Deesis
Deesis w poezji
W polskiej pieśni skierowanej do Matki Boskiej – Bogurodzicy , również odnajdujemy ten motyw. Jan Chrzcicieli Matka Boska wstawiają się do Syna Bożego za wiernymi. Za ich pośrednictwem modlący proszą o „zbożny pobyt” na ziemi, a po śmierci o „rajski przebyt”. Jan Chrzciciel potraktowany zostaje w Bogurodzicy zupełnie inaczej niż Maryja – jest jedynie orędownikiem, podczas gdy Maryja jest Matką Bożą. Stworzona zostaje więc swoista hierarchia: najpierw Bóg Ojciec i Jego Syn, potem niemal...
Deesis
Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja, U twego syna Gospodzina matko zwolena, Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kiryjelejson. Twego dziela Krzciciela, bożycze, Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy... (Bogurodzica) Motyw deesis występuje zarówno w malarstwie, jak i poezji. Prawdopodobnie przeniknął ze sztuk plastycznych do literatury. Spotykamy go w najstarszym polskim hymnie narodowym – Bogurodzicy i na licznych ikonach.
Bogurodzica Dziewica
Kult Maryi, Matki Bożej, dziewicy głosi pierwszy polski hymn narodowy Bogurodzica . Odnajdujemy w nim motyw deesis – prośbę do syna Bożego przekazywaną, zupełnie jak na ikonach, za pośrednictwem Jana Chrzciciela i Maryi. O tym, iż polscy rycerze śpiewali pod Grunwaldem przed decydującą bitwą z Krzyżakami Bogurodzicę , pisze Henryk Sienkiewicz w Krzyżakach . Do najstarszej polskiej pieśni religijnej odwoła się kilka wieków później romantyczny wieszcz Juliusz Słowacki w powstańczym wierszu...
Nieporozumienia wokół deesis
Wielu myliło postać Jana Chrzciciela z postacią drugiego Jana, ewangelisty, stąd nieraz błędnie przedstawiano wstawiających się do Boga Maryję i Jana– pod krzyżem.
Co to jest deesis?
Wyraz deesis, inaczej deisis, pochodzi z języka greckiego i oznacza błaganie, prośbę. Chodzi o błaganie zanoszone do Boga za pośrednictwem Matki Boskiej i Jana Chrzciciela. Na ikonach z motywem deesis przedstawiony jest centralnie Chrystus siedzący na tronie jako Zbawiciel i Sędzia. Po jego obu stronach ukazani są w modlitewnych pozach – stojący lub klęczący Matka Boska i święty Jan Chrzciciel – orędownicy grzesznej ludzkości. Wznoszą oni błagalnie ręce do Jezusa. Czasami deesis jest...
Fascynacja, czy poczucie obcości ? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej.
Polacy na przestrzeni dziejów zawsze i w każdych okolicznościach przywiązywali ogromne znaczenie do historii. Była ona dla nas niczym matka-opiekunka, u której szukaliśmy pokrzepienia w chwilach trwogi, rzadziej mądrości w momentach przełomowych...
Udowodnij że pieśń towarzyszy człowiekowi w różnych sytuacjach od wielu wieków.
Czy pieśń towarzyszy człowiekowi w różnych sytuacjach od wielu wieków? Sądzę, że tak i myślę, że wiele ludzi też tak uważa. Z pewnością znajdą się tacy, którzy się ze mną nie zgodzą, ale spróbuję udowodnić, że się mylą. Już tysiące lat temu...
Bogurodzica
Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena Maryja, Twego Syna, Gospodzina, Matko zwolena Maryja, Zyszczy nam, spuści nam, Kyrielejson. Twego dziela krzciciela, Bożycze, Usłysz glosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A...
Różne oblicza Maryi w "Bogurodzicy" i "Lamencie świętokrzyskim".
