Asceta
Sprzeciw twórców współczesnych wobec modelu średniowiecznej ascezy
Praktyki średniowiecznych ascetów budzą sprzeciw twórców współczesnych. Jako dialog z modelem ascezy reprezentowanym przez św. Aleksego można odczytać między innymi wiersz Stanisława Grochowiaka Święty Szymon Słupnik . Mówiący w wierszu funkcjonuje w zupełnie innym świecie niż średniowieczny święty (który prz eżył zaledwie 27 lat!). To świat „stryków”, palenia na stosie, życia na słupie i bezwzględnego zgadzania się z wolą Bożą. Słowa „powołał mnie Pan/Na bunt” być może brzmią ironicznie i...
Asceci średniowiecza
Święty był wzorcem osobowym hagiograficznej literatury średniowiecza.Pisano wówczas, według określonego, sztampowego schematu, liczne żywoty świętych. Najbardziej popularne były te wychwalające ascezę lub męczeńską śmierć. Święty na ogół był zakonnikiem, a jeśli nawet jako osoba świecka zawierał związek małżeński, zachowywał czystość, jak św. Kinga, która ubłagała męża, władcę Polski, by nie żyli ze sobą jak mąż z żoną. Aleksy uciekł z domu w noc poślubną ( Legenda o św. Aleksym ). Na ogół...
Budda
Odebrał książęce wykształcenie i wychowanie. W wieku 29 lat porzucił dwór i rodzinę, rozpoczął życie bezdomnego ascety, kierując się wskazaniami Upaniszad, świętych ksiąg hinduizmu. Długie lata umartwiania i nauki napotykanych mistrzów nie doprowadziły go do zadowalających wyników. Zrezygnował z surowej ascezy na rzecz umiarkowania i medytacji, wówczas miał doznać oświecenia (Budda znaczy „oświecony”). Założył gminę religijną i przez 45 lat prowadził życie wędrownego kaznodziei. Jego nauka...
Asceta, asceza
Powołał go Pan Na słup. Na słupie miał dom i grób. A ludzie chłopaka na szafot przywiedli, Unieśli mu głowę w muskularnej pętli. Powołał go Pan na stryk. (Stanisław Grochowiak, Święty Szymon Słupnik )
Ubóstwo w średniowieczu
Choć literatura średniowiecza skupiała się na rycerzach, panach i świętych ascetach, nie ubogich chłopach, którym sytuacja społeczna nie pozwalała na rozkoszowanie się dobrami materialnymi, odnajdujemy w utworach tej epoki temat ubóstwa z wyboru. Święci wyrzekają się bogactw, by się umartwiać, stawać się ascetami i zasłużyć na życie w niebie. Tak jest w przypadku tytułowego bohatera przetłumaczonej na język polski Legendy o św. Aleksym , który mimo iż jest księciem, synem zamożnych...
Asceta – wzorzec parenetyczny w literaturze średniowiecznej
Asceta jest bohaterem wielu średniowiecznych utworów hagiograficznych. Święty – umartwiający się, ślubujący czystość i za nic mający majątek i swoje marne ciało – był wzorcem osobowym. Utwory o ascetach podporządkowywano na ogół jednemu modelowi, eksponującemu niebywałe zalety świętego oraz cuda dokonane z jego udziałem. Typowy wzorzec średniowiecznego żywota świętego zawiera następujące elementy: prolog wyjaśniający co skłania autora do pisania żywotu świętego, właściwy „życiorys świętego”...
Franciszkański model ascezy
Innym, łagodniejszym wobec ciała, modelem ascetycznego życia było to, co proponował św. Franciszek z Asyżu: wyrzeczenie się bogactw, rozdanie majątku ubogim i skromne, ale radosne, wędrowne żebracze życie. Do franciszkańskiego modelu życia powracało wielu poetów, np. Leopold Staff przełoży łi wydał Kwiatki św. Franciszka z Asyżu , a jednocześnie we własnej twórczości przywoływał motywy franciszkańskie.
Pokora i bunt jako dominujące postawy człowieka wobec Boga w poznanych utworach.
M I T O L O G I A I B I B L I A Literatura mitologiczna prezentuje bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same pragnienia, namiętności, rywalizują o względy Zeusa, zazdroszczą sobie, snują intrygi, dokonują zemsty,...
Czy zgodzisz się z oceną średniowiecza jako „wieków ciemnych”?
Czy zgodzisz się z oceną średniowiecza jako „wieków ciemnych”, w których dominowała ignorancja, przemoc i pogarda dla spraw doczesnych? Co, twoim zdaniem, stanowi trwały wkład średniowiecza w dorobek cywilizacji europejskiej? Nazwa...
Średniowieczna Europa od początków plemion germańskich aż do śmierci Mieszka I.
