KrzaK
45943
20 / 1
434
Na pewno czy napewno – razem czy osobno?
Znaczenie : bez wątpienia, bez wątpliwości Zasada : wyrażenie przyimkowe zapisuje się rozdzielnie. Wyjątek : łącznie piszemy “naprawdę” Pochodzenie : wyrażenie składa się z przyimka na i dawnej formy przymiotnika w r. nijakim pewno Podobne...
ul czy ól - jak piszemy?
Znaczenie : pomieszczenie przystosowane do trzymania pszczół w celu hodowli, zaopatrzone w drewniane ramki do budowy plastrów. Potocznie : więzienie Zasada : W języku polskim głoska u znajduje się najczęściej na początku wyrazu. Pochodzenie : początkowo...
wybierz czy wybież - jak piszemy?
Znaczenie : czasownik w trybie rozkazującym dla 2 os. l.p Zasada : W języku polskim “rz” piszemy gdy wymienia się na r wybierz - wybierać lub wybór Pochodzenie : wyraz wybierz pochodzi od czasownika “wybierać” lub rzeczownika “wybór” Podobne wyrażenia :...
rzadko czy żadko - jak piszemy?
Znaczenie : w dużej odległości od siebie lub w dużych odstępach czasu, w niewielu przypadkach Zasada : nie istnieje zasada ortograficzna, wyraz należy zapamiętać Pochodzenie : wyraz rzadko to przysłówek, odpowiada na pytanie: jak?, pochodzi od czasownika...
z powrotem czy spowrotem - razem czy osobno?
Znaczenie : w kierunku powrotnym lub na nowo Zasada : to wyrażenie przyimkowe zawsze piszemy oddzielnie. Pochodzenie : to wyrażenie przyimkowe składa się z przyimka “z” i rzeczownika w Narzędniku l.p “powrotem”, Podobne wyrażenia : wstecz, nazad,...
naprawdę czy na prawdę
Znaczenie : partykuła oznaczająca prawdziwość, słuszność poglądu. Pełni funkcję wzmacniającą, przy wyrażaniu opinii. Zasada : partykułę naprawdę zawsze piszemy razem Podobne wyrażenia : rzeczywiście Wyjątek : Jako wyrażenie przyimkowe (w zależności od...
pokaże czy pokarze
Znaczenie: “pokaże” od słowa pokazać; umożliwić obejrzenie czegoś, przedstawić coś, zademonstrować Zasada: pokaże - pokazywać, “ż” wymienia się na “z” Pochodzenie : pokaże - czasownik w 3 os. l.p. w czasie przyszłym pochodzi od bezokolicznika “pokazać”. UWAGA...
narazie czy na razie
Znaczenie : tymczasem, teraz, do tej pory lub forma pożegnania w języku potocznym Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie Podobne wyrażenia : na ten moment, obecnie, do tej pory na razie narazie Przykłady : - Na razie nie...
także czy tak że
Znaczenie : “także” - jako partykuła - “również”, “też” “tak że” - “więc”, “dlatego”, “zatem” - jako spójnik dla zdania wynikowego Zasada : Jako partykułę piszemy razem, jako spójnik piszemy rozdzielnie Uwaga : wyrażenie “tak, że” - rozdzielone przecinkiem,...
w ogóle czy wogóle
Znaczenie 1 : ogólnie, w zasadzie, w sumie Znaczenie 2 : wcale, ani trochę Zasada : to wyrażenie przyimkowe zawsze piszemy oddzielnie. Można zapamiętać wyrażanie: “i w ogóle i w szczególe” w ogóle wogóle Przykłady : - W ogóle to sprawozdania...
nacodzień czy na co dzień czy na codzień
Znaczenie : codziennie, każdego dnia Zasada : to wyrażenie piszemy rozdzielnie Pochodzenie : wyrażenie składa się z przyimka “na”, zaimka “co” i rzeczownika “dzień”. Wyrażenia zaimkowe i przyimkowe piszemy osobno. Podobne wyrażenia : co miesiąc, co...
przede wszystkim czy przedewszystkim
Znaczenie : wyrażenie podkreśla wagę przedstawianej informacji Zasada : ”przede wszystkim” to wyrażenie przyimkowe, które zawsze piszemy rozdzielnie. Podobne wyrażenia : zasadniczo, zwłaszcza, szczególnie Wyjątek : ósemka, ósmy, ów (oraz jego pochodne –...
od razu czy odrazu
Znaczenie : natychmiast, w tej chwili Zasada : wyrażenie “od razu” piszemy rozdzielnie Pochodzenie : “od razu” to wyrażenie przysłówkowe, które pełni rolę przysłówka, odpowiada na pytanie “kiedy?” Podobne wyrażenia : niezwłocznie, w tej chwili,...
po prostu czy poprostu
Znaczenie : 1. jako wyrażenie przysłówkowe odpowiadające na pytanie - jak?: szczerze, otwarcie 2. jako partykuła w znaczeniu “tylko”, “jedynie” Zasada : “po prostu” piszemy rozdzielnie Pochodzenie : początkowo słowo ul oznaczało dziurę, otwór, wydrążenie...
może czy morze
Znaczenie “ może ” - jako partykuła - prawdopodobnie, przypuszczalnie, zapewne, chyba - 3 os l.p. od czasownika “móc” - mieć możliwość “ morze ” - obszar słonej wody Zasada : obie formy są poprawne i zależą od kontekstu wypowiedzi: - jako partykułę lub...
skąd czy z kąd?
Znaczenie : 1. Zaimek pytający o miejsce pochodzenia, źródło, przyczynę czegoś 2. Jako wykrzyknienie zastępujące partykułę "nie" Zasada : "skąd" zawsze piszemy razem Podobne wyrażenia : z jakiego miejsca, nie, ani trochę, nigdy w życiu Uwaga : "skąd"...
wziąć czy wziąść
Znaczenie : chwycić, zabrać, zażyć Zasada : zawsze piszemy “wziąć”; dlaczego nie piszemy “wziąść”? - tutaj można zapamiętać powiedzenie: “Skoro można wziąść, to można też braść” - co oczywiście jest błędem. Pochodzenie : aspekt dokonany czasownika “brać”...
ponadto czy ponad to
Znaczenie : 1. “ponadto” - i, dodatkowo - jako partykuła 2. “ponad to” - jako wyrażenie przyimkowe: “być ponad czymś”, “robić coś ponad miarę” Zasada : Jako partykuła wprowadzająca dodatkową informację piszemy razem. Tak samo piszemy “nadto”. Podobne...
przeze mnie czy przezemnie
Znaczenie : z mojej winy, za moją sprawą, dzięki mnie Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie. Skoro “przez ciebie” piszemy rozdzielnie, to “przeze mnie” również. przez mnie przezemnie Przykłady : - Bardzo mi przykro. Przeze mnie zostałeś...
ode mnie czy odemnie
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie Pochodzenie : “ode mnie” składa się z staropolskiej formy przyimka “od” i zaimka “mnie”. Można zapamiętać, że skoro piszemy rozdzielnie “od ciebie”, “od nas” , to i “ode mnie” również. ode mnie...
co najmniej czy conajmniej
Znaczenie : przynajmniej Zasada : wyrażenia zaimkowe piszemy rozdzielnie Pochodzenie : “co najmniej” składa się z zaimka “co” i przysłówka w stopniu najwyższym “najmniej” od “mało” Podobne wyrażenia : nie mniej, niż Wyjątek : coraz, codzienny,...
znaleźć czy znaleść
Znaczenie : ustalić miejsce pobytu, zdobyć, natrafić, odkryć Pochodzenie : “znaleźć” to forma dokonana czasownika “znajdować” Można zapamiętać tak: formy osobowe w czasie przeszłym to: “ja znalazłem”, “ty znalazłeś”, “on znalazł” a nie “ja znalasłem”, “ty...
po południu czy popołudniu
Znaczenie : pora dnia, która trwa od godziny 12 (południa) Zasada : “po południu” to wyrażenie przyimkowe, które zapisujemy rozdzielnie Wyjątek : popołudnie - czas/pora dnia która występuje “po południu” i trwa “do zmierzchu”. po południu popołudniu...
byłoby czy było by?
Znaczenie : znajdowałoby się, miałoby miejsce, przebywałoby Zasada : cząstkę “by” piszemy łącznie z osobowymi formami czasownika Pochodzenie : 3 os. l.p w trybie przypuszczającym od bezokolicznika “być” Wyjątek : cząstkę “by” piszemy rozdzielnie: - z...
opinii czy opini
Znaczenie : sąd, pogląd Zasada : 1. jeśli “ia” występuje po”n” i zakończenie wymawiamy długo [-ńja] to piszemy “-nii” 2. jeśli wyraz jest obcego pochodzenia to dopełniacz l.p i l.mn ma taką samą formę “nii” Pochodzenie : “opinii” - to dopełniacz l.p lub...
nieważne nie ważne
Znaczenie : niemający znaczenia, nieistotny, niemający mocy prawnej Zasada : partykułę “nie” z przymiotnikiem w stopniu równym piszemy razem Wyjątek : Są sytuacje w których piszemy “nie ważne” - jeśli piszemy jako wyraźnie zaprzeczenie, po którym występuje...
w końcu czy wkońcu
Znaczenie 1. nareszcie, na zakończenie 2. tak na prawdę Zasada : tą frazę przysłówkową (czyli wyrażenie funkcjonujące w języku jako przysłówek) piszemy rozdzielnie w końcu wkońcu Przykłady : - To w końcu jak układa się między wami? -...
z tamtąd czy stamtąd
Zasada : “stamtąd” piszemy zawsze łącznie Pochodzenie : jest to zaimek przysłowny - występujący w formie przysłówka i odpowiadający na jego pytania stamtąd z tamtąd Przykłady : - Idź gdzie chcesz, byle daleko i stamtąd nie wracaj! - Gdy...
poza tym czy pozatym
Znaczenie : ponadto, jeszcze, dodatkowo, oprócz tego Zasada : jest to wyrażenie przyimkowe, które zapisujemy rozłącznie Pochodzenie : partykuła wprowadzająca nową informację poza tym pozatym Przykłady : - Nie idę do kina, ponieważ mam dużo...
dzięki czy dzienki?
