Nie pamiętasz hasła?Hasło? Kliknij tutaj
• Biblia królowej Zofii – pierwszy zabytek języka polskiego,datowany na rok 1455. Jest to tłumaczenie Biblii na język polski (w dialekcie małopolskim), wykonane dla żony Władysława Jagiełły. Jest też nazywana Biblią szaroszpatacką (aż do II wojny światowej przechowywano ją w węgierskiej miejscowości Sárospatak). • Bogurodzica – to pierwszy hymn narodowy oraz pierwszy hymn rycerstwa polskiego. Jest najstarszą polską pieśnią religijną – dwie pierwsze zwrotki pochodzą z XII w....
M I T O L O G I A I B I B L I A Literatura mitologiczna prezentuje bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same pragnienia, namiętności, rywalizują o względy Zeusa, zazdroszczą sobie, snują intrygi, dokonują zemsty,...
Każda epoka wykształciła pewne wzorce osobowe według których należało żyć. Średniowiecze również posiadało wzorce osobowe. Do których ludzie starali się ustosunkować, podporządkowywali im swoje życie. Średniowiecze jako epoka ogromnej wiary w Boga...
Współczesny czytelnik postawiony przed wyborem lektury - czy to na długie, zimowe wieczory, czy też do czytania w tramwaju - z pewnością nie może narzekać na ubogą ofertę tytułów proponowanych mu przez księgarnie i biblioteki. Przeprowadzone...
Sztuka towarzyszy człowiekowi niemal od zarania dziejów. Jej rozwój postępował wraz z ewolucją oraz kształtowaniem ludzkiego umysłu i inteligencji. Znane są nam przecież malowidła wykonywane w jaskiniach przez naszych praprzodków. Na początku były...
W literaturze różnych epok często występuje motyw wędrówki, pielgrzymki, tułaczki. Podróże mogą mieć formę dążenia do jakiegoś celu, ucieczki przed czymś, pielgrzymki do ważnego miejsca, wędrówki w poszukiwaniu pewnych odpowiedzi lub też tułaczki...
W chrześcijaństwie śmierć jest tajemnicą i misterium. Interpretacja śmierci wiąże się przede wszystkim ze zrozumieniem sensu śmierci Jezusa jako śmierci odkupieńczej. Śmierć Jezusa niweczy zło grzechu pierworodnego. Chrzest oznacza zanurzenie w...
Jaka może być śmierć? Zwykle jest to śmierć naturalna. Ale można umrzeć w walce lub na wojnie. Można umrzeć nieestetyczną śmiercią głodową. Można popełnić samobójstwo lub zostać zamordowanym. Śmierć może być naturalistyczna lub symboliczna. Można...
Antyk: Horacy-Egzeni monumentum, O co poeta prosi Apollina; Safona-(Zazdrość, Pogarda dla nieznanej poezji); Owidiusz-Przemiany, Sztuka kochania;Homer-Iliada, Odyseja;Sofokles-Antygona; Biblia: Symonides-Lamentacje; Salomon-Pieśń...
MITOLOGIA IKAR idealista, marzyciel. Podczas ucieczki z krety, pomimo przestróg ojca (Dedala), poddaje się żądzy poznania. Wzniósł się za wysoko, za blisko słońca, które spowodowało, że wosk(użyty przy sporządzaniu skrzydeł) rozpuścił się, a...
Cierpienie jest wpisane w życie każdego człowieka i motyw ten wykorzystywany jest w wielu lekturach. Wiele na ren temat zawierają mity- wierzenia starożytnych Greków i Rzymian. Każdy człowiek może cierpieć na swój sposób. Istnieje...
Hagiografia (żywoty świętych) Legendy o życiu świętych i męczenników oraz o ich czynach i cudach należą do najważniejszych gatunków piśmiennictwa średniowiecznego. Autorzy utworów hagiograficznych – najczęściej anonimowi – pisali swoje...
1. Zaprezentuj najdawniejsze zabytki piśmiennictwa średniowiecznego w Polsce – cechy języka, wartości literackie – oraz polskie dziejopisarstwo Gall Anonim Przybył do Polski na początku XII wieku. Przez kilka lat pracował w kancelarii księcia...
W czasach Bolesława Chrobrego pojawiają się pierwsze utwory pisane w języku łacińskim. Są to teksty hagiograficzne (żywoty świętych) pisane przez cudzoziemców, między innymi: trzy żywoty św. Wojciecha, zakonnika pochodzenia czeskiego, który zginął...
Człowiek i jego świat wartości. Człowiek zawsze szukał w literaturze odpowiedzi na pytania o sens własnej egzystencji, o sposób rozumienia świata i samego siebie, o ideały, ku którym ma dążyć, o system wartości, jaki powinien wyznawać. Literatura...
