Sarmatyzm
Literatura przedstawia nam całą gamę ludzkich charakterów
Literatura przedstawia nam całą gamę ludzkich charakterów. Prezentowane postacie są wzorami ludzkich zachowań, które jak echo powracają w twórczości kolejnych epok. Wartości, które noszą w sobie bohaterowie, nie podlegają przemianom historycznym,...
Obraz Polaka XVII i XXI wieku
W XVII wieku Polak przedstawiony jest jako sarmata. Sarmatyzm jednak było to zjawisko pozytywne, do lat siedemdziesiątych XVI wieku, związane z głęboką religijnością, kultem dawności, rodzimości, gloryfikacją dawnych praw, obyczajów, czy też...
Obraz Rzeczypospolitej Polskiej sarmackiej w satyrze "Do króla", z odniesieniem do innych tekstów Ignacego Krasickiego.
Satyra jest gatunkiem literackim łączącym w sobie lirykę i epikę. Głównym założeniem pisania tego typu utworów jest wyśmianie i piętnowanie zjawisk, osób lub zachowań. Opiera się na pokazywaniu rzeczywistości w krzywym zwierciadle. Ignacy Krasicki...
Czy bohaterowie Henryka Sienkiewicza byli prawdziwymi Sarmatami.
Ja, Polak, jako orzeł bez pętlic na swej przyrodzonej pod królewskim swym bujam swobodzie. Stanisław Orzechowski1 Czy bohaterów takich jak Jan Skrzetuski, Michał Wołodyjowski, Longin Podbipięta czy Onufry Zagłoba możemy nazwać prawdziwymi...
Literackie wzory osobowe na przestrzeni średniowiecza, renesansu, baroku
Literackie wzory osobowe. Dokonaj oceny konkretnych postaw na podstawie analizy wybranych utworów. W średniowieczu kreuje się obraz ascety/świętego . W średniowieczu mocno zakorzeniło się chrześcijaństwo, nic więc dziwnego, że panowała moda na...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne? Wykorzystaj stosowne konteksty.
W XVII wieku szlachta polska, która w sensie politycznym stanowiła naród, doszukiwała się swej genologii u starożytnych Sarmatów, cechujących się, według podań, odwagą, walecznością, rycerskością i wspaniałomyślnością. Jan Chryzostom Pasek za...
Dwa obrazy polskiej szlachty – u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne?
Szlachta była bardzo ważną warstwą społeczną. Zaczęła się wyodrębniać z rycerzy u schyłku średniowiecza. W Polsce siłą dominującą stała się w wieku XVI, bo wtedy ukształtował się w Rzeczpospolitej ustrój demokracji szlacheckiej. W ten sposób miała...
Jan Chryzostom Pasek - przykład prawdziwego szlachcica-sarmaty.
Jan Chryzostom Pasek był potomkiem zubożałej , zagrodowej szlachty , a jego ojciec siedział już na dzierżawie , nie na zagrodzie . Z jezuickiego kolegium w Rawie Mazowieckiej , z której okolic pochodził , zaciągnął się do wojska w czasie najazdu...
Zagadnienia maturalne z języka polskiego
Jak rozumiesz określenie "Bogowie jak ludzie - ludzie jak bogowie"? Zdaniem tym określa się często bohaterów mitologii i wywodzącej się z niej literatury. Prezentuje ona bowiem bogów greckich, którzy są ogromnie podobni do ludzi, mają te same...
Sarmata o sobie, inni o sarmacie. Omów na podstawie przykładów literackich XVII i VIII wieku. Blaski i cienie sarmatyzmu.
Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa ono obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od schyłku wieku XVI, aż po czasy rozbioru. Z pojęciem tym kojarzy się również swoisty sposób bycia: rubaszność, bujność...
Szlachta w literaturze polskiej. Prezentacja maturalna.
Praca troche chaotyczna... ale to dlatego ze pisana w noc przed maturą ;-)
Barok, Oświecenie.
