Bogurodzica

Chrystus orędownik

Nie zawsze twórcy pokazują Chrystusa tak bezsilnego i – martwego. Inny nurt utworów ukazuje nam Chrystusa orędownika, zbawiającego nas. To do niego – Bożyca, czyli Syna Bożego – zwracają się za pośrednictwem Maryi i Jana Chrzciciela wierni w pierwszym polskim hymnie narodowym Bogurodzica. Proszą o „zbożny pobyt” na ziemi, a po śmierci o życie wieczne w niebie, czyli „rajski przebyt”.

Deesis w poezji

W polskiej pieśni skierowanej do Matki Boskiej – Bogurodzicy , również odnajdujemy ten motyw. Jan Chrzcicieli Matka Boska wstawiają się do Syna Bożego za wiernymi. Za ich pośrednictwem modlący proszą o „zbożny pobyt” na ziemi, a po śmierci o „rajski przebyt”. Jan Chrzciciel potraktowany zostaje w Bogurodzicy zupełnie inaczej niż Maryja – jest jedynie orędownikiem, podczas gdy Maryja jest Matką Bożą. Stworzona zostaje więc swoista hierarchia: najpierw Bóg Ojciec i Jego Syn, potem niemal...

Bogurodzica

Średniowiecze : Literatura polska

• Biblia królowej Zofii – pierwszy zabytek języka polskiego,datowany na rok 1455. Jest to tłumaczenie Biblii na język polski (w dialekcie małopolskim), wykonane dla żony Władysława Jagiełły. Jest też nazywana Biblią szaroszpatacką (aż do II wojny światowej przechowywano ją w węgierskiej miejscowości Sárospatak). • Bogurodzica – to pierwszy hymn narodowy oraz pierwszy hymn rycerstwa polskiego. Jest najstarszą polską pieśnią religijną – dwie pierwsze zwrotki pochodzą z XII w....

Deesis

Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja, U twego syna Gospodzina matko zwolena, Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kiryjelejson. Twego dziela Krzciciela, bożycze, Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy... (Bogurodzica) Motyw deesis występuje zarówno w malarstwie, jak i poezji. Prawdopodobnie przeniknął ze sztuk plastycznych do literatury. Spotykamy go w najstarszym polskim hymnie narodowym – Bogurodzicy i na licznych ikonach.

Motywy biblijne w literaturze późniejszych epok

Biblia, jako jedna z podstaw kultury europejskiej, stanowi zbiór tekstów, do których autorzy kolejnych epok odwołują się bardzo często: średniowiecze: wszelkie misteria tego okresu oparte są na motywach biblijnych; "Bogurodzica", która stanowi...

Nawiązania do mitologii w twórczości kolejnych epok.

"Umysłowość europejska, nawracając wielokrotnie do starożytności, zawsze szukała i znajdowała w kulturze klasycznej to, co odpowiadało istocie jej wła Sztuka antyczna na długie lata określiła europejskie kanony piękna. Uznano ją za wzór...

"Bogurodzica" - najstarsza pieśń polska, świadectwo języka staropolskiego.

"Bogurodzica" jest polską pieśnią narodowo-religijną, pierwszą tego rodzaju w języku polskim; jest anonimowa; przez długi czas miała charakter hymnu narodowego, i takiż zachowała aż do XVI wieku; nieznany autor wykazał się swoim talentem...

Najdawniejsze zabytki języka polskiego. "Bogurodzica".

1. Bulla gnieźnieńska zwana "złotą" z roku 1136 zawiera 410 wyrazów polskich - nazw miejscowości i ich mieszkańców. 2. Księga henrykowska z roku 1270 zawiera pierwsze zdanie polskie: "Daj ać ja pobruszę a ty poczywaj". 3....

Literatura średniowieczna - gatunki.

Gatunki: ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...

"Bogurodzica" - najstarsza pieśń polska, jej znaczenie dla kultury polskiej.

Tekst: Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja! U twego Syna Gospodzina matko zwolena, Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kyrieleison. Twego dziela Krzciciela, Bożycze, Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A dać...

Czy literatura średniowieczna jest dowodem zacofania epoki?

Średniowiecze (wieki średnie) jest epoką między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Za początek średniowiecza uważa się umownie rok 476 n.e. czyli upadek Cesarstwa Zachodnioeuro-pejskiego, natomiast za schyłek uważa się trzy wydarzenia:...

Cechy charakterystyczne Średniowiecza.

