Legenda o świętym Aleksym
Średniowiecze : Literatura polska
• Biblia królowej Zofii – pierwszy zabytek języka polskiego,datowany na rok 1455. Jest to tłumaczenie Biblii na język polski (w dialekcie małopolskim), wykonane dla żony Władysława Jagiełły. Jest też nazywana Biblią szaroszpatacką (aż do II wojny światowej przechowywano ją w węgierskiej miejscowości Sárospatak). • Bogurodzica – to pierwszy hymn narodowy oraz pierwszy hymn rycerstwa polskiego. Jest najstarszą polską pieśnią religijną – dwie pierwsze zwrotki pochodzą z XII w....
Pokora i bunt jako dominujące postawy człowieka wobec Boga w poznanych utworach.
M I T O L O G I A I B I B L I A Literatura mitologiczna prezentuje bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same pragnienia, namiętności, rywalizują o względy Zeusa, zazdroszczą sobie, snują intrygi, dokonują zemsty,...
Które wartości prezentowane przez wzorce osobowe średniowiecza, przetrwały do czasów współczesnych. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Każda epoka wykształciła pewne wzorce osobowe według których należało żyć. Średniowiecze również posiadało wzorce osobowe. Do których ludzie starali się ustosunkować, podporządkowywali im swoje życie. Średniowiecze jako epoka ogromnej wiary w Boga...
Literatura staropolska - średniowiecze, renesans, barok - poczucie obcości, fascynacja, czy obojętność?
Współczesny czytelnik postawiony przed wyborem lektury - czy to na długie, zimowe wieczory, czy też do czytania w tramwaju - z pewnością nie może narzekać na ubogą ofertę tytułów proponowanych mu przez księgarnie i biblioteki. Przeprowadzone...
„Sztuka... Uspokaja umysł, ułatwia wzlot myśli, a gdy trzeba – pobudza do walki”. Myśl Agrypy uczyń mottem swoich rozważań o miejscu i roli sztuki w życiu człowieka. Realizując temat odwołaj się do różnych tekstów kultury.
Sztuka towarzyszy człowiekowi niemal od zarania dziejów. Jej rozwój postępował wraz z ewolucją oraz kształtowaniem ludzkiego umysłu i inteligencji. Znane są nam przecież malowidła wykonywane w jaskiniach przez naszych praprzodków. Na początku były...
Podróż, pielgrzymka, tułaczka, wędrówka - różne ujęcia tego motywu w literaturze.
W literaturze różnych epok często występuje motyw wędrówki, pielgrzymki, tułaczki. Podróże mogą mieć formę dążenia do jakiegoś celu, ucieczki przed czymś, pielgrzymki do ważnego miejsca, wędrówki w poszukiwaniu pewnych odpowiedzi lub też tułaczki...
Motyw śmierci w średniowieczu
W chrześcijaństwie śmierć jest tajemnicą i misterium. Interpretacja śmierci wiąże się przede wszystkim ze zrozumieniem sensu śmierci Jezusa jako śmierci odkupieńczej. Śmierć Jezusa niweczy zło grzechu pierworodnego. Chrzest oznacza zanurzenie w...
„Co człowiek może zrobić ze swoją śmiercią?” – odpowiedz na pytanie Hanny Krall odnosząc się do wybranych utworów literackich z różnych epok.
Jaka może być śmierć? Zwykle jest to śmierć naturalna. Ale można umrzeć w walce lub na wojnie. Można umrzeć nieestetyczną śmiercią głodową. Można popełnić samobójstwo lub zostać zamordowanym. Śmierć może być naturalistyczna lub symboliczna. Można...
Sciąga z lektur epokami
Antyk: Horacy-Egzeni monumentum, O co poeta prosi Apollina; Safona-(Zazdrość, Pogarda dla nieznanej poezji); Owidiusz-Przemiany, Sztuka kochania;Homer-Iliada, Odyseja;Sofokles-Antygona; Biblia: Symonides-Lamentacje; Salomon-Pieśń...
Motyw bohatera literackiego.
MITOLOGIA IKAR idealista, marzyciel. Podczas ucieczki z krety, pomimo przestróg ojca (Dedala), poddaje się żądzy poznania. Wzniósł się za wysoko, za blisko słońca, które spowodowało, że wosk(użyty przy sporządzaniu skrzydeł) rozpuścił się, a...
Cierpienie w literaturze.
Cierpienie jest wpisane w życie każdego człowieka i motyw ten wykorzystywany jest w wielu lekturach. Wiele na ren temat zawierają mity- wierzenia starożytnych Greków i Rzymian. Każdy człowiek może cierpieć na swój sposób. Istnieje...
