Lament Świętokrzyski
Średniowiecze : Literatura polska
• Biblia królowej Zofii – pierwszy zabytek języka polskiego,datowany na rok 1455. Jest to tłumaczenie Biblii na język polski (w dialekcie małopolskim), wykonane dla żony Władysława Jagiełły. Jest też nazywana Biblią szaroszpatacką (aż do II wojny światowej przechowywano ją w węgierskiej miejscowości Sárospatak). • Bogurodzica – to pierwszy hymn narodowy oraz pierwszy hymn rycerstwa polskiego. Jest najstarszą polską pieśnią religijną – dwie pierwsze zwrotki pochodzą z XII w....
Literatura średniowieczna - gatunki.
Gatunki: ŚWIECKIE - tematyka świecka. Powieści bretońskie - (X w.) utwory, których fabuła oparta jest na bardzo starych legendach, baśniach i mitach celtyckich: - romanse "Tristan i Izolda" - przygodowe "O rycerzach...
zabytki kultury polskiej
IX- „Gegraf Bawarski” rękopis łać. rejestrujący plemienne terytoria Eoplay. Nazwy plemion polskich (Wiślanie, Gidonie, Ślężanie, Brzeżanie) X - „Dugowie index” dok. w którym Mieszko I oddaje swoje państwo pod opiekę Papierzowi .W łać, dok....
Motywy biblijne i i ch funkcja.
Biblia jest obok dorobku antyku, jednym z dwu najważniejszych źródeł naszej kultury, z niej wyrasta światopogląd, system wartości i ocen, bogactwo literatury i sztuki. Biblia jest autorytetem religijnym, wyjaśnia stworzenie świata, opisuje też...
Najdawniejsze zabytki piśmiennictwa polskiego.
1. „Geograf bawarski” IX w. - spis nazw polskich plemion 2. „Dagome index” X w. - najdawniejszy polski dokument, Mieszko I oddaje państwo pod opiekę papieżowi, nazwy geograficzne 3. „Kronika Theimara” X-XI w. - nazwy plemion (Ślązanie),...
Motywy i wątki biblijne oraz mitologiczne w wybranych utworach różnych epok
„... do dziś jeszcze mądrość nasza cała, Składa się z greckiej, rzymskiej i tej, co w Kościele...” C.K. Norwid Biblia oraz kultura antyczna (w tym mitologia) to korzenie kultury europejskiej, w tym i polskiej. To one na przestrzeni wieków...
Porównanie dwóch kreacji Maryi na podstawie "Bogurodzicy" i "Lamentu świętokrzyskiego".
I Portret Maryi w „Bogurodzicy” Do Maryi odnoszą się następujące określenia: - „Bogurodzica” (Matka Boga) - „dziewica” - „Bogiem sławiena”(prze Boga sławiona) - „Matka zwolena” (Matka wybrana). Maria to osoba szczególna, wyróżniona przez...
Topos matki cierpiącej
Matka opłakująca śmierć swego syna jest szczególnym motywem, pojawiającym się w literaturze wielu epok. Widok cierpiącej matki jest szerokim polem do popisu dla wielu pisarzy. Początkowo motyw ten pojawił się w ewan-gelii św. Jana. Była ona...
Fascynacje czy poczucie obcości? Człowiek współczesny wobec dzieł literatury staropolskiej
Okres staropolski obejmuje trzy wielkie epoki historyczno - literackie: średniowiecze, renesans, barok. W każdej z nich ukształtował się odrębny pogląd na temat Boga, człowieka, życia i śmierci. W średniowiecznej literaturze dominowały trzy wzorce...
Biblia oraz kultura antyczna w literaturze.
Biblia oraz kultura antyczna (w tym mitologia) to korzenie kultury europejskiej, w tym i polskiej. To one na przestrzeni wieków ukształtowały naszą świadomość, światopogląd, system wartości. W wielu elementach naszego otoczenia nie dostrzegamy już...
Biblia jako żywe źródło kultury europejskiej. Wskaż konkretne przykłady, nawiązania.
Biblia zajmuje niezwykłe miejsce w kulturze świata stając się źródłem kultury europejskiej. W sferze moralnej przyjęto powszechnie uznawać zawarte w niej przykazania dekalogu za podstawę stosunków międzyludzkich. W sferze...
Wizerunek Maryi w liryce średniowiecznej
Ludzi średniowiecza bardzo ciekawila historia bohaterów biblijnych, a w szczególności Świętej Rodziny. Jedną sytuacją nie do konca opisaną w Biblii jest kwestia obecnosci Matki Bozej podczas śmierci Jezusa na krzyżu. Z Pisma Świetegonie...
