„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.”

„Które z dzieł literatury Polskiej mogą twoim zdaniem stać sie źródłem inspiracji dla tych, co współcześnie podejmują trud naprawy RP. Omów temat na wybranych przykładach.”

1. Wstęp

Współczesnym politykom zalecałabym do przeczytania dzieła Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frocz- Modrzejewskiego, Mikołaja Reja, ponieważ zawierają one pewne prawdy, które mogą wpłynąć na pozytywne kierowanie losami państwa.

2. Rozwinięcie

a) „Odprawa posłów greckich" J. Kochanowskiego
* Historia wojny trojańskiej była pretekstem, pod którym autor ukrył ważne współczesne problemy polityczne. Rozważył problem:, kiedy państwo jest silne, a kiedy słabe.
* Sens rozważań autora ma charakter uniwersalny (dotyczy każdego państwa w każdym czasie), jednak najbardziej interesuje Kochanowskiego Polska XVI wieku, wówczas jeszcze silna i znacząca w Europie, ale już z pierwszymi przejawami słabości.
* Kochanowski chciał przestrzec rodaków przed tym, że niewłaściwa polityka może doprowadzić do upadku państwa, tak jak Troję. Mówią o tym fragmenty zwłaszcza:
- Wypowiedź chóru "Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie"- jest skierowana do rządzących państwem i zawiera pouczenie, jak mają sprawować powierzoną im władzę. Nie powinni przekładać osobistych korzyści nad dobro publiczne. Na zakończenie poeta przestrzega, że występki rządzących prowadzą państwo do zguby.
- Opis narady trojańskiej wzorowany na polskich sejmach (świadczy o tym polski sposób głosowania przez rozstąpienie oraz obecność marszałków stukających o ziemię laskami). Kochanowski dostrzega i wytyka prywatę, przekupstwo, brak odpowiedzialności. Przeważają posłowie podobni do Aleksandra, myślący o własnych interesach, mało zaś jest Antenorów troszczących się o państwo.
- krytyka przekupstwa, słabości rządu, braku szacunku dla prawa-, wszystko to wpływa na osłabienie państwa.
- Krytyka młodzieży magnacko- szlacheckiej przyzwyczajonej do wygód, skłonnej do pijaństwa i obżarstwa, a niezdolną do żadnego wysiłku, a zwłaszcza do obrony ojczyzny. Poeta niepokoi się, czy tacy ludzie będą mogli w przyszłości rządzić państwem.

b) „O poprawie Rzeczpospolitej” Andrzej Frycz Modrzewski
* autor zestawił obraz ówczesnej Rzeczypospolitej, z obrazem doskonałego państwa, które chciał zbudować.
* zastanawia się nad cechami doskonałego obywatela Rzeczpospolitej oraz nad obowiązkami postępowania urzędników.
* Autor mówi o równości obywateli wobec prawa i ubolewa, że dla niektórych prawo jest inne, np. kara śmierci, która uzależniona jest od przynależności oskarżonego do warstwy społecznej.
* występuje jako zwolennik zjednoczonego państwa, mającego silną władzę królewską i sądownictwo.
* W księdze "O szkole" pisał o zaostrzeniu wychowania, podniesieniu stanu oświaty i nauki. Jego zdaniem, należy znaleźć pieniądze na odbudowę i utrzymanie szkół, a nie wydawać je na nowe posiadłości magnaterii. Nauczycieli należy traktować z takim samym szacunkiem, co lekarzy, czy prawników.
* W księdze "O kościele" krytykował Kościół, żądał wolności religijnej i wolności sumienia i niezależności kościoła narodowego od papiestwa.
* Jest on przeciwny wojnom.

c) „Powrót posła”- J. U. Niemcewicz
* Pisarz ukazał konflikt pod koniec 18 wieku w Rzeczpospolitej między Sarmatami konserwatystami a zwolennikami reform.
* ośmieszył przedstawicieli obozu konserwatywnego (Starostę Gadulskiego, Starościną i młodego oszusta – Szarmanckiego), chcąc nagromadzić zwolenników obozowi reformatorów (Dobrójscy, ich syn Walery czy Teresa ).
- Ci pozytywni są prawymi, wzorowymi i rozsądnymi obywatelami,
- negatywni jako głupcy, łotry, ludzie nieuznający żadnych wartości moralnych, ani etycznych.
* Program Niemcewicza zakładał:
- zniesienie liberum veto,
- wprowadzenie dziedziczności tronu,
- zwiększenie ilości wojsk,
- pomoc chłopom.
* przedstawił dwie różne koncepcje Polski. Pierwsza z nich to koncepcja obozu reform z takimi przedstawicielami jak. Obóz przeciwny to obóz wrogi reformatorom. Jest on zaprezentowany głównie przez.

d) „Kazania sejmowe" Piotr Skarga
* Przedstawia choroby, które nękają Rzeczpospolitą:
1. nieżyczliwość ludzka wobec Rzeczpospolitej- brak miłości ojczyzny, przedkładanie interesu prywatnego nad dobro kraju.
2. niezgoda wewnętrzna- „rozterki sąsiedzkie”.
3. różnowierstwo- odstępstwa od wiary katolickiej, zagrożenie Polski herezją,
4. osłabienie władzy króla.
5. niesprawiedliwe prawa
6. upadek moralności i obyczajowości w Rzeczpospolitej.
* Mówi o złym wpływie tych chorób na losy państwa. Udziela rad, jak z nimi walczyć.
* oskarża polską szlachtę , wini ją za niedoskonałości. Wytyka im głupotę, próbuje trafić do ich poczucia odpowiedzialności za kraj.

3) „Przestrogach dl Polski” Staszic.
* Skupia się na tragicznej sytuacji polskich chłopów, którzy żyją w nędzy.
* Dręczeni pańszczyzną, porzucają własną ojczyznę i uciekają za granicę.
* bierze w obronę mieszczaństwo, które zawsze było gorzej traktowane niż szlachta i magnateria.
* Chce równych praw dla wszystkich.
* występuje przeciw liberum veto, domaga się głosowania na zasadzie większości głosów.
* opowiada się za władzą dziedziczną

3. Zakończenie