Powstanie w getcie

Głębokie piętno na literaturze polskiej odcisnęło powstanie polskich Żydów w warszawskim getcie. Deheroizacja bohaterów następuje w Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall – reportażowej opowieści o powstaniu w getcie warszawskim. Wywiad-rzeka z członkiem ŻOB-u, cudownie ocalałym po upadku getta Markiem Edelmanem, lekarzem, ukazuje bohaterów getta jako zwyczajnych ludzi....Np. słynny przywódca powstania Anielewicz traktowany jest z przymrużeniem oka – zostaje wybrany wodzem, bo...wszyscy wiedzą, że bardzo chce nim zostać. Wspomina się też jego niezbyt chlubne zajęcie przedwojenne, pomoc matce w sklepie rybnym i... farbowanie ryb, by wyglądały na świeższe... Likwidację warszawskiego getta opisuje Kazimierz Moczarski w Rozmowach z katem – odtworzonych dyskusjach z likwidatorem getta, hitlerowcem Jürgenem Stroopem. Motyw powstania w getcie pojawia się też m.in. w Początku Andrzeja Szczypiorskiego czy wierszach Czesława Miłosza: między innymi w . Emocje budzi do dziś utrwalona w wierszu Miłosza i powieści Szczypiorskiego karuzela, na której bawili się Polacy niedaleko murów płonącego getta... Jej odległość od murów do dziś budzi żywe spory – wielu twierdzi, że stała dalej niż chcieli tego pisarze, oni natomiast w swej obronie przywoływali pamięć i wyobraźnię,która utrwaliła obraz karuzeli. Czy mogły dolatywać do niej strzępy ubrań i iskry zza murów getta? – pisarze odpowiadają: tak; świadkowie różnie...Owa karuzela urosła do rangi symbolu antysemityzmu Polaków i ich obojętności na los Żydów.