„Bogurodzica” i „Lament świętokrzyski” reprezentują dwa odmienne modele liryki maryjnej. Oba utwory zostały uznane za arcydzieła średniowiecznej poezji. Warto porównać kreacje głównej bohaterki lirycznej obu utworów- Maryi. „Bogurodzica”...
"Bogurodzica” na tle poezji średniowiecznej.
Bogurodzica to pierwsza zapisana polska pieśń religijna. Powstała w XIII wieku. Najstarsze są dwie pierwsze zwrotki, a później do początku XIV wieku dopisano ich jeszcze 22. To pieśń o charakterze religijnym. Wyraża prośbę ludzi o...
Matka Boska w liryce średiowiecza
Ludzi średniowiecza bardzo ciekawiła historia bohaterów biblijnych, a w szczególności Świętej Rodziny. Jedną sytuacją nie do końca opisaną w Biblii jest kwestia obecności Matki Bożej podczas śmierci Jezusa na krzyżu. Z Pisma Świętego nie...
Matka Boska w polskiej liryce średniowiecznej.
Matka Boska była bohaterką wielu tekstów średniowiecznych. Jej kult był szczególnie popularny w Polsce, co znalazło swoje odzwierciedlenie w literaturze i sztuce tego okresu. Polacy uważali Maryję za opiekunkę swojego narodu i dlatego przypisywali...
Średniowiecze, czy aby napewno mroczny okres??
Nazwę średniowiecze nadali ludzie okresu renesansu. Nazwa ta miała ujemny charakter, gdyż ludzie renesansu widzieli tylko negatywne cechy średniowiecza, ponieważ średniowiecze odrzuciło ideały antyku i zainteresowanie człowiekiem. średniowiecze...
Średniowiecze - opracowanie epoki.
ŚREDNIOWIECZE: (wczesne, właściwe, późne) - 476 r. (Upadek c. zachodniorzymskiego) - 1453, 92, 1517, 1450 ROMAŃSKI: - masywna, ciężka, okna małe i wąskie, wysoko umieszczone, wieże, sklepienia kolebkowe, na planie krzyża łacińskiego -...
Wizerunki maryjne w liryce średniowiecznej. Omów temat na podstawie „Bogurodzicy” i „Lamentu świętokrzyskiego”.
Matka Boska była bohaterką wielu tekstów średniowiecznych. Kult jej był szczególnie popularny w Polsce, co znalazło swoje odzwierciedlenie w literaturze i sztuce tego okresu. Polacy uważali Maryję za opiekunkę narodu przypisując jej rolę...
Matka Boska w polskiej liryce średniowiecznej. Dokonaj porównania wizerunku w „Lamencie Świętokrzyskim” i „Bogurodzicy”.
Matka Boska w była boharetką wiely teksów literackich w śreniowieczu. Jej kult był bardzo powszechny i częsty. Podstawowym założeniem literatury i sztuki średniowiecznej jest teocentryzm, czyli światopogląd umieszczający Boga w centralnym punkcie...
Klucz Maturalny "Bogurodzica" i "Lament świętokrzyski" - praca porównawcza
I. Rozwinięcie tematu (przyznaje się maksymalnie 25 punktów) Podobieństwa między utworami 1) Oba utwory są pieśniami religijnymi. 2) Obie pieśni łączy osoba Maryi – otaczanej szczególnym kultem w krajach katolickich. Interpretacja...
"Lament świętokrzyski" kontra "Bogurodzica" - porównanie.
Obydwa porównywane teksty ? zarówno ?Lament świętokrzyski? znany również jako ?Posłuchajcie bracia miła...? nazwany tak od słów rozpoczynających pierwszą zwrotkę, jak i ?Bogurodzica? są wytworami tej samej epoki ? średniowiecza ? epoki ascezy,...
Biblia natchnieniem dla poetów i pisarzy.
Biblia natchnieniem dla poetów i pisarzy. „Żywe bowiem jest słowo Boże, skutecznie i ostrzejsze niż wielki miecz obusieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić pragnienia i myśli serca”. (Hebr....
Matka Boska w polskiej liryce średniowiecznej.