Średniowiecze - pełny opis epoki
ŚREDNIOWIECZE Średniowieczem nazywamy epokę historii i kultury europejskiej miedzy czasami starożytnymi a nowożytnymi. Nazwy tej używano już w XVI w. Początek średniowiecza wiąże się najczęściej z 476 r. n.e. tj. z upadkiem cesarstwa zachodnio -...
Różne oblicza Maryi w "Bogurodzicy" i "Lamencie świętokrzyskim".
„Bogurodzica” i „Lament świętokrzyski” reprezentują dwa odmienne modele liryki maryjnej. Oba utwory zostały uznane za arcydzieła średniowiecznej poezji. Warto porównać kreacje głównej bohaterki lirycznej obu utworów- Maryi. „Bogurodzica”...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze średniowiecza
Głównym założeniem filozofii średniowiecznej był teocentryzm, który w centrum wszechświata i ludzkiego zainteresowania umieszczał Boga. Stąd w literaturze i sztuce dominowały tematy sakralne. Ludzie byli bezwzględnie podporządkowani Kościołowi, a...
Matka Boska w liryce średiowiecza
Ludzi średniowiecza bardzo ciekawiła historia bohaterów biblijnych, a w szczególności Świętej Rodziny. Jedną sytuacją nie do końca opisaną w Biblii jest kwestia obecności Matki Bożej podczas śmierci Jezusa na krzyżu. Z Pisma Świętego nie...
Matura
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Wskaż podobieństwa i różnice w przedstawieniu postaci Matki Boskiej w dwóch tekstach: „Bogurodzicy” i „Posłuchajcie bracia miła…”
„Bogurodzica” jest najdawniejszą polską pieśnią religijną. Tekst Bogurodzicy jest typową modlitwą natomiast drugi utwór swoją formą jest zbliżony do typowej literatury. Tekst „Posłuchajcie bracia miła…” odnalazł się w latach siedemdziesiątych XV...
Średniowiecze - powtórka.
1.Średniowiecze- to epoka w historii Europy miedzy V a XV stuleciem. Za jej datę początkowo uznaje się upadek starożytnego Rzymu(476). Zmierzch cesarstwa zachodniego rzymskiego otwiera więc epokę średniowiecza, a koniec epoki są podawane trzy...
Zanalizuj i zinterpretuj wiersz "Posłuchajcie bracia miła".
„Posłuchajcie bracia miła” to jeden z najbardziej znanych utworów polskiej literatury średniowiecza, pochodzący z XV w. Reprezentuje on niezwykle popularny w Polsce kult Matki Boskiej, zaliczmy go do gatunku poezji kolorystycznej. Utwór ten...
Porównanie dwóch wizerunków Matki Boskiej - "Bogurodzica" i "Lament świętokrzyski".
Wszystkie religie istniejące na przestrzeni wieków jak i te, które funkcjonują dziś, mają swój początek, historię i zasady, wedle których funkcjonują. Buddyzm, Islam czy Chrześcijaństwo, wszystkie mają swoich założycieli i historię,...
Analiza i interpretacja wiersza pt. "Posłuchajcie, bracia miła".
" posłuchajcie , bracia miła" jest lirycznym utworem z drugiej połowy XVw. rozpoczyna sie od słów: " Posłuchajcie, bracia miła". Znany jest również pod innymi nazwami: " żale Matki Boskiej pod krzyżem" albo "...
Zabytki języka polskiego
Początki dziejów naszego języka wiążą się z kształtowaniem się naszej państwowości i przyjęciem chrześcijaństwa w 966 roku. Państwo Mieszka I scalało wcześniejsze państwa plemienne. Każde z tych plemion posługiwało się swoim dialektem. Dialekty te...
Literatura Średniowiecza.
Warunki sprzyjające rozwojowi piśmiennictwa kształtowały się w Polsce od przeł. X i XI w. Chrzest (966) umożliwił zbliżenie się państwa Mieszka I do zach. cywilizacji chrześc., pod której wpływem rodzima kultura wzbogaciła się o znajomość pisma i...
Interpretacja porównawcza "Bogurodzicy" oraz "Lamentu Świętokrzyskiego".
„Bogurodzica” oraz „Lament Świętokrzyski” to utwory powstały w okresie średniowiecza. Pierwszy z nich pochodzi z połowy XIII w., natomiast drugi z XV w. „Lament świętokrzyski” często jest tytułowany jako „Posłuchajcie, bracia miła” oraz „Żale...
Polska literatura średniowieczna.
„KRONIKA” GALLA ANONIMA Kronika powstała najprawdopodobniej w latach 1113-1117 na dworze Bolesława Krzywoustego. Najstarsza zachowana kopia pochodzi jednak dopiero z XIV wieku. Kronika została napisana po łacinie. Jej autorem był mnich...