Państwa Germańskie W wyniku wędrówki ludów powstało wiele państw germańskich. Panował w nich ustrój określany mianem demokracji wojennej - najważniejsze decyzje podejmował wiec. Na czas wojen wybierano przywódcę, zwanego księciem lub królem....
Ideał osobowy Średniowiesza, a postawa człowieka Renesansu
W Polsce ?redniowiecznej literatur? zajmowali si? niemal wy??cznie duchowni, oni bowiem posiadali odpowiedni stopie? wykszta?cenia i kultury literackiej oraz znali sztuk? pisania. Zasadniczym rysem literatury ?redniowiecznej by? alegoryzm. Epok?...
Czy po spotkanie z literatura i sztuką średniowiecza jest to wciąż dla Ciebie epoka mroku i zacofania?
Średniowiecze to dla mnie najbardziej niezwykła epoka, jaka kiedykolwiek była na ziemi i nigdy nie powiedziałabym iż była to epoka upadku kulturowego. Jej jakże oryginalne zestawienie zostało zapamiętane aż do naszych czasów. Była ona niezmiernie...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze średniowiecza
Głównym założeniem filozofii średniowiecznej był teocentryzm, który w centrum wszechświata i ludzkiego zainteresowania umieszczał Boga. Stąd w literaturze i sztuce dominowały tematy sakralne. Ludzie byli bezwzględnie podporządkowani Kościołowi, a...
„Czymże jest człowiek?” – William Shakespeare. Jaką odpowiedź na to pytanie odnajdujesz w wybranych utworach literatury? (antyk, średniowiecze, renesans, barok)
Człowiek od początku swego bytowania na Ziemi zastanawiał się nad sensem swojego istnienia. Pytania „Kim jesteśmy i skąd się tu wzięliśmy?” zadajemy sobie od zawsze. I zaczynając od czasów najdawniejszych, a kończąc na dniu dzisiejszym, udzielamy...
Wizerunek świętych i rycerzy w literaturze.
Rycerze i święci, to często wykorzystywani bohaterowie bajek. Spotkać się z nimi możemy także w różnego rodzaju legendach i filmach. Najwięcej wiadomości znaleźć o nich możemy w literaturze. Już w najdawniejszych czasach o rycerzach mówiło się z...
Najtrwalsze dziedzictwo Wieków Średnich.
Co jest według Ciebie najtrwalszym dziedzictwem Wieków Średnich? Epoka Średniowiecza oddzielająca okres powstania bogatej kultury europejskiej, której zalążkiem były starożytna Grecja i Rzym o d równie gloryfikowanej epoki Renesansu. Wieki...
Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia, niepokoje baroku - widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej
Średniowieczna pokora, renesansowa harmonia, niepokoje baroku - widzenie świata i człowieka w literaturze staropolskiej. Wizja świata i człowieka zmieniała się na przestrzeni dziejów i można nawet stwierdzić, że często to właśnie ona stanowiła...
Średniowiecze, czy aby napewno mroczny okres??
Nazwę średniowiecze nadali ludzie okresu renesansu. Nazwa ta miała ujemny charakter, gdyż ludzie renesansu widzieli tylko negatywne cechy średniowiecza, ponieważ średniowiecze odrzuciło ideały antyku i zainteresowanie człowiekiem. średniowiecze...
Ocena ideałów średniowiecza i renesansu
I. 1. Każda epoka ma swoje ideały, wzorce osobowe a) średniowieczne ideały ascety, świętego, króla i rycerza b) renesansowe ideały ziemianina, młodzieńca, rodziców i obywatela 2. Dlaczego kształtują się wzorce osobowe ?...
Średniowiecze historia- ściąga do 2 klasy
Średniowiecze w Europie: -V w.n.e.(476r.) 1)upadek cesarstwa zachodnio-rzymskiego (zachodniego cesarstwa rzymskiego);2)podbicie Rzymu przez plemiona germańskie; -XVw.n.e.(1440) 1)wynalezienie druku przez Gutenberga; 2)1453r upadek...
Średniowiecze.
Czas trwania umowna data 476 upadek cesarstwa rzymskiego ? 1492 odkrycie Ameryki przez Kolumba. Nazwa epoki pojawia się w następnej epoce renesansie. Epokę tę nazywano: medium aerum. Nazwa miała zabarwienie pejoratywne. Periodyzacja...
Średniowiecze
Średniowiecze, to epoka, która w ciągu dziejów swego panowania wykreowała trzy główne postacie parenetyczne: władcę, rycerza oraz świętego-ascetę. Propagowały one określone wzorce, zachowania oraz ideały osobowe. Jednym z najbardziej...
Czy średniowieczny wzór świetego jest podobny do współczesnego pojmowania świata?
