Bogurodzica
Pojęcia związena ze Średniowieczem.
Teocentryzm – pogląd sprowadzający wszystkie sprawy ludzkie do Boga, Bóg w centrum uwagi. Uniwersalizm – jednolitość epoki średniowiecza(podobna forma, język, filozofia, sztuka, itp.) Motyw Deesis – kompozycja w sztuce przedstawiająca 3...
Materiał do sprawdzianu - Średniowiecze.
ŚREDNIOWIECZE 1. Czas trwania: Europa: V-XV w. Polska: X-XVw. 2. Uniwersalizm epoki: Ówczesna Europa dążyła do wyznaczania jednej wiary-chrześcijaństwa, miała wspólne zwierzchnictwo papieskie, język urzędowy (łacinę i zwierzchnika...
Bogurodzica - przekład na język współczesny
Matko Boga, dziewico, przez Boga chwalona, Maryjo, U Twego Syna Panno, matko wybrana z wielu, Mario! Pozyskaj nam, ześlij nam. Panie, zmiłuj się. Ze względu na Twego Chrzciciela, Synu Boga, Usłysz głosy, spełń zamiary, człowiecze. Słuchaj...
Polski ustny - materiały
I 1. Wskaż podobieństwa i różnice w opinii stworzenia świata w „Biblii” i „Mitologii”. Wizja początku świata wg Księgi Genesis i wg mitu „Narodziny świata” są różne, lecz też podobne. Zasadnicza różnica wynika z tego, że religia Greków była...
Biblia w literaturze i sztuce europejskiej.
Biblia jest księgą ponadczasową, to znaczy, że wszystkie jej treści były, są i zawsze będą aktualne. Wiara i religia były w każdej epoce inaczej postrzegane. Nawiązania do Biblii miały różny charakter. Nie ważne czy my teraz czytamy Biblię, czy za...
Opracowanie epoki Średniowiecza.
Asceta i rycerz, jako dwie różne średniowieczne postawy (parenetyczny charakter lit. średniowiecza) - asceta i rycerz stanowią dwa podstawowe wzorce osobowe propagowane w parenetycznej literaturze średniowiecznej, obok postawy franciszkańskiej;...
Średniowiecze - pełny opis epoki
Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio - rzymskiego,...
Omówienie "Bogurodzicy", jej historia oraz budowa leksykalno-składniowa.
Bogurodzica jest zabytkową polską pieśnią religijną i rycerską. Dwie pierwsze zwrotki to najstarsza część Bogurodzicy – pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku, choć spisana została w początkach XV wieku. W późniejszym okresie utwór bardzo się...
Nawiązania do mitologii w twórczości kolejnych epok
"Umysłowość europejska, nawracając wielokrotnie do starożytności, zawsze szukała i znajdowała w kulturze klasycznej to, co odpowiadało istocie jej własnej epoki" Johann Huisinga Sztuka antyczna na długie lata określiła europejskie kanony...
Polskie hymny: Bogurodzica, Hymn do miłości ojczyzny, Mazurek Dąbrowskiego, Rota
Polskie pieśni.
Tematy do matury ustnej z języka polskiego.
1. Udowodnij na wybranych przykładach, że starożytność jest źródłem tematów literackich. Starożytność, inaczej antyk, to kultura Greków i Rzymian oraz Biblia. Uznaje sieje za dwa źródła cywilizacji i kultury śródziemnomorskiej, w której kręgu...
Cechy charakterystyczne Średniowiecza
Nazwę średniowiecze, czyli "wieki średnie" wprowadzili twórcy następnej w dziejach epoki - renesansu. Określili w ten sposób okres przejściowy, rozciągający się między epoką starożytną, a nowymi czasami odrodzenia. W renesansie uważano...
Wizerunek Matki Boskiej ukazany w "Bogurodzicy" i "Posłuchajcie, bracia miła"
Wizerunek Matki Boskiej ukazany w "Bogurodzicy" i "Posłuchajcie, bracia miła" zdawać się mogłoby że powinien być taki sam, jednak nic bardziej mylnego. Wizerunek Matki Boskiej w "Bogurodzicy" jest bardzo wywyższony, niemal do rangi Boga. W...
"Bogurodzica" - czas powstania i autor - hipotezy.