Średniowieczna hagiografia
Hagiografia (żywoty świętych) Legendy o życiu świętych i męczenników oraz o ich czynach i cudach należą do najważniejszych gatunków piśmiennictwa średniowiecznego. Autorzy utworów hagiograficznych – najczęściej anonimowi – pisali swoje...
Średniowiecze dokładne opracowanie epoki, zagadnienia maturalne!
1. Zaprezentuj najdawniejsze zabytki piśmiennictwa średniowiecznego w Polsce – cechy języka, wartości literackie – oraz polskie dziejopisarstwo Gall Anonim Przybył do Polski na początku XII wieku. Przez kilka lat pracował w kancelarii księcia...
Hagiografia.
W czasach Bolesława Chrobrego pojawiają się pierwsze utwory pisane w języku łacińskim. Są to teksty hagiograficzne (żywoty świętych) pisane przez cudzoziemców, między innymi: trzy żywoty św. Wojciecha, zakonnika pochodzenia czeskiego, który zginął...
Człowiek i jego wartości.
Człowiek i jego świat wartości. Człowiek zawsze szukał w literaturze odpowiedzi na pytania o sens własnej egzystencji, o sposób rozumienia świata i samego siebie, o ideały, ku którym ma dążyć, o system wartości, jaki powinien wyznawać. Literatura...
Czy ludzi średniowiecznych możemy uznać za szczęśliwych?
Dzisiejsze rozumienie szczęścia jest zupełnie inne niż niegdyś. Różni filozofowie różnie wyobrażali sobie łaskę losu. Każda epoka miała swoją własną teorię na ten temat. Powstawało wiele prac, ale wszystkie docierały do jednego stwierdzenia:...
Cena świętości - co na ten temat pisze Kazimiera Iłłakowiczówna w wierszu "Opowieść małżonki św. Alexa".
Kazimiera Iłłakiewiczówna, w swoim, pochodzącym z okresu dwudziestolecia międzywojennego, wierszu, pt. ?Opowieść małżonki świętego Aleksego?, nawiązuje do średniowiecznej ?Legendy o świętym Aleksym?. Tematem obu utworów jest życie i osoba świętego...
Ludzkie losy drogami nie chodzą-Legenda o świętym Aleksym
Legenda o świętym Aleksym Andrzeja Frycz Modrzewskiego opowiada o człowieku bardzo religijnym i zarazem bardzo bogatym, któremu nie zależało na własnej pozycji ,lecz na dawaniu szczęścia innym ludziom. Legenda o świętym Aleksym Andrzeja...
Czy zgodzisz się z oceną średniowiecza jako „wieków ciemnych”?
Czy zgodzisz się z oceną średniowiecza jako „wieków ciemnych”, w których dominowała ignorancja, przemoc i pogarda dla spraw doczesnych? Co, twoim zdaniem, stanowi trwały wkład średniowiecza w dorobek cywilizacji europejskiej? Nazwa...
Jeśli nie szata zdobi człowieka, to w czym tkwi jego wartość?
Jedni mówią: „Nie szata zdobi człowieka”, a inni: „Jak cię widzą, tak cię piszą”, wiec w czym tkwi wartość człowieka? Według mnie w jego wnętrzu, w tym, co ma w sercu. W poniższych argumentach spróbuję to udowodnić. Zacznę od książki pt....
Wierność sobie, innym, ideom. To szansa, czy trudny do wykonania obowiązek?
Powszechnie mówimy o znieczulicy społeczeństwa, o tym, że nie reagujemy na cierpienie innych. Jest nam obojętna sytuacja drugiego człowieka, jeśli tylko nam jest dobrze. Często żyjemy jak pasożyty, kosztem kogoś innego. Nie bacząc na jego...
Jaki jest sens ludzkiego cierpienia?
Cierpienie towarzyszy ludziom od zawsze. Jest nieodzowną częścią naszej egzystencji, gdyż rodzi się, dojrzewa i umiera razem z nami. Od niepamiętnych czasów próbowano zrozumieć jego sens. Niestety nie odkryliśmy ani sensu ani „złotego środka”. A...
Motywy literackie z języka polskiego.
Arcydzieła polskie 1. Jan Kochanowski – Treny 2. Adam Mickiewicz – Pan Tadeusz 3. Stanisław Ignacy Witkiewicz – Szewcy 4. Witold Gombrowicz – Ferdydurke 5. Twórczość Wisławy Szymborskiej Artysta i sztuka Antyk i literatura dawna 1....
Niepogodzeni ze światem - literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym.
Świat opiera się na sile jednostki. To dzięki niej funkcjonuje, rozwija się. Każda istota ludzka przyczynia się do postępu cywilizacji. Każda formuje ją nadając kształt jej zdaniem odpowiedni. Według własnych przeświadczeń zbudowaliśmy to, co nas...
Literatura Średniowiecza.