Zjawiska i motywy. Śmierć przemijanie, szatan-typowe motywy sztuki i lite -ratury. Zwrot ku Bogu i religii wobec przeczucia kruchości i przemijalności życia ludzkiego. Filozofowie B. Franciszek Bacon(An) Novum Organum. Błażej Pascal(Fr)...
Pisarze Odrodzenia i Oświecenia o Polsce i Polakach. Omów temat na wybranych utworach literackich tych epok.
Każdy z nas wie jaka jest ówczesna Polska. Media codziennie dostarczają nam nowych wiadomości o sytuacji panującej w naszym kraju. Wiemy również jacy jesteśmy my – Polacy. Znamy swoje tradycje, obyczaje, zachowania… Jednak Polska nie istnieje...
"Pamiętniki" J. Ch. Paska świadectwem obyczaju i dokumentem językowym epoki.
Jan Chryzostom Pasek reprezentuje nurt dworkowy, czyli sarmacki w polskiej literaturze barokowej. Sama nazwa tego nurtu wywodzi się od legendarnych Sarmatów - ludu zamieszkującego w I w. p. n. e. ziemie nad dolną Wołgą. Historycy XVI wieku...
Barok - ogólna charakterystyka
Barok to epoka w dziejach kultury (koniec XVI wieku - połowa XVIII). Pochodzenie terminu jest tajemnicze - może od portugalskiego słowa barocco oznaczającego perłę o nieregularnych kształtach lub też baroco - nazwa sylogizmu, tj. sposobu...
Charakterystyka baroku
• Barok – epoka między dwoma klasycyzującymi okresami – odrodzeniem a oświeceniem. Trwała od końca XVI do połowy XVIII wieku (1580 – 1730). Epoka otrzymała nazwę, którą zapożyczono ze sztuk plastycznych pod koniec XIX wieku. Słowo barocco pochodzi...
Na podstawie wybranych utworow omow charakterystyczne cechy Baroku.
W baroku polskim wyróżnić można trzy charakterystyczne nurty: barok kwiecisty, dworski barok sarmacki, dworkowy barok klasyczny, francuski 1. Barok kwiecisty.Jest to styl zwycięskiego kościoła i absolutystycznej monarchii. Charakteryzuje...
Opracowanie Renesansu, Baroku i Oświecenia.
RENESANS 1. Wyjaśnij pojęcia: renesans, humanizm, reformacja. Renesans – Nazwa pochodzi z języka francuskiego i oznacza „odrodzenie”. Upowszechniona została dopiero w epoce oświecenia i w XIX wieku, a służyć miała określeniu odrodzenia...
Gatunki typowe dla Baroku.
A) GATUNKI LITERACKIE EPIKA * pamiętnik - osobista relacja o faktach i zdarzeniach znanych autorowi z doświadczenia . Od dziennika różni się dystansem narracyjnym dzięki któremu wydarzenia nie tylko są przedstawione lecz i komentowane przez...
Sarmata
W mojej wypowiedzi chciałbym zaprezentować portret Sarmaty. Postaram się odpowiedzieć na pytania: kim byli Sarmaci, skąd się wywodzą, jakie były ich zwyczaje, myśl polityczna, oraz dlaczego ideały sarmackie przyczyniły się do upadku I...
Sarmatyzm jako forma kulturowa
Tematem polskiej kultury barokowej jest sarmatyzm. Szlachta wierzyła, że wywodzi się od tajemniczych Sarmatów- bitnego ludu zamieszkującego według antycznych historiografów Europę wschodnią. Mityczni Sarmaci słynęli z odwagi, umiłowania, wolności...
Topos rycerza
Powszechnie uważa się średniowiecze za epokę rycerską. Rycerstwo, obok stanu duchowieństwo zajmowała uprzywilejowane miejsce w strukturze średniowiecznej społeczności. Kultura rycerska była po części wytworem świeckim, stworzyła rytuał związany z...
Powtórka z Baroku.
