Oświecenie
Notatka - oświecenie
„Sapere Aude” – ośmiel się być mądrym (Horacy) sensualizm - wiedza i dyspozycje umysłu mają swe źródło w poznaniu duchowym ateizm: dogmatyczny, septyczny, praktyczny utylitaryzm – nie ważna jest intencja, ważny skutek dla dobra ogółu Linneusz...
Morze łez
*"Miłość to opar co z westchnień uchodzi; Rosnąc w kochanków oczach płomień rodzi; Cierpiąc kochaniek w łez morze ją zmienia....
Co człowiek współczesny mógłby przyjąć, a co odrzucić ze światopoglądu oświecenia?
Jaki wpływ na współczesny świat miała historia? W jaki sposób ukształtowało się rozumowanie człowieka? Czy oświeceniowe idee mogą mieć wpływ na poznawanie świata? „Oświecenie to wyjście z niepełnoletności, w którą człowiek popadł z własnej...
Hugo Kołłątaj - przedstawiciel obozu postępu i reform.
Hugo Kołłątaj ukończył studia na Akademii Krakowskiej. Mając 18lat, uzyskał doktorat filozofii. Studiował za granicą teologię i prawo. W 1777 powierzono mu misję zreformowania Akademii Krakowskiej. Napisał m in. dzieło pt.: "Do Stanisława...
Historia języka - gramatyka diachroniczna.
Historia języka - gramatyka diachroniczna Przeszłością języka zajmuje się m. in. gramatyka historyczna, zwana też diachroniczną, która bada i opisuje fakty językowe w przekroju historycznym. O historii języka w ścisłym znaczeniu tego słowa można...
Motyw młodości
Młodość - młodzi ludzie, których obserwujemy podczas nabywania przez nich życiowego doświadczenia, dorzewania do dorosłości. Pierwsza kategoria: dorastający zwyczajnie, w realiach swojego świata. Jest to dorastanie klasyczne, zawierające to,...
"Palinodia" Krasickiego.
Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w ?Palinodii?? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety....
Oświecenie - skrypt.
OŚWIECENIE: 1. Ogólne wiadomości o epoce A) ramy czasowe a) Europa: ok. 1680 r. – XVIII w. b) Polska: lata 40. XVIII w. – 20. XIX w. B) „oświecenie” – drogą do przebudowy starego świata miało być szerzenie wiedzy i oświecanie umysłów. Termin...
Pojęcia oświeceniowe.
Klasycyzm - wyznaczał poezji cele utylitarne, stawiał przed nią zadania dydaktyczno-moralizatorskie, wyrastające z przekonania o ogromnej roli słowa jako narzędzia oddziaływania na społeczeństwo. Sentymentalizm - traktował literaturę jako sposób...
Oświecenie.
cechy sztuki oświeconej: - wzorowanie się na architekturze greckiej i rzymskiej - spokój - statyka zamiast dynamizmu - dążenie do uzyskania efektu harmonii - stosowanie symetrii - fasady proste - mało zdobnictwa - rozwój budownictwa...
Ignacy Krasicki
Ignacy Krasicki to najjaśniejsza gwiazda polskiego oświecenia - poeta, prozaik, publicysta oraz komediopisarz. Zwany przez sobie współczesnych księciem poetów polskich. Jeden z najbliższych współpracowników Stanisława Augusta w jego działalności...
Epoki Literacki - filozofia i najważniejsze utwory bezcenne do matury
ANTYK: Filozofia: -Heraklit, Sokrates V w.p.n.e., Platon V w. p.n.e., Arystoteles IV w. p.n.e., Dionizos – cynizm, Zenon z Kition II w. p.n.e. – stoicyzm, Epikur III w. p.n.e. Literatura: Epika – Grecja: Homer VIII w. p.n.e. - „Iliada” i...
Czy bajki i satyry Ignacego Krasickiego są ponadczasowe?
„Czy Bajki i Satyry Ignacego Krasickiego są ponadczasowe ? „ Gdyby cofnąć sie w karty historii gatunek ludzi był ciekaw istnienia i całej ewolucji. W starożytności zaczęły się głębokie przemyślenia fil ozów . Jeden z największych umysłów...
Jak ten sam temat potraktował Jan Kochanowski we fraszce "O doktorze Hiszpanie", a jak Ignacy Krasicki w satyrze "Pijaństwo".
Jan Kochanowski i Ignacy Krasicki to wspaniali poeci staropolscy żyjący jednak w różnych epokach. Obaj byli ludźmi wykształconymi i bywałymi w świecie, obaj też zyskali sobie tytuły literackie: Kochanowski - ojca poezji polskiej, Krasicki -...