Marian Dziwisz Pierwszymi twórcami literatury w każdym narodzie są poeci, pierwsi poeci zaś są niepowtarzalni. J.G. Herder NOWA HIPOTEZA I NOWE DOWODY W SPRAWIE POWSTANIA I AUTORSTWA BOGURODZICY Nie ulega wątpliwości, że Bogurodzica...
Matura
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Polskie pieśni hymniczne.
Najstarszą polską pieśnią patriotyczną (XIII w.) jest Bogurodzica, śpiewana przez rycerzy polskich przed bitwą pod Grunwaldem w roku 1410, Nakłem w roku 1431, Warną w roku 1444 i Chocimiem w roku 1621. Pieśń ta była hymnem dynastii Jagiellonów, a...
Nawiązania do Biblii w literaturze i sztuce
Biblia, czyli Pismo Święte, jest cennym darem od Boga. Dowiadujemy się z niej prawdy o Bogu- kim On jest i jakich zasad się trzyma. Biblię spisywano przez 1600 lat, poczynając od roku 1513 p.n.e., a zajmowało się tym 40 mężczyzn. Składa się z 66...
„Jesteś Sokratesem, Cezarem, Kolumbem, Szekspirem Ułożyłeś sonet, rozbiłeś atom Zbudowałeś krematoria Wzniosłeś katedrę Notre Damme” – słowa T. Różewicza wykorzystaj jako motto do rozważań nad wielkością i małością człowieka.
„Lub robić coś. Kochaj kogoś. Nie bądź gałganem. Żyj porządnie.” – przywołana jako wstęp cześć z przedwojennych wykładów uniwersyteckich T. Kotarbińskiego może doskonale łączyć się z tematem mojej rozprawki. Człowiek, o ile chce, może wiele...
Dzieła sztuki wchodzą ze sobą w związki i zależności. Na wybranych przykładach wskaż relację między utworami literackimi i innymi tekstami kultury.
Dla wielu wybitnych pisarzy, myślicieli i artystów natchnieniem była "Biblia"- najbardziej znana księga na świecie. Była ona inspiracją dla literatury, malarstwa, muzyki czy rzeźby. Pisana była przez wielu pisarzy, tłumaczona na około tysiąc...
Wizerunki Maryjne w "Bogurodzicy" i "Lamencie Świętokrzyskim".
Bogurodzica jest zabytkowa polska pieśnią religijna i rycerska. Dwie pierwsze zwrotki to najstarsza część Bogurodzicy - pochodzi z pierwszej polowy XIII wieku. Poza tym popularność i wymowa Bogurodzicy sprawiły, iż uznano ja za pierwszy hymn...
„Bogurodzica"
Jest to najstarsza ze znanych polskich pieśni religijnych, ale zapisana, wraz z nutami, dopiero w wieku XV. Najstarszy rękopiśmienny zapis tekstu odnaleziono na wklejce tylnej okładki rękopisu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Kodeks ów...
"Bogurodzica".
Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena Maryja, Twego Syna, Gospodzina, Matko zwolena Maryja, Zyszczy nam, spuści nam, Kyrielejson. Twego dziela krzciciela, Bożycze, Usłysz glosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A...
Różne oblicza Maryi w „Bogurodzicy” i „Lamencie świętokrzyskim”.
Artystów epoki średniowiecza z racji czasów w których żyli i tworzyli. W tamtym okresie wszem i wobec panował teocentryzm i to do niego odnosili się poeci, pisarze, malarze. W takiej sytuacji nie można się dziwić opisowi Matki Boskiej w...
Antyk i Biblia - zagadnienia maturalne.
1 Kulturotwórcza rola Biblii - Biblia jest źródłem myśli filozoficznej i religijnej, jest księgą mądrości - Prezentuje ludzkie wzory i postawy, które są chwalone lub krytykowane - Jest źródłem stylizacji językowej ( bogactwo literatury i sztuki...
"Bogurodzica" jako najstarsza pieśń ludowa.
"Bogurodzica" jest najstarszą pieśnią religijną ułożoną i zapisaną w języku polskim. Najstarsze dwie strofy pieśni opatrzone zostały nutami, gdyż utwór przeznaczony był do śpiewania. Czas powstania utworu nie jest jednoznacznie sprecyzowany....
Który z wizerunków Matki Boskiej uważam za typowy.
„Bogurodzica” czy „Lament świętokrzyski”? Maryja jako święta czy zwykła kobieta? Który wizerunek jest typowy dla ideałów średniowiecznych? Moim zdaniem ten pierwszy. Nie jest to jednak moja opinia wyrwana z kontekstu, zechcę udowodnić słuszność...
