, a Makbet otoczony przez wrogów ginie. Wyrachowanie, ale też nadmierne ambicje (ale na pewno nie dobro pacjentów) kierują Emmą Bovary – tytułową...
Prócz lekarzy dziwaków literatura portretuje lekarzy outsiderów skazanych na wyobcowanie z powodów np. politycznych. Takim jest bohater Łuku triumfalnego Ericha Marii Remarque’a, Ludwik Fresenburg, ukrywający się w Paryżu jako nielegalny emigrant, uciekinier z hitlerowskich Niemiec. Poznajemy go jako przystojnego mężczyznę, świetnego chirurga, który ukrywa się pod fałszywym nazwiskiem Ravic. Zmory przeszłości nie dają mu jednak spokoju, posuwa się nawet do zabicia dawnego oprawcy z...
Niestety, nie wszystkim takie marzenia się spełniły. Już Antygona Sofoklesa opisuje nieludzką decyzję władcy – tyrana Kreona,o zakazie grzebania krewnego, Polinika, zabitego w bratobójczej walce, uznanego za zdrajcę. W I liadzie mowa o okrutnej decyzji Achillesa, który nie zgodził się na pogrzeb księcia trojańskiego Hektora, na szczęście zmienił swą decyzję przebłagany przez starego króla Priama. W naturalistycznym opowiadaniu Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki, wrony mowa o...
Dalsze skutki rewolucji, przewidywane przez Witkacego czy Orwella, tj. terror, dyktatura jednostki, zbrodnie, zostają przedstawione np. w prozie łagrowej ( Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, proza Leo Lipskiego, Aleksandra Sołżenicyna i Oli Watowej). Także w stalinowskich więzieniach cierpią i giną rzekomi wrogowie rewolucji, często dawni działacze rewolucyjni lub zupełnie niewinni ludzie (filmy Matka Królów Zaorskiego na podstawie powieści Kazimierza Brandysa, Przesłuchanie...
Nie brakuje też w literaturze polskiej obrazów Rosjan – katów. Proza łagrowa, np. Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, pokazuje zarówno Rosję katów, zwyrodnialców z łagrów, jak i więźniów, na ogół niesprawiedliwie aresztowanych i osadzonych w łagrze. Niektórzy z nich pokornie uznają swoją winę, inni próbują walczyć o zachowanie godności (Kostylew). Motto dzieła zaczerpnięte z utworu Fiodora Dostojewskiego Wspomnienia z domu umarłych sugeruje, że Rosja miała problemy ze...
Zbrodnia to niesłychana, Pani zabija pana; Zabiwszy grzebie w gaju, Na łączce przy ruczaju, Grób liliją zasiewa, Zasiewając tak śpiewa: „Rośnij, kwiecie, wysoko, Jak pan leży głęboko; Jak pan leży głęboko, Tak ty rośnij wysoko”. (Adam Mickiewicz, Lilije )
Postaci lekarzy, nie tylko przyzwalających na zło i niedbających o zdrowie pacjentów, ale wręcz jawnie szkodzących ludzkości, zarejestrowała literatura dokumentująca zbrodnie hitlerowskie. Medaliony Zofii Nałkowskiej są dowodem lekarskich zbrodni medycyny wobec ludzkości. Traktowanie ludzi jako materiału doświadczalnego, uprzedmiotowienie ciał ludzkich służących jako surowiec do produkcji np. mydła czy włosia opisuje między innymi opowiadanie Profesor Spanner . O lekarskich zbrodniach pisze...
W wielu utworach, zwłaszcza romantyków, mówi się o zdradzie ukochanego lub ukochanej, złamaniu wspólnoty dusz z kimś, kogo się kocha, komu się ślubowało (nie przy ołtarzu) miłość, lecz nie mogło się dotrzymać tej przysięgi. Romantykom taka zdrada osoby przeznaczonej, kochanej całym sercem, wydaje się zbrodnią. Opuszczenie takiej osoby w celu zawarcia małżeństwa z kimś innym, np. ze względów majątkowych, określane jest jako zdrada. Tak cierpi bohater IV części Dziadów opuszczony przez...