Dokonaj porównania wizerunków Matki Boskiej w „Bogurodzicy” i „Lameńcie Świętokrzyskim”. W początkach państwa polskiego, kultura piśmiennicza rozwijała się dzięki charakterystycznej dla okresu średniowiecza inspiracji, jaką była dla niej...
"Bogurodzica".
"Bogurodzica" jest polską pieśnią narodowo-religijną, pierwszą tego rodzaju w języku polskim. Jest utworem anonimowym. Przez długi czas miała charakter hymnu narodowego i takiż zachowała aż do XVI wieku. Nieznany autor wykazał się swoim...
"Bogurodzica" - najstarsza pieśń polska, świadectwo języka staropolskiego.
"Bogurodzica" jest polską pieśnią narodowo-religijną, pierwszą tego rodzaju w języku polskim; jest anonimowa; przez długi czas miała charakter hymnu narodowego, i takiż zachowała aż do XVI wieku; nieznany autor wykazał się swoim talentem...
Najdawniejsze zabytki języka polskiego. "Bogurodzica".
1. Bulla gnieźnieńska zwana "złotą" z roku 1136 zawiera 410 wyrazów polskich - nazw miejscowości i ich mieszkańców. 2. Księga henrykowska z roku 1270 zawiera pierwsze zdanie polskie: "Daj ać ja pobruszę a ty poczywaj". 3....
Literatura średniowieczna - gatunki.
Gatunki: ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...
Potret Matki Boskiej w "Bogurodzicy" i "Lamencie Świętokrzyskim".
Opis potretu Bogurodzicy i Lamentu Świetokrzyskiego
Różne oblicza Maryi w „Bogurodzicy” i „Lamencie świętokrzyskim”.
Różne oblicza Maryi w „Bogurodzicy” i „Lamencie świętokrzyskim”. „Bogurodzica” i „Lament świętokrzyski” reprezentują dwa odmienne modele liryki maryjnej. Oba utwory zostały uznane za arcydzieła średniowiecznej poezji. Warto porównać kreacje...
Porównanie dwóch utworów: "Bogurodzicy" oraz "Lamentu Świętokrzyskiego".
Utwory „Bogurodzica” oraz „Żale Matki Boskiej spod krzyża” są najstarszymi zabytkami piśmiennictwa polskiego i bez wątpienia zasługują na miano dzieł o uniwersalnych przesłaniach: jeden ukazuje portret Maryi –matki zarówno Jezusa Chrystusa i...
Wizerunki maryjne w literaturze średniowiecznej na podstawie "Bogurodzicy" i "Lamentu świętokrzyskiego".
WIZERUNKI MARYJNE W LITERATURZE ŚREDNIOWIECZNEJ. OMÓW TEMAT DOKONUJĄC ANALIZY I INTERPRETACJI BOGURODZICY i LAMENTU ŚWIĘTOKRZYSKIEGO. Wizerunki Maryi były bardzo powszechne w literaturze średniowiecza. Autorzy, którzy często pozostawali...
"Bogurodzica".
"Bogurodzica" Treść: Matko Boża, wstaw się za nami do Jezusa Chrystusa i wyjednaj nam obfitość łask. Panie, zmiłuj się nad nami. Synu Boży, przez wzgląd na Jana Chrzciciela usłysz modlitwę, którą zanosimy do Ciebie, i daj nam...
Na podstawie interpretacji porównawczej "Bogurodzicy" oraz "Lamentu świętokrzyskiego" wskaż i omów najważniejsze cechy polskiej średniowiecznej pieśni maryjnej.
„Bogurodzica” oraz „Lament świętokrzyski” należą do pieśni średniowiecznych. Ukazują one nam dwie różne postawy Maryi, które spróbuję przybliżyc. „ Lament świętokrzyski” przedstawia nam wydarzenie, które miało miejsce w Wielki Piątek. Wtedy to...
