Sarmatyzm
Barok najważniejsze pojęcia i twórcy
Barok - jest to epoka kulturowa obejmująca okres między renesansem a oświeceniem. Jej nazwa pochodzi od portugalskiego wyrazu barocco, który oznacza perłę o dziwnym, nieregularnym kształcie. (XVI - XVIII wiek) • Wczesny Barok (lata ok....
Powtórka z epok - barok i oświecenie
1. Styl barokowy w sztuce (Malarstwo, architektura) - Termin barok pochodzi z języka portugalskiego „barocco” oznacza nieregularną perłę o dziwnym kształcie, włosi używali tego słowa do określenia czegoś przesadnego. - Termin oznacza...
Barok - charakterystyka epoki.
Nazwa epoki i granice czasowe Nazwa "barok" pochodzi prawdopodobnie od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego rzadką i cenną perłę o nieregularnym kształcie. Miano epoki byłoby więc zarazem metaforą jej samej:...
Sarmatyzm - opracowanie
Czym był sarmatyzm? Scharakteryzuj jego źródła. Jakie elementy składały się na mit sarmacki? Omów wpływy sarmatyzmu na kulturę szlachecką i kształt życia, a także na literaturę i sztukę epoki. W wieku XVII sarmatyzm stał się podstawą...
Barok
Barok w Europie rozpoczyna się w XVI w. , a kończy się w XVIII w. Nazwę epoki wzięto z terminologii historii sztuki: portugalskiej ,,barocco", hiszpańskiej "barueca". Nazwy te oznaczają perłę o dziwacznym kształcie. Już sama nazwa mówił a o sobie...
Różne oblicza sarmatyzmu w literaturze i kulturze polskiego baroku – Wacław Potocki i Jan Chryzostom Pasek
Czym w ogóle jest sarmatyzm i dlaczego można przedstawić jego różne odcienie tylko w literaturze i kulturze polskiego baroku? Sarmatyzm jest pojęciem złożonym. Określa obyczajowość oraz kulturę duchową i umysłową Rzeczypospolitej szlacheckiej...
Zalety i wady sarmatyzmu w ujęciu pisarzy oświecenia
W XVII i XVIII wieku wśród polskiej szlachty ugruntowała się ideologia zwana sarmatyzmem. Jej podstawą była teza o pochodzeniu polskiej szlachty od Sarmatów, ludu, który w starożytności żył nad Wołgą i toczył walki z imperium rzymskim....
Barok
Początki baroku we wszystkich dziedzinach sztuki wiążą się z podstawowym założeniem sztuki renesansowej : dbałość o piękny, artystyczny kształt dzieła. Artysta – architekt, malarz, muzyk czy poeta – zgodnie z zasadami sztuki klasycznej dążył do...
Przekrój epok.
Starożytność- XIX w.p.n.e.- V w.n.e. Literatura grecka: Homer „Iliada”, „Odyseja”- eposy; Safona „Pogarda dla nie znającej poezji”- pieśń; Sofokles „Antygona”- dramat antyczny Literatura rzymska: Wergiliusz „Eneida”- epopeja (wzorowana na...
Motyw ojczyzny.
Dla każdego człowieka pod słowem ojczyzna kryją się zupełnie inne treści. Jeden uważa, że ojczyzna to miejsce, w którym przyszło się człowiekowi urodzić i którego w takim układzie, z oczywistych wzglądów, nie może sobie wybrać. Kto inny będzie...
Barok w Polsce.
Prof. Czesław Hernas dzieli barok na następujące etapy: barok wczesny (1580 -1620) barok dojrzały (1620 - 1670) barok późny (1670 - 1730 (60)) Jak widać w baroku mieści się cały wiek XVII, a nie były to czasy spokojne, lecz lata...
Barok.
Czym jest barok? Jego przeciwnicy mawiali nieraz, że to renesans „zepsuty" czy „przesadny". Rzeczywiście, był to prąd w sztuce, ale i w obyczaju, który chciał robić wrażenie na odbiorcy - bogactwem albo ascezą, blaskiem złoceń albo głębią cieni,...
Co oznaczały słowa: „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał włosy”?