Samotni są też mściciele, np. Giaur – tytułowy bohater powieści poetyckiej Byrona, który musi być sam, by dokonać zemsty za zabicie Leili, a potem trzymać w ukryciu swą zbrodnię i pokutować za nią. Samotny jest też Hamlet– bohater największej tragedii wszech czasów, napisanej przez Williama Szekspira,pragnący pomścić podstępnie zabitego ojca. Konieczność ciągłego spiskowania pociąga za sobą konieczność odgrodzenia się nawet od kochanych istot (matki, Ofelii) i od wrogów (Klaudiusz, jego...
Obłędowi po zbrodni ulega Lady Makbet, zmywająca ciągle z dłoni nieistniejącą krew, a także nękany przez wyrzuty sumienia jej mąż, widzący wszędzie postaci zamordowanych ( Makbet Williama Szekspira). Cechy obłędu przejawia też pani, która zabiła pana, z ballady Mickiewicza Lilije , wszędzie widząca i słysząca zmarłego męża. Bohaterowie o wrażliwych sumieniach mogą doznać obłędu i przed zbrodnią. Taką postacią jest bohater Słowackiego Kordian, mdlejący w progu sypialni carskiej przed próbą...
Niekiedy marzeniom o królewskiej koronie pomaga krew, trucizna, sztylet.Liczne zbrodnie królobójstwa rejestrują tragedie Williama Szekspira. W Makbecie tan Kawdoru namawiany przez żonę zabija goszczącego w jego zamku króla Dunkana, by zostać władcą i spełnić przepowiednię czarownic. Dalsza droga Makbeta jest drogą kolejnych mordów, usuwaniem kolejnych przeciwników politycznych i świadków zbrodni. O królobójstwie traktuje też Hamlet . Książę Danii próbuje pomścić śmierć swego ojca –...
Inną rolę przypisze poecie opozycja w systemie totalitarnym.To rola świadka zbrodni. W pewnym sensie jest to nawiązanie do tradycji romantycznej, która nakazywała poetom utrwalać pamięć o bohaterach narodowych. W dobie totalitaryzmu jest to o tyle trudne, że wielu mordów dokonuje się w ukryciu... W Konradzie Wallenrodzie poeta Halban przypomina Walterowi Alfowi o jego prawdziwej tożsamości i obowiązku walki. A oto, jak zostaje określona rola poezji: Płomień rozgryzie malowane dzieje,...
Samotny pozostaje w swych poczynaniach tyran Klaudiusz żyjący w ciągłym niepokoju. Mając świadomość, że jest winien zbrodni, a Hamlet depcze mu po piętach, musi przy innych robić dobrą minę do złej gry, za plecami snując intrygi: wysyła Hamleta w podróż, potajemnie pisząc list do innego władcy, by go zgładził, gdy podstęp jednak się nie udaje i Hamlet wraca, próbuje w inny sposób zamordować księcia (trucizna). Podobnie samotny jest Kreon, wydający wyrok na Antygonę. Ma przeciwko sobie syna i...
Odrębny rozdział świata zbrodni stanowią zbrodnie przeciw ludzkości – zbrodnie w państwach totalitarnych. Zbrodniarzami wojennymi wyzutymi z ludzkich uczuć są niemieccy kaci opisani w opowiadaniach Tadeusza Borowskiego czy Medalionach Zofii Nałkowskiej albo Kolumbach . Roczniku 20 Romana Bratnego – bawi ich strzelanie do Żydów, bawi torturowanie więźniów. A jednak sztuka Leona Kruczkowskiego Niemcy czy Rozmowy z katem Kazimierza Moczarskiego pokazują, iż „Niemcy są ludźmi” i role...
Zdarza się też, że ktoś popełnia zbrodnię, bo wydaje mu się, że sam może,jako wybitna jednostka, stanowić prawa i wymierzyć sprawiedliwość. Tak jest np. w przypadku bohatera Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. Raskolnikow sądzi, że może sam wydać i wykonać wyrok na starej lichwiarce– pieniądze zabrane starej umożliwiłyby bowiem przetrwanie rodzinie Rodiona, a także niesienie pomocy innym cierpiącym. Rodi on samodzielnie, także opierając się na sądach innych, ocenia lichwiarkę jako...