Znaczenie : 1. podziękowania, wyrazy wdzięczności, 2. za sprawą czyjegoś działania, coś się miało/ma/będzie miało pomyślny finał 3. potocznie “dziękuję” Zasada : zawsze piszemy z “ę” - dzięki Pochodzenie : rzeczownik w l.mn., rodzaj męskoosobowy...
nie wiem czy niewiem?
Zasada : nie z czasownikami piszemy rozdzielnie Pochodzenie : “nie wiem” to zaprzeczenie czasownika “wiedzieć” Podobne wyrażenia : nie mam pojęcia, nie znam, nie umiem, nie orientuję się Uwaga : “nie wiedzieć” również piszemy rozdzielnie nie wiem...
sprzed czy z przed?
Znaczenie : przyimek miejsca lub czasu Zasada : “sprzed” piszemy zawsze razem sprzed z przed Przykłady : - Nie kupiłam śmietany. Sąsiadka ostatnią sprzątnęła mi sprzed nosa. - Skąd odjazd? Sprzed domu. - Ten okaz geologiczny jest sprzed...
międzyinnymi czy między innymi?
Zasada : “między innymi” piszemy rozdzielnie Pochodzenie : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie Podobne wyrażenia : również Uwaga : skrót zapisujemy: “m.in.” lub “m. in.:” Nie stawia się na ogół dwukropka przed wyliczeniem o dwóch składnikach,...
na przeciwko czy naprzeciwko
Zasada : piszemy razem - “naprzeciwko”, “naprzeciw” Pochodzenie : “naprzeciw”, “naprzeciwko” to przyimek Podobne wyrażenia : vis-à-vis oraz naprzeciw, po przeciwnej stronie naprzeciwko na przeciwko Przykłady : - Nie możemy wyjść...
apropo czy à propos?
Znaczenie : tak na marginesie, swoją drogą, nota bene Zasada : wyraz piszemy “à propos” Pochodzenie : wymawiamy [a propo], wyraz pochodzi z języka francuskiego, używamy chcąc wtrącić coś do wypowiedzi. Podobne wyrażenia : w związku z, przy okazji à...
nawzajem czy na wzajem
Znaczenie : obopólnie, jeden drugiemu Zasada : “nawzajem” piszemy razem Podobne wyrażenia : wzajemnie, również, także nawzajem na wzajem Przykłady : - Jako para stanowią dla wszystkich przykład do naśladowania - darzą się nawzajem...
co najmniej czy conajmniej?
Znaczenie : nie mniej niż Zasada : “co najmniej” piszemy rozdzielnie, mimo iż “przynajmniej”, “bynajmniej” piszemy razem. Cząstka “co” “nie lepi” się do następujących po niej słów. co najmniej conajmniej Przykłady : - Z tego sprawdzianu...
niekoniecznie czy nie koniecznie?
Znaczenie 1. niezupełnie 2. bez koniecznej potrzeby Zasada : cząstkę nie z przysłówkami w stopniu równym piszemy razem niekoniecznie nie koniecznie Przykłady : - To, że ta dziewczyna uśmiechnęła się do ciebie, niekoniecznie oznacza,...
z poza czy spoza?
Znaczenie 1. przyimek wskazujący, że ktoś lub coś jest/znajduje się poza danym obszarem 2. przyimek wskazujący, że ktoś nie przynależy do jakiejś grupy/organizacji 3. przyimek wskazujący, że rzeczownik, który jest w dopełniaczu przestaje zasłaniać jakiś obiekt....
jakby czy jak by?
Znaczenie 1. “jakby” - jako spójnik w znaczeniu “gdyby”, wprowadza zdanie podrzędne 2. “jakby” - jako partykuła w znaczeniu “gdzieżby” Zasada : “jakby” jako spójnik i partykułę piszemy łącznie Wyjątek : “jak by” piszemy rozdzielnie, gdy “jak” jest...
niewiadomo czy nie wiadomo?
Znaczenie : zwrotu używamy, gdy mówimy o czymś co nie jest pewne, sprawdzone Zasada : “nie wiadomo” piszemy zawsze rozdzielnie. Partykułę “nie” z wyrazami mającymi znaczenie czasownikowe, np: wolno, warto UWAGA : nie z przymiotnikami piszemy łącznie, toteż...
podczas czy pod czas?
Znaczenie : 1. Przyimek informujący o zdarzeniu które miało miejsce jednocześnie z innym, o którym wspominamy - “podczas gdy” 2. Spójnik w znaczeniu “kiedy” Zasada : “podczas” piszemy zawsze łącznie Podobne wyrażenia : przy, w czasie, w trakcie, w ciągu...
wedłóg czy według?
Zasada : “według” zawsze piszemy przez “u” Podobne wyrażenia : stosownie do czegoś, zgodnie z, na podstawie czegoś, wedle Uwaga - skrót słowa “według” zapisujemy “wg” i nie stawiamy kropki. według wedłóg Przykłady : - Według mnie nie da się...
wkrótce czy w krótce?
Znaczenie : niedługo Zasada : ten przysłówek piszemy łącznie - “wkrótce” Podobne wyrażenia : niebawem, rychło, w niedalekiej przyszłości wkrótce w krótce Przykłady : - Wkrótce nadejdzie wiosna i dni będą dłuższe. - Wkrótce okaże się, kto ma...
w porządku czy wporządku?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie, dlatego zapisujemy “ w porządku”. Podobne wyrażenia : dobrze, w kolejności, super, zgadzam się Wyjątek : wyraz potoczny od słowa “w porządku” - “wporzo” piszemy łącznie w porządku wporządku...
ponieważ czy poniewarz?
Zasada : spójniki zakończone na “aż” piszemy przez “ż” Pochodzenie : “ponieważ” to spójnik łączący zdanie podrzędne złożone okolicznikowe przyczyny (zadajemy pytanie “dlaczego?” Podobne wyrażenia : albowiem, bowiem, gdyż ponieważ poniewarz...
dobry wieczór czy dobrywieczór
Znaczenie : zwrot grzecznościowy, który stosujemy na powitanie Zasada : zwrot ten piszemy rozdzielnie, tak jak: “dzień dobry” dobry wieczór dobrywieczór Przykłady : - Dobry wieczór Państwu! Za chwilę zacznie się przedstawienie. - Dobry wieczór...
PS czy PS.
Znaczenie : skrót od łacińskiego wyrażenia “post scriptum” - jest wykorzystywany na końcu listu, jeśli chcemy dopisać parę informacji, o których nie wspomnieliśmy wcześniej. Umieszczamy po podpisie autora. Zasada : W przypadku skrótowców w języku polskim nie...
coraz czy co raz?
Znaczenie : - “coraz” wyraz komunikujący o stopniowym nasilaniu się czegoś - “co raz” wyraz komunikujący o częstym powtarzaniu się czegoś w krótkich odstępach czasu co raz coraz Przykłady : - Co raz było słychać stukanie dzięcioła w korę...
do zobaczenia czy dozobaczenia?
Znaczenie : zwrot używany przy pożegnaniu “do widzenia”, “wkrótce się zobaczymy” Zasada : przyimków nie łączymy z rzeczownikami, przymiotnikami - wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie do zobaczenia dozobaczenia Przykłady : - Do...
chaos czy haos?
Znaczenie : stan bezładu Pochodzenie : “chaos” pochodzi z greki; zasada mówi, że w przypadku wyrazów obcojęzycznych zachowujemy oryginalną pisownię. Podobne wyrażenia : zamęt, zamieszanie, ferment, rozgardiasz chaos haos Przykłady :...
poprzez czy po przez?
Zasada : “poprzez” to przyimek złożony, składający się z przyimka “po” i “przez” - takie przyimki piszemy łącznie Podobne wyrażenia : przez, wskroś, na wylot, na przestrzał poprzez po przez Przykłady : - “Poprzez pola, miasta, wsie,...
szapo ba czy chapeou bas?
Znaczenie : wyrażenie z języka francuskiego w tłumaczeniu oznacza “kapelusz z głowy”, w języku polskim mówimy: “czapki z głów”, używamy, kiedy chcemy wyrazić uznanie i szacunek dla czyjejś pracy. Zasada : w przypadku wyrazów obcojęzycznych zachowujemy oryginalną...
manager czy menager?
Znaczenie : osoba zarządzająca zespołem ludzi Pochodzenie : wyraz jest zapożyczony z języka angielskiego: “manager” stąd prawidłowy zapis jest taki, jak oryginalny - “manager” lub spolszczona forma: “menedżer” Podobne wyrażenia : kierownik, administrator,...
rzecz czy żecz?
Zasada : nie ma dla wyrazu “rzecz” reguły ortograficznej. Piszemy przez “rz” Pochodzenie : wyraz pochodzi z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, gdzie wyraz “rzecz” wymawiamy jak [riecz] stąd “rz” Podobne wyrażenia : przedmiot, obiekt, zagadnienie, temat,...
tęcza czy tencza?