Dzisiejsze rozumienie szczęścia jest zupełnie inne niż niegdyś. Różni filozofowie różnie wyobrażali sobie łaskę losu. Każda epoka miała swoją własną teorię na ten temat. Powstawało wiele prac, ale wszystkie docierały do jednego stwierdzenia:...
Kazimiera Iłłakiewiczówna, w swoim, pochodzącym z okresu dwudziestolecia międzywojennego, wierszu, pt. ?Opowieść małżonki świętego Aleksego?, nawiązuje do średniowiecznej ?Legendy o świętym Aleksym?. Tematem obu utworów jest życie i osoba świętego...
Legenda o świętym Aleksym Andrzeja Frycz Modrzewskiego opowiada o człowieku bardzo religijnym i zarazem bardzo bogatym, któremu nie zależało na własnej pozycji ,lecz na dawaniu szczęścia innym ludziom. Legenda o świętym Aleksym Andrzeja...
Czy zgodzisz się z oceną średniowiecza jako „wieków ciemnych”, w których dominowała ignorancja, przemoc i pogarda dla spraw doczesnych? Co, twoim zdaniem, stanowi trwały wkład średniowiecza w dorobek cywilizacji europejskiej? Nazwa...
Powszechnie mówimy o znieczulicy społeczeństwa, o tym, że nie reagujemy na cierpienie innych. Jest nam obojętna sytuacja drugiego człowieka, jeśli tylko nam jest dobrze. Często żyjemy jak pasożyty, kosztem kogoś innego. Nie bacząc na jego...
Świat opiera się na sile jednostki. To dzięki niej funkcjonuje, rozwija się. Każda istota ludzka przyczynia się do postępu cywilizacji. Każda formuje ją nadając kształt jej zdaniem odpowiedni. Według własnych przeświadczeń zbudowaliśmy to, co nas...
Warunki sprzyjające rozwojowi piśmiennictwa kształtowały się w Polsce od przeł. X i XI w. Chrzest (966) umożliwił zbliżenie się państwa Mieszka I do zach. cywilizacji chrześc., pod której wpływem rodzima kultura wzbogaciła się o znajomość pisma i...
DOM Mitologia Boginią ogniska domowego była Hestia (córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa i Hery). Ślubowała dziewictwo, ni miała własnego domu, ale stała na straży wszystkich innych ognisk domowych. Była uosobieniem gospodyni domowej. Jako...
Człowiek parenetyczny utworów średniowiecznych. W oparciu o wybrane teksty zaprezentuj dydaktyczny wydźwięk literatury średniowiecznej. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią wzory zachowań ludzkich i wartości, które stara się...
Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią wzory zachowań ludzkich i wartości, które stara się upowszechnić. Średniowiecze również propagowało takie wzorce, głównie za pomocą literatury parenetycznej. Obejmowała ona utwory o charakterze...
Wstęp do literatury średniowiecza Określenie początku epoki sprawia badaczom średniowiecza - mediewistom wiele kłopotów. Zjawiska znamienne dla tej epoki sięgają w głęboką przeszłość, krzyżują się i ścierają z wzorami kultury klasycznej....
Śmierć - czym jest? To pytanie zadaje sobie człowiek od chwili, gdy zaczął być świadomym bytem. I ciągle nie uzyskuje na nie satysfakcjonującej odpowiedzi, poza oczywistym stwierdzeniem - śmierć to jedyna rzecz której możemy być pewni. Śmierci...
Utwory, w których poznajemy żywot św. Franciszka z Asyżu oraz św. Aleksego reprezentują nurt średniowiecznej literatury hagiograficznej. Obaj święci mają zbliżone wzorce osobowe. Pochodzą oni z zamożnych rodzin. Zostawiają cały majątek oraz swoich...
Średniowiecze miało dość abstrakcyjne wyobrażenie śmierci. Istniał ona głównie jako ostatni etap życia wzorcowych bohaterów i sama w sobie nie budziła lęku. Z czasem jednak Kościół zauważył, że strach jest doskonałym środkiem wychowawczym, a obawa...
W Polsce ?redniowiecznej literatur? zajmowali si? niemal wy??cznie duchowni, oni bowiem posiadali odpowiedni stopie? wykszta?cenia i kultury literackiej oraz znali sztuk? pisania. Zasadniczym rysem literatury ?redniowiecznej by? alegoryzm. Epok?...
Bohaterowie różnych epok umierali w różny sposób, mniej lub bardziej chwalebny, otoczeni przyjaciółmi lub wrogami. Jednak nigdy nie umierali bezsensownie, ich śmierć zawsze miała jakiś cel: walczyli o ojczyznę, przekonania, miłość. Ich życie i...
Szczęście? Nie ma określonej definicji szczęścia, przynajmniej ja jej nie dostrzegam. Szczęście jest czymś do czego człowiek nieusatannie dazy do czego zmierza swoim życiu. Nie ma człowieka na swiecie który nie znaznałby szczescia choćby przez...