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. 1. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności (zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z "Potopu" Henryka Sienkiewicza
Henryk Sienkiewicz żył w latach wojennych. Jego dzieło literackie pt: "Potop" pokrzepiało ludzkie serca kierując ich do walki z nową nadzieją na lepsze jutro, aby nie wygasła ich miłość do ojczyzny i wiara w Boga. Większość postaci w "Potopie"...
Toast wieńczący "Potop".
Dlaczego toast wieńczący "Potop" wznosi Zagłoba i jakie przesłanie dla "onych przyszłych pokoleń" on zawiera? Scena toastu wznoszonego przez Zagłobę wieńczy ogromne dzieło, jakim jest Potop. Zatem musiało ono posiadać jakieś...
Sarmatyzm.
Sarmatyzm stanowi podstawę polskiej obyczajowości, religijności, polityki. Zaczyna się w XV wieku. Szlachta polska w dobie swej świetności poszukiwała swych korzeni - znalazła je w starożytnym ludzie Sarmatów (w rzeczywistości był to koczowniczy...
Barok - ogólna charakterystyka epoki
Ramy czasowe: Barok, w najszerszym tego pojęcia znaczeniu, to w historii kultury europejskiej epoka obejmująca zjawiska artystyczne końca XVI, XVII i pierwszej połowy XVIII wieku. Pochodzenie terminu "barok": Termin "barok"...
Barok - opracowanie epoki
Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem - wyrażenie uczuć...
Barok -ściąga
barok.Epoka baroku trwała w Polsce od schyłku XVI wieku do lat 40 wieku osiemnastego. Nazwa pochodzi z języka włoskiego (barocco=dziwny). Tak nazywano jedyną w swoim rodzaju perłę, łowioną u brzegów Portugalii - niezwykle cenną, bo rzadką, lecz o...
Barok.
Alegoria - obraz w lit. I sztuce mający poza znaczeniem dosłowny określony sens przenośny, metaforyczny. Znaczenie alegorii jest ściśle skodyfikowane i potwierdzane tradycją, w przeciwieństwie do symbolu, który można interpretować wielorako...
W kręgu kultury sarmackiej
Sarmatyzm jest ideologią i kulturą szlachty polskiej trwająca od XVII wieku do upadku Polski czyli roku 1795. Podstawowym założeniem było fałszywe przekonanie, że szlachta polska wywodziła się z wojowniczego rodu Sarmatów. W ten sposób rosło...
Powtórka z epok - Barok i Oświecenie
BAROK 1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) • Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. • Termin...
Charakterystyka czasów Baroku.
1. CHARAKTERYSTYKA CZASÓW BAROKU 1.1 SYTUACJA POLITYCZNA I KULTURALNA NA ZACHODZIE EUROPY - czas kontrreformacji - tolerancja religijna zanikała - we Francji rozwijała się kultura - zapanowała moda na wszystko co francuskie 1.2...
Sarmatyzm jako ideologia i styl życia w XVIII wieku
Sarmatyzm to ideologia i styl życia w XVIII wieku. Szlachta ta wywodziła swój rodowód od legendarnych sarmatów, którzy słynęli z umiłowania wolności, patriotyzmu, waleczności i odwagi. Taki rodowód miał zapewnić i uzasadnić...
Potocki i Pasek wobec sartamatyzmu - podobne czy odmienne stanowisko?
A czym tak właściwie jest sarmatyzm? Krótko mówiąc to wykształcona w końcu XVII wieku formacja kulturowa obejmująca światopogląd, obyczajowość i kulturę polskiej szlachty. Wszystko wzięło się z przekonania przedstawicieli szlachty, że ludy...
Model patriotyzmu wyłaniający się z „Hymnu do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego i fragmentu Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Charakteryzując, zwróć uwagę na daty powstania utworów, formę artystyczną i konteksty historyczne.
Polacy od wielu lat byli bardzo związani emocjonalnie z ojczyzną. Byli narodem wolnym, który niejednokrotnie wychodził zwycięską ręką z wielu wojen. Sarmatyzm, zjawisko kulturowe rozwijające się wśród polskiej szlachty od 16 wieku, spowodował...
