Sarmatyzm
Barok : Zapamiętaj te pojęcia
• Konserwatyzm – kurczowe trzymanie się tradycji i niedopuszczanie do reform czy wprowadzenia pojedynczych nowości. • Kosmopolityzm – zapatrzenie w kulturę zagraniczną i przez to lekceważenie dorobku swojego kraju. Kosmopolita znaczy po prostu „obywatel świata”. • Rokoko – ostatnia faza baroku, kojarzona z lekkością i ulotnością.Stosunkowo mało znacząca w literaturze, najmocniej odcisnęła swój ślad w malarstwie i sztuce użytkowej. • Sarmatyzm – cała kultura szlachecka z XVII...
Gatunki literackie Oświecenia i ich znaczenie dla epoki.
Gdy przeczytałem ten temat, od razu postawiłem dwa pytania: Czy utwory takie jak „Satyry”, „Bajki”, czy „Nowa Heloiza” mają jakąkolwiek wartość edukacyjną dla człowieka żyjącego w dobie Internetu, masy ‘chłamu’ błędnie nazywanego czasopismami, i...
Topos rycerza
Powszechnie uważa się średniowiecze za epokę rycerską. Rycerstwo, obok stanu duchowieństwo zajmowała uprzywilejowane miejsce w strukturze średniowiecznej społeczności. Kultura rycerska była po części wytworem świeckim, stworzyła rytuał związany z...
Wartości literatury staropolskiej dla następnych pokoleń.
Jakie wartości zawarte w literaturze staropolskiej należy przekazać następnym pokoleniom jako najcenniejsze dziedzictwo? „Twórczość staropolska obejmuje okres od XII do połowy XVIII w. Czyli trzy epoki literackie: średniowiecze, renesans i...
Myśli polityczna I Rzeczpospolitej
Wiek XVI nazywany złotym wiekiem w czasach, gdy wcześniejsze stulecia widziano w ciemnych barwach, był w rzeczywistości kontynuacją rozkwitu polskiej polityki, gospodarki i kultury poprzedniego okresu, natomiast w osiągnięciach złotego wieku...
Sarmatyzm w literaturze epok późniejszych
Wstęp: Sarmatyzm – światopogląd polskiej, XVII-wiecznej szlachty, według którego pochodzi ona od walecznego i dzielnego ludu Sarmatów – jego źródłem jest chęć utrzymania „złotej wolności”; jego cechy to konserwatyzm, przywiązanie do religii,...
O baroku.
I. Nazwa epoki Barok - nazwa epoki wyrażająca zepsucie , bezguście i brak dobrego smaku - tak bowiem oceniano tę epokę zarzucając jej odejście od stylu klasycystycznego a tworzenie innych, nowych form. Jednak oznacza ona również coś niezwykle...
„Czymże jest człowiek?” – William Shakespeare. Jaką odpowiedź na to pytanie odnajdujesz w wybranych utworach literatury? (antyk, średniowiecze, renesans, barok)
Człowiek od początku swego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. Pytania „Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?” zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...
Portret rycerza, szlachcica i dworzanina
Temat o który będę dziś mówił brzmi: „Portret rycerza, szlachcica i dworzanina w literaturze”. Jest to temat, który ściśle powiązany jest z tak zwanymi wzorcami osobowymi. Są to „ideały”, które pokazywały jak człowiek w danej epoce powinien się...
Obraz Rzeczypospolitej Polskiej sarmackiej w satyrze "Do króla", z odniesieniem do innych tekstów Ignacego Krasickiego.
Satyra jest gatunkiem literackim łączącym w sobie lirykę i epikę. Głównym założeniem pisania tego typu utworów jest wyśmianie i piętnowanie zjawisk, osób lub zachowań. Opiera się na pokazywaniu rzeczywistości w krzywym zwierciadle. Ignacy Krasicki...
Dwa obrazy polskiej szlachty – u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne?
Szlachta była bardzo ważną warstwą społeczną. Zaczęła się wyodrębniać z rycerzy u schyłku średniowiecza. W Polsce siłą dominującą stała się w wieku XVI, bo wtedy ukształtował się w Rzeczpospolitej ustrój demokracji szlacheckiej. W ten sposób miała...