Powstanie. Tekst ten pochodzi prawdopodobnie z ok. 1454. pierwotna wersja powstała w V-VI w. p.n.e. w Syrii, skąd w X w przywędrowała do Europy Zachodniej. Staropolska wersja opierana jest na wzorze włoskim i francuskim. Budowa. Jest to...
1. Wstęp Jakie i czym jest człowieczeństwo? Jaka jest ludzka natura? Jakie wyobrażenie człowieka jest najwłaściwsze? Z tymi pytaniami od wieków borykają się filozofowie i pisarze. Każdy stara się znaleźć odpowiedź na powyższe pytania, by, choć...
"Widziałem wszystkie dzieła czynione pod słońcem a oto wszystko marność i gonienie za wiatrem" Człowiek od zarania dziejów poszukuje odpowiedzi na pytanie o sens życia. Wydawać by się mogło, że nie jest to ważny problem, jest wszak tyle...
Krzyż i miecz były symbolami ideałów średniowiecznego człowieka. Wytyczne dla życia duchowego i materialnego człowieka tworzyły dwór i kościół. Tu zrodziły się ideały etyczne: rycerza i świętego. Teocentryczny system średniowiecza stworzył...
„ Nic niby tu nie zmienione, / a jednak pozamieniane. / Niby nie przesunięte, / a jednak porozsuwane”, pisze polska laureatka nagrody Nobla z 1996 roku, Wisława Szymborska w wierszu z tomu „Koniec i początek” pt. „Kot w pustym mieszkaniu”. Jej...
Bóg dając człowiekowi wolną wolę i rozum, dał mu prawo decydowania o swoim życiu . Niestety nasze wybory nie zawsze bywają trafne i niestety musimy ponosić ich konsekwencje. W raju ludziom niczego nie brakowało , mogli mieć wszystko prócz...
W Średniowieczu pojawiło się wiele wzorców parenetycznych, czyli wzorów osobowych związanych z pewnymi wyraznie okreslonymi rolami spolecznymi. Wzorce parenetyczne zawieraly opisy podstawowych zalet i cnót, którymi powinni odznaczac sie ludzie...
Słowo wierność oznacza oddanie, przywiązanie. Motyw wierności pojawia się w niemal każdej epoce literackiej. Bohaterowie są wierni Bogu, ludziom bądź głoszonym przez siebie ideałom. Dla niech gotowi są poświęcić swoje życie, marzenia i...
Literatura staropolska obejmuje następujące epoki: średniowiecze, ordodzenie,, barok i oświecenie. Epoki te różniły się między sobą filozofią życia, rozwijały się w różnych warunkach społeczno- ekonomiczno- politycznych, różniło je również inne...
Średniowiecze to dla mnie najbardziej niezwykła epoka, jaka kiedykolwiek była na ziemi i nigdy nie powiedziałabym iż była to epoka upadku kulturowego. Jej jakże oryginalne zestawienie zostało zapamiętane aż do naszych czasów. Była ona niezmiernie...
Wędrówka od zawsze stanowiła nieodzowną część życia człowieka. Czy to cielesna, czy to duchowa, była i jest wyrazem poszukiwań. Wędrowanie nie łączyło się tylko i wyłącznie z celem, wędrówka uczyła, poszerzała ludzką świadomość, kształciła...
1. Ramy czasowe, pojęcia: uniwersalizm, teocentryzm, augustynizm, franciszkanizm, tomizm, scholastyka, asceza, hagiografia, memento mori, dans makabr, (taniec śmierci). 2. ” Legenda o św. Aleksym" - wzór ascety. 3. „Pieśn o Rolandzie"...
ŚREDNIOWIECZE Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej miedzy czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio -...
Nazwa średniowiecze oznacza „wieki średnie”, którym to mianem twórcy renesansu określali okres między starożytnością, a swoją epoką. Średniowiecze jest epoką dominacji Kościoła, którego ideologia wywiera olbrzymi wpływ na mentalność odczucia i...
Głównym założeniem filozofii średniowiecznej był teocentryzm, który w centrum wszechświata i ludzkiego zainteresowania umieszczał Boga. Stąd w literaturze i sztuce dominowały tematy sakralne. Ludzie byli bezwzględnie podporządkowani Kościołowi, a...
W utworach sredniowiecza motyw smierci bardzo czesto wystepowal w nawiazaniu do meczenskiej smierci Jezusa Chrystusa. Przykladem takiego utworu moze byc „Piesn o Rolandzie” . Tekst ten obrazuje nam w jaki sposób czlowiek powinien...
Postawy bohaterów dawnych budzą dzisiaj wśród młodych ludzi różne emocje i uczucia. Jedne z nich są odrzucane, inne akceptowane, natomiast niektóre stanowią temat licznych dyskusji. Znaczna część młodego pokolenia akceptuje te postawy, które są...
Człowiek od początku swego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. Pytania „Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?” zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...