Zasada : wyraz zapisujemy przez “ę” - wyjaśnia to zasada ortograficzna, która mówi, że “ę” wstawiamy, gdy występuje przed: c, ć, cz, dz, dź, dż. Podobne wyrażenia : feeria, bogactwo kolorów tęcza tencza Przykłady : - Gdy pada deszcz i...
babcią czy babciom?
Zasada : obie formy są poprawne - zależą do kontekstu wypowiedzi Pochodzenie : formy “babcią” i “babciom” pochodzą od rzeczownika r. żeńskiego “babcia”: - “babcią” jest to Narzędnik, l.p. (z kim?) - “babciom” jest to Celownik l.mn (komu?) babcią...
proszę czy prosze?
Zasada : “proszę” pochodzi od bezokolicznika “prosić” - jest to czasownik w 1 os, l.p. w czasie teraźniejszym, należy do koniugacji typu II i zawsze ma końcówkę “ę” proszę prosze Przykłady : - Proszę, proszę i doprosić się nie mogę. - Proszę...
tempo czy tępo?
Znaczenie : - “tempo” - rzeczownik - szybkość lub rytm wykonywanej czynności - “tępo” - przysłówek - nieostro Zasada : jako rzeczownik piszemy przez “em” - “tempo”, jako przysłówek - przez “ę” - “tępo” tempo tępo Przykłady : - Nie patrz na mnie...
nie ma czy niema?
Znaczenie : nie posiada, nie istnieje Zasada : “nie” z czasownikami piszemy rozdzielnie. Pochodzenie : “nie” to partykuła, “ma” czasownik w 3 os. lp. pochodzi od czasownika “mieć” Wyjątki : niepokoić się, niedomagać, niedosłyszeć nie ma niema...
chumor czy humor?
Znaczenie : - żartobliwość, wesołość - nastrój, usposobienie, samopoczucie Zasada : “humor” piszemy przez “h” humor chumor Przykłady : - Widzę, że dzisiaj dopisuje ci humor. - Przez awanturę z rodzicami, straciłam humor. - U mężczyzn cenię...
niestety czy nie stety?
Zasada : partykułę “niestety” piszemy łącznie Pochodzenie : “niestety” to partykuła wyrażająca żal Podobne wyrażenia : żałuję że, przykro mi, szkoda że niestety nie stety Przykłady : - Niestety, nie pojedziemy w tym roku nad morze. - Lekarze...
rozumiem czy rozumię?
Zasada : czasownik “rozumieć” należy do typu IV koniugacji - temat czasowników zakończony jest na “e” i dla 1. do l.p prawidłowa forma to “rozumiem”. Analogicznie odmienia się czasownik “umieć”, Pochodzenie : “rozumiem” pochodzi do czasownika “rozumieć”....
pobódka czy pobudka?
Znaczenie : 1. budzenie poranne 2/ coś, co pobudza do działania Zasada : “pobudka” piszemy przez “u” Pochodzenie : wyraz “pobudka” pochodzi od czasownika “budzić” Podobne wyrażenia : budzenie, poranne wstawanie, bodziec, impuls, powód pobudka...
niedługo czy nie długo?
Znaczenie : 1. wkrótce 2. krótko, przelotnie Zasada : partykułę “nie” z przysłówkami piszemy łącznie, analogicznie - “niebawem” niedługo nie długo Przykłady : - Dzieci już niedługo wrócą do szkoły. - Niedługo trwała ich przyjaźń. Zaledwie...
dwóch czy dwuch?
Zasada : “ó” wymienia się na “o” - dwóch bo dwoje Synonimem wyrazu : “dwóch” jest dwu - zasada mówi, że na końcu wyrazu piszemy “u” dwóch dwuch Przykłady : - Dzisiaj w klasie nie było dwóch uczniów. - Spośród 30 kandydatów zaledwie dwóch...
dziewczyną czy dziewczynom?
Znaczenie : 1. dziewczyną - od “dziewczyna”; Narzędnik l.p. r. żeński (z kim?) 2. dziewczynom - od “dziewczyny” - Celownik, l.mn, r. niemęskoosobowy (komu?) Zasada : oba zapisy są poprawne, zależą od kontekstu dziewczyną zależy od kontekstu...
wtedy czy w tedy?
Zasada : “wtedy” piszemy łącznie Pochodzenie : “wtedy”to zaimek Podobne wyrażenia : wówczas, w owym czasie, wtenczas wtedy w tedy Przykłady : - Nie umiem doczekać się wakacji. Wtedy dopiero odpocznę. - Pamiętasz nasz ostatni wyjazd na obóz...
bieżący czy bierzący?
Znaczenie : 1. przypadający na chwilę obecną 2. płynący, posuwający się naprzód Zasada : bieżący piszemy przez “ż” Pochodzenie : “bieżący” - przymiotnik nie podlegający stopniowaniu. Wyraz pochodzi od czasownika “bieżyć” czyli “biegać”. Zachodzi tutaj...
niedawno czy nie dawno?
Zasada : nie z przysłówkami, które zostały utworzone od przymiotników piszemy razem Podobne wyrażenia : dopiero co, ledwie co, ostatnio, nie tak dawno, Wyjątek : Możliwa jest pisownia rozłączna, kiedy chcemy podkreślić przeciwstawność dwóch członów...
dowidzenia czy do widzenia?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie Podobne wyrażenia : do zobaczenia, do usłyszenia, do następnego razu do widzenia dowidzenia Przykłady : - Życzę miłego dnia. Do widzenia. - Powiedział cicho do widzenia i czmychnął do windy. -...
dekold czy dekolt?
Znaczenie : 1. część ciała poniżej między szyją, a biustem. 2. wycięcie w bluzce lub sukience Zasada : “dekolt” zapisujemy i wymawiamy z bezdźwięczną głoską “t” zarówno w mianowniku, jak i w pozostałych przypadkach. Pochodzenie : “dekolt” pochodzi od...
obejrzeć czy obejżeć?
Zasada : Po samogłosce “j” piszemy “rz” Podobne wyrażenia : oglądać, przyglądać się, zerknąć, spojrzeć obejrzeć obejżeć Przykłady : - Dzisiaj obejrzę mój ulubiony serial na Netflix. - Obejrzyj się za siebie, to chyba Justyna z chłopakiem. -...
będą czy będom?
Zasada : samogłoska “ę” zwykle występuje przed “d” Pochodzenie : “będą” pochodzi od bezokolicznika “być” - jest to czasownik w 3 os. l.mn w czasie przyszłym. będą bendą, będom Przykłady : - Dzieci będą szczęśliwe, jeśli zabierzemy je w końcu do...
niedobrze czy nie dobrze ?
Znaczenie : 1. źle, nieprawidłowo 2. źle pod względem fizycznym, niezdrowo 3. niepomyślnie, z nieszczęśliwym zakończeniem 4. nieprzychylnie, antypatycznie, chamsko 5. nieswojo, nieprzyjemnie, bez komfortu psychicznego Zasada : partykułę “nie” z...
wokół czy w okół?
Znaczenie : przyimek miejsca informujący, że coś jest otoczone ze wszystkich stron, zajmuje centralne miejsce, skupia uwagę 1. ze wszystkich stron 2. zajmujący centralne miejsce 3. w otoczeniu, w środowisku Zasada : przyimek “wokół” zapisujemy łącznie i przez...
spokój czy spokuj?
Znaczenie : stan równowagi psychicznej lub cisza i sielskość Zasada : rzeczownik “spokój” piszemy przez “ó” bo wymienia się na “o”: spokój - spokoju Podobne wyrażenia : opanowanie, cierpliwość, harmonia, cisza, sielskość spokój spokuj...
bąbel czy bombel - jak piszemy?
Zasada : przed spółgłoskami takimi jak: p, b, t, d, c, dz, cz, ć, dź, dż, k, g, zawsze zapisujemy “ą” Podobne wyrażenia : pęcherz, bańka, wybrzuszenie, pot. małe dziecko bąbel bombel Przykłady : - Ty się zrelaksuj, a ja ci przygotuję kąpiel z...
Wesołych świąt czy Wesołych Świąt?
Zasada : jeżeli wysyłamy świąteczne życzenia z okazji świąt Bożego Narodzenia lub Wielkanocy, to zapisujemy życzenia dużą literą, gdyż wyrażenie “Wesołych Świąt” zastępuje pełną nazwę. Możemy zapisać również tak: “Wesołych Świąt Bożego Narodzenia”. Wesołych...
online czy on line
Znaczenie : czynność/działalność wykonywana przez Internet Zasada : piszemy łącznie “online” lub ew. on-line Pochodzenie : wyraz pochodzi z języka angielskiego online, on-line on line Przykłady : - Rekrutacja na kurs jest dostępna online. - W...
równierz czy również?
Zasada : “również” to nieodmienna, niesamodzielna część mowy, piszemy ją przez “ó” i “ż” - należy do partykuł zakończonych na “aż”, “eż”, “iż”,”yż” które zawsze piszemy przez “ż” (też, gdyż, jakże, czyż) Podobne wyrażenia : też, także, jeszcze, dodatkowo, oprócz...
wujek czy wójek?
Zasada : wyraz “wujek” piszemy zawsze przez “u”, tak samo jak “wuj” wujek wójek Przykłady : - Wujek Andrzej to brat mojej mamy. Brat taty to stryjek Tomasz. - Dzisiaj idziemy na urodziny do wujka Bartka.
tą czy tę?