Co oznaczały słowa Franciszka Ksawerego Dmochowskiego „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał włosy”, Odnoszące się do twórczości J. Kochanowskiego?. Aby podjąć rozważania na temat zdania F.K. Dmochowskiego „Muzom sarmackim strojnie pozaplatał...
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Sarmatyzm
Sarmatyzm prąd kulturowy polskiego baroku. Ukształtował się w drugiej połowie XVI wieku jako legenda o pochodzeniu szlachty polskiej od starożytnego plemienia mężczyzn Sarmatów znad Morza Czarnego. Mit sarmacki określił rychło ideologię szlachty,...
Barok - Sciąga
Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem - wyrażenie...
Barok-informacje ogólne.
"Cogito ergo sum" [Kartezjusz] myśl przewodnia baroku! geneza nazwy: pochodzi od Portugalskiego słowa "barocco" oznaczającego perłę o dziwnych i nieregularnych ksztautach (dziwaczne, przesadne) umieszczenie w czasie: Europa; początek-...
Barok
LITERACKIE I IDEOWE WYZNACZNIKI EPOKI. N a z w a: Nazwa „barok” stała się metaforą epoki dziwnej, niezwykłej i odchodzącej od klasycznego wzorca renesansu, harmonii i proporcjonalności ( zarzucano jej barbarzyństwo polegające na wypaczeniu...
Rozwój baroku i gatunki charakterystyczne dla epoki.
B A R O K BAROK to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia...
Dwa obrazy polskiej szlachty - u Jana Chryzostoma Paska i Henryka Sienkiewicza - podobne czy różne?
W okresie późnego renesansu i baroku szlachta polska często wywodziła swoją genealogię od rodów sarmackich. W związku z tym przypisywała sobie cechy takie jak: odwaga, męstwo, waleczność. Obraz szlachty w literaturze polskiej nie zawsze zgadza się...
Megalomania czy kompleksy? Staropolscy Sarmaci i ich potomkowie z trzeciego tysiąclecia wobec tradycji, wpływów obcych, swojskości.
Polska kultura szlachecka kształtowała się w XVII wieku. Sarmatyzm objął wręcz każdy aspekt życia staropolskiego szlachcica. Ich poglądy były przeważnie dość schematyczne: ksenofobia, wierność religii, przywiązanie do tradycji, patriotyzm. Co było...
Sarmatyzm.
Polską szlachtę wieku XVII i XVIII cechowało poczucie narodowej potęgi, świadomość tradycji i przekonanie o pochodzeniu Polaków od starożytnych Sarmatów. Duma była nieodłączną cechą barokowej mentalności. Z czasem pojęcie sarmatyzmu nabrało...
Oświecenie jako epoka polemiki z sarmantyzmem.
Geneza oświecenia w Polsce związana jest z kryzysem sarmatyzmu oraz jego politycznymi i kulturalnymi skutkami. Należy do nich zaliczyć szlachecki republikanizm i parlamentaryzm za wszystkimi narosłymi przez wieki deformacjami. Krytykowano także...
Sarmatyzm dawny czy współczesny?
Sarmatyzm to pogląd o szczególnym pochodzeniu szlachty polskiej. Opierając się na szesnastowiecznych historykach twierdzono, że szlachta polska wywodzi się od Sarmatów, starożytnego plemienia, zamieszkującego przed wiekami ziemie polskie. W...
Wacław Potocki - sarmata w dobrym tego słowa znaczeniu.
Szlachcicem - ziemianinem , osiadłym w odległym zakątku Podkarpacia , we wsi Łużyna , był najwybitniejszy satyryk polski XVII wieku , pisarz Sarmata , Wacław Potocki . Arianin , jak spora część szlachty w tych stronach , po wydaniu edyktu przeciw...
Interpretacja Serenady
„Serenada” Jana Andrzeja Morsztyna jest to utwór, który prezentuje zakochany mężczyzna pod oknem lub najczęściej balkonem swojej ukochanej. Nie jest to tekst wymawiany lecz śpiewany, gdyż ma nadać konkretna romantyczną atmosferę, która spowoduje,...
Barok w Polsce.