Nazwę średniowiecze, czyli "wieki średnie" wprowadzili twórcy następnej w dziejach epoki - renesansu. Określili w ten sposób okres przejściowy, rozciągający się między epoką starożytną, a nowymi czasami odrodzenia. W renesansie uważano...

Człowiek wobec Boga, życia i śmierci.

Literatura średniowieczna miała charakter moralizatorski. Jej głów-nym zadaniem było pouczanie ludzi w jaki sposób mają żyć, w utwo-rach szukano wzorców do naśladowania. Literatura ukazywała życie ludzkie, tajemnicę śmierci i Boga - jako sens...

Omówienie "Bogurodzicy", jej historia oraz budowa leksykalno-składniowa.

Bogurodzica jest zabytkową polską pieśnią religijną i rycerską. Dwie pierwsze zwrotki to najstarsza część Bogurodzicy – pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku, choć spisana została w początkach XV wieku. W późniejszym okresie utwór bardzo się...

zabytki kultury polskiej

IX- „Gegraf Bawarski” rękopis łać. rejestrujący plemienne terytoria Eoplay. Nazwy plemion polskich (Wiślanie, Gidonie, Ślężanie, Brzeżanie) X - „Dugowie index” dok. w którym Mieszko I oddaje swoje państwo pod opiekę Papierzowi .W łać, dok....

Literatura Średniowiecza

W jakich granicach czasowych zamyka się średniowiecze w Europie i w Polsce? Średniowiecze w Europie początek 476r upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego, koniec XV w 1453 - upadek Konstantynopola 1450r wynalazek Gutenberga - druk 1492 - odkrycie...

Średniowiecze - konspekt. Sztuka barokowa

9-10. „Bogurodzica” jako zabytek języka polskiego, historia utworu, walory literackie „Bogurodzica” jest najwspanialszą i najstarszą polską pieśnią religijną. Nie znamy dokładnej daty jej powstania. Jej powstanie wiąże się z okresem pomiędzy...

Najdawniejsze zabytki języka polskiego Zabytki języka a zabytki literatury

Niewiele tekstów średniowiecznych zachowało się do naszych czasów, a te, które znamy, to skarby kultury, starannie przechowywane w specjalnych działach bibliotek i pieczołowicie konserwowane. Interesują się nimi historycy, badacze literatury i...

Najdawniejsze zabytki piśmiennictwa polskiego.

1. „Geograf bawarski” IX w. - spis nazw polskich plemion 2. „Dagome index” X w. - najdawniejszy polski dokument, Mieszko I oddaje państwo pod opiekę papieżowi, nazwy geograficzne 3. „Kronika Theimara” X-XI w. - nazwy plemion (Ślązanie),...

Bogurodzica

"BOGURODZICA" Jest to najstarsza ze znanych polskich pieśni religijnych, ale zapisana, wraz z nutami, dopiero w wieku XV. Najstarszy rękopiśmienny zapis tekstu odnaleziono na wklejce tylnej okładki rękopisu Biblio-teki Jagiellońskiej w...

Różne oblicza miłości w literaturze staropolskiej.

Miłość to słowo, które od początku istnienia sztuki jest inspiracją dla twórców. Artyści zastanawiają się jak ukazać to uczucie w swoich dziełach, wypowiedzieć, zobrazować to, co nie istnieje w materialnym świecie, co obce jest racjonalizmowi i,...

Porównanie dwóch kreacji Maryi na podstawie "Bogurodzicy" i "Lamentu świętokrzyskiego".

I Portret Maryi w „Bogurodzicy” Do Maryi odnoszą się następujące określenia: - „Bogurodzica” (Matka Boga) - „dziewica” - „Bogiem sławiena”(prze Boga sławiona) - „Matka zwolena” (Matka wybrana). Maria to osoba szczególna, wyróżniona przez...

Analiza artystyczna i językowa "Bogurodzicy".

Bogurodzica to najdawniejsz polska pieśń religijna. Czas powstania jest do dzisiaj wielka zagadką, zarówno dla literaturoznawców, jak i muzykologów. Przyjmuje się, że utwór napisany został pomiędzy wiekiem X a XIV. Najnowsze hipotezy naukowców są...

Fascynacje czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej

Okres staropolski obejmuje trzy wielkie epoki historyczno - literackie: średniowiecze, renesans, barok. W każdej z nich ukształtował się odrębny pogląd na temat Boga, człowieka, życia i śmierci. W średniowiecznej literaturze dominowały trzy wzorce...