Warunki sprzyjające rozwojowi piśmiennictwa kształtowały się w Polsce od przeł. X i XI w. Chrzest (966) umożliwił zbliżenie się państwa Mieszka I do zach. cywilizacji chrześc., pod której wpływem rodzima kultura wzbogaciła się o znajomość pisma i...
Bóg, a człowiek.
Relacje między Bogiem a człowiekiem istniały od zawsze. Nie zawsze jednak układały się tak samo, jednak zawsze ludzie wiedzieli że Bóg istnieje. Czasem pod wpływem różnych wydarzeń człowiek tracił wiarę w Boga i odwracał się od niego. Jeżeli...
Motyw domu w literaturze
DOM Mitologia Boginią ogniska domowego była Hestia (córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa i Hery). Ślubowała dziewictwo, ni miała własnego domu, ale stała na straży wszystkich innych ognisk domowych. Była uosobieniem gospodyni domowej. Jako...
Człowiek parenetyczny w Średniowieczu.
Człowiek parenetyczny utworów średniowiecznych. W oparciu o wybrane teksty zaprezentuj dydaktyczny wydźwięk literatury średniowiecznej. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią wzory zachowań ludzkich i wartości, które stara się...
Parenetyczny charakter Średniowiecza. W oparciu o wybrane teksty zaprezentuj dydaktyczny charakter Średniowiecza.
Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią wzory zachowań ludzkich i wartości, które stara się upowszechnić. Średniowiecze również propagowało takie wzorce, głównie za pomocą literatury parenetycznej. Obejmowała ona utwory o charakterze...
Średniowiecze
Wstęp do literatury średniowiecza Określenie początku epoki sprawia badaczom średniowiecza - mediewistom wiele kłopotów. Zjawiska znamienne dla tej epoki sięgają w głęboką przeszłość, krzyżują się i ścierają z wzorami kultury klasycznej....
Motyw śmierci.
Śmierć - czym jest? To pytanie zadaje sobie człowiek od chwili, gdy zaczął być świadomym bytem. I ciągle nie uzyskuje na nie satysfakcjonującej odpowiedzi, poza oczywistym stwierdzeniem - śmierć to jedyna rzecz której możemy być pewni. Śmierci...
Motyw domu.
Rok 1994 był ogłoszony międzynarodowym rokiem rodziny. Z tej okazji odbywały się w Polsce różne uroczystości i światowe kongresy. Na między-państwowym kongresie w Warszawie wygłosili referaty przedstawiciele różnych krajów. Dotyczyły one praw...
Która z filozofii i postaw życiowych św. Aleksego czy św. Franciszka jest mi bliższa i dlaczego?
Utwory, w których poznajemy żywot św. Franciszka z Asyżu oraz św. Aleksego reprezentują nurt średniowiecznej literatury hagiograficznej. Obaj święci mają zbliżone wzorce osobowe. Pochodzą oni z zamożnych rodzin. Zostawiają cały majątek oraz swoich...
Obrazy i funkcje śmierci w kulturze i literaturze wieków średnich.
Średniowiecze miało dość abstrakcyjne wyobrażenie śmierci. Istniał ona głównie jako ostatni etap życia wzorcowych bohaterów i sama w sobie nie budziła lęku. Z czasem jednak Kościół zauważył, że strach jest doskonałym środkiem wychowawczym, a obawa...
Ideał ascezy i świętości
Jaki cel przyświecał człowiekowi, który postanowił wstąpić na drogę ascezy? Na co mu to było i co w ten sposób osiągnął? Wiekuiste zbawienie? Tak! Jeżeli patrząc na to z perspektywy średniowiecza. Nie! Jeżeli patrząc z pozycji człowieka...
Człowiek Średniowiecza wobec Boga, życia i śmierci
Głównym kierunkiem charrakteryzujścym epokę średniowieczną był teocentryzm. Uważano, że bóg jest w centrum wszechświata, , ma najwyższą władzę i należy wszystko podporządkować Jemu. Lecz skąd ludzie w całej europie wiedzieli, że tak właśnie mają...
Ideał osobowy Średniowiesza, a postawa człowieka Renesansu
W Polsce ?redniowiecznej literatur? zajmowali si? niemal wy??cznie duchowni, oni bowiem posiadali odpowiedni stopie? wykszta?cenia i kultury literackiej oraz znali sztuk? pisania. Zasadniczym rysem literatury ?redniowiecznej by? alegoryzm. Epok?...
Śmierć w średniowieczu na podstawie utworu: „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”.
Na podstawie „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” i wiedzy o obyczajowości epoki wypowiedz się na temat pojęcia śmierci w średniowieczu. Śmierć- czym jest? To pytanie zadaje sobie człowiek od bardzo dawna. Temat śmierci jest bardzo częsty w...
Jak literatura różnych epok kreuje obraz bohaterskiej śmierci?