Zasada : - formę “tę” w formie pisanej używamy z rzeczownikiem w bierniku l.p., (kog? co?) - natomiast “tą” w narzędniku (z kim? z czym?). W mowie potocznej forma “tą” może być użyta również w bierniku. tę tą Przykłady : - Podaj mi proszę tę...
acha czy aha?
Znaczenie : “aha” wykrzyknik wyrażający potwierdzenie, zrozumienie Zasada : “aha” piszemy przez “h” ale bywa błędnie mylone z innym wykrzyknikiem “ach”, które zapisujemy przez “ch” i wyraża zachwyt. Podobne wyrażenia : tak, owszem, dobrze, uhm Aha...
kąplet czy komplet?
Znaczenie : zestaw stanowiący całość Zasada : słowo “komplet” zostało zapożyczone z języka francuskiego “complet” i zapisujemy je w oryginalnej wersji. Podobne wyrażenia : zbiór, zestaw, pakiet, komplet kąplet Przykłady : - Musimy kupić...
nauką czy naukom?
Zasada : obie formy są prawidłowe i zależą od kontekstu wypowiedzi - “nauką”, jeśli rzeczownik jest w narzędniku l.p (z czym?) - “naukom” jeśli rzeczownik jest w celowniku l.mn, (czemu?) Pochodzenie : obie formy pochodzą od rzeczownika r. żeńskiego “nauka”...
aż czy arz/asz?
Znaczenie : 1. spójnik w zdaniach wyrażających skutek lub stopień nasilenia 2. partykuła określająca stopień intensywności, lub stosowana przed rzeczownikami określającymi miejsce, czas, Zasada : wyraz zawsze piszemy przez “ż” aż arz asz...
nadziei czy nadzieji?
Znaczenie : oczekiwanie lub możliwość spełnienia czegoś Zasada : Poprawna forma to “nadziei” w dopełniaczu (czego?), celowniku (czemu?) i miejscowniku (o czym?) Podobne wyrażenia : wiara, oczekiwanie, ufność, przeświadczenie nadziei nadzieji...
z poważaniem czy z powarzaniem?
Znaczenie : zwrot grzecznościowy używany na końcu oficjalnego pisma. Zapisujemy go w oddzielnym akapicie wielką literą - “Z poważaniem” (“Z wyrazami szacunku”) Zasada : wyraz “poważaniem” użyty w zwrocie pochodzi od “poważanie” a ten zaś od rzeczownika “powaga”...
ham czy cham?
Znaczenie : człowiek ordynarny, prostacki, dawniej chłop Zasada : “cham” piszemy przez “ch” Pochodzenie : wyraz “cham” pochodzi z Biblii - Cham był synem Noego. Za swoje zachowanie został przeklęty przez ojca, stąd o osobie źle wychowanej zwykło się mówić...
oprócz czy oprucz?
Zasada : “oprócz” piszemy przez “ó” Podobne wyrażenia : poza, obok, z pominięciem, z wyjątkiem, nie licząc Uwaga : jeśli w zdaniu występuje “oprócz” to nie stawiamy przecinka. oprócz oprucz Przykłady : - Oprócz nas pojadą również Grażyna z...
standard czy standart - jak piszemy?
Znaczenie : 1. poziom usługi/ jakość 2. przeciętna lub podstawowa jakość/wyposażenie 3. w muzyce jazzowej - temat, podstawa do improwizacji Zasada : w wyrazie “standard” na końcu piszemy głoskę “d” ale wymawiamy ją bezdźwięcznie jak “t”. W odmianie przez...
z tąd czy stąd?
Znaczenie : - zaimek oznaczający miejsce, w którym znajduje się osoba lub coś się zaczyna; - zaimek oznaczający przyczynę, źródło czegoś; - zaimek, który wprowadza drugą część zdania podrzędnego wynikowego; Zasada : “stąd” piszemy łącznie i przez “s”. Tak...
grzegrzółka czy gżegżółka?
Znaczenie : kukułka Zasada : Pomimo istniejącej zasady, że po spółgłosce “g” piszemy “rz” wyraz “gżegżółka” zapisujemy przez “ż”, co więcej przez “ó” (chociaż synonimicznie “kukułka” piszemy przez “u”. Wyjątek : wyraz “gżegżółka” stanowi wyjątek...
córka czy curka?
Zasada : wyraz “córka” piszemy przez “ó” Podobne wyrażenia : córeczka, córuchna córka curka Przykłady : - Pani córka to bardzo zdolna dziewczyna. - Córka Joanny studiuje prawo. - Pojadę jutro z moją córką na wycieczkę rowerową.
trzeba czy tszeba/czeba?
Zasada : po samogłosce “t” piszemy “rz” Pochodzenie : “trzeba” klasyfikujemy jako czasownik niewłaściwy, albo tzw. predykatyw, w zdaniu pełni funkcję czasownika. Podobne wyrażenia : należy, wypada, przystoi, powinno się trzeba tszeba, czeba...
przecież czy przeciesz/przecierz?
Zasada : jeśli w zakończeniach wyrazów pojawia się samogłoska przed “ż”, wówczas piszemy “ż” (-aż, -eż, -iż, - oż) Pochodzenie : przecież to partykuła lub spójnik przeciwstawny Podobne wyrażenia : wszak, wszakże, toż przecież przecierz, przeciesz...
prośba czy proźba - jak piszemy?
Zasada : wyraz “prośba” piszemy przez “ś”. Pochodzi od czasownika prosić i występuje tu oboczność ś:si. Temat wyrazu “prośba” w mianowniku to prośb, a końcówka “a” - prośb-a, w pozostałych przypadkach temat jest taki sam, zawsze występuje głoska “ś”. Błędny zapis...
żaden czy rzaden?
Znaczenie : 1. zaimek w zdaniach przeczących 2. niewielki, nieistotny, bez wartości 3. nikt, ani jeden Zasada : “żaden” piszemy przez “ż” żaden rzaden Przykłady : - Pobili Tomka, chociaż był w grupie znajomych. Żaden mu nie pomógł. - Nie...
nieprawda czy nie prawda?
Znaczenie : 1. jako rzeczownik w oznaczający kłamstwo, fałsz, oszustwo, wymysł 2. jako wykrzyknik: wcale nie, nic podobnego Zasada : partykułę “nie” z rzeczownikami piszemy łącznie. W znaczeniu “kłamstwo” lub jako wykrzyknik piszemy “nieprawda”. Wyjątek :...
dlatego czy dla tego?
Zasada : “dlatego” jako spójnik piszemy zawsze łącznie Pochodzenie : “dlatego” to spójnik, wprowadzający wyjaśnienie w zdaniu podrzędnym okolicznikowym przyczyny Podobne wyrażenia : z tej przyczyny, z tego powodu, więc Wyjątek : wyrażenie “dla tego”...
żeby czy rzeby?
Znaczenie : 1. partykuła - wyrażająca życzenie, ubolewanie - Żebyś chociaż raz umył okna! 2. spójnik - wprowadzający zdanie okolicznikowe celu - Jem tylko warzywa i owce, żeby schudnąć. Zasada : “żeby” piszemy zawsze przez “ż” Podobne wyrażenia : aby,...
na przykład czy naprzykład?
Znaczenie : wtrącone wyrażanie dodające niepełne wyliczenie (rzeczy, osób, zjawisk) Zasada : na przykład to wyrażenie przyimkowe, które zapisujemy rozłącznie; jako skrót zapisujemy “np.”. Po nim możemy postawić dwukropek, jeśli następuje wyliczenie. na...
chociaż czy chociarz?
Znaczenie : 1. chociaż to spójnik rozpoczynające zdania podrzędne okolicznikowe przyzwolenia (inne spójniki: choć, mimo, mimo że, aczkolwiek) 2. partykuła oznaczające minimalny zakres (bodaj, tylko, choćby) Zasada : “chociaż” to nieodmienna część mowy...
zresztą czy z resztą?
Znaczenie : poza tym Zasada : “zresztą” piszemy łącznie Pochodzenie : “zresztą” to partykuła wprowadzające zdanie, które uzupełnia informacje zawarte wcześniej. Podobne wyrażenia : notabene, skądinąd, ponadto, w dodatku Uwaga : możemy zapisać...
hołota czy chołota?
Znaczenie : 1. ludzie zachowujący się po chamsku, niekulturalnie, hałaśliwie 2. dawniej ludzie biedni Zasada : “hołota” piszemy przez “h” Pochodzenie : wyraz funkcjonował wcześniej jako “gołota” i określał biednych ludzi z niskich warstw społecznych;...
gorzej czy gożej?
Znaczenie : stopień wyższy przysłówka “źle” Zasada : “gorzej” piszemy przez “rz”, bo wymienia się na “r” - gorzej - gorszy (przymiotnik “zły” w stopniu wyższym). Pochodzenie : Przysłówek “źle” pochodzi od przymiotnika “zły”. gorzej gożej...
chojny czy hojny?
Znaczenie : szczodry Zasada : “hojny” piszemy przez “h” Pochodzenie : wyraz pochodzi z j. czeskiego i oznacza bogaty, obfity, liczny Podobne wyrażenia : szczodry, wielkoduszny, wspaniałomyślny, bogaty, swoity hojny chojny Przykłady : -...
spróbuje czy sprubuje?
Zasada : “spróbować” jak formę “spróbuje” piszemy przez “ó”. Pochodzenie : “spróbuje” to dokonany czasownik w 3 os.lp; bezokolicznik - “spróbować”; forma niedokonana - próbować. Podobne wyrażenia : skosztuje, sprawdzi, przetestuje, spróbuje...
beze mnie czy bezemnie?