Średniowieczny wzór świętego charakteryzował się ascetyzmem. Współczesne pojmowanie świata jest zupełnie inne niż za czasów średniowiecza. Moją tezę postaram się potwierdzić poniższymi argumentami. Średniowiecze jest epoką...
Średniowiecze.
POJĘCIA Ars moriendi- piękna sztuka umierania. Śmierć wzorcowa. Najlepszy przykład śmierć Rolanda- pełna symboliki, patosu,nawiązań do Biblii. Asceza- Człowiek poddający się ascezie wyrzeka się dóbr materialnych, umartwia swoje ciało,...
Filozofia średniowieczna.
Kierunki filozoficzne. AUGUSTIANIZM - Kierunek filozof.-teolog. nawiązujący do koncepcji Św. Augustyna z Hippony (354-430). Był oficjalną doktryną chrześcijańską przed tomizmem. Cała filozofia Św. Augustyna była ześrodkowana w BOGU, jedynym...
Parenetyczny charakter literatury Średniowiecza.
Dzieła wieków średnich zawierają wiele przykładów właściwych postaw charakterystycznych dla idealnego rycerza,ascety i władcy.Tak więc czy literarura średniowiecza ma charakter parenetyczny?Sądze,ze tak ponieważ w tym okresie piśmiennictwo było...
Świat widziany oczami średniowiecznego ascety
Średniowieczny asceta, który żył pobożnie i skromnie, świat widział inaczej niż współcześni ludzie. Naczelną ideą średniowiecza był widoczny we wszystkich dziedzinach kultury teocentryzm. U źródeł tego poglądu na świat leży idealistyczna...
Współczesność wobec średniowiecznych wzorców świętości.
Średniowiecze to epoka w historii Europy między V a XV stuleciem. Panował wtedy teocentryzm, czyli kultura nastawiona była przede wszystkim na Boga. Uznawano Go za przyczynę i cel wszystkiego. Powstały wtedy takie filozofie jak augustynizm i...
Poddaj analizie rozdział pt. ,,Przebudzenie“ H.Hesse, Siddartha.
Każdy z nas, kiedy dorasta, zadaje sobie wiele pytań. Podobnie Siddartha bohater indyjskiej powieści Hermanna Hesse, nie może odnaleźć spokoju, ponieważ cały czas próbuje odnaleźć sens rzeczy. Pomimo, że dorasta on jako potomek rodu braminów,...
Asceta i rycerz, jako dwie różne średniowieczne postawy (parenetyczny charakter lit. średniowiecza)
Wsceta i rycerz stanowią dwa podstawowe wzorce osobowe propagowane w parenetycznej literaturze średniowiecznej, obok postawy franciszkańskiej; trzeba wspomnieć, że pareneza polega właśnie na propagowaniu pewnych wzorców osobowych, ideałów i...
Czy poświecenie się jakiejś idei zawsze wymaga wyrzeczeń?
Sądzę iż poświęcenie się jakiejś idei wymaga wyrzeczeń. Gdy poświęcimy się jakiejś idei musimy pamiętać że nie zawsze będzie ona współgrała z naszym życiem, będziemy musieli „coś” poświęcić aby dać z siebie wszystko dla wybranej przez nas idei,...
Średniowiecze
Nazwa średniowiecze pochodzi z XVII w. Oznacza czas średni między starożytnością a renesansem.Za jego początek przyjmuje się rok 476 (upadek Cesarstwa Zachodnio-rzymskiego), a za koniec - erę wielkich odkryć geograficznych, czyli schyłek XV w....
Jestem świętym Aleksym i spróbuję przedstawić swoją kartkę z pamiętnika
Urodziłem się w bogatej rodzinie. Niczego nigdy mi nie brakowało. Zawsze dostawałem to o co prosiłem. W mojej miejscowości wszyscy mnie znali i szanowali. Jednak to mi nie odpowiadało. Nie byłem szczęśliwy. Pewnego razu moi rodzice zadecydowali o...
Ideały epoki - święci.
Hagiografia-"żywoty świętych" dla świętych? Idealne wzorce dla pobożnych czy raczej unikaty- " wyborowy korpus, który bronił stale od wewnątrz zagrożonych fortpoczt chrześcijaństwa, tarcza chroniąca miasta odpierająca...
Wzory ideowe epoki Średniowiecza.
Każda epoka tworzy własne , zgodne ze swoją ideologią wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać . Mogą one mieć charakter ogólny , powszechny , bądź elitarny czy klasowy . W średniowieczu wykształciły się dwa typy wyidealizowanych...
Literatura średniowieczna - gatunki.
Gatunki: ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...
