profil

Wykaż związek utworów romantycznych z losem narodu

poleca 85% 101 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Adam Mickiewicz Juliusz Słowacki

Na przełomie VIII i XIX wieku rozwinął się nowy okres w dziejach kultury i literatury, romantyzm. Były to lata bardzo trudne dla Polski. Naszego państwa nie było na mapach ówczesnej Europy. Duch narodu jednak nie zginął. Wielu utalentowanych pisarzy i poetów musiało wyjechać na emigrację. Nie przeszkodziło im to w pracy twórczej. W swoich dziełach często poruszali problemy walki o wolność, interesowali się także losami narodu. Tragiczne dzieje Polaków znalazły odzwierciedlenie w utworach romantycznych.
Najwybitniejszy twórca tej epoki, Adam Mickiewicz, w swoich utworach szukał sposobu na odzyskanie niepodległości. W III części „Dziadów” ukazał dwie drogi do odzyskania wolności. Jedną z nich ukazał w Wielkiej Improwizacji. Polska miała być Prometeuszem dla innych narodów. Konrad utożsamiał się z ojczyzną: „Ja i ojczyzna – to jedno”. Uważał, że powinien poświęcić się dla ukochanego kraju. Zbuntował się przeciw Bogu:
„Ja czuję nieśmiertelność, nieśmiertelność tworzę,
Cóż Ty większego mogłeś zrobić – Boże?”
Konrad poniósł jednak klęskę . Mickiewicz chciał przez to skrytykować samotną działalność spiskowców. Uznał, iż w ten sposób Polska nie odzyska upragnionej wolności.
Drugą koncepcją był mesjanizm ukazany podczas widzenia księdza Piotra. Polska miała cierpieć bez winy tak jak Chrystus. Tak więc upadek powstania był kolejną klęską Polaków i przybliżał do ostatecznego zwycięstwa. Przez ukazanie takiej drogi, Mickiewicz chciał uratować naród przed zwątpieniem, utratą nadziei.
Mickiewicz pragnął, aby jego ukochana ojczyzna była wolna. Interesował się również losem narodu. W swoim utworze ukazał cierpienia Polaków walczących z zaborcami i skrytykował polską arystokrację, godzącą się na zaistniałą sytuację. Społeczeństwo najlepiej charakteryzują słowa:
„…Nasz naród jako lawa,
Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,
Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi,
Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi.”
„Skorupą” była arystokracja zachwycona rządami Nowosilcowa. Damy chwaliły go np.: za pięknie urządzone bale. Również literaci nie interesowali się losem Polski. Uważali, że nasz kraj ginie, ponieważ nie ma dworu w Warszawie. Nie mieli pojęcia, czym naprawdę interesuje się społeczeństwo. Nie chcieli w swoich utworach poruszać bieżących spraw. Sądzili, że tymi wydarzeniami należy poczekać.
Mickiewicz w swoim utworze ukazał też młodych ludzi, którzy nie poddali się i dzielnie walczyli. Byli oni za to prześladowani przez cara i wielu z nich ginęło. Jednak nie rezygnowali. Przykładem gorącego patrioty był Cichowski. Został on uwięziony i poddany długiemu śledztwu i torturom. Mimo tego, nie wydał swoich towarzyszy. Gdy został wypuszczony, miał objawy choroby psychicznej.
Mickiewicz gorąco kochał swoją ojczyznę. Jej losy nie były mu obojętne. W III części „Dziadów” ukazał swój stosunek do tragicznych losów narodu.
Z losem Polaków związany jest także utwór innego poety, Juliusza Słowackiego. W dramacie romantycznym pt.: „Kordian” ukazał on problem walki narodowowyzwoleńczej. Nie poparł idei szlacheckiego rewolucjonizmu. Hasło „Polska Winkielriedem narodów” uznał za nierealne. Uważał, że nie można w ręce samotnych rewolucjonistów oddać sprawy całego kraju.
W utworze pokazał dzieje Kordiana, który uknuł spisek przeciw carowi. Nie dorósł do dzieła, które sobie wyznaczył. Działał samotnie. Bał się tego, co chciał zrobić. Był za słaby, aby odnieść zwycięstwo.
Ukazując dzieje Kordiana, Słowacki skrytykował wydarzenia historyczne z 1829 roku.
Utwór ten jest także wyrazem refleksji słowackiego nad powstaniem listopadowym. Poeta ukazał przyczyny klęski Polaków. Dokonał oceny przywódców powstania. Zarzucił im konserwatyzm, hamowanie dążeń narodowowyzwoleńczych. Za takich ludzi uznał np.: generała Jana Skrzyneckiego i Juliana Niemcewicza. Skrytykował także klasową politykę obozu rządowego. Generałowi Chłopickiemu zarzucił, iż nie dopuścił do udziału chłopów w powstaniu:
„Stary – jakby ojciec dzieci,
Nie do boju, nie do trudu;
Dajmy mu na pośmiewisko,
Sprzeczne z naturą nazwisko,
Nazwijmy go od słowa ludu,
Kmieciów, czyli nędznych chłopów.”
Ostatniego z przywódców powstania, Jana Krukowieckiego, oskarżył o pertraktacje z dowództwem wojsk rosyjskich i oddanie Warszawy Rosjanom. Uznał go za zdrajcę.
Utwór Słowackiego jest związany z losami narodu. Został napisany pod wpływem doświadczeń wyniesionych z klęski powstania. Ukazuje błędy Polaków, popełnione podczas walki o niepodległość.
Poezja Cypriana Kamila Norwida również była związana z losami narodu polskiego. W utworze pt.: „Fortepian Szopena” poeta nawiązał do wydarzeń z 19 września 1863 roku. W tym dniu dokonano próby zamachu na carskiego namiestnika. Żołnierze rosyjscy zdemolowali pałac Zamoyskich, z którego oddano strzały. Wyrzucili też na bruk fortepian Chopina. W wierszu tym poeta chciał wyrazić swoje refleksje dotyczące Chopina, Polski i wolności. Ukazał mistrzostwo i geniusz polskiego kompozytora. Uznał, że w muzyce Chopina została zaklęta Polska, od czasów Kołodziejów, aż po czasy współczesne Norwidowi. Muzyka ta była najdoskonalszym dziełem sztuki całej ludzkości. Poeta zakończył utwór refleksją skierowaną do wszystkich pokoleń, aby broniły polskości.
Twórcy romantyzmu interesowali się sprawami swojej ojczyzny. Oceniali w swoich utworach najważniejsze wydarzenia historyczne. Krytykowali postępowanie, które uważali za błędne. Dlatego właśnie twórczość romantyczna tak mocno jest związana z losami narodu.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 4 minuty

Teksty kultury