W kulturze polskiej wyróżniamy: wczesny barok (prebarok) od roku 1580 po 1620 schyłek panowania Stefana Batorego (1576-1586) i większa część panowania Zygmunta III Wazy (1587 - 1632); jest to czas poszukiwań i zróżnicowania kierunków poezji. w...
Polskie, arcypolskie. Podejmij dyskusję o tradycji narodowej jako szansie i wyzwaniu dla sztuki.
Tradycja odgrywała i odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu człowieka. Zasady postępowania oraz obyczaje, przekazywane z pokolenia na pokolenie, ukształtowały polską kulturę. Posiadamy wspaniały skarbiec narodowych pamiątek. Dzieje naszego narodu...
Matura z polakiego ustny
1.Charakterystyka zjawiska Sarmaty na podstawie „Pamiętników” J. Ch. Paska i utworów W. Potockiego. Ideologia sarmatyzmu oparta była na tezie renesansowych kronikarzy – historyków Miechowity i Marcina Bielskiego, którzy przypisywali polskiej...
Jaka jest przeciw złemu twoja tarcza człowiecze XX w.
Słowa Kazimierza Przerwy – Tetmajera były w czasach Młodej Polski manifestem dekadentów. Okazywało się, że nic nie jest w stanie obronić człowieka ani też zmusić go do działania: wiara, idee filozoficzne, praca czy nawet miłość. Ówczesny...
Tradycje sarmackie w kulturze polskiej: wartość czy hańba?
Aby odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie, należy najpierw wyjaśnić czym jest sarmatyzm jako ideologia i styl życia oraz zbadać jak powstał i jak ewoluował mit sarmacki. Początki mitu sarmackiego Z pojęciem sarmatyzmu kojarzy się nam...
Opracowanie baroku
Człowiek- istota krucha;jedyna potęga to Bóg;religijność;metafizyka;mistycyzm;przemijanie Descrates- KARTEZJUSZ-twórca racjonalizmu Blaise Pascal ,,człowiek jest tylko trzciną, ale trzciną myślącą” Sonet- gatunek zawsze składa się z 14 wersów...
Barok.
Barok - połowa XVI w - koniec XVII wieku Nazwa epoki: Nazwa epoki pochodzi z języka portugalskiego i oznacza perłę o nieregularnym kształcie. Takie skojarzenie związane było z wymyślnymi, nietypowymi formami charakterystycznymi dla malarstwa i...
Barok - opracowanie epoki.
BAROK - koniec XVI w. – połowa XVIII w. 1. Kontrreformacja - lista ksiąg zakazanych, nakaz pokazywania scen religijnych, upadek piśmiennictwa, nietolerancja religijna. 2. Dwoistość postaw - zgoda na świat nietrwały szukanie wartości...
Sarmatyzm.
Sarmatyzm Kulturę, światopogląd i obyczajowość szlachty polskiej od schyłku XVI do połowy XVIII w. określa się pojęciem sarmatyzmu. Po łacinie Sarmata oznacza 'członek koczowniczych plemion irańskich, zamieszkujących w starożytności stepy...
Sarmatyzm
SARMATYZM Historyjka o Sarmacji i wspólnym dziedzictwie mieszkańców ziem polskich, litewskich i ruskich w wielu miejscach mija się z prawdą. Ale potrzeba scementowania różnorodnego społeczeństwa uczyniła ją przydatną. Co więcej, jej popularność...
Sarmatyzm i obyczaje barokowe.
Epoka barokowych obyczajów była, rzec można, „okresem szlacheckim” – sarmackim. Zasady i etykieta były traktowane i odczytywane w bardzo przesadny i wyolbrzymiony sposób. Ludzie posiadali wybitną umiejętność do przejaskrawiania nawet najmniejszych...
Etos rycerza na przykładzie literatury różnych epok.
Etos – są to obyczaje, normy, wartości, wzory postępowania składające się na charakter danej grupy ludzi, określające jej odmienność. W starożytności nie istniało w literaturze jako takie pojęcie rycerza. Twórcy skupiali się bardziej na wybitnych...
Barok - charakterystyka epoki
Jest to epoka literacka między odrodzeniem a oświeceniem, obejmująca w zasadzie wiek XVII, choć także zjawiska z końca XVI i I połowy XVIII wieku. Termin "barok" zapożyczono z historii sztuki, gdzie stosowany był dla określenia dziwactwa i...