Barok -ściąga
barok.Epoka baroku trwała w Polsce od schyłku XVI wieku do lat 40 wieku osiemnastego. Nazwa pochodzi z języka włoskiego (barocco=dziwny). Tak nazywano jedyną w swoim rodzaju perłę, łowioną u brzegów Portugalii - niezwykle cenną, bo rzadką, lecz o...
Barok - sciąga
Hasło: zastaw się a postaw się, Człowiek to tylko trzcina, ale trzcina mysląca Andrzej Morsztyn-1621-1693 polski poeta Barok-od polowy XVI do końca XVII. Nazwa wywodzi się bądź od portugalskiego określenia perły o nieregularnym kształcie, lub od...
Barok
BAROK XVII-XVIIIw. HIPERBOLA ? przsadnia, ukazanie jakiegoś zjawiska lub przedmiotu z zamierzona przesadą, wyolbrzymiają jego wygląd lub cechy, zaangażowanie twórcy emocjonalne i ma wywoła podobne u odbiorcy. W poezji barokowej hiperbola służy...
Oświecenie polskie
OŚWIECENIE POLSKIE Filozofia Oświecenia ukształtowała się pod wpływem idei racjonalizmu, empiryzmu i antydogmatyzmu, a także nauk ścisłych. Górowała idea postępu; rozum traktowano jako narzędzie do poznania świata i krytyki tradycyjnej wiedzy....
Skomentuj opinię Ireneusza Opackiego o Panu Tadeuszu (esej)
Niezwykła jest ta naprawdę polska romantyczna epopeja (…). Taka radosna i taka gorzka. Taka jasna i taka bezlitośnie rozpaczliwa. Tak łagodnie rozmarzona – i tak okrutnie prawdomówna. Przez znawców Pan Tadeusz jest uważany za największe dzieło...
Barok
1. RAMY CZASOWE EUROPA XVII w. we FRANCJI nie było 2. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 2.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura -...
Wespazjan Kochowski
Wespazjan Kochowski 1630-1700 Wespazjan Kochowski herbu Nieczuja urodził się w roku 1630 w Gaju koło Waśniowa w ziemi sandomierskiej. Był jednym z najwybitniejszych poetów polskiego baroku, przedstawicielem filozofii i literatury sarmackiej....
Barok.
Alegoria - obraz w lit. I sztuce mający poza znaczeniem dosłowny określony sens przenośny, metaforyczny. Znaczenie alegorii jest ściśle skodyfikowane i potwierdzane tradycją, w przeciwieństwie do symbolu, który można interpretować wielorako...
Barok - charakterystyka epoki.
Harmonia sprzeczności Ogromny wpływ na kulturę XVI i XVII wieku wywarła kontrreformacja- działania Kościoła zmierzającego do odzyskania dawnego wpływu we wszystkich dziedzinach życia. W 1563 roku zakończył obrady trwający aż 18 lat sobór...
Sarmata o sobie, inni o sarmacie. Omów na podstawie przykładów literackich XVII i VIII wieku. Blaski i cienie sarmatyzmu.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Z pojęciem tym kojarzy się również swoisty sposób bycia: rubaszność, bujność...
Dydaktyczny charakter literatury Oświecenia. Jakie były przyczyny takiej funkcji literatury?
Dydaktyzm jest jedną z najważniejszych zadań literatury oświeceniowej i najwięcej na to zużyto papieru; przyczyny tego stanu były proste: Zagrożenie dla integralności Polski płynące z zewnątrz, nasiliło się zwłaszcza po I rozbiorze; to...
Walka z sarmatyzmem w literaturze XVIII w.
Temat: Walka z sarmatyzmem w literaturze XVIII w. Oświecenie przypada na wiek XVIII ; na zachodzie Europy było walką z absolutyzmem , w Polsce zaś odwrotnie - ludzie dążyli do umocnienia władzy królewskiej. Epokę oświecenia nazywa się...
Barok - charakterystyka epoki
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. ? N a z w a: Nazwa “barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności ( zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Sarmackie samozadowolenie, a kompleksy narodowe.