Średniowiecze
1. Ramy czasowe, pojęcia: uniwersalizm, teocentryzm, augustynizm, franciszkanizm, tomizm, scholastyka, asceza, hagiografia, memento mori, dans makabr, (taniec śmierci). 2. ” Legenda o św. Aleksym" - wzór ascety. 3. „Pieśn o Rolandzie"...
"Bogurodzica".
- Najdawniejsza polska pieśń religijna – najstarszy polski tekst poetycki - Pochodzi z XIII wieku, dwie pierwsze strofy prawdopodobnie z 1407r - Oryginalne działo rodzime, nie oparte na żadnym wzorcu literackim - Motyw deesis – pojawiają się...
Dokonaj porównanie wizerunku zawartym w „Bogurodzicy” i w „Lamencie Świętokrzyskim”
Teksty „Bogurodzicy” i „Lamentu Świętokrzyskiego” powstały w podobnym czasie, lecz można wskazać wiele różnic w przedstawieniu Matki Boskiej. „Bogurodzica” to tekst średniowieczny, który jest najstarszą pieśnią religijną. Dwie najdawniejsze...
"Bogurodzica" jako zabytek językowo-literacki.
„Bogurodzica” jest najstarszą pieśnią religijną, pierwszym hymnem polskim, śpiewana na ważnych uroczystościach np. wojnach. 1. HIPOTEZY DOTYCZĄCE POCHODZENIA, CZASU I AUTORSTWA „BOGURODZICY” a) Pochodzenie - tereny Wielkopolski ze względu na...
Średniowiecze - opracowanie epoki.
1*Średniowiecze-epoka w hist. Europy miedzy V a XV w. Początek upadek Rzymu 476 a koniec 1450(czcionka) 1453(Konstantynopol)1492(Kolumb) Medium aevum-„wieki średnie”*teocentryzm-kluczowa idea średniowiecza-życie ludzkie podporządko jest wierze w...
"Wizerunki maryjne w liryce średniowiecznej" - porównaj na przykładzie Bogurodzicy i Lamentu Świętokrzyskiego
Wizerunki maryjne w liryce średniowiecznej; Dla średniowiecza charakterystyczny był kult świętych, przede wszystkim Maryi. Świadczą o tym freski i obrazy w kościołach gotyckich, np. w Kolegiacie N.P.M. i Św. Aleksego pod Łęczycą. Arcydziełem...
Starożytność i Średniowiecze.
Punkty opracowane są według programu książki do pierwszej klasy liceum PRZESZŁOŚĆ TO DZIŚ. PODRĘCZNIK DLA I KLASY LICEUM I TECHNIKUM, CZ. I (STAROŻYTNOŚĆ-ŚREDNIOWIECZE) JĘZYK POLSKI 1. Periodyzacja - podział na epoki: a). Starożytność...
Średniowiecze dokładne opracowanie epoki, zagadnienia maturalne!
1. Zaprezentuj najdawniejsze zabytki piśmiennictwa średniowiecznego w Polsce – cechy języka, wartości literackie – oraz polskie dziejopisarstwo Gall Anonim Przybył do Polski na początku XII wieku. Przez kilka lat pracował w kancelarii księcia...
Dokonaj porównania „Bogurodzicy” i „Posłuchajcie, bracia miła…” oraz zawartych w nich wizerunków Matki Boskiej.
W obydwu tych wierszach spotykamy się z osobą Matki Boskiej. „Bogurodzica” jest hymnem, co wskazuje na podniosły nastrój utworu, zaś „Posłuchajcie, bracia miła…” jest lamentem, przez co klimat poematu jest żałośliwy, wzywa do współczucia w...
Analiza porównawcza postaci Matki Bożej w "Bogurodzicy" i "Lamencie Świętokrzyskim".
W średniowiecznej literaturze i sztuce w przedstawieniu osoby Matki Boskiej szczególnie mocno utrwaliły się dwa motywy: Deesis oraz Stabat Mater Dolorosa. Motyw Deesis to wyobrażenie Chrystusa na tronie jako Zbawiciela i Sędziego w otoczeniu...