Bardzo poważne dylematy przeżywają bohaterowie romantyczni. Tragiczni mściciele, tacy jak Giaur czy Jacek Soplica, zwykle wybierają zemstę, zbrodnię, a potem pokutują za swoje winy. Muszą wybierać między konwencjonalną moralnością a koniecznością zemsty. Podobny dylemat, ale niewypływający już z krzywd osobistych, a konieczności walki za ojczyznę, ma np. Konrad Wallenrod. Musi on wybrać między etosem rycerskim a koniecznością zemsty na wrogach narodu – Krzyżakach. Wybiera złą sławę,...
Odpowiadają za swe zbrodnie także bohaterowie utworów romantycznych – polska Lady Makbet, Balladyna z dramatu Słowackiego, zabijająca siostrę Alinę, Kostryna i przyczyniająca się do śmierci wielu innych osób, czy pani, która„zabiła pana” w balladzie Mickiewicza . Zbrodniarzy spotyka okrutna kara.
Inna Szekspirowska bohaterka, Lady Makbet, popada w obłęd pod wpływem zbrodni dokonanej wspólnie z mężem. To ona była inicjatorką zabójstwa króla Dunkana. Wydawała się silniejsza psychicznie od męża, bardziej zdecydowana i wytrwale dążyła do celu. A jednak po dokonaniu zbrodni załamała się. Objawem jej szaleństwa było między innymi ciągłe mycie rąk po dokonanej zbrodni i mówienie o niej. Na rękach wciąż widziała nieistniejące plamy krwi... Obłęd doprowadził ją do śmierci. Mąż, zafascynowany...
Nie tylko niewinność, dobroć, łagodność oraz przedwczesna dojrzałość, ale także okrucieństwo, zła wola, znęcanie się nad innymi bywają przypisywane dzieciom, zwłaszcza we współczesnych tekstach kultury. Np. powieść Williama Goldinga Władca much ukazuje okrutnych chłopców, którzy pozostawieni sami sobie na bezludnej wyspie rywalizują ze sobą, tworzą minispołeczeństwo totalitarne, znęcają się nad słabszymi i w efekcie zabijają jednego ze swych kolegów. Okrucieństwo małych antysemitów opisał...
Niektórzy bohaterowie romantyczni przeżywają jednak konflikt moralny pomiędzy koniecznością dokonania zbrodni a uznawanymi przez siebie wartościami. Kordian, przytłoczony wątpliwościami dotyczącymi zabicia człowieka, mdleje w progu carskiej sypialni i nie dokonuje zbrodni. Konrad Wallenrod zbrodni dokonuje, jednak przeżywa wyraźny konflikt między kodeksem rycerskim i chrześcijańskimi zasadami, zgodnie z którymi został wychowany, a koniecznością stosowania kłamstw, podstępów, ciągłego łamania...
Mitologia grecka i dramat Sofoklesa Król Edyp opowiadają o zbrodni niezawinionej Jokasty i Edypa. Wina Edypa polega na tym, że znając wyroki fatum i czyniąc wszystko, by uniknąć przeznaczenia, popełnia jednak nieświadomie zbrodnię ojcobójstwa i kazirodztwa. Opuszcza przybranych rodziców, obawiając się wypełnienia przepowiedni wyroczni (nie wie, że jest przybranym dzieckiem). Po drodze dumny młodzieniec wchodzi w konflikt z niechcącym ustąpić mu z drogi starcem i zabija go. Po latach okaże...
Niekiedy zdrada doprowadza do zbrodni mężobójstwa. Tak jest w balladzie Lilije Adama Mickiewicza. Niewierna żona, która zdradziła męża podczas jego pobytu na wojennej wyprawie, bojąc się, że prawda wyjdzie na jaw, zabija go nożem i zakopuje jego zwłoki w lesie, obsadzając grób liliami. Po roku, mimo nękających ją wyrzutów sumienia, decyduje się wyjść za mąż za jednego z braci męża, którzy proszą ją o rękę. Los ma rozstrzygnąć, którego z nich pani weźmie za męża (czyj wianek wybierze, ten...
W opowiadaniach Tadeusza Borowskiego mowa o tym, jak trudno oddzielić byłym więźniom problem kultury niemieckiej od niemieckich zbrodni. Bohater filmu Andrzeja Wajdy Krajobraz po bitwie , nakręconego na podstawie prozy Borowskiego, wciąż myśli o tym, że językiem Goethego wydawano zbrodnicze rozkazy, a przy dźwiękach najpiękniejszej muzyki wysyłano ludzi na śmierć. Spaczona psychika i doświadczenia bohatera utrudniają mu postrzeganie i ocenę Niemców i niemieckiej kultury.