Ustosunkowanie się do tak sformułowanego tematu jest trudne przede wszystkim dlatego, że żadnej z dwu wymienionych postaw nie można ocenić jednoznacznie. Sądzę, że w celu ich właściwego porównania powinniśmy odpowiedzieć na pytanie "która...
"Powrót posła" jako komedia polityczna
Komedia Juliana Ursyna Niemcewicza „Powrót posła”, pisarza, działacza politycznego oraz publicysty, będacego również posłem inflanckim oraz zwolennikiem reform na SejmieWielkim, jest utworem, w którym autor posłużył się znanym w komediach...
Stosunki w Polsce XVI-XVII wieku
Moim zadaniem w niniejszej pracy jest opisanie(w myśl definicji kultury politycznej) stosunków panujących w państwie polskim na przełomie XVI/XVII w. Należy wspomnieć o systemie szeroko rozpowszechnionym w szeregach polskiej szlachty, tzw....
„Polskie, arcypolskie...” Podejmij dyskusję o tradycji narodowej jako szansie wyzwolenia dla sztuki.
W literaturze polskiej autorzy i poeci często wykorzystywali swoje utwory do „pokrzepiania serc” Polaków w walce o niepodległość ojczyzny. Ukazywali Polskę dawną, wolną, piękną. Zwykle posługiwali się obrazem arkadyjskiej krainy, gdzie ludzie żyją...
Sarmatyzm.
1. Wielu kronikarzy, nie tylko polskich, ale i obcych, dla określenia ziem dawnej Rzeczypospolitej używało nazwy „Sarmacja”, wywodzącej się od legendarnych Sarmatów – ludów, które zamieszkiwały w połowie pierwszego tysiąclecia p.n.e. tereny nad...
Mity i prawdy o narodzie polskim.
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na XVI - wiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. Sarmatom...
Sarmatyzm jako forma kulturowa.
Tematem polskiej kultury barokowej jest sarmatyzm. Szlachta wierzyła, że wywodzi się od tajemniczych Sarmatów- bitnego ludu zamieszkującego według antycznych historiografów Europę wschodnią. Mityczni Sarmaci słynęli z odwagi, umiłowania, wolności...
Literatura przedstawia nam całą gamę ludzkich charakterów
Literatura przedstawia nam całą gamę ludzkich charakterów. Prezentowane postacie są wzorami ludzkich zachowań, które jak echo powracają w twórczości kolejnych epok. Wartości, które noszą w sobie bohaterowie, nie podlegają przemianom historycznym,...
Barok.
BAROK to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne? Wykorzystaj stosowne konteksty.
W XVII wieku szlachta polska, która w sensie politycznym stanowiła naród, doszukiwała się swej genologii u starożytnych Sarmatów, cechujących się, według podań, odwagą, walecznością, rycerskością i wspaniałomyślnością. Jan Chryzostom Pasek za...
Ściąga z Baroku
BAROK OD końca XVIw do lat 30 XVIIIw. Wizja świata i człowieka w literaturze baroku barocca (J. portug. - perła o nieregulowanym kształcie)- nazwa zapożyczona z terminologii historii sztuki. HASŁO: „VANITAS VANITATUM, ET OMINA VANITAS”-...
Sarmatyzm
Wiersz Wacława Potockiego pt. ? Pospolite ruszenie? opowiada o stosunkach panujących w szeregach szlachty Polskiej. Opowiada także o mentalności rycerzy oraz podejścia do obowiązków obrony ojczyzny. Szlachta opisana w wierszu niezbyt przejmuje się...
1493-1699
1493-szlachta utwożyla izbę poselską 1652-poraz pierwszy zerwano zerwano sejm 1606otwarta walka przeciw królowi 1610-bitwa pod Kłuszynem(Stanisław Żółkiewski) 1621-bitwa pod Oliwa(A.Dickman)1620bitwa pod Cecora(ST.Żółkiewski) 1672-zdob.przez...
Geneza i treść mitu sarmackiego.