Ściąga z baroku.
1. Nazwa epoki Nazwa barok zapożyczona została z terminologii historii sztuki - w końcu ubiegłego stulecia, określenie "barokowy" nadano manifestacyjnemu stylowi Jana Andrzeja Morsztyna - prekursora tego gatunku w Europie. 2. Zagadkowość...
Sarmata o sobie i my o Sarmacie
W wieku XVII całą szlachtę polską jednoczyło poczucie narodowej potęgi, przekonanie o świetności polskiego ustroju, monarchii ograniczonej prawami stanu szlacheckiego, nadto świadomość tradycji rodowej i starodawności sarmackiej, co wiązało się z...
Motywy
Motyw ogrodu - ogród rajski - Biblia, księga Rodzaju - "Powieść o róży" - Średniowieczny poemat - "Żywot człowieka poczciwego" - Mikołaj Rej - Renesans - Leopold Staff - "Deszcz jesienny" - Młoda Polska - Jan Chryzostom Pasek - Pamiętniki -...
Różnice między barokiem szlacheckim Potockiego; barokiem sarmackim Paska i barokiem dworskim Morsztyna.
1. Wacław Potocki (1621-1696) pochodził ze średniozamożnej szlachty, wykształcenie zdobył przy zborze ariańskim w Raciborzu. Pod groźbą edyktu z 1658 r., skazującego arian na wygnanie, przeszedł na katolicyzm, lecz mimo to pozostał wierny swej...
Nurty poezji barokowej. Scharakteryzuj na przykładach.
Barok ma dwa podstawowe nurty tj.: dworkowy i dworski. Ten pierwszy oparty na sarmatyźmie, czyli typie kultury szlacheckiej ukształtowanej w okresie baroku, chociaż zapoczątkowanej w latach 80-tych XVI w. Jego podstawą było uznanie, że...
Przedstaw literackie i malarskie portrety sarmatów w kulturze różnych epok
Literatura przedmiotu Repetytorium z j. polskiego – Agata Gąsior i Monika Salomońska, Agencja Wydawn. Greg, Kraków 1994 – hasło sarmatyzm, sarmata Starożytność-oświecenie – Maria Adamczyk, Bożena Chrząstowska, Józef Tomasz Pokrzywniak, WSiP,...
Omów wybrane fragmenty "Pamiętników" Jana Chryzostoma Paska - jako dokument epoki i dzieło literackie.
Wiek XVII w literaturze polskiej pozostawiał spuściznę literacką wprawdzie nie utrwaloną drukiem, ale barwną i zróżnicowaną. Szlachta pisała wtedy chętnie wiersze (Wacław Potocki, Zbigniew Morsztyn, Szymon Zimorowic), listy (te najsłynniejsze,...
Rola poety i poezji - rozważ w oparciu o wybrane przykłady różnych epok
Poezja jest bardzo niedocenionym osiągnięciem człowieka, trudno określić jej miejsce wobec dokonań nauki, medycyny, czy techniki. Pozostawia również wiele wątpliwości jej rola w życiu współczesnego człowieka – młodzi ludzie niechętnie podchodzą do...
Barok w skrócie
W SKRÓCIE: Barok - Epoka uduchowiona, mistyczna, u podłoża filozofii leży poczucie przemijalności życia i kruchości istoty ludzkiej. Zwrot ku Bogu i religii, myśli o życiu pozaziemskim. Niepokój i ozdobność w sztuce (również słowa), celem -...
Opis epoki
Barok 1620 - 1764 Renesans Barok tradycje literackie Starożytność średniowiecze postawa filozoficzna humanizm (człowiek) fideizm (dusza) język ojczysty nawrót do łaciny kanon piękna spokój, harmonia, równowaga formy i treści...
Sarmatyzm w literaturze, kulturze i mentalności polskiej
Odpowiedzi na pytanie postawione w temacie tej pracy możemy doszukać się w epoce baroku, gdzie odnajdujemy swojski nurt kulturowy zwany sarmatyzmem. w czasach baroku, podobnie jak w innych krajach, tak również i w Polsce wzrosło zainteresowanie...