Kolejnym aspektem poświęcenia jest ofiara jednostki za ogół. I tak – Kordian chce wziąć na siebie, nie obarczając innych, zbrodnię królobójstwa...W III części Dziadów także pojawia się motyw człowieka – poety, cierpiącego za całą ojczyznę („ja i ojczyzna to jedno”). Gustaw-Konrad bierze na siebie ciężar cierpień całego narodu i w jego imieniu chce cierpieć, walczyć, przemawiać. Niestety, temu poświęceniu towarzyszy nieprawdopodobna pycha, wola decydowania za innych.
Samotność jest także konsekwencją każdej zbrodni. Samotna jest Balladyna,bohaterka dramatu Juliusza Słowackiego, przez pewien czas tylko sprzymierzona w swych zbrodniczych działaniach z Kostrynem, samotna jest pani, która zabiła pana z ballady Mickiewicza Lilije , samotni są Makbet i jego żona winni zbrodni królobójstwa, a potem kolejnych, będących jej konsekwencją. Ich chwilowymi powiernikami bywają pustelnicy, Makbeta wspiera żona, jednakże ostatecznie każdy z bohaterów pozostaje sam ze...
Inny charakter mają zbrodnie bohaterów Szekspira. Tytułowy bohater tragedii Makbet jest wprawdzie łudzony, może nawet okłamywany i manipulowany przez wiedźmy przepowiadające mu koronę, jednakże wraz z żoną świadomie podejmuje decyzję o zgładzeniu króla Dunkana. I ponosi jej konsekwencje – obawiając się o tron, popełnia kolejne zbrodnie, popada w szaleństwo, patrzy na chorobę i obłęd żony, która w końcu umiera; lęka się i cierpi, dlatego pozbywa się kolejnych przeciwników. Świadomie...
Raskolnikow jest człowiekiem złożonym i bardzo skomplikowanym. Przez jego głowę przepływa wiele myśli egzystencjalnych, nawet czasami za dużo się zastanawia nad błahymi sprawami. Jest człowiekiem wybitnie zdolnym, inteligentnym i wykształconym....
Czym jest wolność? Według słownikowej definicji określamy tym mianem niezależności, niepodległość, swobodę, samodzielność. Jednak każdy z nas ma także osobiste podejście do tego tematu. Dla młodych ludzi wolnością będzie niezależność finansowa od...
Rozwiń myśl Taterkiewicza odwołując się do literatury i własnych doświadczeń: „Tragiczne powikłania, są po prostu właściwością świata w którym żyjemy. Polegają na tym że niekiedy jedna wysoka wartość niszczy inną wysoką wartość i czyni to...
Zanim przejdę do rozważań na temat sądzenia człowieka jako złoczyńcy czy też herosa, muszę odpowiedzieć na pytanie, które samoistnie się nasuwa i trapi mnie niezmiernie. Czy istota ludzka warta jest swojej wysokiej pozycji w świecie duchowym i...
Człowiek dążąc do jakiegoś celu spotyka się z różnymi przeciwnościami. Są one zazwyczaj skutkiem pecha, walki z konkurentem lub tez zwykłej złośliwości innych ludzi. Każdy jednak stara się przezwyciężyć wszelkie przeszkody i wykonać zamierzone...
Człowiek jest sam w sobie istota niezmiernie złożoną. Pierwszą trudnością jaka napotyka, jest poznanie samego siebie. Poznając siebie, człowiek pyta się o swe miejsce w świecie, o położenie, o stosunek do swego własnego losu. Jest on bowiem dla...
Nie istnieje w żadnym słowniku definicja czystek etnicznych, określa się je jako: ludobójstwo, eksterminacje bądź zagładę danej grupy etnicznej. Zjawisko to, jest charakterystyczne dla przebiegu wojen i konfliktów zbrojnych w dwudziestowiecznej...
Dlaczego popełniamy zbrodnię? Dlaczego dokonując złych wybryków nie potrafimy sobie poradzić z ich konsekwencjami? Najprościej byłoby całą winę za to obarczyć dwójkę biblijnych grzeszników Adama i Ewę. Od czasu zjedzenia rajskiego owocu dzieje...