Sarmatyzm to pojęcie złożone. Obejmuje ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczpospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI aż po czasy rozbiorów. Pojęciem tym określa się również swoisty sposób bycia - rubaszność., bujność obyczaju,...
„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.”
„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.” 1. Wstęp Współczesnym politykom zalecałabym do przeczytania dzieła...
„Na przykładzie wiersza Wacława Potockiego „Nierząd Polski” określ jaki wizerunek kraju przedstawia poeta i w jaki sposób stara się wpłynąć na morale szlachty
Autorem wiersza ?Nierząd Polski?, na podstawie którego postaram się przedstawić wizerunek kraju i postępowanie szlachty w czasach baroku, jest Wacław Potocki. Napisał on wiele utworów na temat postępowania szlachty oraz sytuacji, jaka panowała w...
"Nie szata zdobi człowieka" - czy zgadzasz się z tym twierdzeniem?
„Nie szata zdobi człowieka” – ta myśl wyjątkowo trafnie pokazuje małe znaczenie ubioru, a co za ty idzie – posiadanych dóbr materialnych. Czy stroje, czyli coś co możemy zmieniać i kupować jeśli tylko mamy na to ochotę i pieniądze,...
Siedemnastowieczni Sarmaci w ujęciu Sienkiewicza. Omów temat analizując wybrane powieści pisarza
Nazwa sarmatyzm pochodzi od starożytnego plemienia Sarmatów. Szlachta polska uznała ich za swoich przodków. Ideologia ta powstała w wyniku mody panującej już od średniowiecza wśród państw starego kontynentu. Polegała na unaocznieniu wyższości...
Na zamówienie redakcji "National Geographic", napisz szkic o obyczajowości siedemnastowiecznej szlachty polskiej
W Polsce szlachta wyodrębniła się na przełomie XIV i XV wieku Przynależność do szlachty określało kilka czynników: służba wojskowa, własność ziemi na „prawie rycerskim”, a zwłaszcza urodzenie, które z czasem nabrało decydującego znaczenia....
Oświecenie
Sytuacja w panstwie polskim w okresie epoki oswiecenia. W latach 20 XVIIIw. nastąpił kryzys ideologi sarmackiej. Poddano krytyce mentalnosc, styl zycia oraz samowolę szlachty. W latach 1765-1787 trwały tzw. "Czasy Stanisławowskie" kiedy...
Charakterystyka czasów Baroku.
1. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 1.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura - zapanowała moda na wszystko co francuskie 1.2...
Barok i jego nurty w Polsce.
Barok jest okresem w sztuce. W Europie rozpoczął się w XVI wieku a zakończył na końcu wieku XVII. Rozwinął się we Włoszech a stamtąd rozprzestrzenił się na całą Europę. W Polsce tendencje barokowe pojawiły się nieco pózniej, bo dopiero w XVII...
Barok i renesans
BAROK Przełom w baroku - Przełom w rozwoju nauki i pojmowaniu świata – Kartezjusz z racjonalizmem (XVII w.) - Kryzys gospodarczy. - Powstanie państw luterańskich (Szwecja, Dania, Prusy) bądź wielowyznaniowych (Holandia). - Utrata...
Wykorzystując posiadaną wiedzę i załączone teksty dokonaj oceny zjawiska zwanego sarmatyzmem. [Ernest Bryll "Portret sarmacki" i Jan Chryzostom Pasek "Pamiętniki"(frag.)]
Charakterystycznym dla polskiego baroku było zjawisko sarmatyzmu. Powstał on w połowie XVII wieku w dworkach szlacheckich. Nie wykraczał poza granice Rzeczpospolitej, lecz w owych Rzeczpospolita była ogromnym krajem obejmującym tereny...
"Pamiętniki" J. Ch. Paska świadectwem obyczaju i dokumentem językowym epoki.
Jan Chryzostom Pasek reprezentuje nurt dworkowy, czyli sarmacki w polskiej literaturze barokowej. Sama nazwa tego nurtu wywodzi się od legendarnych Sarmatów - ludu zamieszkującego w I w. p. n. e. ziemie nad dolną Wołgą. Historycy XVI wieku...
Barok
BAROK to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia dziwactwa i...