Czy sztuka może opowiadać o miłości

Sztuka ma na celu dostarczanie określonych wrażeń, służy przekazaniu jakiś emocji. Miłość, jedno z największych i najgłębszych uczuć, jest tematem często poruszanym przez twórców różnych epok. Właściwie trudno znaleźć utwór, w którym nie byłoby...

Udowodnij, że Adam Asnyk ma słuszność w twierdzeniu: „Każda epoka ma swoje własne cele i zapomina o wczorajszych snach”.

PLAN: 1) Wprowadzenie, sformułowanie tezy. 2) Argumenty za: a) W Średniowieczu. b) W Renesansie. 3) Podsumowanie, potwierdzenie tezy. PRACA: Jako, że interesuję się literaturą, podczas przeglądania starych kartek...

Wartości literatury staropolskiej dla następnych pokoleń.

Jakie wartości zawarte w literaturze staropolskiej należy przekazać następnym pokoleniom jako najcenniejsze dziedzictwo? „Twórczość staropolska obejmuje okres od XII do połowy XVIII w. Czyli trzy epoki literackie: średniowiecze, renesans i...

Korzenie kultury europejskiej - Antyk i Biblia

Twierdzenie zawarte w temacie, że Antyk i Biblia to korzenie kultury europejskiej w moim odczuciu jest niezaprzeczalną prawdą gdyż znajduje swoje uzasadnienie w historii świata. Słownikowe definicje terminu kultura zgodnie określają, że kulturę...

Śmierć

CO SIĘ DZIEJE W MOMENCIE ŚMIERCI? 1. Nieśmiertelnym jest tylko Bóg (1 Tym 1,17; 6,16). 2. Człowiek jest istotą śmiertelną (1 Mjż 3,19; Ijob 28,13; Ps 9,21; 10,18, Iz 51,12). 3. Życie ludzkie zostało przyrównane do "trawy", do "wiatru", do...

Rozbicie dzielnicowe: bilans polityczny, społeczno-gospodarczy i kulturalny

Testament Bolesława Krzywoustego z 1138 roku zapoczątkował trwające 182 lat rozbicie dzielnicowe. Podzielił państwo polskie pomiędzy swoich synów. Jan Długosz napisał w „Kronice”: „Pierworodnemu Władysławowi (...) zapisuję ziemię krakowską,...

Bóg, czas i śmierć w średniowieczu

Rodzimy się, zaczynamy oddychać, a nawet się dławić. Egzystujemy. Czyż nie jest to najwspanialsza i jednocześnie najtragiczniejsza zagadka naszego trwania? Co nas zmusza do tego bezustannego wysiłku i pcha w tę nieokreśloną otchłań? Musimy...

Bogurodzica

Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena Maryja, Twego Syna, Gospodzina, Matko zwolena Maryja, Zyszczy nam, spuści nam, Kyrielejson. Twego dziela krzciciela, Bożycze, Usłysz glosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A...

Biblia.

Uważam, że prawdą jest to, co ludzie mówią o Biblii, a mianowicie, że jest pełna wartości i wzorów do naśladowania. Zacznę może od tego, czym Ona właściwie jest. Biblia to zbiór ksiąg Starego i Nowego Testamentu napisanych w różnych językach setki...

Antyk i Biblia jako źródła kultury europejskiej.

"Umysłowość europejska , nawracając wielokrotnie do starożytności, zawsze szukała i znajdowała w kulturze klasycznej to, co odpowiadało istocie jej własnej epoki" Johann Huisinga Starożytnym zawdzięczamy niemało, zarówno na polu...

Jak oceniam Biblię, Odyseję, Bogurodzicę i Legendę o Parsifalu? Czy te teskty mówią coś interesującego o nas – ludziach z przełomu II i III tysiąclecia? - rozprawka.

Biblię, mitologię, legendy arturiańskie można uznać za korzenie kultury europejskiej, natomiast Bogurodzicę- literatury polskiej. To one na przestrzeni wieków ukształtowały świadomość, światopogląd, system wartości Europejczyków. Dziś teksty te...

Średniowiecze

1. Ramy czasowe, pojęcia: uniwersalizm, teocentryzm, augustynizm, franciszkanizm, tomizm, scholastyka, asceza, hagiografia, memento mori, dans makabr, (taniec śmierci). 2. ” Legenda o św. Aleksym" - wzór ascety. 3. „Pieśn o Rolandzie"...