Ideał ascezy i świętości
Jaki cel przyświecał człowiekowi, który postanowił wstąpić na drogę ascezy? Na co mu to było i co w ten sposób osiągnął? Wiekuiste zbawienie? Tak! Jeżeli patrząc na to z perspektywy średniowiecza. Nie! Jeżeli patrząc z pozycji człowieka...
Ideał człowieka i obywatela w literaturze staropolskiej
Stosunek człowieka do świata zmieniał się na przestrzeni wieków. Na kształtowanie się ludzkich poglądów miały (i nadal mają) wpływ wiele czynników. Poszczególne epoki oraz literatura i sztuka tworzona w czasie ich trwania odwzorowują różne...
Średniowiecze
ŚREDNIOWIECZE teocentryzm - Bóg w centrum zainteresowania (Ad maiorem Dei gloria - wszystko na chwałę Boga); teologia - królowa nauk - uzasadnianie istnienia Boga; scholastyka - filozofia szkolna wykorzystująca zasady logiki Arystotelesa w...
Świat średniowieczny
Jacy byli ludzie w średniowieczu? Jakie mieli wzorce osobowe? Co było dla nich najważniejsze? W tamtych, tak odległych od nas czasach, ludzie mieli całkiem inne poglądy na życie po śmierci i warunki, które należy spełnić aby dostać się do...
Parenetyczna funkcja literatury średniowiecznej
Literatura parenetyczna obejmuje utwory kształtujące i propagujące wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią, wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać....
Średniowiecze
1. Ramy czasowe, pojęcia: uniwersalizm, teocentryzm, augustynizm, franciszkanizm, tomizm, scholastyka, asceza, hagiografia, memento mori, dans makabr, (taniec śmierci). 2. ” Legenda o św. Aleksym" - wzór ascety. 3. „Pieśn o Rolandzie"...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci.
Literatura średniowieczna miała charakter moralizatorski. Jej głów-nym zadaniem było pouczanie ludzi w jaki sposób mają żyć, w utwo-rach szukano wzorców do naśladowania. Literatura ukazywała życie ludzkie, tajemnicę śmierci i Boga - jako sens...
Średniowieczna hagiografia
Hagiografia (żywoty świętych) Legendy o życiu świętych i męczenników oraz o ich czynach i cudach należą do najważniejszych gatunków piśmiennictwa średniowiecznego. Autorzy utworów hagiograficznych – najczęściej anonimowi – pisali swoje...
Niepogodzeni ze światem - literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym.
Świat opiera się na sile jednostki. To dzięki niej funkcjonuje, rozwija się. Każda istota ludzka przyczynia się do postępu cywilizacji. Każda formuje ją nadając kształt jej zdaniem odpowiedni. Według własnych przeświadczeń zbudowaliśmy to, co nas...
"Miłość wszystko zwycięża i my ulegamy miłości'. Przedstaw różne ujęcia motywu miłości w róznych utworach literackich pochodzących z róznych epok.
Miłość w życiu ludzkim ma podstawowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju jednostki i społeczeństwa, ponieważ jednostka, która nie kocha, ani nie jest kochana, czuje się pusta, bezwartościowa... Wspaniała polska poetka Maria...
W jaki sposób Kazimiera Illakowiczówna (1888-1983) w wierszu "Opowieść małzonki świetego Aleksego" wykorzystała motywy średniowieczne? Zwróć uwagę na uczucia, októrych mówi podmiot liryczny, średniowieczne rekwizyty oraz język i s
Średniowiecze to bardzo długi okres w historii literatury, trwał on od V, aż do XV wieku. W epoce tej najważniejszy dla człowieka był Bóg oraz zapewnienie sobie wiecznej szczęśliwości w niebie. Kazimiera Iłłakowiczówna, podobnie jak wielu...
Wzorce parenetyczne
1. ASCETA - żyje w ubóstwie - przyjmuje pogardę i cierpienie z pokorą - ucieka od sławy, rozgłosu - modli się do Boga - umartwia swoją duszę i ciało - anonimowość - pokora 2. ŚWIĘTY ALEKSY Rozdał swój majątek i ruszył na wędrówkę...
Ideały osobowe w literaturze średniowiecznej.
Wśród głównych propagowanych wzorców były: - ideał ascety (świętego) - ideał rycerza - ideał władcy - ideał kochanka Ideał ascety. Wzorce te powstawały w klimacie teocentryzmu. Człowiek wybierający drogę ascezy świadomie rezygnuje z uciech...
Czego mógłby się nauczyć dzisiejszy człowiek od człowieka średniowiecznego?
Średniowiecze to epoka zwana „ciemnymi wiekami”. Czemu taka nazwa? Otóż wiele osób uważa iż średniowiecze to czas zacofania, wiary w magie oraz powszechnego braku wykształcenia. Czy w takiej epoce możemy dopatrywać się w ludziach cech których nam...