Satyra i bajka jako ulubione formy literackie epoki oświecenia.
Epoka oświecenia była okresem, w którym miało miejsce wiele wydarzeń, które wpłynęły na życie XVIII-wiecznego polskiego ludu. W tym czasie uchwalono Konstytucję 3maja, powołano Komisję Edukacji Narodowej, a rozwój sztuki, kultury i nauki...
Oświecenie "progiem nowoczesności".
Czy zgadzasz się z tezą badaczy, że Oświecenie jest „progiem nowoczesności”? Które idee oświeceniowe są wg Ciebie żywe i współczesne? Oświecenie zostało nazwane przez Anglików „wiekiem rozumu”. Miało ono jako pierwsza epoka zasięg...
Opracowane pytania na mature ustna z polskiego (XVIII LO, Wrocław, 2002) - wszystkie epoki
Rozszerzenie pliku trzeba zmienic na zip i rozpakowac. Autorzy : yarzombo, janek, cinek, stah, strzałek, jahu, goha, malutka, zasiek, arek, dj, konar, krawiec, łysy, seru... jesli kogos pominalem, wpisalem dwukrotnie lub w zlej kolejnosci,...
Sentymentalizm w literaturze oświecenia
Sentymentalizm jako kierunek literacki zaczął się rozwijać w latach 60 XVIII w. Prekursorami byli Jan Jakub Rousseau oraz Wolfgang Goethe. Twórców sentymentalizmu fascynowała emocjonalna strona ludzkiej natury, ludzka uczuciowość. Przeciwstawiali...
Oświeceniowa publicystyka polityczna w Polsce - S. Staszic i H. Kołłątaj.
Pochodził z rodziny mieszczańskiej (syn burmistrza). Został księdzem, gdyż była to jedna z niewielu dróg dla mieszczanina, która dawała szanse zdobycia znaczenia w życiu publicznym. Zajmował się badaniem Karpat. Był członkiem, a później prezesem...
Dydaktyzm literatury Oświecenia.
Co wyjątkowego przynosi literatura oświecenia człowiekowi XX wieku? Oświecenie to epoka parenetyczna, czyli wskazująca na to, że jej celem był dydaktyzm—pouczenie. Czy jednak nauki zawarte w tych utworach są uniwersalne i czy można się nimi...
Starożytność i Średniowiecze.
Punkty opracowane są według programu książki do pierwszej klasy liceum PRZESZŁOŚĆ TO DZIŚ. PODRĘCZNIK DLA I KLASY LICEUM I TECHNIKUM, CZ. I (STAROŻYTNOŚĆ-ŚREDNIOWIECZE) JĘZYK POLSKI 1. Periodyzacja - podział na epoki: a). Starożytność...
Antyk i Biblia jako źródła kultury europejskiej
"Umysłowość europejska , nawracając wielokrotnie do starożytności, zawsze szukała i znajdowała w kulturze klasycznej to, co odpowiadało istocie jej własnej epoki" Johann Huisinga Starożytnym zawdzięczamy niemało, zarówno na polu życia...
Romantyzm - konspekt.
Dworek szlachecki i jego mieszkańcy w literaturze Właściwie kultura polska do końca II Wojny Światowej miała charakter ziemiańsko-dworkowy. Dopiero założenia ustroju realnego socjalizmu doprowadziły do przekształcenia Polski w kraj, którego...
Każda epoka pozostawia po sobie trwały ślad w umysłach potomnych (renesans) - rozprawka.
Rozważmy słuszność twierdzenia, że każda epoka pozostawia trwały ślad w umysłach potomnych - na przykładzie renesansu. W czasie renesansu doszło do wielu dużych przemian kulturalnych, których część przetrwała do dnia dzisiejszego, a niektóre...
Znaczenie Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) dla kultury i literatury polskiego Oświecenia.
Znaczenie Sejmu Czteroletniego (Wielkiego) dla kultury i literatury polskiego oświecenia Wiek XVIII, wiek oświecenia był dla Polski czasem trudnym, ale i ważnym. Na ten okres właśnie przypadły 3 rozbiory, ale tez próby ratowania chylącej się ku...
Dydaktyczny charakter literatury Oświecenia.
Oświecenie – przesiąknięta utylitaryzmem i zaangażowaniem ludzi w nauczanie niższych warstw społecznych epoka różni się wyraźnie od niedawno panującego baroku. Do głosu zaczyna dochodzić rozum i poznawanie świata . Panuje przekonanie , że wszystko...