Znaczenie : bez mojego udziału Zasada : to wyrażenie przyimkowe piszemy rozdzielnie, zachowując końcówkę “e” w przyimku “bez”. Taka sama zasada obowiązuje w innych wyrażeniach przyimkowych, np.: “przede mną”, “nade mną”. Nigdy nie piszemy łącznie. beze...
żołędź czy żołądź?
Znaczenie : 1. owoc dębu (r. męski) 2. zakończenie prącia (r. żeński) 3. kolor w kartach (r. żeński) Zasada : poprawna forma w l.p. to “żołądź” ale w l.mn. przybiera formę “żołędzie”, a przymiotnik to “żołędny” lub “żołędziowy” Podobne wyrażenia : trefl...
szybko czy szypko?
Zasada : poprawny zapis to “szybko” Podobne wyrażenia : prędko, bystro, chyżo, wartko, momentalnie, pospiesznie szybko szypko Przykłady : - Szybko podaj mi chusteczkę. - Piotruś szybko odpakował wszystkie prezenty, jakie znalazł pod choinką....
cokolwiek czy co kolwiek?
Znaczenie : “cokolwiek” to zaimek nieokreślony, odnoszący się do bliżej nieokreślonego przedmiotu Zasada : “cokolwiek” piszemy łącznie Podobne wyrażenia : obojętnie co, byle co, cokolwiek co kolwiek Przykłady : - Podaj mi cokolwiek do...
nieraz czy nie raz?
Znaczenie : 1. często, wielokrotnie, niejednokrotnie 2. czasami, niekiedy Zasada : jako przysłówek “nieraz” piszemy łącznie Uwaga : Możemy zapisać “nie raz” rozdzielnie, wtedy gdy partykuła przecząca “nie” odnosi się do wyrazu “raz”, który jest...
każdy czy karzdy?
Znaczenie : wszelki Zasada : “każdy” piszemy przez “ż” Pochodzenie : “każdy” to zaimek nieokreślony zastępujący rzeczownik każdy karzdy Przykłady : - Każdy ucieszyłby się z takiego prezentu, tylko nie ty. - Każdy z was powinien wyznaczyć...
Polak czy polak?
Znaczenie : obywatel Polski Zasada : nazwy mieszkańców danego kraju piszemy wielką literą Polak polak Przykłady : - Ona jest Polką, a jej mąż Grekiem. - Wielu Polaków wyemigrowało do Wielkiej Brytanii. - Większość Polaków zamierza w tym roku...
codzienny czy co dzienny?
Znaczenie : wykonywany każdego dnia, regularny, rutynowy, powszedni Zasada : “codzienny” piszemy łącznie, tak jak “coroczny”, “cotygodniowy”, “comiesięczny” codzienny co dzienny Przykłady : - Do moich codziennych obowiązków należy...
pokolei czy po kolei
Zasada : wyrażenia przyimkowe “po kolei” piszemy rozdzielnie i przez “i” na końcu. - Literę “i” (mimo że słyszymy ji) piszemy po samogłoskach (kolei) oraz spółgłoskach oprócz c, s, z. - Zakończenie “i” (jedno “i”) mają rzeczowniki rodzime bądź też dawno...
Co to jest Silicon Plateau?
Jeden z największych ośrodków przemysłu high-tec położony w południowych Indiach w okolicach miasta Bangalur
poproszę czy proszę?
Znaczenie : zwrócić się z prośbą Zasada : możemy użyć dwóch form - dokonanej “poproszę” i niedokonanej “proszę”, kiedy w tej chwili zwracamy się z prośbą, natomiast jeżeli mamy zamiar w przyszłości zwrócić się z prośbą użyjemy czasownika w trybie dokonanym...
rzadne czy żadne?
Znaczenie : “żadne” - zaimek używany w zdaniach przeczących informujący o braku kogoś lub czegoś Zasada : zaimek “żaden” i jego formy w pozostałych przypadkach piszemy przez “ż” Podobne wyrażenia : nikt, ani jeden, żadne rzadne Przykłady :...
kategorii czy kategori?
Znaczenie : “kategoria” - gatunek, typ, klasa Zasada : jeżeli w wyrazy zakończone na “ia” są obcego pochodzenia, to w dopełniaczu l.p. przyjmują końcówkę z podwójnym i “ii” kategorii kategori Przykłady : - Zawody są rozgrywane według kategorii...
możnaby czy można by?
Zasada : cząstki “by”, “bym”, “byś” piszemy rozdzielnie po wyrazach pełniących funkcję czasownika, np; można by, trzeba by, warto by, wolno by można by możnaby Przykłady : - Można by pójść na spacer. - Można by odnieść wrażenie, że jesteśmy na...
puki co czy póki co?
Zasada : “póki co” piszemy rozdzielnie i przez “ó”. Pochodzenie : To wyrażenie jest zapożyczeniem z języka rosyjskiego пока что [paka szto] zapis które tłumaczymy “dopóki”, ó wymienia się na “o”, więc zachowujemy oryginalną pisownię. Podobne wyrażenia : jak...
bynajmniej czy przynajmniej?
Znaczenie : - bynajmniej - partykuła wzmacniająca przeczenie lub wykrzyknik, który jest przeczącą odpowiedzią na pytanie; - przynajmniej - partykuła wzmacniająca minimalny do zaakceptowania zakres czegoś Zasada : obie formy są poprawne i zależą od kontekstu...
niektóre czy nie które?
Zasada : partykułę “nie” z zaimkami piszemy rozłącznie ale “niektórzy”, “niektóre” jest wyjątkiem. Podobne wyrażenia : pewne niektóre nie które Przykłady : - Niektóre osoby w naszej klasie mają kartę rowerową. - Niektóre zwierzęta żerują...
niewiele czy nie wiele?
Zasada : “niewiele” piszemy łącznie Pochodzenie : “niewiele” to przysłówek lub liczebnik nieokreślony Podobne wyrażenia : niedużo, mało, trochę, nieco, nieznacznie niewiele nie wiele Przykłady : - Niewiele brakowało, a nie ukończyłbym tego...
drugi czy drógi?
Znaczenie : drugi to liczebnik porządkowy Zasada : “drugi” piszemy przez “u” Pochodzenie : drugi pochodzi od słowa “drug”, co w językach wschodniosłowiańskich oznacza “przyjaciel”, z czasem to znaczenie zostało wyparte przez liczebnik (“drugi” pierwotnie był...
karze czy każe?
Znaczenie : 1. “karze” - od czasownika “karać” - wymierzać komuś karę, lub od rzeczownika “kara” 2. “każe” - od kazać - polecić, żądać, zobowiązać Zasada : “karze” w znaczeniu karać piszemy przez “rz” bo “rz wymienia się na “r”, natomiast “każe” w znaczeniu...
nietylko czy nie tylko - razem czy osobno?
Zasada : partykułę “nie” piszemy rozłącznie z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników nie tylko nietylko Przykłady : - Nie tylko cię lubię, ale kocham! - Nie tylko niedźwiedzie zapadają w sen zimowy. - Z posiadaniem psa wiążą się różne...
porządek czy pożądek ?
Zasada : “porządek” piszemy przez “rz” i “ą” Podobne wyrażenia : ład, schludność, dyscyplina, posłuszeństwo, kolejność, sekwencja, grafik porządek porzondek, pożądek, pożondek Przykłady : - Zrób w końcu porządek z tymi dokumentami. - Lista...
najlepszego czy naj lepszego?
Zasada : przedrostek “naj”, który tworzy stopień najwyższy przymiotników piszemy łącznie z resztą wyrazu. Pochodzenie : najlepszego - jest to przymiotnik w dopełniaczu, lub bierniku l.p. w stopniu najwyższym. Pochodzi od przymiotnika “dobry” (lepszy, najlepszy)...
dopóki czy dopuki?
Znaczenie : do czasu, tak długo jak Zasada : “dopóki” piszemy przez “ó” dopóki dopuki Przykłady : - Będę ci pomagać, dopóki nie staniesz na nogi. - Dopóki jestem sprawna, nie potrzebuję twojej pomocy. - Dopóki nie zadzwoni dzwonek, proszę...
mój czy muj?
Zasada : zaimek dzierżawczy “mój” piszemy przez “ó”, bo wymienia się na “o”: mój - moje. mój muj Przykłady : - Mój brat chodzi już do liceum. - To jest mój telefon, nie twój. - Mój pies jest najmądrzejszy na świecie.
dzieciom czy dziecią?
Zasada : rzeczowniki w liczbie mnogiej w celowniku (komu? czemu?)mają końcówkę “om”. dzieciom dziecią Przykłady : - Rozdała wszystkim dzieciom kolorowe balony. - Lubię przyglądać się bawiącym dzieciom i obserwować, jak radzą sobie w grupie. -...
naraz czy na raz?
Znaczenie : - szybko, nieoczekiwanie - jednocześnie Zasada : “naraz” piszemy łącznie Uwaga : Możemy zapisać rozdzielnie, gdy: - wypowiadamy komendę, rozkaz: Na raz wszyscy skaczą! - mówimy o wykonaniu czegoś jednorazowo, w jednym czasie: Weź te tabletki...
pomorze czy pomoże?