Bohaterowie różnych epok umierali w różny sposób, mniej lub bardziej chwalebny, otoczeni przyjaciółmi lub wrogami. Jednak nigdy nie umierali bezsensownie, ich śmierć zawsze miała jakiś cel: walczyli o ojczyznę, przekonania, miłość. Ich życie i...
"Trzeba mieć coś ważnego w życiu!" Czy te słowa są receptą na szczęście?
Szczęście? Nie ma określonej definicji szczęścia, przynajmniej ja jej nie dostrzegam. Szczęście jest czymś do czego człowiek nieusatannie dazy do czego zmierza swoim życiu. Nie ma człowieka na swiecie który nie znaznałby szczescia choćby przez...
Jak ludzie średniowiecza wyobrażali sobie śmierć i jakie odczucia, skojarzenia, refleksje ona w nich wywoływała?
Większość wydanych i pisanych utworów w średniowieczu była anonimowa. Tematem dzieł było życie duchowne człowieka wierzącego w Boga. Przedstawiały go w chwilach śmierci, miłości i walki, jednak religia była najważniejsza. Ludzie zdawali sobie...
Czy kultura średniowiecza potrafi zainteresować współczesnego człowieka?
Z pewnością kultura średniowiecza różni się od naszej współczesnej epoki. Pomimo tego, że już dawno minęła, kryje przed nami wiele tajemnic, które człowiek próbuje odkryć. Sięgamy do niej, aby znaleźć odpowiedzi na wiele trapiących nas pytań....
Wierność sobie, innym, ideom. To szansa, czy trudny do wykonania obowiązek?
Powszechnie mówimy o znieczulicy społeczeństwa, o tym, że nie reagujemy na cierpienie innych. Jest nam obojętna sytuacja drugiego człowieka, jeśli tylko nam jest dobrze. Często żyjemy jak pasożyty, kosztem kogoś innego. Nie bacząc na jego...
Typ ascety w literaturze na podstawie „Legendy o św. Aleksym”.
Powstanie. Tekst ten pochodzi prawdopodobnie z ok. 1454. pierwotna wersja powstała w V-VI w. p.n.e. w Syrii, skąd w X w przywędrowała do Europy Zachodniej. Staropolska wersja opierana jest na wzorze włoskim i francuskim. Budowa. Jest to...
"Jakie wyobrażenie człowieczeństwa pragniesz przenieść w nowe stulecie?" Odwołaj się do tekstów, które wspierają twoje przemyślenia.
1. Wstęp Jakie i czym jest człowieczeństwo? Jaka jest ludzka natura? Jakie wyobrażenie człowieka jest najwłaściwsze? Z tymi pytaniami od wieków borykają się filozofowie i pisarze. Każdy stara się znaleźć odpowiedź na powyższe pytania, by, choć...
Rozważania nad sensem życia na podstawie literatury antycznej, staropolskiej i współczesnej.
"Widziałem wszystkie dzieła czynione pod słońcem a oto wszystko marność i gonienie za wiatrem" Człowiek od zarania dziejów poszukuje odpowiedzi na pytanie o sens życia. Wydawać by się mogło, że nie jest to ważny problem, jest wszak tyle...
Dążenie do ideału etycznego w literaturze Średniowiecza.
Krzyż i miecz były symbolami ideałów średniowiecznego człowieka. Wytyczne dla życia duchowego i materialnego człowieka tworzyły dwór i kościół. Tu zrodziły się ideały etyczne: rycerza i świętego. Teocentryczny system średniowiecza stworzył...
„Umarł Gustaw – narodził się Konrad”. Twoje przemyślenia na temat przeobrażeń dokonujących się w przyrodzie i postawie wobec świata wybranych bohaterów literackich.
„ Nic niby tu nie zmienione, / a jednak pozamieniane. / Niby nie przesunięte, / a jednak porozsuwane”, pisze polska laureatka nagrody Nobla z 1996 roku, Wisława Szymborska w wierszu z tomu „Koniec i początek” pt. „Kot w pustym mieszkaniu”. Jej...
Dobro i zło muszą istnieć, a człowiek powinień dokonywać wyboru.
Bóg dając człowiekowi wolną wolę i rozum, dał mu prawo decydowania o swoim życiu . Niestety nasze wybory nie zawsze bywają trafne i niestety musimy ponosić ich konsekwencje. W raju ludziom niczego nie brakowało , mogli mieć wszystko prócz...
Ideał ascety w świetle "Legendy o św. Aleksym".
W Średniowieczu pojawiło się wiele wzorców parenetycznych, czyli wzorów osobowych związanych z pewnymi wyraznie okreslonymi rolami spolecznymi. Wzorce parenetyczne zawieraly opisy podstawowych zalet i cnót, którymi powinni odznaczac sie ludzie...