Na podstawie analizy utworu "Pochwała wieku" Ignacego Krasickiego wskaż cechy satyrycznego opisu rzeczywistości. Odwołaj się do innych, znanych ci, satyr tego autora.
Czytając satyry Ignacego Krasickiego, można zadać sobie pytania: jaka rzeczywistość wyłania się z utworów tego biskupa? Jakie cechy piętnuje autor w swoich dziełach? Aby znaleźć odpowiedź na te pytania, należy uświadomić sobie w jakim okresie...
Zagadnienia - gramatyka
5. ZDROBNIENIA I ZGRUBIENIA Zdrobnieniami okreslamy z wyrazy nacehcowane emocjonalnie, budzące w odbiorcy pozytywne skoarzenia np. kotek, kiciuś, koteczek Zgrubienie to wyrazy z reguły nacehcowane emocjonalnie ujemnie np. kocur, kocisko W...
Satyry - Ignacego Krasickiego.
Satyrę "Świat zepsuty" można uznać za podsumowanie sądów Krasickiego o czasach, w jakich przyszło mu żyć. Nie ma w niej nic zabawnego. Jest pełna gorzkiego szyderstwa, ostro atakuje zepsuty świat, który stworzył zepsute społeczeństwo....
Jean Jacques Rousseau - przemówienie.
Szanowni Państwo W XXI wieku, w dobie jednoczącej się Europy, kiedy narody starają się powrócić do idei równości wszystkich ludzi i pojednania z przyrodą, warto wspomnieć o człowieku, który w okresie uwielbienia dla cywilizacji bronił praw...
Odwołując się do bajek udowodnij słuszność stwierdzenia: "Słowo mocniej bije niż najtęższe kije".
Bajka jest gatunkiem literackim powstałym w drugiej połowie XVIII wieku, czyli w epoce polskiej literatury zwanej oświeceniem. Ów gatunek epicki ze względu na układ wierszowany, wesołą, przejrzystą i zrozumiałą treść chętnie odbierany był zarówno...
Oświecenie w Europie Zachodniej i w Polsce - specyfika i dorobek kulturalny.
Oświecenie w dziejach naszej ziemi to wiek XVIII , a w polityce to czas reform , przemysłu i rewolucji. Pierwsze zapowiedzi oświeceniowych zmian pojawiły się w Polsce już w czwartym dziesięcioleciu XVIII wieku. Dzięki inicjatywie króla...
Moje przeżycia i refleksje wywołane obrazem Francisco Goi „Rozstrzelanie powstańców madryckich 3 maja 1808 roku”
Obraz „Rozstrzelanie powstańców” został namalowany przez hiszpańskiego artystę Francisco Goyę. Niektórzy uważają go za przedstawiciela oświecenia, który nade wszystko czci potęgę rozumu. Inni jednak sądzą, że malarz ten jak nikt inny wkracza w...
Oświecenie
Oświecenie, określane często jako wiek rozumu – nurt kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na lata 1688-1789. (koniec wieku XVII-wiek XVIII.) Nazwa epoki: wiek filozofów, wiek rozumu racjonalizm-pogląd, uznający rozum za najlepsze...
Problemy życia współczesnego w poezji; emigracja, wolność itp.
Średniowiecze: Przecław Słota- O zachowaniu się przy stole Renesans: Mikołaj Rej: Prawe szlachectwo jakie ma być, Żywot człowieka poczciwego, Krótka rozprawa między trzema osobami Piotr Skarga: Kazania sejmowe, Andrzej Frycz Modrzewski:...
Ściąga z epok: średniowiecze, renesans, barok, oświecenie
Rota – maria konopnicka 1908, muzyka feliks nowowiejski Sredn: straszono bogiem, Cechy lit: dydaktyzm, moralizatorska, anonim, do nasladow, poszerz wiedzy i wzorce osob. Filozofia: augustynizm-czł miedzy zw. A aniolami,swiat=walka dobra ze zlem...
Człowiek wobec Boga, życia i śmierci w literaturze staropolskiej
Literatura staropolska obejmuje następujące epoki: średniowiecze, ordodzenie,, barok i oświecenie. Epoki te różniły się między sobą filozofią życia, rozwijały się w różnych warunkach społeczno- ekonomiczno- politycznych, różniło je również inne...
Jakie treści i postawy zawarte w literaturze przedrozbiorowej mogą pomóc w kształtowaniu wzorca osobowego współczesnego człowieka - Polaka.