Sposoby służenia Bogu w Średniowieczu.
Średniowiecze jako długa epoka trwająca X wieków nie była jednolitym okresem. Charakteryzuje się ona tym, że ludzie Boga stawiali na pierwszym miejscu, był najważniejszy i nic ponad nim. Wszyscy i wszystko pochodziło od Stwórcy i do niego dążyło....
Co szczególnego zainteresowało Cię w poznanych tekstach ("Wygnanie pierwszych ludzi", "Wędrówka do Ziemi Obiecanej", "Syn marnotrawny", "poszukiwania św. Grala", "Przygody Odyseusza", "Bogurodzi
Tematem mojej rozprawki będą poznane teksty, to co w nich ważne, ukryty sens dla nas: ludzi z XXI wieku. Spróbuję odpowiedzieć na pytanie, czy te opowieści mówią o nas, do nas, dla nas. Zacznę od tego, że uważam, iż w każdej opowieści są...
Matka Boska w polskiej liryce średniowiecznej. Dokonaj porównania wizerunków w "Bogurodzicy" i "Lamencie świętokrzyskim"
Postać Matki Bożej w średniowieczu była bardzo ważna. W związku z ogromnym zainteresowaniem sprawami religijnymi, Maryja stanowiła istotne ogniwo w relacjach między Bogiem a człowiekiem – pełniła rolę pośrednika w modlitwach i prośbach kierowanych...
Biblia oraz kultura antyczna w literaturze.
Biblia oraz kultura antyczna w literaturze. Biblia oraz kultura antyczna (w tym mitologia) to korzenie kultury europejskiej, w tym i polskiej. To one na przestrzeni wieków ukształtowały naszą świadomość, światopogląd, system wartości. W wielu...
"Bogurodzica".
„BOGURODZICA” Najstarszy rękopiśmienny zapis tekstu odnaleziono na wklejce tylnej okładki rękopisu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Kodeks ów zawiera łacińskie kazania przepisane w 1407 r., a zapis pieśni datuje się na rok 1408. O dużej...
Olimpiada
Polski: -przypomnij sobie wszelkie środki stylistyczne i analizę wiersza (obrazowanie, liryka roli itp.) -epoki literackie co prawda miałaś w pierwszej klasie, ale przypomnij sobie filozofie, etymologie nazwy, kolebki, przedstawicieli, ramy...
Matka Boska w liryce średniowiecznej. Porównanie wizerunków zawartych w "Bogurodzicy'' i "Lamencie świętokrzyskim''.
Matka Boska bardzo często pojawiała się w liryce średniowiecznej. W tamtejszych czasach wiara katolicka, a konkretniej Bóg był centrum wszystkiego – życia ludzi oraz szczególnie sztuki. W swojej pracy postaram się porównać wizje Maryi w dwóch...
Juliusz Słowacki Hymn patriotycznym apelem
Hymn jest literacką trawestacją dawnej pieśni - Bogurodzicy. Zwrot do Bogurodzicy akcentuje kompozycja pierścieniowa hymnu - na początku i na końcu utworu znajduje się apostrofa do Matki Boskiej. Hymn przypomina bojowe tradycje Polaków (Pieśń...
Bogurodzica - najstarsza pieśń polska, jej znaczenie dla kultury polskiej.
Tekst: Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja! U twego Syna Gospodzina matko zwolena, Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kyrieleison. Twego dziela Krzciciela, Bożycze, Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A dać...
"Bogurodzica" i "Lament Świętokrzyski" jako zabytki literatury polskiej.
Czas powstania "Bogurodzicy" jest sporny. Najczęściej przyjmuje się 1 poł. XIII w. Po raz pierwszy wydrukowano ją w 1506r. w "Statucie" Jana Łaskiego. Była hymnem dynastycznym Jagiellonów. Pierwotny utwór posiadał 2 strofy, z...
Wizerunki Maryjne w liryce średniowiecznej. Omów temat dokonując analizy i interpetacji "Bogurodzicy" i "Lamentu Świętokrzyskiego".
W okresie średniowiecza powstało wiele tekstów, które opisywały wizerunki maryjne. Przykładem może być "Bogurodzica" czy też "Lament Świętokrzyski". W obu prezentowanych utworach, pojawia się wspólny element. Wizerunek Maryi...
"Bogurodzica" i "Lament Świętokrzyski" jako zabytki literatury polskiej.