Hans Memling "Sąd Ostateczny".
Hans Memling (1435-1494) malarz niderlandzki, w którego obrazach widać ścieranie się tendencji jeszcze średniowiecznego (gotyckiego) malarstwa i cech sztuki renesansowej. Memling wypracował indywidualny styl malowanych postaci: łagodność, liryzm,...
Wizerunek Matki Boskiej w "Bogurodzicy" i "Posłuchajcie, bracia miła".
Różnice i podobieństwa w przedstawieniu Matki Boskiej pomiędzy utworami „Bogurodzica”, i „Posłuchajcie, bracia miła” Matka Boska w religii zawsze była ważną postacią, ponieważ była matką Jezusa Chrystusa. "Bogurodzica" i...
Jak oceniam Biblię, Odyseję, Bogurodzicę i Legendę o Parsifalu? Czy te teskty mówią coś interesującego o nas – ludziach z przełomu II i III tysiąclecia? - rozprawka.
Biblię, mitologię, legendy arturiańskie można uznać za korzenie kultury europejskiej, natomiast Bogurodzicę- literatury polskiej. To one na przestrzeni wieków ukształtowały świadomość, światopogląd, system wartości Europejczyków. Dziś teksty te...
"Bogurodzica" jako średniowieczny tekst .
„Bogurodzica” spełnia wymogi tekstu średniowiecznego. Jest to nie tylko pieśń ale także wyznanie wiary, dokument chrześcijański, zwrócenie się wiernych do Boga, modlitwa, a także wiersz. W pieśni poznajemy światopogląd człowieka...
Bogurodzica
"BOGURODZICA" Jest to najstarsza ze znanych polskich pieśni religijnych, ale zapisana, wraz z nutami, dopiero w wieku XV. Najstarszy rękopiśmienny zapis tekstu odnaleziono na wklejce tylnej okładki rękopisu Biblio-teki Jagiellońskiej w...
Kreacja Matki Boskiej w "Bogurodzicy" i "Lamencie Świętokrzyskim".
Kreacja Matki Boskiej w ,Bogurodzicy?? i ,,Lamencie Świętokrzyskim?? Kultura średniowieczna skupiała się przede wszystkim na religii. Ludzie większą uwagę zaczęli przykładać do tego, co spotka ich po śmierci. Pogląd, stawiający Boga na...
Porównanie dwóch wizerunków Matki Boskiej - "Bogurodzica" i "Lament świętokrzyski".
Wszystkie religie istniejące na przestrzeni wieków jak i te, które funkcjonują dziś, mają swój początek, historię i zasady, wedle których funkcjonują. Buddyzm, Islam czy Chrześcijaństwo, wszystkie mają swoich założycieli i historię,...
Wizerunek Maryi w liryce średniowiecznej
Ludzi średniowiecza bardzo ciekawila historia bohaterów biblijnych, a w szczególności Świętej Rodziny. Jedną sytuacją nie do konca opisaną w Biblii jest kwestia obecnosci Matki Bozej podczas śmierci Jezusa na krzyżu. Z Pisma Świetegonie...
Wskaż podobieństwa i różnice w przedstawieniu postaci Matki Boskiej w dwóch tekstach: „Bogurodzicy” i „Posłuchajcie bracia miła…”
„Bogurodzica” jest najdawniejszą polską pieśnią religijną. Tekst Bogurodzicy jest typową modlitwą natomiast drugi utwór swoją formą jest zbliżony do typowej literatury. Tekst „Posłuchajcie bracia miła…” odnalazł się w latach siedemdziesiątych XV...
Średniowiecze.
POJĘCIA Ars moriendi- piękna sztuka umierania. Śmierć wzorcowa. Najlepszy przykład śmierć Rolanda- pełna symboliki, patosu,nawiązań do Biblii. Asceza- Człowiek poddający się ascezie wyrzeka się dóbr materialnych, umartwia swoje ciało,...