Znaczenie : 1. pomoże - czasownik w 3 os. lp. bezokolicznik “pomagać” 2. Pomorze - kraina historyczna na terenie Polski i Niemiec Zasada : jako czasownik piszemy przez “ż” po wymienia się na “g”: pomoże - pomagać, jako nazwa własna piszemy przez rz i wielką...
byłaby czy była by
Zasada : osobowe formy czasownika zapisujemy łącznie z cząstką “by”, “byś”, “byśmy”. Pochodzenie : “byłaby” to czasownik w trybie przypuszczającym pochodzący od bezokolicznika “być”. byłaby była by Przykłady : - Gdyby nie rehabilitacja, byłaby...
datę czy date?
Zasada : rzeczowniki rodzaju żeńskiego w bierniku mają końcówkę “ę”, dlatego zapisujemy “datę” Pochodzenie : “datę” to rzeczownik r. żeńskiego w l.p w bierniku (kogo? co?), który w mianowniku ma formę “data” Podobne wyrażenia : czas, termin, dzień datę...
chciałbym czy chciał bym?
Zasada : osobowe formy czasownika zapisujemy łącznie z cząstką “by”, “byś”, “byśmy”; Pochodzenie : chcę to osobowa forma czasownika od bezokolicznika “chcieć”; chciałbym chciał bym Przykłady : - Na urodziny chciałbym dostać nowy rower. - Nie...
świeży czy swierzy?
Znaczenie : 1. niedawno przyrządzony, zebrany, wyprodukowany 2. nieprzerobiony (nieugotowany) 3. ożywczy, o przyjemnym zapachu 4. wyglądający młodo, zdrowo 5. wnoszący coś nowego 6. nieużywany Zasada : “świeży” piszemy przez “ż” Podobne wyrażenia :...
iglo czy igloo?
Znaczenie : kopulasty domek Inuitów z bloków lodu lub brył ubitego śniegu Zasada : wyrazy obcego pochodzenia zachowują oryginalną pisownię igloo iglo Przykłady : - Igloo to domek budowany z bloków lodu lub śniegu na Grenlandii lub Arktyce...
kłótnia czy kłutnia?
Zasada : wyraz “kłótnia” piszemy przez “ó” Podobne wyrażenia : zatarg, sprzeczka, awantura, spór, konflikt, niezgoda; Pochodzenie : pisownię możemy uzasadnić etymologią (pochodzeniem) - wyraz pochodzi z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, gdzie zapis był...
orginał czy oryginał?
Zasada : chociaż niektórzy wymawiają [orginał] to pisownia jest zawsze z “y” - “oryginał”. Podobne wyrażenia : autentyk, pierwowzór, prototyp, dziwak, ekscentryk oryginał orginał Przykłady : - Jak odróżnić kopię od oryginału? - Mąż Barbary to...
jakichś czy jakiś?
Znaczenie : zaimek nieokreślony Zasada : obie formy są poprawne - “jakiś” odnosi się do liczby pojedynczej a “jakichś” do liczby mnogiej. jakiś jakichś Przykłady : - Jakiś chłopak do ciebie dzwonił godzinę temu. - Jakiś pies biega w naszym...
spod czy z pod?
Zasada : zgodnie z obecnie obowiązującymi zasadami przyimek “spod” piszemy przez “s” i łącznie, chociaż do 1936 roku obowiązywała pisownia “z pod”. Tak samo piszemy przyimki: spoza, sponad, spomiędzy spod z pod Przykłady : - Wychodź spod stołu! -...
do czynienia czy doczynienia?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie do czynienia doczynienia Przykłady : - Nie chcę mieć z nim nic więcej do czynienia. - Tak niewiele potrzeba do czynienia dobra.
z kolei czy skolei?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie, zatem należy zapisać “z kolei” Podobne wyrażenia : następnie, pod rząd, z rzędu, potem z kolei skolei Przykłady : - Już drugi raz z kolei wygrała gema. - Wróciłam metrem, Tomasz z koeli pieszo....
nie tak czy nietak?
Zasada : partykułę nie z przeciwstawnymi jej częściami mowy piszemy rozdzielnie Podobne wyrażenia : inaczej nie tak nietak Przykłady : - Nie tak szybko, bo się przewrócisz. - Przykro mi, ale nie tak sobie wyobrażałam nasze wakacje. - Nie tak...
mi czy mnie?
Zasada : “mi” jest formą nieakcentowaną i stawiamy ją w środku wypowiedzi, natomiast “mnie” jest akcentowane i zaimek stawiamy na początku lub końcu wypowiedzi. Pochodzenie : formy “mnie” i “mi” to formy zaimka osobowego “ja” mi mnie Przykłady :...
wśród czy w śród?
Znaczenie : “wśród” to przyimek, który oznacza, że ktoś lub coś jest otoczone innymi przedmiotami lub osobami. Zasada : nie rozdzielamy przyimków, które są zrostami, dlatego piszemy “wśród wśród w śród Przykłady : - Wśród uczniów nie było...
chwili czy chwilii?
Zasada : rzeczowniki rodzaju żeńskiego w dopełniaczu l.p. mają końcówkę -i, dlatego poprawna forma to “chwili” chwili chwilii Przykłady : - W tej chwili posprzątaj pokój! - Przykro mi ale w tej chwili nie mogę Pani udzielić informacji.
próba czy pruba?
Znaczenie : 1. test, doświadczenie, dowód 2. wysiłek, podejście 3. namiastka, przedsmak, test 4. trudna sytuacja 5. grupa jednostek podlegająca badaniu Zasada : próba piszemy przez “ó” próba pruba Przykłady : - Dzisiaj o 17 mamy próbę...
nieładnie czy nie ładnie ?
Znaczenie : brzydko, niestarannie, chamsko, niegrzecznie Zasada : “nie” z przysłówkami utworzonymi od przymiotników w stopniu równym piszemy łącznie. W tym wypadku przysłówek “nieładnie” pochodzi od przymiotnika “ładny”, który podlega stopniowaniu, jest w...
pinezka czy pineska?
Zasada : obie formy są poprawne pinezka pineska Przykłady : - Zamów do biura pinezki. - Uważaj gdzie stawiasz stopy, bo spadła mi pineska i nie potrafię jej znaleźć. - Wbiła mi się pinezka w palec i mnie boli.
pinezka czy pineska?
Zasada : obie formy są poprawne pinezka pineska Przykłady : - Zamów do biura pinezki. - Uważaj gdzie stawiasz stopy, bo spadła mi pineska i nie potrafię jej znaleźć. - Wbiła mi się pinezka w palec i mnie boli.
na szyi czy na szyji?
Zasada : forma “szyi” pochodzi od rzeczownika rodzaju żeńskiego “szyja”. Bez względu na wymowę piszemy po samogłosce “y” końcówkę “i” w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku - “szyi” szyi szyji Przykłady : - Na jej szyi pojawiły się czerwone plamy...
będę czy będe?
Zasada : czasowniki przybierają końcówkę “ę” w 1 os l.p w czasie przyszłym i teraźniejszym - będę, robię - zrobię, piszę - napiszę, Pochodzenie : “będę” to forma osobowa czasownika “być” w czasie przyszłym będę będe Przykłady : - Jutro będę u...
mnóstwo czy mnustwo ?
Zasada : mnóstwo piszemy przez “ó” bo wymienia się na “o”: mnóstwo - mnogo Podobne wyrażenia : mnogość, wielość, dużo, wiele, pełno mnóstwo mnustwo Przykłady : - Mnóstwo ludzi było na pikniku. - Tomek dostał na urodziny mnóstwo prezentów. -...
żetelne czy rzetelne?
Znaczenie : zgodne z prawdą, należycie wypełniające obowiązki, Zasada : “rzetelne” piszemy przez “rz” Podobne wyrażenia : sumienne, solidne, prawdziwe, przekonujące, obiektywne, prawidłowe rzetelne żetelne Przykłady : - Jeśli piszesz...
nieaktualne czy nie aktulane?
Znaczenie : 1. nieważny, wygasły, przeterminowany, przedawniony 2. niedzisiejszy, przestarzały, Zasada : “nie” z przymiotnikami piszemy łącznie nieaktualne nie aktualne Przykłady : - Przykro mi, ale te dokumenty są już nieaktualne. Musi Pan...
niedaleko czy nie daleko?
Zasada : partykułę “nie” z przysłówkami w stopniu równym piszemy łącznie Podobne wyrażenia : blisko, nieopodal, obok, tuż, przy niedaleko nie daleko Przykłady : - Niedaleko naszego domu jest park. - Niedaleko pada jabłko od jabłoni. -...
pęseta czy penseta?
Znaczenie : szczypce o sprężystych ramionach służących do chwytania drobnych przedmiotów; inna nazwa - pinceta, pochodzi z języka francuskiego pincette, co oznacza małe szczypczyki pęseta, pinceta penseta Przykłady : - Aby wsadzić znaczki do...
Dramat narodu bez państwa w wybranych utworach literatury polskiej
Narodem bez państwa przez dłuższy czas byli Polacy. Polska utraciła niepodległość w 1795 roku, a odzyskała ją w 1918 roku. Likwidacja Księstwa Warszawskiego oraz potwierdzenie na Kongresie Wiedeńskim dominacji rosyjskiej nad Królestwem Polskim zmieniło w sposób...
Dylematy moralne bohaterów Stefana Żeromskiego
Dylematem moralnym nazywamy sytuację, w której musimy dokonać wyboru pomiędzy kilkoma możliwościami; wybór ten jednak spowoduje rozdarcie wewnętrzne, nie będzie jasny ani oczywisty. Wybranie jednej pociągnie za sobą przymus zrezygnowania z innej, równie wartościowej...