Średniowiecze - najważniejsze informacje.
Średniowiecze Europa V-XV w.n.e. 476r. – początek śred. upadek Cesarstwa Rzymskiego 1450r. – wymyślenie druku przez Jana Gutenberga 1453r. – upadek cesarstw wsch. 1492r. – odkrycie Ameryki przez Kolumba Polska X-XVI w 966r. – chrzest...
Tematy do matury ustnej z języka polskiego.
1. Udowodnij na wybranych przykładach, że starożytność jest źródłem tematów literackich. Starożytność, inaczej antyk, to kultura Greków i Rzymian oraz Biblia. Uznaje sieje za dwa źródła cywilizacji i kultury śródziemnomorskiej, w której kręgu...
Porównanie obrazu Matki Boskiej w "Bogurodzicy" i "Lamencie Świętokrzyskim".
W średniowieczu Matka Boska pełniła bardzo ważną rolę. Jej literacki wizerunki spowodowały rozpowszechnianie się kultu maryjnego. Przedstawiona jako osoba posiadająca szczególne względy u swojego syna, uciecha grzeszników, była adresatką wielu...
Porównanie dwóch utworów: "Bogurodzicy" oraz "Lamentu Świętokrzyskiego".
Utwory „Bogurodzica” oraz „Żale Matki Boskiej spod krzyża” są najstarszymi zabytkami piśmiennictwa polskiego i bez wątpienia zasługują na miano dzieł o uniwersalnych przesłaniach: jeden ukazuje portret Maryi –matki zarówno Jezusa Chrystusa i...
Krzyż i miecz - znaki kultury średniowiecznej
Wraz z upadkiem Cesarstwa Zachodniorzymskiego skończyła się pełna piękna epoka, zwana antykiem. Zazwyczaj jednak, kiedy jedno się kończy, rozpoczyna się coś całkowicie innego, odmiennego. Powstała więc nowa epoka – najdłuższa, bo trwająca ponad...
Motyw Maryjny na przełomie różnych epok
Encyklopedia Powszechna Gutenberga podaje taką definicje wyrazu Maria :Jest to matka Jezusa. W języku kościelnym Bogarodzica, Najświętsza panna, Matka Boska. Ewangelie poza opisami narodzenia Jezusa i jego Męki mało o niej wspominają. Poza tym jej...
Jakie kształty przybiera cierpienie w literaturze? Motyw cierpienia.
Wgłębi każdego z nas istnieje przekonanie, że istota ludzka jest stworzona do radości i szczęścia. Dlatego cierpienie wywołuje odruch buntu. Nie rozumiemy go, jego istoty i źródeł, chociaż doświadczamy często w naszej życiowej wędrówce....
Matka Boska w polskiej liryce średniowiecznej.
Matka Boska była bohaterką wielu tekstów średniowiecznych. Jej kult był szczególnie popularny w Polsce, co znalazło swoje odzwierciedlenie w literaturze i sztuce tego okresu. Polacy uważali Maryję za opiekunkę swojego narodu i dlatego przypisywali...
Poezja kościelna
RODOWÓD I RODZAJE Polska średniowieczna literatura religijna jest ilościowo dość obszerna, choć do naszych czasów zachowała się tylko jej niewielka część. W swoich utworach anonimowi najczęściej autorzy oddają uczucia związane z przeżywaniem...
Matka Boska w polskiej liryce średniowiecznej. Dokonaj porównania wizerunków zawartych w „Bogurodzicy” i „Lamencie Świętokrzyskim”
W średniowieczu było dość sporo tekstów o tematyce maryjnej. Przedstawiały one Maryję w różnych wizerunkach. Głównie Maryja była opisywana jako osoba nadludzka oraz jako pośredniczka pomiędzy człowiekiem a Bogiem, natomiast dużo mniej powstawało w...
Starożytność i Średniowiecze.
Punkty opracowane są według programu książki do pierwszej klasy liceum PRZESZŁOŚĆ TO DZIŚ. PODRĘCZNIK DLA I KLASY LICEUM I TECHNIKUM, CZ. I (STAROŻYTNOŚĆ-ŚREDNIOWIECZE) JĘZYK POLSKI 1. Periodyzacja - podział na epoki: a). Starożytność...
Opracowanie epoki Średniowiecza.
Asceta i rycerz, jako dwie różne średniowieczne postawy (parenetyczny charakter lit. średniowiecza) - asceta i rycerz stanowią dwa podstawowe wzorce osobowe propagowane w parenetycznej literaturze średniowiecznej, obok postawy franciszkańskiej;...
Wizerunek Maryi w literaturze średniowiecznej.