Barok w pytaniach i odpowiedziach
1. Wyjaśnij nazwę epoki i podaj jej granice czasowe w Europie i w Polsce. Nazwa Barok pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego słowa barocco oznaczającego rzadką i cenną perłę o nieregularnym kształcie. Miano epoki byłoby więc zarazem...
Barok - powtórzenie
POLSKI BAROK 1. Barok - jest to epoka historii i kultury, mająca swój początek od poł. 16w. do końca 18 w. (w Polsce do poł.18w.). Obejmował all przejawy działalności literackiej, artystycznej a także architekturę i filozofię. 2....
Obraz polskiego Sarmaty - Jan Chryzostom Pasek.
Sarmatyzm był zjawiskiem występującym jedynie w Polsce i cechującym szlachtę Rzeczypospolitej między XVI i XVII wiekiem. Jest to ideologia, obyczajowość oraz kultura duchowa i umysłowa polskiej szlachty. Przedstawiciele tego stanu wierzyli, że...
Sarmatyzm
1. SARMATYZM - to formacja kulturowa określająca świadomość, kulturę, obyczaje szlachty polskiej od XVI-XVIII, oddziaływała na świadomość Polaków nawet w czasach późniejszych. 2. GENEZĄ SARMATYZMU był mit o pochodzeniu niektórych ludów...
Nurt ziemiański, sarmatyzm
Kultura ziemiańska - zjawisko europejskie a w Polsce przypiera typ kultury preferowanej przez średnią szlachtę , spędzającą większą część życia na wsi, we własnym majątku. Była to kultura swojska , rodzinna przywiązana do tradycji, ojczystych...
Obraz sarmaty w literaturze baroku i oświecenia
Sarmatyzm jest to ruch społeczno- obyczajowy, a także postawa wywodząca polską szlachtę od rycerza bądź też od koczowniczego ludu zamieszkującego ziemie Polskie. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej od...
Charakterystyczne cechy poetyki baroku
Charakterystyczne cechy poetyki baroku - Epoka będąca przejawem kryzysu ideałów humanistycznych (filozofii, harmonii, ładu - Sęp Szarzyński, Treny Kochanowskiego). - Świadomość egzystencji w nietrwałym świecie, a zarazem jego nieskończoność....
Barok najważniejsze pojęcia i twórcy
Barok - jest to epoka kulturowa obejmująca okres między renesansem a oświeceniem. Jej nazwa pochodzi od portugalskiego wyrazu barocco, który oznacza perłę o dziwnym, nieregularnym kształcie. (XVI - XVIII wiek) • Wczesny Barok (lata ok....
Powtórka z epok - barok i oświecenie
1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) - Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. - Termin oznacza...
Barok - charakterystyka epoki.
Nazwa epoki i granice czasowe Nazwa "barok" pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego rzadką i cenną perłę o nieregularnym kształcie. Miano epoki byłoby więc zarazem metaforą jej samej:...
Barok
Barok w Europie rozpoczyna się w XVI w. , a kończy się w XVIII w. Nazwę epoki wzięto z terminologii historii sztuki: portugalskiej ,,barocco", hiszpańskiej "barueca". Nazwy te oznaczają perłę o dziwacznym kształcie. Już sama nazwa mówił a o sobie...
Barok - opracowanie epoki
1. Ramy czasowe, pojęcia: barok, anafora, antyteza, hiperbola, koncept, konceptyzm, marinizm, oksymoron, sonet, kontrreformacja, sarmatyzm. 2. Cechy sztuki barokowej. 3. Nurt dworski i szlachecki w literaturze (cechy, przedstawiciele). 4....
Sarmatyzm - opracowanie
Czym był sarmatyzm? Scharakteryzuj jego źródła. Jakie elementy składały się na mit sarmacki? Omów wpływy sarmatyzmu na kulturę szlachecką i kształt życia, a także na literaturę i sztukę epoki. W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą...