Powstanie
Miasto okupowane
Miasto w warunkach ekstremalnych to także miasto wojenne, okupowane.Pierwsze bombardowania opisuje Antoni Słonimski: „Uwaga! Uwaga! Przeszedł! Koma trzy!” Ktoś biegnie po schodach. Trzasnęły gdzieś drzwi. Ze zgiełku i wrzawy Dźwięk jeden wybucha i rośnie, Kołuje jękliwie, Głos syren – w oktawy Opada – i wznosi się jęk: „Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!” (Antoni Słonimski, Alarm ) Akcentowana jest dynamika alarmu, zagrożenie i.. ogrom zniszczeń. Nieco mniej dynamicznie i bardziej...
Miasta rewolucyjne, powstańcze
Miasto w chwili rewolucji, powstania, zrywu, buntu przedstawiają też np. utwory romantyków. W Kordianie Juliusza Słowackiego odnajdziemy obraz konspirującej Warszawy. Z jednej strony stolica oddaje cześć carowi koronowanemu właśnie na króla, z drugiej zaś spiskowcy spotykają się w podziemiach warszawskiej katedry. Klimat buntu odnajdziemy też w Kwiatach polskich Juliana Tuwima, przedstawiających rewolucyjną robotniczą Łódź. Miasta rewolucyjne przedstawiają także filmy – arcydzieła...
Powstanie
Nie dużo nas było, może osób kilka, bo inni ludzie na swoich podwórkach zgromadzali się i, tak samo jak my, kupkami stojąc, wszyscy ku stronie piasków obróceni, stuków i grzmotów słuchali, co tam toczyły się i turkotały, to dłużej, to krócej, to prędko, to pomaleńku, jakby z całego nieba pioruny zebrały się i w te miejsce biły. Słowik już wtenczas nie śpiewał, tylko gdzieniegdzie podejmowały się znad boru chmury wszelakiego ptastwa i jak zwariowane, z przeraźliwymi krzykami latały nad...
Powstanie w getcie – relacja żołnierza ŻOB-u
Nieco inną perspektywę stwarza relacja Żyda, żołnierza ŻOB-u, lekarza Marka Edelmana, który w książce Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem opowiada swej rozmówczyni o tym, co działo się w getcie warszawskim w dniach powstania. Jego zdaniem decyzja o podjęciu walki powstańczej w skazanym przez hitlerowców na całkowitą zagładę warszawskim getcie była jedynie wyborem sposobu umierania.
Inne powstania
Wszystkich powstań, utrwalonych w polskiej literaturze, wymienić nie sposób, między innymi o powstaniach śląskich traktują liczne filmy, np. nakręcone przez Kazimierza Kutza. Nie można też zapominać o innych zrywach patriotycznych, które znalazły żywe odbicie w tekstach kultury. Zamieszki z lat 70. i 80. znalazły odzwierciedlenie w filmie Andrzeja Wajdy Człowiek z żelaza , bunt Solidarności ukazał przewrotnie w groteskowej komedii Zawrócony Kazimierz Kutz, tragedię śląskich górników...
Powstanie w getcie
Głębokie piętno na literaturze polskiej odcisnęło powstanie polskich Żydów w warszawskim getcie. Deheroizacja bohaterów następuje w Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall – reportażowej opowieści o powstaniu w getcie warszawskim. Wywiad-rzeka z członkiem ŻOB-u, cudownie ocalałym po upadku getta Markiem Edelmanem, lekarzem, ukazuje bohaterów getta jako zwyczajnych ludzi....Np. słynny przywódca powstania Anielewicz traktowany jest z przymrużeniem oka – zostaje wybrany wodzem, bo...wszyscy...
Powstanie warszawskie
Patetyczny obraz walki w powstaniu warszawskim utrwaliły pieśni powstańcze, takie jak Hej, chłopcy, bagnet na broń , Marsz Mokotowa i wiele innych. Zupełnie inny, zdeheroizowany obraz powstania warszawskiego, nakreślony z perspektywy uciekającego cywila, chroniącego się przed bombami, przebiegającego przez piwnice, zdobywającego pożywienie – jednym słowem – walczącego o przetrwanie – utrwalił z perspektywy lat Miron Białoszewski w Pamiętniku z powstania warszawskiego . Z kolei tom...
Konfederacja barska
Wiadomo, że w konfederacji barskiej brał udział bohater Pana Tadeusza , chluba zaścianka Dobrzyńskiego, Maciek nad Maćkami. Konfederatem barskim był też Cześnik Raptusiewicz, bohater Zemsty Aleksandra Fredry, i Ksawery Horsztyński – tytułowy (choć nie główny) bohater nieukończonego dramatu Juliusza Słowackiego ( Horsztyński ). O dniach konfederacji barskiej mówi też inny dramat Słowackiego– Ksiądz Marek . Córka rabina z Baru, Żydówka, karczmarka Judyta przyjmuje od księdza Marka...
Tragiczne pomyłki
Wśród zdrajców ojczyzny odnajdziemy też w literaturze polskiej piękne postaci, które popełniły tragiczną omyłkę, wprowadzone w błąd bądź zaślepione osobistą klęską. Wprowadzony w błąd, wręcz omotany i zmuszony do przysięgi przez księcia Janusza Radziwiłła zostaje jego wierny sługa, szlachcic z fantazją, dobry dowódca i dzielny żołnierz Andrzej Kmicic. Gdy dowiaduje się o sojuszu księcia z królem szwedzkim przeciwko Polsce, jest już za późno, nie może złamać danego słowa i odstąpić od...
Powstańcza Warszawa
Podczas mojego ukrywania się w piwnicach i kryjówkach , myślałam jak wygląda moje ukochane miasto. Z niecierpliwieniem czekałam na moment , kiedy będę mogła je wreszcie zobaczyć. Doskwierający głód zmusił mnie do wyjścia na zewnątrz i...
Na przykładzie folwarku z powieści G. Orwella opisz, jak rodzi się totalitaryzm.
Totalitaryzm- charakterystyczny dla XX-wiecznych reżimów dyktatorskich system rządów dążący do całkowitej władzy nad społeczeństwem za pomocą monopolu informacyjnego i propagandy, ideologii państwowej, terroru tajnych służb wobec przeciwników...
Historia powstańca z 1863r.
Cała historia rozpoczęła się w styczniu 1863 roku... Pełniłem funkcję strażnika,a dziś miałem zmianę - ja trochę nieogarnięty Józek. Dzisiejsze czasy nie były bezpieczne ,więc miałem nadzieję,że nie wydarzy się nic złego. Tymczasem los...
Wykaż związek utworów romantycznych z losem narodu
Na przełomie VIII i XIX wieku rozwinął się nowy okres w dziejach kultury i literatury, romantyzm. Były to lata bardzo trudne dla Polski. Naszego państwa nie było na mapach ówczesnej Europy. Duch narodu jednak nie zginął. Wielu utalentowanych...
Treści ideowe w dramacie "Noc listopadowa" Stanisława Wyspiańskiego.
Wątek powstania listopadowego stanowił jeden z częściej poruszanych przez Stanisława Wyspiańskiego tematów. Dramatopisarz poświęcił mu „Warszawiankę” i „Lelewela”. „Noc listopadowa” stanowi trzeci utwór oparty na tym doniosłym wydarzeniu. Innym...
Motywy literackie z języka polskiego.
Arcydzieła polskie 1. Jan Kochanowski – Treny 2. Adam Mickiewicz – Pan Tadeusz 3. Stanisław Ignacy Witkiewicz – Szewcy 4. Witold Gombrowicz – Ferdydurke 5. Twórczość Wisławy Szymborskiej Artysta i sztuka Antyk i literatura dawna 1....
"Gloria Victis" streszczenie
"Gloria victis" to opowiada o przebiegu powstania styczniowego. O losie grupy powstańców z Polesia opowiadają leśne drzewa, świadkowie walk, cierpień i nadziei ludzkich. Opowiadają o nich wiatrowi, który odwiedził bezimienną leśną mogiłę....
"Wesele" Stanisława Wyspiańskiego jako dramat narodowy
Stanisław Wyspiański, świetny malarz, rysownik, grafik książkowy, projektant wnętrz i mebli, dramaturg, poeta, reformator dramatu, 20 listopada 1900 roku pojawił się w Kościele Mariackim w Krakowie. To właśnie tutaj odbył się ślub Lucjana Rydla,...
Adam Mickiewicz. Ojczyzna - patriotyzm
Wcale nie wystarczy wiedzieć i napisać: iż "Mickiewicz wielkim patriotą był". Niemal każdy utwór poświęcony krajowi, tęsknocie za ojczyzną - jest inny, inaczej ujmuje to wzniosłe uczucie. Tym samym temat staje się ciekawy, daleki od monotonnego,...
"Gloria victis" E. Orzeszkowej - bardzo krótkie opracowanie.
"Gloria victis" to opowiadanie relacjonujące przebieg jednego z epizodów powstania styczniowego. Autorka składa hołd poległym i wyraża przekonanie, że poniesione ofiary nie były daremne, a przyszłość doceni ich wielkość. O losie grupy...
Rola miłości w życiu bohaterów.
Rola miłości w życiu bohaterów. Omów różne jej aspekty na przykładzie podanych niżej utworów: ?Lalka? ? do kobiety, do nauki, do ojczyzny ?Nad Niemnem? ? do ojczyzny, do ziemi (praca) ?Gloria victis? - do ojczyzny ?Kamizelka? ? w małżeństwie...
Rola natury oraz obrazy walk powstańczych w "Nad Niemnem" i "Gloria victis".
Porównaj obrazy walk powstańczych przedstawionych w Gloria victis i we fragmencie Nad niemnem Elizy Orzeszkowej. Podkreśl rolę natury w utworach. Eliza Orzeszkowa,Nad Niemnem.. Uszli już byli kilkadziesiąt kroków naprzód; Jan znowu twarzą...
Co miał na myśli robak mówiąc A przed ucztą potrzeba dom oczyścić ze śmieci ; oczyścić dom , powtarzam oczyścic dom dzieci -Pan Tadeusz-
Ksiądz robak prowadzi działalność polityczną w karczmie u żyda Jankiela. Usiłuje on nakłonić niepoinformowaną politycznie szlachtę by nie czekali na Napoleona tylko wraz z Polakami wzięli się do roboty i wzniecili powstanie. Szlachta wykazująca...
Heroizacja i deheroizacja w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall
Hanna Krall jest polską dziennikarką żydowskiego pochodzenia. Tematyką jej dzieł jest szoah czyli zagłada. Utwór „Zdążyć przed Panem Bogiem” został wydany w roku 1977 jest to literatura faktu, wszystkie wydarzenia miały miejsce naprawdę. Relacja...
Prawda o życiu i śmierci młodych ludzi podczas II wojny światowej.
Wojna…Walka…Przemoc… Słowa tak często brzmiące w naszych uszach, jednak nie każdy z nas doświadcza tego na własnej osobie. Są tacy, którzy mają wiele z nimi wspólnego, którym życie spłatało ogromnego ‘figla’ … Matczyna blizna Zapada...
Powstanie warszawskie
Powstanie warszawskie. Duma polskiej historii. Gdybyśmy dzisiaj mieli decydować o jego wybuchu, pewnie nie zdobylibyśmy się na to. Ale dzisiaj znamy fakty, o których nie wiedzieli ani pułkownik Chruściel, ani żaden inny żołnierz lub cywil...
Śmierć żołnierza. "Ogniem i mieczem" i „Rozdziobią nas kruki, wrony…”.
Pierwszym utworem jest powieść pod tytułem ”Ogniem i mieczem” napisana przez pozytywistę Henryka Sienkiewicza, którą napisał „ku pokrzepieniu serc”. Ta powieść historyczna była jedną z część Trylogii. Akcja toczy się w XVII w. w szlacheckiej...
Świat bohaterów Stefana Żeromskiego. Perypetie życiowe, wybory, sytuacje tragiczne
Stefan Żeromski był jednym z najwybitniejszych pisarzy młodopolskich. Zaczął tworzyć w okresie trudnym dla Polski, w czasie, gdy nasza ojczyzna była pod zaborami. Dzięki swojej odwadze w pokazywaniu trudnych tematów życiowych, zyskał wielu...
Udowodnij, że poprzez styl opowieści Białoszewski chciał zbudować odpowiedniość między literaturą, a rzeczywistością.
Miron Białoszewski, po kilkunastu latach od czasu wojny, chciał odtworzyć atmosferę 63 dramatycznych dni warszawskiego powstania. Jego styl i język są bez wątpienia rożne od utworów które dotychczas czytałem. Podczas lektury miałem odruch...
„Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać” - Rozprawka
Uważam, że to zdanie całkowicie odnosi się do rzeczywistości. Po przeczytaniu „Starego Człowieka…” uświadomiłem sobie fakt, że nie można się poddawać, nigdy. Chciałbym przedstawić swoje poglądy, opierając się na przykładach z naszej Polskiej...
Rola Teatru Narodowego w okresie Oświecenia
W 1765 roku powstał w Warszawie pierwszy teatr publiczny. Do tej pory przedstawienia były grywane na scenach dworskich: królewskiej lub magnackich. Istniały również amatorskie teatry szkolne, które wystawiały sztuki na własnych scenach. Dostęp do...
Romantyzm w Polsce i Europie
Informacje ogólne Romantyzm, prąd ideowy, literacki i artystyczny w Europie, przeszczepiony także do niektórych krajów kontynentu amerykańskiego. Za okres trwania romantyzmu (łącznie z tzw. preromantyzmem i romantyzmem schyłkowym) przyjmuje się...
W przytoczonym poniżej opisie powstańczej bitwy pochodzącym z opowiadania Elizy Orzeszkowej „Gloria victis” wskaz sposoby obrazowania i ich funkcje
W przytoczonym poniżej opisie powstańczej bitwy pochodzącym z opowiadania Elizy Orzeszkowej „Gloria victis” wskaz sposoby obrazowania i ich funkcje Tytuł opowiadania Elizy Orzeszkowej „ Gloria victis” jest łacińskim zwrotem, który tłumaczy się...