Wizerunek Maryi w liryce średniowiecznej

Ludzi średniowiecza bardzo ciekawila historia bohaterów biblijnych, a w szczególności Świętej Rodziny. Jedną sytuacją nie do konca opisaną w Biblii jest kwestia obecnosci Matki Bozej podczas śmierci Jezusa na krzyżu. Z Pisma Świetegonie...

Jak rozumiesz słowa, że antyk i Biblia to korzenie kultury europejskiej?

Zaznajamiając się z wieloma dziełami na przełomie wszystkich epok literackich, możemy zapoznać się z głównymi bohaterami tych utworów a również z bohaterami drugo- bądź trzecioplanowymi. Nie jednego z nich spotyka wiele różnorodnych sytuacji oraz...

Średniowiecze - pełny opis epoki

ŚREDNIOWIECZE Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej miedzy czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio -...

Biblia inspiracją dla potomnych.

Dlaczego późniejsze epoki nawiązywały do Biblii? Biblia jest księga ponadczasową, to znaczy, że wszystkie jej treści były, są i zawsze będą aktualne. Wiara i religia były w każdej epoce inaczej postrzegane. Nawiązywania do Biblii miały różny...

„Bogurodzica”- związek utworu z ideologią epoki i właściwości języków pieśni.

„Bogurodzica” to najstarsza polska pieśń religijna. Dwie pierwsze zwrotki to najstarsza część „Bogurodzicy”, pochodząca z I poł. XIIIw. Choć spisana została w początkach I poł. XVw. W późniejszym okresie utwór bardzo się rozrósł, gdyż dopisywano...

Różne oblicza Maryi w "Bogurodzicy" i "Lamencie świętokrzyskim".

„Bogurodzica” i „Lament świętokrzyski” reprezentują dwa odmienne modele liryki maryjnej. Oba utwory zostały uznane za arcydzieła średniowiecznej poezji. Warto porównać kreacje głównej bohaterki lirycznej obu utworów- Maryi. „Bogurodzica”...

"Bogurodzica” na tle poezji średniowiecznej.

Bogurodzica to pierwsza zapisana polska pieśń religijna. Powstała w XIII wieku. Najstarsze są dwie pierwsze zwrotki, a później do początku XIV wieku dopisano ich jeszcze 22. To pieśń o charakterze religijnym. Wyraża prośbę ludzi o...

Matka Boska w liryce średiowiecza

Ludzi średniowiecza bardzo ciekawiła historia bohaterów biblijnych, a w szczególności Świętej Rodziny. Jedną sytuacją nie do końca opisaną w Biblii jest kwestia obecności Matki Bożej podczas śmierci Jezusa na krzyżu. Z Pisma Świętego nie...

Matura

Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...

Fascynacja, czy poczucie obcości ? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej.

Polacy na przestrzeni dziejów zawsze i w każdych okolicznościach przywiązywali ogromne znaczenie do historii. Była ona dla nas niczym matka-opiekunka, u której szukaliśmy pokrzepienia w chwilach trwogi, rzadziej mądrości w momentach przełomowych...

Literatura staropolska - średniowiecze, renesans, barok - poczucie obcości, fascynacja, czy obojętność?

Współczesny czytelnik postawiony przed wyborem lektury - czy to na długie, zimowe wieczory, czy też do czytania w tramwaju - z pewnością nie może narzekać na ubogą ofertę tytułów proponowanych mu przez księgarnie i biblioteki. Przeprowadzone...

Polski ustny - materiały

I 1. Wskaż podobieństwa i różnice w opinii stworzenia świata w „Biblii” i „Mitologii”. Wizja początku świata wg Księgi Genesis i wg mitu „Narodziny świata” są różne, lecz też podobne. Zasadnicza różnica wynika z tego, że religia Greków była...

Wskaż podobieństwa i różnice w przedstawieniu postaci Matki Boskiej w dwóch tekstach: „Bogurodzicy” i „Posłuchajcie bracia miła…”

„Bogurodzica” jest najdawniejszą polską pieśnią religijną. Tekst Bogurodzicy jest typową modlitwą natomiast drugi utwór swoją formą jest zbliżony do typowej literatury. Tekst „Posłuchajcie bracia miła…” odnalazł się w latach siedemdziesiątych XV...