Wśród istot zamieszkujących ziemię, człowiek stanowi najbardziej skomplikowany i najbardziej niezrozumiały przypadek. Dzieje się tak z tej to przyczyny, że człowiek jest istotą symboliczną i nie potrafi żyć, kiedy czuje, że jego życie nie ma...
Wysoki Sądzie, Panie i Panowie, Zakończony został proces w sprawie Jurgena Stroopa. Godzi się przypomnieć całą sprawę raz jeszcze. Jurgen Stroop został oskarżony za przynależność do organizacji przestępczej "Sztafety Ochronne" (SS),...
Kara śmierci jest dylematem, którzy ciągle powraca , jest aktualny, nie przemija, zarówno w Polsce jak i w innych krajach. Prowadzone są różne referenda, spotkania, dyskusje, programy telewizyjne. Obok eutanazji kara śmierci jest tematem ciągle...
Praca maturalna oceniona na 20 punktów (że tak pozwolę sobie na drobną reklamę ;]). W załączniku plan ramowy i bibliografia. Celem tej prezentacji będzie przybliżenie Państwu mojego punktu widzenia na temat wpływu różnych czynników...
1)W krematoriach Oświęcimia i Birkenau splunęło do dnia 18 stycznia 1945 r. Około 5 milionów ludzi . Byli to Polacy aresztowani przez gestapo lub powstańcy przywiezieni z Warszawy, Rosjanie, Jugosłowianie...
Każdy człowiek w coś wierzy. Niektórzy w Boga, wielu bogów, drzewa, zwierzęta, itp. Jedną z pierwotnych form religii jest fetyszyzm – oddawanie czci boskiej martwym przedmiotom. Już od najdawniejszych czasów każde plemię miało swoich...
Jedno z najwybitniejszych dzieł Szekspira – Makbet, powstało około 1606 roku. Było to zerwanie z dotychczasowym wzorem antycznych dramatów. Autor całkowicie odcina się od klasycznej ich formy. Cała akcja rozgrywa się przez dłuższy okres czasu, w...
A kiedy wracam do tamtych strasznych dni, to nie chce mi się wierzyć, że mogliśmy przeżyć takie piekło. Nie mogę odwiedzić Treblinki, gdzie zginęli rodzice i jeden z braci. Nie mogę oglądać żadnych filmów o tamtych czasach. Tutaj patrzę na kwiaty....
PRAWO ? Prawo i państwo są zależne od siebie. Terytorium, ludność i władza charakteryzują państwo. Państwo jest to ludność danego terytorium zorganizowana pod władzą najwyższą (żadna osoba ani organizacja nie może być nadrzędna względem państwa,...
Zbrodnie, które wstrząsneły światem 1)Rosemary i Fred West - angielskie małżeństwo, oskarżone o zamordowanie 12 kobiet i dziewcząt i zakopywanie ich ciał w ogrodzie przez okres 20 lat. Większość z ofiar została pogrzebana w ich domu w Gloucester...
Coraz częściej poruszanym tematem jest wprowadzenie kary śmierci. Ogromna ilość statystyk i rozbieżność zdań skłoniły mnie do odniesienia się do tego właśnie tematu oraz przedstawienia mojego stanowiska w tej sprawie. Niesie on ze sobą zderzenie...
Normy społeczne – wyznacznik postępowania i ludzkich zachowań. Prawo – zbiór ogólnych, uporządkowanych norm zachowania uznanych lub preferowanych przez społeczeństwo, zagrożonych różnymi sankcjami w razie ich naruszenia. Zbiór uprawnień...
Witam Wszystkich tu zgromadzonych, a także Szanowny Trybunał! Zebraliśmy się, aby przedyskutować sprawę zbrodni hitlerowskich w latach 1939 – 1945. W związku z tym chciałbym dzisiaj wygłosić przemówienie na ten temat. Będzie ono sprowadzało się...
„Znaczenie kary i oczyszczenia w życiu człowieka” Człowiek - postać nie podlegająca obiektywnej ocenie. Trudno opisać kogoś, trudno opisać siebie, tak, by było to definitywnie zgodne z prawdą. To co na zewnątrz nigdy nie jest...