Czas powstania "Bogurodzicy" jest sporny. Najczęściej przyjmuje się 1 poł. XIII w. Po raz pierwszy wydrukowano ją w 1506r. w "Statucie" Jana Łaskiego. Była hymnem dynastycznym Jagiellonów. Pierwotny utwór posiadał 2 strofy, z...
Wobec Boga i świata: modele postaw w utworach średniowiecznych.
W średniowieczu występuje wiele różnych postaw wobec świata i, co najważniejsze, Boga, bowiem zawsze jest on uznawany za postać panującą nad światem, a więc człowiek musi się jemu podporządkować; scholastyka uznaje, że człowiek powinien zająć się...
Fascynacja czy poczucie obcości? Człowiek współczesny.
Polacy na przestrzeni dziejów zawsze i w każdych okolicznościach przywiązywali ogromne znaczenie do historii. Była ona dla nas niczym matka-opiekunka, u której szukaliśmy pokrzepienia w chwilach trwogi, rzadziej mądrości w momentach przełomowych...
„Jakaż jest przeciw włóczni złego Twoja tarcza? (...)”. Moje podróże po krainie literatury w poszukiwaniu systemu wartości.
Pytanie o „ochronną tarczę” przeciw złu wymierzonemu w człowieka postawił pod koniec ubiegłego wieku K. Przerwa – Tetmajer, poeta – dekadent. Tak jak innym z jego pokolenia, przyszło mu żyć w świecie „przewartościowanych wartości”, w poczuciu...
"Bogurodzica" jako najstarsza polska pieśń religijna
Jednym z najwcześniejszych a zarazem najbardziej ważnych utworów w języku polskim jest pieśń "Bogurodzica " nieznanego autora . Jest to w zasadzie pieśń kościelna , która w wiekach XIV i XV nabrała bardziej powszechnego charakteru . Jan Długosz...
Konspekty do prac maturalnych.
BIBLIA W LITERATURZE POLSKIEJ · ŚREDNIOWIECZE I. „Bogurodzica”: a) pieśń religijna b) jest to ciąg próśb modlitewnych: - do Matki Boskiej aby pośredniczyła u swego Syna - do Syna Bożego o wysłuchanie modlitwy, o dobrobyt w życiu ziemskim...
Biblia w literaturze polskiej.
ŚREDNIOWIECZE I. „Bogurodzica”: a) pieśń religijna b) jest to ciąg próśb modlitewnych: - do Matki Boskiej aby pośredniczyła u swego Syna - do Syna Bożego o wysłuchanie modlitwy, o dobrobyt w życiu ziemskim i wieczne życie po śmierci...
Czy wieki średnie były rzeczywiście upadkiem kultury?
Rozważając zadany mi temat, doszedłem do wniosku, iż wieki średnie wcale nie były okresem upadku kultury. Można by wręcz rzec, że były one okresem jej rozwoju. Z upadkiem mamy do czynienia wówczas, gdy zamiera rozwój np. literatury, sztuki, lub...
Średniowiecze - pojęcia ogólne, filozofia.
Światopogląd teocentryczny- nauki teologiczne; uniwersalny charakter kościoła; język łaciński; opiera się na autorytecie kościoła; Asceza; kościelny charakter kultury Medium aevum- wieki średnie Mediewista- historyk badający średniowiecze Cechy...
Analiza i interpretacja Bogurodzicy
„Bogurodzica” powstała najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV w. i jest jednym z najbardziej znanych utworów polskiego średniowiecza. Pieśń ta była wzorowana na uroczystych łacińskich hymnach kościelnych. „Bogurodzica” została napisana...
"Biblia"- "książka nad książkami" (synteza)
"Biblia" inaczej pismo "Starego i Nowego Testamentu", to zbiór ksiąg religijnych judaizmu i chrześcijaństwa. Jest to najbardziej znana księga na świecie. Tłumaczona na około 1200 języków i narzeczy funkcjonuje na Ziemi od ponad 3000 tysięcy lat....
Porównanie ,,Bogurodzicy'' z ,,Lamentem Swiętokrzyskim''.
Średniowiecze to epoka miedzy V, a XV wiekiem. w tej epoce było wiele tekstów o temacie Matki Boskiej. Przedstawiały one Maryję w różnych wizerunkach. Przede wszystkim Maryja była ukazana jako osoba nad ludzka, pośredniczka między Bogiem, a...