Eros i Tanatos w wybranych epokach literackich
Eros bóg miłości, Tanatos bóg śmierci często występują obok siebie w utworach literackich i pojawiają się w nich od najdawniejszych czasów. Epoka średniowiecza ukazywała właśnie te obydwa zjawiska razem, ponieważ zdaniem pisarzy tej epoki, prawdziwe uczucia trwają...
"Forma jest zawsze funkcją idei" o zależności między wyborem określonych konwencji i gatunków literackich a tendencjami epoki (światopogląd, filozofia, sytuacja społecznopolityczna). W rozważaniach odwołaj się do literatury pozytywistyczne
Wiek XIX był okresem wielkich zmian w literaturze. Pozytywizm cechowało zmęczenie idealizmem, fantastyką, a przede wszystkim walką, która nie przynosiła efektów. Następna epoka, Młoda Polska, wystąpiła z kolei przeciw realizmowi pozytywistycznemu, preferując powrót...
Indywidualista jednostka społeczna. Bohater literacki szuka tożsamości.
Każdy człowiek jest pod wpływem społeczeństwa i epoki, w której żyje. Wynika to ze wspólnej dla całej społeczności historii i tradycji, które generują takie lub inne zachowania. Dlatego odizolowanie się od własnych korzeni wydaje się być bardzo trudne, wręcz...
"Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni" o tradycji niepodległościowej w literaturze i sztuce.
Historia Polski i trudna droga Polaków do odzyskania niepodległości miały ścisły związek ze sztuką w szerokim tego słowa znaczeniu. Najbardziej wrażliwi, czyli artyści, postrzegali Ojczyznę jako jedną z wartości najważniejszych. Często, gdy prawie całe społeczeństwo...
Każda epoka tworzy bohaterów na miarę swoich czasów. Antyk stworzył Achillesa, średniowiecze Rolanda. Kim był bohater XIX wieku?
Myślę, że prawdziwe jest stwierdzenie zawarte w temacie, iż każda epoka tworzy bohaterów na miarę swoich czasów. W ciągu wieków dokonała się ewolucja tego bohatera literackiego, innych cech był on nosicielem w wiekach średnich, zupełnie innych w XIX wieku....
po raz czy poraz?
Zasada : wyrażenie “po raz” zawsze piszemy rozłącznie po raz poraz Przykłady : - Po raz pierwszy wygrałam na loterii. - Raz po raz spoglądał przez ramię z obawy, czy ktoś go nie śledzi. - Nie będę powtarzać po raz trzeci tego samego!
po co czy poco?
Znaczenie : wyrażenie “po co” to pytanie o cel jakiegoś działania Zasada : wyrażenie “po co” zawsze piszemy rozłącznie Podobne wyrażenia : w jakim celu po co poco Przykłady : - Po co idziesz do sklepu? - Nie wiem, po co ci ta wiedza. - Po co...
za razem czy zarazem?
Zasada : “zarazem” w znaczeniu “równocześnie” piszemy łącznie Podobne wyrażenia : równocześnie, jednocześnie Uwaga : Wyrażenie “za razem” można zapisać rozdzielnie w znaczeniu “bezustannie”: Nie będę siedział z Tomkiem w ławce. Dzisiaj raz za razem dawał mi...
jakbym czy jak bym?
Zasada : cząstkę “bym” piszmemy łącznie w wyrazie który jest spójnikiem i wprowadza zdanie podrzędne, które informuje o warunkach, jakie muszą zostać spełnione. Uwaga : “bym” z przysłówkiem “jak” zapiszemy rozdzielnie jeśli dotyczy zaimka “to”: - Nie wiem,...
kworum czy kforum?
Znaczenie : liczba członków jakiegoś zgromadzenia niezbędna do przeprowadzenia obrad, wyborów lub ustanowienia uchwał Zasada : wyraz “kworum” pochodzi z łaciny, a wg zasady w polszczyźnie wyrazy przejęte z łaciny zawierające głoski qu zapisywane są jako “kw”....
zaczął czy zaczoł?
Zasada : czasowniki w 3 os. l.p w czasie przeszłym mają samogłoskę “ą” przed spółgłoską “ł” Podobne wyrażenia : rozpoczął, wszczął, przystąpił, zapoczątkował zaczął zaczoł Przykłady: - To nie ja! To on zaczął pierwszy! - Gdy skończył pięć lat,...
niezbyt czy nie zbyt?
Zasada : “niezbyt” to przysłówek, który jest wyjątkiem i piszemy łącznie; zasada mówi, że partykułę “nie” z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników piszemy rozdzielnie, np.: nie bardzo, nie całkiem Podobne wyrażenia: nieszczególnie, niespecjalnie...
ból czy bul?
Znaczenie : nieprzyjemne odczucie fizyczne lub psychiczne Zasada : “ból” piszemy przez “ó” bo wymienia się na “o” - ból bo boleć Podobne wyrażenia : bolesność, dolegliwość, żal, cierpienie, rozpacz, gorycz, ból bul Przykłady : - Po stracie...
ludziom czy ludzią?
Zasada : prawidłowa forma to “ludziom”. Celownik (komu?czemu?) w liczbie mnogiej ma końcówkę “om”, np: ludziom, ptakom, drzewom, sąsiadom. ludziom ludzią Przykłady : - Ludzie ludziom zgotowali ten los. - Lubię siedzieć na ławce w parku i...
badminton czy badmington/babington?
Znaczenie : gra dla(dwóch lub czterech graczy polegająca na przebijaniu rakietkami nad siatką lotki; inaczej kometka. Zasada : poprawna pisownia to “badminton” Pochodzenie : nazwa gry pochodzi od angielskiej miejscowości Badminton, gdzie po raz pierwszy...
nie jeden czy niejeden?
Znaczenie : “niejeden” to zaimek informujący o tym, że coś dotyczy wielu osób, rzeczy, zwierząt itp. Zasada : “niejeden” jako zaimek piszemy łącznie Podobne wyrażenia : sporo, dużo, wielu Uwaga : “nie jeden” zapisujemy rozdzielnie jako połączenie...
plomba czy pląba?
Znaczenie : wypełnienie, zabezpieczenie 1. wypełnienie ubytku w zębie 2. w budownictwie - wypełnienie zabudowy pomiędzy dwoma wcześniej istniejącymi budynkami 3. zabezpieczenie urzędowe towarów/pomieszczeń 4. wypełnienie ubytków w drzewie Zasada : wyrazy...
shake czy szejk?
Znaczenie : szejk - tytuł używany w krajach arabskich w odniesieniu do osoby szanowanej, starszej, zwierzchnika rodu lub jednostki administracyjnej shake - zapożyczona, nie spolszczona nazwa napoju ze zmiksowanego mleka, lodów, owoców, czekolady czy innych...
shake czy szejk?
Znaczenie : szejk - tytuł używany w krajach arabskich w odniesieniu do osoby szanowanej, starszej, zwierzchnika rodu lub jednostki administracyjnej shake - zapożyczona, nie spolszczona nazwa napoju ze zmiksowanego mleka, lodów, owoców, czekolady czy innych...
kontynuuj czy kontynułuj?
Zasada : Czasowniki które zawierają połączenie samogłosek “uo”, w formach osobowych zawierają połączenie “uu”. Pochodzenie : “kontynuuj” to czasownik w trybie rozkazującym w 2 os. l.p., pochodzi od czasownika kontynuować. Podobne wyrażenia : podtrzymuj,...
skurcz czy skórcz?
Znaczenie : skurczenie się mięśni lub zmiana objętości, skrócenie czegoś Zasada : “skurcz” piszemy przez “u” Pochodzenie : rzeczownik “skurcz” pochodzi od czasownika “kurczyć się” Podobne wyrażenia : spazm, tok Uwaga: Istnieje miejscowość Skórcz, którą...
historii czy histori?
Zasada : Jeśli końcówka “ia” rzeczownika w mianowniku występuje po spółgłoskach t, d, r, l, k, g, ch (zazwyczaj w wyrazach zapożyczonych) to pisze się je w dopełniaczu, celowniku lub miejscowniku z końcówką “ii”. Pochodzenie : “historii” to forma rzeczownika...
w momencie czy w momęcie?
Jak piszemy : w momencie czy w momęcie? Zasada : “en” piszemy w wyrazach przed spółgłoskami zwartymi: p, b, t, d, k Pochodzenie : wyrażenie “w momencie” pochodzi od rzeczownika moment, który zapisujemy przez “en”, gdyż znajduję się przed samogłoską “t”...
stoi czy stoji?
Zasada : prawidłowa forma to “stoi” dla 3 os. l.p. Pochodzenie : “stoi” to forma osobowa (3 os. l.p.) od bezokolicznika “stać” stoi stoji Przykłady : - Justyna stoi w kolejce do kasy. - Przy drodze stoi policjant z radarem.
PR czy pijar?
Zasada : poprawny zapis to PR; “pijar” to nazwa zakonnika zgromadzonego w zakonie pijarów, tak jak dominikanin, franciszkanin; Pochodzenie : “pijar” (“piar”) to fonetyczny zapis angielskiego skrótu PR (public relations) Podobne wyrażenia : kreowanie...
nie potrzebny czy niepotrzebny?
Zasada : “nie” z przymiotnikami piszemy łącznie Podobne wyrażenia : nieprzydatny, zbędny, bezużyteczny niepotrzebny nie potrzebny Przykłady : - Twoje uwagi na temat mojego wyglądu są niepotrzebne. - Prowiant na drogę okazał się...
nie ma za co czy nie ma zaco?
Znaczenie : “nie ma za co” to zwrot grzecznościowy, którego używamy w odpowiedzi na podziękowanie Zasada : prawidłowy zapis to “nie ma za co” nie ma za co nie ma zaco Przykłady : - Dziękuję za zrobienie zakupów - Nie ma za co.