Człowiek współczesny wraca myślami w przeszłość. Zastanawia się nad początkiem swego istnienia, skąd pochodzi, jacy byli jego przodkowie, jak kształtowało się jego życie. Powraca do literatury, która powstała przed jego narodzeniem. Pragnie...
Rozwój teatru w dobie oświecenia. Jego najwybitniejsi przedstawiciele i ich troska o losy kraju.
Do czasów panowania Stanisława Augusta istniały w Polscy teatry szkolne, magnackie oraz prywatne sceny królewskie. Sceny szkolne podporządkowane programowi dydaktycznemu utrzymujących je zakonów (głównie jezuitów i pijarów), najczęściej miały...
Oświecenie w Polsce - oryginalne czy wtórne wobec Zachodu?
Oświecenie jest epoką bardzo różnorodną, wyodrębniły się w niej trzy główne prądy - klasycyzm, rokoko i sentymentalizm. Twierdzono, że po mrocznych i mistycznych czasach baroku ludzkość ogarnęła światłość rozumu; dużą role przypisywano logicznemu...
„Polskie, arcypolskie...” Podejmij dyskusję o tradycji narodowej jako szansie wyzwolenia dla sztuki.
W literaturze polskiej autorzy i poeci często wykorzystywali swoje utwory do „pokrzepiania serc” Polaków w walce o niepodległość ojczyzny. Ukazywali Polskę dawną, wolną, piękną. Zwykle posługiwali się obrazem arkadyjskiej krainy, gdzie ludzie żyją...
Edukacja człowieka w centrum zainteresowania pisarzy i działaczy Oświecenia.
Literatura oświecenia rozwijała się w dramatycznym okresie dziejowym Polski. Sejm, w którym ciągłe kłótnie, zachwiany system demokracji oraz zasada "liberum veto" skutecznie unicestwiały próby reform, nie mógł pełnić właściwej funkcji...
W kontekście artykułów odzwierciedlających spór romantyków z klasykami, zinterpretuj balladę A. Mickiewicza „Romantyczność”
Zawsze, gdy nadchodził jakiś przełam i powstanie nowego ruchu pojawiały się różnego rodzaju bariery. Jedną z takich barier był spór romantyków z klasykami. Zwolennikiem romantyzmu był Kazimierz Brodziński, natomiast przeciwnikiem był Jan...
Klasyk czy Romantyk?
Klasyk? Raczej tak, ponieważ łączy piękno i prawdę z trwałymi wartościami akceptowanymi przez rozum. Stosuje umiar i unika skrajnych ocen. Ktoś, kto nie dzieli spraw na czarne i białe, komiczne i tragiczne. Romantyk bowiem to najczęściej osoba...
Bajka.
W Oświeceniu bajka cieszyła się ogromną popularnością ze względu na dydaktyczny charakter ujęty w zwięzłej i atrakcyjnej formie.Bajka należy do najstarszych utworów dydaktycznych.Wywodzi się z twórczości ludowej,a jako utwór literacki wykształcila...
Oświecenie - opracowanie tekstów
OŚWIECENIE 1.Kierunki literackie i filozoficzne epoki oświecenia. Kierunki filozoficzne Empiryzm - (empiria-doświadczenie); prekursorem był angielski filozof Francis Bacon (bejkn); proces poznawania świata opiera się na doświadczeniu oraz...
Oświecenie
OŚWIECENIE-w Europie powstało w XVII-XVIII wieku w Polsce powstało w XVIII-1822 roku 1.Światopogląd oświecenia - racjonalizmy(kartezjusz)empiryzm(locke) libertynizm(wolter), deizm ateizm Racjonalizm-łacińska nazwa...
"Palinodia" Krasickiego krytyką
Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w „Palinodii”? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów utworu skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety....
Bogaty rozwój twórczości satyrycznej w Oświeceniu, związek z wychowawczymi tendencjami epoki.
Tak bogaty rozwój twórczości satyrycznej jaki zaobserwowano w epoce oświecenia -był niewątpliwie efektem wiary w dominujące w tym okresie wartości. Przypomnę, że umowne ramy czasowe otwierające i zamykające lata trwania tej epoki literackiej w...
Kultura oświecenia w Polsce za czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego
1. Stanisław August Poniatowski - ostatni król Polski, jest oceniany bardzo różnie: od bohatera narodowego do rosyjskiej marionetki. Jednak niewątpliwie przyczynił się do rozwoju polskiej kultury i sztuki. 2. Obiady czwartkowe – były...