W średniowieczu głównym nurtem filozoficznym był teocentryzm, obecny we wszystkich dziedzinach życia. Łatwo go dostrzec także w literaturze. Najstarsze polskie utwory literackie min. „Bogurodzica” i „Posłuchajcie bracia miła...” opisują prośby...
Jakie kształty przybiera cierpienie w literaturze.
Jakie kształty przybiera cierpienie w literaturze. Wgłębi każdego z nas istnieje przekonanie, że istota ludzka jest stworzona do radości i szczęścia. Dlatego cierpienie wywołuje odruch buntu. Nie rozumiemy go, jego istoty i źródeł, chociaż...
Jaki Jest Sens Ludzkiego Cierpienia?
Cierpienie towarzyszy ludziom od zawsze . Jest nieodzowną częścią naszej egzystencji, gdyż rodzi się, dojrzewa i umiera razem z nami . Od niepamiętnych czasów próbowano zrozumieć jego sens . Niestety nie odkryliśmy ani sensu ani „złotego środka” ....
Portret matki. Omów kreacje bohaterek analizując utwory różnych epok literackich.
Literatura przedmiotu: 1. Lament świętokrzyski 2. M. Dąbrowska, Noce i dnie 3. S. Żeromski, Przedwiośnie 4. G. Zapolska, Moralność pani Dulskiej 5. E. Orzeszkowa, Doba Pani 6. E. Orzeszkowa, Julianka 7. M. Konopnicka, Dym 8. M....
Portret matki. Omów kreacje bohaterek analizując utwory różnych epok literackich
Plan Prezentacji Wstęp: 1. Przedstawienie realnych wizerunków matki, oraz literackich kreacji. 2. Wprowadzenie do ukazanych w prezentacji portretów macierzyństwa. Rozwinięcie: 1. Ukazanie kreacji matki cierpiącej: a) Średniowiecze-...
Najważniejsze zagadnienia poruszane w literaturze starożytnej i średniowiecznej. Na przykładzie wybranych utworów
Starożytność i średniowiecze to dwie epoki, ukazujące różne zagadnienia poruszane w literaturze. Starożyutność trwała od 3500r. p.n.e do około IV w. n.e, średniowiecze od V do XV wieku, a w Polsce później, bo od X...
Wizerunki maryjne w literaturze średniowiecznej na podstawie "Bogurodzicy" i "Lamentu świętokrzyskiego".
WIZERUNKI MARYJNE W LITERATURZE ŚREDNIOWIECZNEJ. OMÓW TEMAT DOKONUJĄC ANALIZY I INTERPRETACJI BOGURODZICY i LAMENTU ŚWIĘTOKRZYSKIEGO. Wizerunki Maryi były bardzo powszechne w literaturze średniowiecza. Autorzy, którzy często pozostawali...
Pan Cogito rozmyśla o cierpieniu
Doświadczanie negatywnych emocji takich jak: lęk, żal, czy poczucie krzywdy dotyka każdego. Jednak, czy wszyscy potrafią poradzić sobie z takim stanem emocjonalnym, jakim jest cierpienie? Zbigniew Herbert w utworze „Pan Cogito rozmyśla o...
Matka Boska w polskiej liryce średniowiecznej.
Dokonaj porównania wizerunków Matki Boskiej w „Bogurodzicy” i „Lameńcie Świętokrzyskim”. W początkach państwa polskiego, kultura piśmiennicza rozwijała się dzięki charakterystycznej dla okresu średniowiecza inspiracji, jaką była dla niej...
Odwołując się do Lamentu świętokrzyskiego i fragmentu Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią porównaj ukazane w nich obrazy śmierci
Średniowiecze to jedna z najdłuższych epok literackich. Jej nazwa pochodzi od łacińskich słów medium aevum, oznaczającym wieki, czasy pośrednie między starożytnością, a renesansem. Podobnie jak odrodzenie, starożytność, barok i wszystkie pozostałe...
Wizerunek Matki boskiej w liryce średniowiecznej.
Matka boska w polskiej liryce średniowiecznej. Dokonaj porównania wizerunków zawartych w „Bogurodzicy” i „Lamencie świętokrzyskim W średniowiecznej literaturze i sztuce motyw Matki Boskiej i religii jest bardzo częsty. W jednych utworach...
Dramat cierpienia i jego kształt w literaturze. Omów funkcjonowanie motywu na przykładach z różnych epok.
Zgodnie z podstawową definicją zawartą w słowniku języka polskiego: „cierpieć” to odczuwać, przeżywać, znosić ból fizyczny lub moralny; boleć nad czymś lub z powodu czegoś; doznawać czegoś przykrego. Natomiast „cierpienie” to ból, męka, męczarnia,...