Jak napisać ogłoszenie?
Definicja ogłoszenia za Słownikiem Języka Polskiego PWN: wiadomość o czymś umieszczona w miejscu publicznym w formie pisemnej lub rozpowszechniona przez środki przekazu; Cechy ogłoszenia: - ma cel informacyjny, np: przyjmę do pracy, zaginął pies, kupię...
Jak napisać instrukcję?
Definicja instrukcji za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. zbiór przepisów ustalających sposób postępowania w jakiejś dziedzinie 2. ulotka, broszura zawierająca zasady działania i obsługi jakiegoś urządzenia 3. dokładne pouczenie, wskazówka Cechy...
Jak napisać dedykację?
Definicja dedykacji za Słownikiem Języka Polskiego PWN: krótki tekst umieszczony na początku książki, na fotografii itp., informujący o tym, komu została ona podarowana lub poświęcona Cechy dedykacji - może mieć charakter formalny lub osobisty - musi...
Jak napisać podziękowania?
Definicja podziękowania za Słownikiem Języka Polskiego PWN: wdzięczność wyrażona słownie lub pisemnie Cechy podziękowania - odnosi się do konkretnej sytuacji - może mieć charakter formalny lub nieformalny - zawiera zwroty grzecznościowe - ma formę taką...
Jak napisać rozprawkę?
Definicja rozprawki za Słownikiem Języka Polskiego PWN: pisemna praca szkolna, w której uczeń ma uzasadnić jakąś tezę Cechy rozprawki - jest refleksją na zadany temat - ma przedstawić przebieg rozumowania i odpowiedzieć na zadane w temacie pytanie -...
Jak napisać referat?
Definicja referatu za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. opracowanie zagadnienia przedstawione na piśmie lub wygłoszone w gronie zainteresowanych 2. dział instytucji lub urzędu zajmujący się określonym rodzajem spraw Cechy referatu - referat przedstawia...
Jak napisać przemówienie?
Definicja przemówienia za Słownikiem Języka Polskiego PWN: oficjalna wypowiedź okolicznościowa skierowana do jakiegoś zgromadzenia Cechy przemówienia - jest to forma wypowiedzi mówionej - jest poświęcone jakimś uroczystościom/okolicznościom - osoba,...
Jak napisać reportaż?
Definicja reportażu za Słownikiem Języka Polskiego PWN: tekst publicystyczny, audycja lub film będące opisem zdarzeń lub faktów opartym na autentycznym materiale Cechy reportażu - jest to raport z wydarzeń, zbliżony do sprawozdania ale zawiera elementy...
Jak napisać sprawozdanie?
Definicja sprawozdania za Słownikiem Języka Polskiego PWN: przedstawienie przebiegu jakiejś działalności, szczegółowe zdanie sprawy z czegoś Rodzaje sprawozdania: - reportażowe , np. z wycieczki, z jakiejś uroczystości - sprawozdanie-recenzja , np. z...
Jak napisać kartkę z pamiętnika?
Definicja pamiętnika za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. wspomnienia spisywane przez kogoś 2. album do wpisywania na pamiątkę wierszy, aforyzmów itp. 3. utwór literacki zawierający opis wydarzeń oparty na bezpośredniej obserwacji autora, jego wspomnieniach...
Jak napisać reklamę?
Definicja reklamy za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. działanie mające na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług 2. plakat, napis, ogłoszenie, krótki film itp. służące temu celowi...
Jak napisać podanie?
Definicja podania za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. pismo z prośbą skierowane do władz 2. opowieść mająca związek z jakimś regionem, oparta na legendzie lub micie 3. posłanie piłki do innego gracza 4. dystans, który przemierza piłka po odbiciu przez...
Jak napisać dialog?
Definicja dialogu za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. rozmowa dwóch osób, zwłaszcza bohaterów powieści, sztuki lub filmu 2. utwór literacki niesceniczny, napisany w formie rozmowy 3. szereg rozmów, negocjacji i innych działań mających doprowadzić do...
Jak napisać wywiad?
Definicja wywiadu za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. Rozmowa dziennikarza z kimś, zwykle ze znaną osobą, w której odpowiada ona na zadawane pytania; też: ta rozmowa opublikowana w radiu, telewizji lub w prasie 2. Metoda zbierania określonych informacji i...
Rzeczownik
Co to jest rzeczownik? za Słownikiem Języka Polskiego PWN: część mowy obejmująca wyrazy oznaczające osobę, zwierzę, przedmiot, zjawisko, pojęcie; też: wyraz należący do tej części mowy Na jakie pytania odpowiada rzeczownik? Rzeczownik odpowiada na...
Czasownik
Co to jest czasownik? za Słownikiem Języka Polskiego PWN: część mowy obejmująca wyrazy oznaczające czynność lub stan; też: wyraz należący do tej części mowy Na jakie pytania odpowiada czasownik? Czasownik odpowiada na pytania co robi? ( śpiewa,...
Przymiotnik
Co to jest przymiotnik za Słownikiem Języka Polskiego PWN: część mowy określająca jakość rzeczownika lub relację do rzeczownika określanego; Przymiotnik nazywa cechy i właściwości osoby, przedmiotu lub zjawiska. Jest odmienną częścią mowy. Na jakie...
Liczebnik
Co to jest liczebnik za Słownikiem Języka Polskiego PWN: wyraz oznaczający liczbę (ilość) elementów lub kolejne miejsce elementu w pewnym zbiorze; Na jakie pytania odpowiada liczebnik? Liczebnik to odmienna część mowy odpowiadająca na pytania: ile?...
Zaimek
Co to jest zaimek za Słownikiem Języka Polskiego PWN: część mowy, wskazująca na osoby, przedmioty i ich właściwości, spełniająca funkcje składniowe wyrazów, które zastępuje. Na jakie pytania odpowiada zaimek? Zaimek odpowiada na pytania części mowy,...
Przysłówek
Co to jest przysłówek? za Słownikiem Języka Polskiego PWN: nieodmienna część mowy nazywająca cechę i określająca czasownik, przymiotnik lub inny przysłówek, np. wesoło, ciemno, jasno Przysłówek występuje zazwyczaj w połączeniu z: - czasownikiem -...
Przyimek
Co to jest przyimek? za Słownikiem Języka Polskiego PWN: wyraz nieodmienny łączący niejednorodne części zdania lub wyrażenia, wyrażający relację między jakimiś obiektami lub zdarzeniami; Przyimek to nieodmienna część mowy, która jest niesamodzielna, tzn....
Spójnik
Co to jest spójnik? za Słownikiem Języka Polskiego PWN: wyraz łączący zdania lub ich części; Spójnik to nieodmienna część mowy. Rodzaje spójników Spójniki współrzędne - spójniki łączące zdania współrzędne; - spójnik łączny - spójnik łączący...
Partykuła
Co to jest partykuła? za Słownikiem Języka Polskiego PWN: nieodmienna część mowy, nadająca wyrazom lub całemu zdaniu swoisty odcień znaczeniowy, np. no, niech, by, nawet, właśnie; Cechy partykuły 1. Partykuła to nieodmienna części mowy, która nie...
Wykrzyknik
Co to jest wykrzyknik? za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. znak interpunkcyjny w formie pionowej kreski i umieszczonej pod nią kropki (!), nadający poprzedzającym wyrazom lub zdaniu żywą treść ekspresywną; 2. nieodmienna część mowy zawierająca żywe...
Części mowy
Części mowy - jest to klasa wyrazów, które są “zgrupowane” na podstawie określonych kryteriów (znaczenia, pytań na jakie odpowiadają, odmiany). Możemy je podzielić na odmienne i nieodmienne lub samodzielne i niesamodzielne. Odmienne część mowy: 1. czasownik...
Składnia
Składnia definicja za Słownikiem Języka Polskiego PWN: 1. Nauka o budowie wypowiedzeń; 2. Układ wypowiedzenia i jego budowa; też: funkcja wyrazu w zdaniu; Składnia to część gramatyki, która określa jaką funkcję pełni dany wyraz w zdaniu, oraz zajmuje...
Części zdania pojedynczego
Zdanie pojedyncze rozwinięte to takie wypowiedzenie, które oprócz podmiotu i orzeczenia, posiada również określenia, takie jak: przydawka, dopełnienie, okolicznik. Rozbiór logiczny zdania to określenie wszystkich części zdania. Brązowy pies biega dookoła...
Zdania złożone współrzędnie
W zdaniach złożonych współrzędnie zdania składowe mogą istnieć oddzielnie (z wyjątkiem zdań wynikowych). Zdania te są połączone za pomocą spójników lub przecinka. Rodzaje zdań współrzędni złożonych Łączne - zdania mają tego samego wykonawcę; czynności są...
Zdania złożone podrzędnie
Zdania złożone zawierają co najmniej dwa orzeczenia. W zdaniach podrzędnie złożonych, jedno ze zdań (podrzędne) wynika z drugiego (nadrzędnego). Zdanie podrzędne nie ma sensu bez zdania nadrzędnego; jest jego określeniem. Rodzaje zdań podrzędnych: - podmiotowe...
Związki wyrazów w zdaniu
Związki wyrazowe - Połączenia wyrazów, gdzie jeden wyraz jest nadrzędny względem drugiego nazywamy związkami wyrazowymi. - Inaczej nazywane są związkami składniowymi. Rodzaje związków wyrazowych Związek zgody 1. W związkach zgody wyraz podrzędny...